Mısır'dan Çıkış 2

2
Musa'nın Doğumu
1Levili bir adam kendi oymağından bir kızla evlendi. 2 Kadın gebe kaldı ve bir erkek çocuk doğurdu. Güzel bir çocuk olduğunu görünce, onu üç ay gizledi. 3Daha fazla gizleyemeyeceğini anlayınca, hasır bir sepet alıp katran ve ziftle sıvadı. İçine çocuğu yerleştirip Nil kıyısındaki sazlığa bıraktı. 4Çocuğun ablası kardeşine ne olacağını görmek için uzaktan gözlüyordu.
5O sırada firavunun kızı yıkanmak için ırmağa indi. Hizmetçileri ırmak kıyısında yürüyorlardı. Sazların arasındaki sepeti görünce, firavunun kızı onu getirmesi için hizmetçisini gönderdi. 6Sepeti açınca ağlayan çocuğu gördü. Ona acıyarak, “Bu bir İbrani çocuğu” dedi.
7Çocuğun ablası firavunun kızına, “Gidip bir İbrani sütnine çağırayım mı?” diye sordu, “Senin için bebeği emzirsin.”
8Firavunun kızı, “Olur” diye yanıtladı. Kız gidip bebeğin annesini çağırdı. 9Firavunun kızı kadına, “Bu bebeği al, benim için emzir, ücretin neyse veririm” dedi. Kadın bebeği alıp emzirdi. 10 Çocuk büyüyünce, onu geri getirdi. Firavunun kızı çocuğu evlat edindi. “Onu sudan çıkardım” diyerek adını Musa[a] koydu.
Musa Midyan'a Kaçıyor
11 Musa büyüdükten sonra bir gün soydaşlarının yanına gitti. Yaptıkları ağır işleri seyrederken bir Mısırlı'nın bir İbrani'yi dövdüğünü gördü. 12Çevresine göz gezdirdi; kimse olmadığını anlayınca, Mısırlı'yı öldürüp kuma gizledi. 13Ertesi gün gittiğinde, iki İbrani'nin kavga ettiğini gördü. Haksız olana, “Niçin kardeşini dövüyorsun?” diye sordu.
14Adam, “Kim seni başımıza yönetici ve yargıç atadı?” diye yanıtladı, “Mısırlı'yı öldürdüğün gibi beni de mi öldürmek istiyorsun?” O zaman Musa korkarak, “Bu iş ortaya çıkmış!” diye düşündü. 15 Firavun olayı duyunca Musa'yı öldürtmek istedi. Ancak Musa ondan kaçıp Midyan yöresine gitti. Bir kuyunun başında otururken 16Midyanlı bir kâhinin yedi kızı su çekmeye geldi. Babalarının sürüsünü suvarmak için yalakları dolduruyorlardı. 17Ama bazı çobanlar gelip onları kovmak istedi. Musa kızların yardımına koşup hayvanlarını suvardı.
18Sonra kızlar babaları Reuel'in yanına döndüler. Reuel, “Nasıl oldu da bugün böyle tez geldiniz?” diye sordu.
19Kızlar, “Mısırlı bir adam bizi çobanların elinden kurtardı” diye yanıtladılar, “Üstelik bizim için su çekip hayvanlara verdi.”
20Babaları, “Nerede o?” diye sordu, “Niçin adamı dışarıda bıraktınız? Gidin onu yemeğe çağırın.”
21Musa Reuel'in yanında kalmayı kabul etti. Reuel de kızı Sippora'yı onunla evlendirdi. 22Sippora bir erkek çocuk doğurdu. Musa, “Garibim bu yabancı ülkede” diyerek çocuğa Gerşom[b] adını verdi.
23Aradan yıllar geçti, bu arada Mısır Kralı öldü. İsrailliler hâlâ kölelik altında inliyor, feryat ediyorlardı. Sonunda yakarışları Tanrı'ya erişti. 24 Tanrı iniltilerini duydu; İbrahim, İshak ve Yakup'la yaptığı antlaşmayı anımsadı. 25İsrailliler'e baktı ve onlara ilgi gösterdi.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

1:1-2:25 Bu kısım, İsrailoğulları’nın Mısır’dan çıkış öyküsünün önsözü niteliğindedir. Mısırlılar, Tanrı’nın kutsamasıyla sayıları artan İsrailoğulları’nı bir tehdit olarak görmeye başladığında, firavun onlara baskı yapmaya başlar. İsrail halkını kurtaracak olan Musa doğar ve Tanrı tarafından bu hizmete hazırlanır.
2:1-10 Musa’nın doğumu; Musa, İsrailliler’in zulüm altında yaş adığı bir zamanda dünyaya geldi, firavunun İbrani erkek çocukların boğularak öldürülmesine ilişkin buyruğundan bir sepet (krş. Nuh’un gemisi, Yar.6:14) aracılığıyla kurtuldu ve firavunun sarayında büyümesine izin verildi.
2:1 Levili bir adam... kızla MuhtemelenAmram ve Yokevet (ancak bkz. Çık.6:20’ye ait not).
2:2 Güzel bir çocuk Krş. Elç.7:20; İbr.11:23.
2:3 hasır bir sepet “Sepet” olarak çevrilen İbranice sözcük, yalnızca burada ve Nuh’un gemisini tanımlarken kullanılır (bkz. Yar.6:14’e ait not); ikisi de kurtuluş sağlamıştır. Musa’nın yatırıldığı sepet, Yşa.18:2’de söz edilen sazdan kayığın küçük bir modeliydi. sazlığa Mısır dilinde “Kızıldeniz” aslında ‘papirus’ adını çağrıştıran bir sözcüktür. “Sazlık” sözcüğünün İbranicesi (suf) Mısır dilinden alınmıştır. Geleneksel olarak “Kızıldeniz” diye çevrilen Yam Suf, daha doğru olarak “Sazlık Denizi” (Sina yarımadasında bataklık bölge) diye çevrilir.
2:4 ablası Miryam (bkz. Çık.15:20).
2:5 firavunun kızı Muhtemelen sonradan kraliçe olan 18. Hanedanlık’ın ünlü prensesi Hatşepsut. İsrailliler’i dizginlemek için firavunun harcadığı tüm gayretler kadınlar tarafından boşa çıkarılır: ebeler (Çık.1:17), İsrailli anneler (Çık.1:19), Musa’nın annesi ve kız kardeşi (Çık.2:3-4,Çık.2:7-9), firavunun kızı (bu ayette). Firavun Tanrı’nın halkını yok etmede aciz kalmıştır.
2:10 evlat edindi Bkz. Elç.7:22 ve ilgili not. Öyküde evlat edinmeyle ilgili ayrıntılara girilmez. Bunun yerine, 11-13,16-17. ayetlerde Musa’nın, başkalarının haklarını savunan biri olduğunu gösteren üç olay aktarılır. çıkardım... Musa Musa’nın Tanrı’nın yardımıyla Nil engelini aştığını vurgulamak için adıyla ilgili sözcük oyunu yapılır: İbranice “Moşe”, ‘çıkarmak’ anlamına gelen “maşa” sözcüğünü çağrıştırır. Musa’nın adının İbranicesi (Moşe), Tanrı’nın onun aracılığıyla İsrailoğulları’nı Mısır’dan çıkararak gerçekleştireceği büyük kurtuluşu anımsatacaktır (bkz. Çık.13:17-14:31). Musa Mısır kökenli olan bu ad ‘doğar’ anlamında olup Ahmose, Tutmose ve Ramses (bkz. Çık.1:11’e ait not) gibi firavun adlarının son iki hecesidir.
2:11 Musa büyüdükten sonra Artık kırk yaşındadır (bkz. Elç.7:23).
2:14 Musa korkarak Bkz. İbr.11:27’ye ait not.
2:15 Firavun Muhtemelen III. Tutmose (bkz. Giriş). Midyan yöresine Bu yöre, İbrahim’in oğullarından birinin adıyla anılmaktaydı (bkz. Yar.25:2; ayrıca bkz. Yar.37:25’e ait not). Midyan bölgesi, Kızıldeniz’in doğu kolunu (Akabe Körfezi) iki yandan sarıyordu. Kurak ve ıssız olan bu bölge, Musa’nın o zamana kadar yaşadığı firavun sarayıyla tam bir tezat oluşturuyordu. Musa kırk yıl boyunca Midyan’da yaşayacaktı (bkz. Elç.7:29-30).
2:16 Midyanlı bir kâhinin Reuel adı “Tanrı’nın dostu” demektir; Yitro, ‘bey’ anlamına gelen bir unvan olabilir (bkz. Çık.3:1).
2:22 Gerşom ‘Orada garip’ anlamına gelir.
2:23-25 İsrailliler’in Mısır’da çektiği sıkıntılardan tekrar söz edilirken bir yandan da Tanrı’nın halkını kayırdığı, İbrahim’le yaptığı antlaşmada verdiği vaatleri unutmadığı ve İsrailliler’in kurtuluş unu sağlayacak yolları hazırlamakta olduğu vurgulanır.
2:23 Aradan yıllar geçti III. Tutmose (bkz. 2.15’e ait not) uzun süre hükümdarlık yapmıştı.
2:24 İbrahim... antlaşmayı Bkz. Yar.15:17-18; Yar.17:7 ve ilgili notlar. İshak Bkz. Yar.26:24. Yakup’la Bkz. Yar.35:11-12. Tanrı’nın İbrahim’le yaptığı antlaşma hâlâ geçerlidir.

Videolar

Mısır'dan Çıkış Girişi

Mısır'dan Çıkış Kitabı, İsrail halkının yaklaşık 3 500 yıl önce köle oldukları Mısır'dan ayrılmalarını anlatır. Kitap dört ana bölüme ayrılabilir:

1. İsrailliler'in kölelikten kurtulması.
2. Sina Dağı'na yaptıkları yolculuk.
3. Tanrı'nın Sina Dağı'nda halkıyla yaptığı antlaşma.
(Bu antlaşma yaşamlarına ışık tutacak ahlaksal, sosyal ve dinsel yasaları içermekteydi.)
4. Tapınma yerinin yapımı, döşenmesi, Tanrı'ya tapınma, kâhinlerle ilgili yasalar.

Kitap, her şeyden önce Tanrı'nın halkını kölelikten kurtarıp geleceğe umutla bakan bir ulus kılmak için neler yaptığını anlatır.

Kitabın odağındaki kişi, Tanrı'nın halkını Mısır'dan çıkarmaya öncülük etsin diye seçtiği Musa'dır. 20. bölümde geçen On Buyruk kitabın en iyi bilinen konularındandır.

Ana Hatlar:

1:1-15:21 İsrailliler'in Mısır'dan kurtulması
a.1:1-22 Mısır'da kölelik
b.2:1-4:31 Musa'nın doğumu ve gençlik yılları
c.5:1-11:10 Musa'yla Harun'un firavuna meydan okuması
ç.12:1-15:21 Fısıh kurbanı ve Mısır'dan çıkış
15:22-18:27 Kamış Denizi'nden Sina Dağı'na göç
19:1-24:18 Sina Dağı'nda yapılan antlaşma
25:1-40:38 Buluşma Çadırı'yla tapınma kuralları
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş