Notlar
12:25-2Kr.17:41 Krallığın bölündüğü (İsrail ve Yahuda olarak) dönemin anlatıldığı bu bölümlerde, ağırlıklı olarak kralların yaptıklarına ve onlara ilişkin peygamberliklere değinilir. Tanrı’nın gelişmekte olan yeryüzündeki krallığı en fazla kuzeydeki (İsrail) krallıkta tehlikeye girmiştir, çünkü sadakatsiz krallar, kukla kâ-hinler ve sahte peygamberler yüzünden imandan sapma eğilimi artış göstermiştir. Bu dönemde İlyas ve Elişa, Tanrı’nın yönetiminin sadık temsilcileri ve peygamberleri olarak hizmet etmiştir (bkz. Giriş). Güneydeki (Yahuda) krallıkta ise RAB, krallığının görünen simgeleri olan tapınak, Antlaşma Sandığı ve kâhinlerinin hizmeti aracılığıyla halkıyla beraberdir. Davut’un soyundan olan kralların yönetimlerini RAB’be sadık biçimde sürdürmeleri sayesinde RAB’bin antlaşmasına kuzeydeki (İsrail) krallığına göre daha bağlı kaldılarsa da, itaatsizlik ettikleri zaman onlar da sürgünle cezalandırılacaklardır.
22:2 Yahuda Kralı Yehoşafat, İsrail Kralı’nı görmeye gitti Muhtemelen,Asur’a karşı yapılan batı ittifakının başarısını kutlamak üzere (bkz.
2Ta.18:2).
22:3 Ramot-Gilat’ın Şeria geçidinde, Yarmuk Irmağı yakınlarında, Musa’nın zamanından beri bilinen bir İsrail kenti (bkz.
1Kr.4:13;
Yas.4:43;
Yşu.20:8).
bize ait İsrailliler, birkaç yıl önce Ben-Hadat ile yaptıkları antlaşmaya dayanarak Ramot-Gilat üzerinde hak iddia eder (bkz.
1Kr.20:34); anlaşılan Ben-Hadat verdiği sözü tutmamıştır.
22:4 Yehoşafat’a... sordu Kral Ahav, Asurlular’a karşı Aramlılar’la ittifak yapmış olmasına rağmen, Asur kendileri için eskisi kadar tehdit oluşturmadığından, Ramot-Gilat’ı Aramlılar’dan almak için yakaladığı fırsatı değerlendirmek istiyordu.
Beni kendin, halkımı halkın, atlarımı atların say Bu ittifakla Yehoşafat, babası Asa’nın İsrail Kralı Baaşa’ya karşı Aramlılar’la ittifak yapma geleneğine uymamış oldu (bkz.
1Kr.15:17-23).Ahav’la birlik olduğu ve RAB’bin isteğine karşı geldiği için Peygamber Yehu tarafından uyarıldı (
2Ta.19:2).
22:6 dört yüz kadar peygamberi Beytel’deki putperestliğe karışmış bu sahte peygamberler (bkz.
1Kr.12:28-29’a ait notlar), kralı hoşnut edecek sözler söylüyordu (bkz.
Amo.7:10-13).
22:7 RAB’bin başka peygamberi yok mu? Yehoşafat, bu dört yüz peygamberin güvenilir olmadığını anladı (bkz.
Hez.13:2-3).
22:8 hiç iyi peygamberlik etmez Ahav, bir peygamberin güvenilirliğini, bildirisinin kendini hoşnut etmesine bağlı olarak değerlendiriyordu (bkz.
1Kr.18:17;
1Kr.21:20).
22:11 Sidkiya Dört yüz peygamberin sözcüsü.
22:15-16 Mikaya, burada alaycı şekilde dört yüz sahte peygamberi taklit etmektedir (bkz.
1Kr.22:12). Mikaya’nın ciddiyetsizliği, Ahav’ın hemen fark edeceği ölçüdedir.
22:23 RAB bütün bu peygamberlerin ağzına aldatıcı bir ruh koydu Bazı yorumculara göre aldatıcı ruh, Şeytan’ın kendisi ya da bir cin aracılığıyla konuşan Şeytan’ın temsilcisidir. Bazıları ise bu sözlerin, dört yüz peygamberin gerçeğe uymayı reddederek kendilerini kandırmalarını ifade ettiğini savunur (bkz.
Yer.14:14;
Yer.23:16,
Yer.23:26;
Hez.13:2-3,
Hez.13:17; ayrıca bkz.
2Sa.24:1’ e ait not).
22:25 Gizlenmek için bir iç odaya Krş.
1Kr.20:30.
22:31 İsrail Kralı dışında Savaşta önderlik eden kişi öldürüldüğünde ya da ele geçirildiğinde ordusu genellikle dağılırdı (krş.
1Kr.22:35-36).
22:38 RAB’bin sözü uyarınca İlyas’ın, Ahav’ın ölümü ile ilgili peygamberliğinin bir kısmı gerçekleşmiş oldu (bkz.
1Kr.21:19’a ait not).
22:39 yaptırdığı fildişi süslemeli saray Ahav’ın bu yapılarda fildişi kullanması, krallığı döneminde ülkesinin ulaştığı zenginliğin göstergesidir.
İsrail krallarının tarihinde Bkz.
1Kr.14:19’a ait not.
22:41 Yehoşafat, İÖ 870’ te babasıAsa’nın vekili iken, İÖ 869’ da tek başına kral olarak görevine başladı.
22:42 yirmi beş yıl İÖ 872-848.
22:47 Edom’un, Yahudalılar’ın hâkimiyeti altında olduğu anlaşı lmaktadır (bkz.
2Sa.8:14;
2Kr.8:20).
22:48 Esyon-Gever’de parçalandı Bkz.
2Ta.20:35-37. RAB Yahuda Kralı Yahoşafat’ı, İsrail KralıAhazya ile antlaşma yaptığı için bu şekilde cezalandırır, çünkü böyle bir antlaşma yapmak RAB’bin antlaşmasını ihlal etmek anlamındadır. O dönemde yabancı uluslar gibi yaşayan Yahudalılar’ın yaptığı ekonomik ve askeri antlaşmalar Yahuda’yı güçlendireceğine zayıflatır ; ulus, günahlarından ötürü RAB’bin gazabına uğramıştır.
22:50 Yerine oğlu Yehoram kral oldu Bkz. Yehoram’ın krallık dönemi,
2Kr.8:16-24; 2Ta.21. bölüm.
22:51 Yehoşafat’ın krallığının on yedinci yılında İÖ 853’ te.