2. Tarihler 33

33
Manaşşe'nin Yahuda Krallığı
(2Kr.21:1-18)
1Manaşşe on iki yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de elli beş yıl krallık yaptı. 2 RAB'bin İsrail halkının önünden kovmuş olduğu ulusların iğrenç törelerine uyarak RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı. 3Babası Hizkiya'nın ortadan kaldırdığı puta tapılan yerleri yeniden yaptırdı. Baallar için sunaklar kurdu, Aşera putları yaptı. Gök cisimlerine taparak onlara kulluk etti. 4 RAB'bin, “Adım sonsuza dek Yeruşalim'de bulunacaktır” dediği RAB'bin Tapınağı'nda sunaklar kurdu. 5Tapınağın iki avlusunda gök cisimlerine tapmak için sunaklar yaptırdı. 6Oğullarını Ben-Hinnom Vadisi'nde ateşte kurban etti; falcılık ve büyücülük yaptı. Medyumlara, ruh çağıranlara danıştı. RAB'bin gözünde çok kötülük yaparak O'nu öfkelendirdi.
7 Manaşşe yaptırdığı putu Tanrı'nın Tapınağı'na yerleştirdi. Oysa Tanrı tapınağa ilişkin Davut'la oğlu Süleyman'a şöyle demişti: “Bu tapınakta ve İsrail oymaklarının yaşadığı kentler arasından seçtiğim Yeruşalim'de adım sonsuza dek anılacak. 8Kendilerine Musa aracılığıyla buyurduğum Kutsal Yasa'yı, kuralları, ilkeleri dikkatle yerine getirirlerse, İsrail halkının ayağını bir daha atalarına vermiş olduğum ülkenin dışına çıkarmayacağım.” 9Ancak Manaşşe Yahudalılar'la Yeruşalim'de yaşayanları öylesine yoldan çıkardı ki, RAB'bin İsrail halkının önünde yok ettiği uluslardan daha çok kötülük yaptılar.
10RAB Manaşşe'yle halkını uyardıysa da aldırış etmediler. 11Bunun üzerine RAB Asur Kralı'nın ordu komutanlarını onların üzerine gönderdi. Manaşşe'yi tutsak alıp burnuna çengel taktılar; tunç zincirlerle bağlayıp Babil'e götürdüler. 12Ne var ki, Manaşşe sıkıntısında Tanrısı RAB'be yakardı ve atalarının Tanrısı önünde son derece alçakgönüllü davrandı. 13RAB'be yalvarınca RAB yakarışını, duasını duydu ve onu yine Yeruşalim'e, krallığına getirdi. İşte o zaman Manaşşe RAB'bin Tanrı olduğunu anladı.
14Sonra Davut Kenti için vadideki Gihon Pınarı'nın batısından Balık Kapısı'nın girişine kadar yüksek bir dış sur yaptı; Ofel Tepesi'ni de bu surla çevirdi. Yahuda'nın bütün surlu kentlerine komutanlar yerleştirdi. 15RAB'bin Tapınağı'ndan yabancı ilahları ve diktirdiği putu çıkardı; tapınağın bulunduğu tepede ve Yeruşalim'de yaptırdığı bütün sunakları kaldırıp kentin dışına attı. 16RAB'bin sunağını yeniden kurup üzerinde esenlik ve şükran kurbanları kesti; Yahuda halkına İsrail'in Tanrısı RAB'be kulluk etmeleri için buyruk verdi. 17Ne var ki, halk tapınma yerlerinde kurban sunmayı sürdürdü; ancak yalnız Tanrıları RAB'be kurban sunuyorlardı.
18Manaşşe'nin yaptığı öbür işler, Tanrısı'na yakarışı ve İsrail'in Tanrısı RAB'bin adına onu uyaran bilicilerin sözleri, İsrail krallarının tarihinde yazılıdır. 19Duası, Tanrı'nın ona yanıtı, gururundan dönmeden önce işlediği bütün günahlar, ihaneti, yaptırdığı tapınma yerleri, Aşera putlarıyla öbür putları diktirdiği yerler Hozay'ın[a] tarihinde yazılıdır. 20Manaşşe ölüp atalarına kavuşunca, kendi sarayına gömüldü. Yerine oğlu Amon kral oldu.
Amon'un Yahuda Krallığı
(2Kr.21:19-26)
21Amon yirmi iki yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de iki yıl krallık yaptı. 22Amon da babası Manaşşe gibi RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı. Babası Manaşşe'nin yaptırdığı putlara kurban sundu, onlara taptı. 23Ancak RAB'bin önünde alçakgönüllülüğü takınan babası Manaşşe'nin tersine, giderek suçunu artırdı. 24Görevlileri düzen kurup onu sarayında öldürdüler. 25Ülke halkı Kral Amon'a düzen kuranların hepsini öldürdü. Yerine oğlu Yoşiya'yı kral yaptı.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

10:1-36:23 Krallar kitaplarıyla karşılaştırıldığında Tarihler kitaplarında bölünmüş krallıklardan daha az söz edilir (krş. 1Kr.12-2Kr.25. bölümler). Tarihler kitaplarında daha çok Yahuda Krallığı anlatılır. Yahuda Krallığı ile aynı tarihlere denk gelen dönemler hariç kuzeydeki krallıktan (İsrail Krallığı’ndan) söz edilmez. Böylelikle Davut soyunun İsrail tahtında kesintisiz hüküm süreceğine ilişkin Tanrı’nın vaadi ön plana çıkarılır ve Babil’den dönen sürgünlerin aslında bütün İsrailliler’i temsil ettiği ima edilir (bkz. 1. Tarihler: Giriş; krş. 2Ta.12:1; 2Ta.15:17; 2Ta.11:8; 2Ta.21:2,2Ta.21:4; 2Ta.23:2; 2Ta.28:19,2Ta.28:27; 2Ta.35:18).
33:1-20 Bkz. 2Kr.21:1-18’e ait notlar. Toplam elli beş yıl krallık yapan Manaşşe (2Kr.33:1), Yahuda’nın tüm kralları arasında en uzun süre tahtta kalandır. Manaşşe’nin yaptığı kötülüklere geniş yer verilmekle birlikte sadece 2. Tarihler kitabında Babil’e yaptığı yolculuk, tövbe etmesi ve yeniden kral oluşu anlatılır.
33:1 elli beş yıl İÖ 697-642.
33:4 Adım sonsuza dek Yeruşalim’de bulunacaktır Bkz. 1Kr.3:2 ve ilgili not; 1Kr.9:3-4; Mez.132:13-14.
33:6 Oğullarını Ben-Hinnom Vadisi’nde ateşte kurban etti Bkz. 2Ta.28:3 ve ilgili not.
33:10 Bkz. 2Kr.21:10-15.
33:11-17 Tarihler kitaplarının “yaptığının karşılığını alma” temasını içeren bir anlatımıdır (1. Tarihler: Giriş): Manaşşe’nin yaptığı kötülükler ülkenin işgal edilmesine yol açar, tövbe ettiğinde ise yeniden krallığı yönetmeye başlar.
33:11 burnuna çengel taktılar Gaziantep, İslâhiye yakınlarında ortaya çıkarılan Asur Kralı Asarhaddon’a ait bir kitabeli dikili taş üstündeki yazıtlarda, aynı cezanın başka iki krala verildiğinden söz edilir. Babil’e götürdüler Bazı tarihsel kaynaklarda Asurbanipal’ın (İÖ 669-627), Mısır’a karşı düzenleyeceği seferde kendisine destek sağlayacak ileri gelenler arasında Manaşşe’nin adından da söz ettiği belirtilir. Bir Asur kralının onu Babil’e götürtmüş olması, bu olayın Asurbanipal’ın kardeşi Şamaş-şumaUkin’in ayaklanması sırasında olduğunu düşündürür. Söz konusu ayaklanma İÖ 652-648 yıllarında gerçekleştiğinden, Manaşşe’nin, Babilliler’e katıldığı veya en azından yardım ettiği tahmin edilir. Sonunda Manaşşe’nin ya masum olduğuna karar verilmiştir ya da yeniden bağlılık andı içmesi karşılığında serbest bırakılmıştır.
33:12 Krş. Süleyman’ın duası, 2Ta.7:14.
33:14 dış sur yaptı Bu tür inşaatları yapabilecek kaynaklara sahip olmak, krallığın Tanrı tarafından kutsandığının göstergesi olarak görülüyordu.
33:15-16 Sonraki yıllarda Yoşiya, RAB’bin Tapınağı’nın iki avlusunda Manaşşe’nin yaptırdığı sunakları ortadan kaldırmak zorunda kaldığına göre (2Kr.23:12), Manaşşe’nin yaptırdığı bu inş aatlar pek kalıcı yapılar değildi.
33:19 Hozay’ın Masoretik metinde bu şekilde geçerken, bir İbranice elyazması ve Septuaginta’da “bilicilerin” diye geçer.
33:20 kendi sarayına gömüldü Krş. 2Kr.21:18. Saray bahçesine gömülen Manaşşe, kralların mezarlığına gömülmeyen beşinci kraldır (bkz. 2Ta.28:27’ye ait not).
33:21-25 Amon, İÖ 642-640 yıllarında krallık yapmıştır.

Videolar

2. Tarihler Girişi

1.Tarihler'in devamı olan 2.Tarihler Kral Süleyman'ın yaptığı işleri ve dönemindeki olayları anlatır. Yarovam önderliğindeki kuzey oymakları Kral Süleyman'ın yerine geçen oğlu Rehavam'a karşı ayaklanır ve krallık ikiye bölünür. İ.Ö. 586 yılında Yeruşalim'in düşüşüne ve Babil sürgününe dek olaylar güneydeki Yahuda krallığı etrafında gelişir. Kitap Pers Kralı Koreş'in Yahudiler'in Babil'den Yeruşalim'e dönmelerine izin vermesiyle son bulur.

Ana Hatlar:

1:1-9:31 Süleyman'ın krallığı
a.1:1-17 İlk yıllar
b.2:1-7:10 Tapınak kuruluyor
c.7:11-9:31 Son yıllar
10:1-19 Kuzeydeki oymakların başkaldırışı
11:1-36:12 Yahuda kralları
36:13-21 Yeruşalim'in düşüşü
36:22-23 Pers Kralı Koreş'in duyurusu
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş