Elçilerin İşleri 21

21
Yeruşalim'e Yolculuk
1Onlardan ayrılınca denize açılıp doğru İstanköy'e gittik. Ertesi gün Rodos'a, oradan da Patara'ya geçtik. 2Fenike'ye gidecek bir gemi bulduk, buna binip denize açıldık. 3Kıbrıs'ı görünce güneyinden geçerek Suriye'ye yöneldik ve Sur Kenti'nde karaya çıktık. Gemi, yükünü orada boşaltacaktı. 4İsa'nın oradaki öğrencilerini arayıp bulduk ve yanlarında bir hafta kaldık. Öğrenciler Ruh'un yönlendirmesiyle Pavlus'u Yeruşalim'e gitmemesi için uyardılar. 5Günümüz dolunca kentten ayrılıp yolumuza devam ettik. İmanlıların hepsi, eşleri ve çocuklarıyla birlikte bizi kentin dışına kadar geçirdiler. Deniz kıyısında diz çöküp dua ettik. 6Birbirimizle vedalaştıktan sonra biz gemiye bindik, onlar da evlerine döndüler.
7Sur'dan deniz yolculuğumuza devam ederek Batlamya Kenti'ne geldik. Oradaki kardeşleri ziyaret edip bir gün yanlarında kaldık. 8 Ertesi gün ayrılıp Sezariye'ye geldik. Yediler'den biri olan müjdeci Filipus'un evine giderek onun yanında kaldık. 9Bu adamın peygamberlik eden, evlenmemiş dört kızı vardı.
10 Oraya varışımızdan birkaç gün sonra Yahudiye'den Hagavos adlı bir peygamber geldi. 11Bu adam bize yaklaşıp Pavlus'un kuşağını aldı, bununla kendi ellerini ayaklarını bağlayarak dedi ki, “Kutsal Ruh şöyle diyor: ‘Yahudiler, bu kuşağın sahibini Yeruşalim'de böyle bağlayıp öteki uluslara teslim edecekler.’ ”
12Bu sözleri duyunca hem bizler hem de oralılar Yeruşalim'e gitmemesi için Pavlus'a yalvardık. 13Bunun üzerine Pavlus şöyle karşılık verdi: “Ne yapıyorsunuz, ne diye ağlayıp yüreğimi sızlatıyorsunuz? Ben Rab İsa'nın adı uğruna Yeruşalim'de yalnız bağlanmaya değil, ölmeye de hazırım.”
14Pavlus'u ikna edemeyince, “Rab'bin istediği olsun” diyerek sustuk.
15Bir süre sonra hazırlığımızı yapıp Yeruşalim'e doğru yola çıktık. 16Sezariye'deki öğrencilerden bazıları da bizimle birlikte geldiler. Bizi, evinde kalacağımız adama, eski öğrencilerden Kıbrıslı Minason'a götürdüler.
Pavlus Yeruşalim'de
17Yeruşalim'e vardığımız zaman kardeşler bizi sevinçle karşıladılar. 18Ertesi gün Pavlus'la birlikte Yakup'u görmeye gittik. İhtiyarların hepsi orada toplanmıştı. 19Pavlus, onların hal hatırını sorduktan sonra, hizmetinin aracılığıyla Tanrı'nın öteki uluslar arasında yaptıklarını teker teker anlattı.
20Bunları işitince Tanrı'yı yücelttiler. Pavlus'a, “Görüyorsun kardeş, Yahudiler arasında binlerce imanlı var ve hepsi Kutsal Yasa'nın candan savunucusudur” dediler. 21“Ne var ki, duyduklarına göre sen öteki uluslar arasında yaşayan bütün Yahudiler'e, çocuklarını sünnet etmemelerini, törelerimize uymamalarını söylüyor, Musa'nın Yasası'na sırt çevirmeleri gerektiğini öğretiyormuşsun. 22Şimdi ne yapmalı? Senin buraya geldiğini mutlaka duyacaklar. 23Bunun için sana dediğimizi yap. Aramızda adak adamış dört kişi var. 24Bunları yanına al, kendileriyle birlikte arınma törenine katıl. Başlarını tıraş edebilmeleri için kurban masraflarını sen öde. Böylelikle herkes, seninle ilgili duyduklarının asılsız olduğunu, senin de Kutsal Yasa'ya uygun olarak yaşadığını anlasın. 25 Öteki uluslardan olan imanlılara gelince, biz onlara, putlara sunulan kurbanların etinden, kandan, boğularak öldürülen hayvanlardan ve fuhuştan sakınmalarını öngören kararımızı yazmıştık.”
26Bunun üzerine Pavlus o dört kişiyi yanına aldı, ertesi gün onlarla birlikte arınma törenine katıldı. Sonra tapınağa girerek arınma günlerinin ne zaman tamamlanacağını, her birinin adına ne zaman kurban sunulacağını bildirdi.
Pavlus Tutuklanıyor
27Yedi günlük süre bitmek üzereydi. Asya İli'nden bazı Yahudiler Pavlus'u tapınakta görünce bütün kalabalığı kışkırtarak onu yakaladılar. 28“Ey İsrailliler, yardım edin!” diye bağırdılar. “Her yerde herkese, halkımıza, Kutsal Yasa'ya ve bu kutsal yere karşı öğretiler yayan adam budur. Üstelik tapınağa bazı Grekler'i sokarak bu kutsal yeri kirletti.” 29 Bu Yahudiler, daha önce kentte Pavlus'un yanında gördükleri Efesli Trofimos'un, Pavlus tarafından tapınağa sokulduğunu sanıyorlardı.
30Bütün kent ayağa kalkmıştı. Her taraftan koşuşup gelen halk Pavlus'u tutup tapınaktan dışarı sürükledi. Arkasından tapınağın kapıları hemen kapatıldı. 31Onlar Pavlus'u öldürmeye çalışırken, bütün Yeruşalim'in karıştığı haberi Roma taburunun komutanına ulaştı. 32Komutan hemen yüzbaşılarla askerleri yanına alarak kalabalığın olduğu yere koştu. Komutanla askerleri gören halk Pavlus'u dövmeyi bıraktı. 33O zaman komutan yaklaşıp Pavlus'u yakaladı, çift zincirle bağlanması için buyruk verdi. Sonra, “Kimdir bu adam, ne yaptı?” diye sordu.
34Kalabalıktakilerin her biri ayrı bir şey bağırıyordu. Kargaşalıktan ötürü kesin bilgi edinemeyen komutan, Pavlus'un kaleye götürülmesini buyurdu. 35Pavlus merdivenlere geldiğinde kalabalık öylesine azmıştı ki, askerler onu taşımak zorunda kaldılar. 36Kalabalık, “Öldürün onu!” diye bağırarak onları izliyordu.
Pavlus Kendini Savunuyor
37Kaleden içeri girmek üzereyken Pavlus komutana, “Sana bir şey söyleyebilir miyim?” dedi.
Komutan, “Grekçe biliyor musun?” dedi. 38“Sen bundan bir süre önce bir ayaklanma başlatıp dört bin tedhişçiyi[a] çöle götüren Mısırlı değil misin?”
39Pavlus, “Ben Kilikya'dan Tarsuslu bir Yahudi, hiç de önemsiz olmayan bir kentin vatandaşıyım” dedi. “Rica ederim, halka birkaç söz söylememe izin ver.” 40Komutanın izin vermesi üzerine Pavlus merdivende dikilip eliyle halka bir işaret yaptı. Derin bir sessizlik olunca, İbrani dilinde konuşmaya başladı.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

21:1 doğru İstanköy’e gittik Elverişli rüzgâr sayesinde geceyi geçirebilecekleri bu adaya ulaştılar. Rodos RodosAdası’nın, antik dünyanın yedi harikasından biri olan limanındaki devasa heykel ile ünlenmiş önemli bir kenti. Patara Likya’nın (bugünkü Anadolu’nun Batı Akdeniz bölgesi) güney kıyısındadır. Pavlus, Asya İli sahili boyunca seyreden gemiden inip doğrudan Fenike bölgesindeki Sur Kenti’ne giden tekneye bindi.
21:3 Kıbrıs Bkz. Elç.13:4 ve ilgili not. Sur Pavlus Fenike bölgesinden daha önce en az bir kez geçmişti (Elç.15:3; krş. Mar.7:24).
21:4 bir hafta Filipi’deki Fısıh Bayramı’ndan sonraki yirmi dokuz güne bu süre de eklenirse, Pentikost Günü’ne yalnızca iki hafta kalmıştır (bkz. Elç.20:16’ya ait not). Pavlus’u... gitmemesi için uyardılar Kutsal Ruh, Pavlus’u Yeruşalim’de bekleyen sıkıntılar hakkında uyarmıştı (Elç.20:23). Pavlus yine de Kutsal Ruh’un yönlendirişiyle gitmesi gerektiğine inandı (bkz. Elç.20:22 ve ilgili not).
21:7 Batlamya Karmel Dağı’nın uzandığı koyun karşı (kuzey) yakasında bulunan, günümüzde Akra adıyla bilinen kent.
21:8 Sezariye Roma’nın Yahudiye İli’nin başkenti olan bu kentte Yahudi olmayanlar yaşıyordu (bkz. Elç.10:1’e ait not). müjdeci Filipus Bkz. Elç.8:40’a ait not ; Ef.4:11 ; 2Ti.Ef.4:5.
21:9 evlenmemiş dört kızı Muhtemelen kendilerini Rab’be hizmet etmeye adamışlardı (krş. 1Ko.7:34). peygamberlik eden Bkz. 1Ko.11:5; 1Ko.12:8-10; Bilgi Kutusu: Peygamberler, s. 267; krş. Luk.2:36-37; Eski Antlaşma’da geçen kadın peygamberler, Çık.15:20; Hak.4:4; 2Kr.22:14; Neh.6:14.
21:10 Hagavos adlı bir peygamber Yeruşalim’de yaşanacak kıtlığı on beş yıl öncesinden bildiren peygamberdir (Elç.11:27-29).
21:12 hem bizler hem de oralılar Luka da Pavlus’u Yeruşalim’e gitmekten vazgeçirmeye çalışır.
21:13 ölmeye Krş. Flp.1:21 ve ilgili not.
21:16 Minason Pavlus’u ve onunla yolculuk eden dokuz kişilik grubu ağırlayabildiğine göre varlıklı biri olmalıdır.
18:23-21:17 Bkz. Harita: Pavlus’un Üçüncü Müjdeleme Yolculuğu, s. 1627 ; ayrıca bkz. Elç.13:4-14:28 ve Elç.15:39-18:22’ye ait notlar.
21:17 Yeruşalim’e vardığımız zaman Pentikost Günü’nden bir veya iki gün önce (bkz. Elç.20:16).
21:18 Yakup İsa’nın kardeşi, Yakup Mektubu’nun yazarı ve Yeruşalim topluluğunun önderi (bkz. Gal.1:19; Gal.2:9’a ait not). Elçi olarak adlandırılmaktadır, ancak Onikiler’den biri değildir.
21:23 adak adamış Geçici Nezir yemini ettikleri ve adanma süresi bitmeden önce dinsel yönden kirlendikleri anlaşılıyor (örn. bir ölüye dokunmuş olabilirler; krş. Say.6:2-12).
21:24 masraflarını sen öde Pavlus’un sorumluluğu, (1) kurban olarak sunulacak sekiz güvercin ve dört kuzunun (Say.6:9-12) masrafının tamamını veya bir kısmını karşılamak ve (2) kâhinlerin kurbanları sunmaya hazırlanabilmesi için tapınaktaki kâhine arınma töreninin ne zaman yapılacağını bildirmekti (Say.21:26). Kutsal Yasa’ya uygun olarak yaşadığını Pavlus da daha önce adakta bulunmuştu (bkz. Elç.18:18 ve ilgili not). Yahudiler’le birlikteyken Yahudi gibi davranmış (bkz. 1Ko.9:20-21 ve ilgili notlar) ve annesi Yahudi olan Timoteos’u sünnet ettirmişti (bkz. Elç.16:3 ve ilgili not). Yahudiliğini reddetmeyen Pavlus, müjdenin özüyle çelişmediği sürece Yahudi geleneklerini sürdürmeye devam etti (ayrıca krş. Yahudi olmayan Titus’u sünnet ettirmedi, Gal.2:3). Bazı Yahudi imanlılar da, tıpkı Pavlus gibi, Müjde’nin ilkelerine aykırı olmadığı sürece, sunular sunmak gibi Kutsal Yasa’daki bazı törenleri yerine getirir; ancak ister Yahudi ister öteki uluslardan olsun, bunlar Hıristiyanlar için bir zorunluluk değildir.
21:25 Bkz. Elç.15:23-29 ve ilgili notlar.
21:27 Yedi günlük süre Krş. Say.6:9. Kutsal Yasa’ya göre arınmanın gerçekleşeceği bu süre içinde sunağın yanında saçlar tıraş ettirilir, her bir adamın işlediği günahlar için yakmalık sunu ve günah sunusu sunulur, tüm bunların ardından da arınmanın tamamlandığı kâhinlere bildirilirdi. Asya İli’nden bazı Yahudiler Pavlus’a daha önce de sıkıntı çektirmişlerdi (Elç.20:19).
21:28 halkımıza, Kutsal Yasa’ya ve bu kutsal yere karşı öğretiler yayan Krş. İstefanos’a yöneltilen suçlamalar, Elç.6:13. tapınağa bazı Grekler’i sokarak Yahudi olmayanlardan biri tapınaktaki İsrailAvlusu’na girerse öldürülürdü. Pavlus’un bu yasak alana Yahudiler’den başka biriyle girdiğine dair kanıtları yoktu; üstelik bu doğru olsaydı bile Pavlus’a değil, Trofimos’a saldırmaları gerekirdi.
21:29 Trofimos Bkz. Elç.20:4 ve ilgili not.
21:30 kapıları hemen kapatıldı Tapınak görevlisi, kutsal olan bu yerde daha fazla sorun yaşanmasını önlemek amacıyla bu emri vermişti.
21:31 komutanına Antonya Kalesi’nde görev yapan (Elç.21:37) ve bin askerden oluşan birliğin (bir tabur) komutanı olan Klavdius Lisias’a (Elç.21:25-26).
21:32 yüzbaşılarla Yanında en az iki yüzbaşı ve dolayısıyla iki yüz asker vardı.
21:33 çift zincirle Elleri muhtemelen, iki yanında bulunan askerlere zincirlenmişti.
21:37 Antonya Kalesi, tapınağın kuzey ucuna iki merdivenle bağlantılıydı. Kulenin yüksekliği, tapınağın tüm alanının görülmesini sağlıyordu.
21:38 ayaklanma başlatıp... Mısırlı 1. Yüzyıl Yahudi tarihçisi Josefus, bundan birkaç yıl önce ayaklanma başlatarak binlerce kiş iyi peşine takıp Zeytin Dağı’na götüren Mısırlı bir sahte peygamberden söz eder (Josefus’un, Yahudiler’in Tarihi, 20.8.6; Savaşlar, 2.13.5 kitapları). Romalı askerler yüzlerce takipçiyi öldürmüş, ancak sahte peygamber kaçmıştı. tedhişçiyi Grekçesi’nden “hançerli” olarak da çevrilen terim, tapınaktaki kalabalıklar arasında bulunan nüfuz sahibi Yahudiler’i öldüren ş iddet yanlısı Yahudi saldırganlara verilen addı.
21:39 Tarsus Bkz. Elç.21:2-3’ e ait not.

Videolar

Elçilerin İşleri Girişi

Genel Bakış: Eski çağlarda yazılmış olan birçok yapıtın yazarı gibi, bu kitabın yazarı da kendini doğrudan bize tanıtmıyor. Bununla birlikte, ikinci yüzyılda yaşamış ve bir kısmı İsa'nın elçilerini bizzat tanımış inanlı yazarların hepsi, bu kitabı Luka'nın yazdığında birleşiyorlar. Kitabın yakından incelenmesi halinde «sevgili hekim» Luka'nın (Kol.4:14) elinden çıktığına dair ipuçları görülebilir. Örneğin «biz» çoğul zamirinin kullanılmış olmasından yazarın, Pavlus'un yol arkadaşlarından biri olduğunu anlıyoruz (16:10-17; 20:5-21:18; 27:1-28:16). Yazarın titiz biri olduğu su götürmez bir gerçek. Elçilerin İşleri Yeruşalim, Sezariye, Antakya, Efes, Korint, Atina, Roma ve daha birçok yere ilişkin kesin ve doğru tasvirlerle doludur. Arkeolojik araştırma ve bulgular, gidilen, gezilen yerlerin çeşitliliğine ve büyük kültür farklarına rağmen Luka'nın, kullandığı terim ve kavramlarda ne denli tutarlı olduğunu ortaya koyuyor. Bununla birlikte Luka'nın kendisi, Elçilerin İşleri Kitabı'nın ilk inanlı topluluklarının bütün bir tarihçesi olmadığını ifade ediyor. Örneğin bölüm 8'de, topluluğun dağıtıldığını, inanlıların Müjde'yi yaya yaya dört bir yana gittiklerini yazar. Bunun sonucunda birçok yerde yerli topluluklar filizlenip gelişir. Ama Luka bu toplulukların tarihçesini yazmaya girişmez. Sonuç olarak, Elçilerin İşleri, kilisenin büyüyüp gelişmesinde önemli bir yer tutan, ders alabileceğimiz temel olaylar dizisini sunuyor bize.

İsa'nın göğe yükseldiği İ.S. 30 yılları ile Elçi Pavlus'un Roma'da tutuklandığı İ.S. 63 yılları arasındaki dönemi konu eden kitap, büyük olasılıkla bu tarihten az sonra yazıldı.

İncil'deki Yeri: Elçilerin İşleri, Luka'nın bir devamıdır. Her iki kitabın da Teofilos adında bir adama hitaben yazıldığı özellikle belirtiliyor. Luka, İsa'nın başlangıçtan göğe alındığı güne dek yapıp öğrettiklerini kaydeder (1:1-3). İncil'in ilk dört kısmından sonra yer alan ve Müjde'nin Yeruşalim'den Anadolu'ya, oradan da antik çağın merkezi Roma'ya yayılışını anlatan Elçilerin İşleri Kitabı, bu özelliğiyle bir köprü görevi görmekte ve İncil'deki mektuplara zemin hazırlamaktadır. Örneğin kitap, Pavlus'un, adını sanını anarak sonradan mektuplar yazdığı birçok kente yaptığı ziyaretleri anlatıyor. Elçilerin İşleri Kitabı'nın bir diğer önemli özelliği, inanlılar topluluğunun ders alabileceği ilkeleri de sergilemesidir.

Konusu: Elçilerin İşleri Kitabı, ilk Mesih inanlılarının Müjde'yi, «Yeruşalim'de, bütün Yahudiye ve Samiriye'de ve dünyanın dört bucağında» (1:8) nasıl yaymaya başladıklarını anlatır. Bütün bu olaylar Kutsal Ruh'un inanlılar topluluğuna verilmesiyle başlar (bölüm 2). Sonraki bölümler, Tanrı'nın kilisesini adım adım nasıl yönlendirdiğini gözler önüne serer. İsa'nın elçileri dolaşıp Müjde'yi yayarken Tanrı da yaptığı mucizelerle onların bildirisini doğruladı (3:1-10; 14:3). Kilise, Yahudi din önderlerinin başını çektiği karşı koymalara rağmen hızla büyüdü. Gerçekte Yahudi kökenli olan inanlılar topluluğunun bütün ulusları kucaklayan bir kimliğe nasıl kavuştuğu, Elçilerin İşleri Kitabı'nda ön plana çıkan önemli konulardan biridir (10:1-11:18 ve 15. bölümün tamamı).

Ana Hatlar:

1:1-11 İsa'nın son buyrukları ve göğe alınması
1:12-8:3 Yeruşalim'deki inanlılar topluluğu
8:4-9:43 Tanrı sözünün Yahudiye ve Samiriye'de yayılması, Pavlus'un iman etmesi
10:1-11:30 Yahudi olmayan ilk inanlılar
12:1-25 Baskılara karşı zafer
13:1-28:31 Pavlus'un elçilik görevi:
13:1-14:28 İlk yolculuk
15:1-35 Yeruşalim'deki toplantı
15:36-18:22 İkinci yolculuk
18:23-21:16 Üçüncü yolculuk
21:17-28:31 Pavlus'un tutukluluk dönemi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş