Elçilerin İşleri 3

« Elçilerin İşleri 2 | Elçilerin İşleri 4 »
3
Sakat Dilencinin İyileştirilmesi
1Bir gün Petrus'la Yuhanna, saat üçte, dua vaktinde tapınağa çıkıyorlardı. 2O sırada, doğuştan kötürüm olan bir adam, tapınağın Güzel Kapı diye adlandırılan kapısına getiriliyordu. Tapınağa girenlerden para dilenmesi için onu her gün getirip oraya bırakırlardı. 3Tapınağa girmek üzere olan Petrus'la Yuhanna'yı gören adam, kendilerinden sadaka istedi. 4Petrus'la Yuhanna ona dikkatle baktılar. Sonra Petrus, “Bize bak” dedi. 5Adam, onlardan bir şey alacağını umarak gözlerini onların üzerine dikti.
6Petrus, “Bende altın ve gümüş yok, ama bende olanı sana veriyorum” dedi. “Nasıralı İsa Mesih'in adıyla, yürü!” 7Sonra onu sağ elinden kavrayıp kaldırdı. Adamın ayakları ve bilekleri o anda sapasağlam oldu. 8Sıçrayıp ayağa kalktı, yürümeye başladı. Yürüyüp sıçrayarak, Tanrı'yı överek onlarla birlikte tapınağa girdi. 9Bütün halk, onun yürüyüp Tanrı'yı övdüğünü gördü. 10Onun, tapınağın Güzel Kapısı'nda oturup para dilenen kişi olduğunu anlayınca ondaki değişiklik karşısında büyük bir hayret ve şaşkınlığa düştüler.
Petrus'un Tapınaktaki Konuşması
11Adam, Petrus'la Yuhanna'yı bir türlü bırakamıyordu. Bütün halk hayret içinde Süleyman'ın Eyvanı denilen yerde onlara doğru koşuştu. 12Bunu gören Petrus halka şöyle seslendi: “Ey İsrailliler, buna neden şaştınız? Neden gözlerinizi dikmiş bize bakıyorsunuz? Kendi gücümüz ya da dindarlığımızla bu adamın yürümesini sağlamışız gibi...! 13 İbrahim'in, İshak'ın ve Yakup'un Tanrısı, atalarımızın Tanrısı, Kulu İsa'yı yüceltti. Siz O'nu ele verdiniz. Pilatus O'nu serbest bırakmaya karar verdiği halde, siz O'nu Pilatus'un önünde reddettiniz. 14 Kutsal ve adil Olan'ı reddedip bir katilin salıverilmesini istediniz. 15Siz Yaşam Önderi'ni öldürdünüz, ama Tanrı O'nu ölümden diriltti. Biz bunun tanıklarıyız. 16Gördüğünüz ve tanıdığınız bu adam, İsa'nın adı sayesinde, O'nun adına olan imanla sapasağlam oldu. Hepinizin gözü önünde onu tam sağlığa kavuşturan, İsa'nın aracılığıyla etkin olan[a] imandır.
17“Şimdi ey kardeşler, yöneticileriniz gibi sizin de bilgisizlikten ötürü böyle davrandığınızı biliyorum. 18Ama bütün peygamberlerin ağzından Mesihi'nin acı çekeceğini önceden bildiren Tanrı, sözünü bu şekilde yerine getirmiştir. 19-20Öyleyse, günahlarınızın silinmesi için tövbe edin ve Tanrı'ya dönün. Öyle ki, Rab size yenilenme fırsatları versin ve sizin için önceden belirlenen Mesih'i, yani İsa'yı göndersin. 21Tanrı'nın eski çağlardan beri kutsal peygamberlerinin ağzından bildirdiği gibi, her şeyin yeniden düzenleneceği zamana dek İsa'nın gökte kalması gerekiyor. 22 Musa şöyle demişti: ‘Tanrınız Rab size, kendi kardeşlerinizin arasından benim gibi bir peygamber çıkaracak. O'nun size söyleyeceği her sözü dinleyin. 23O peygamberi dinlemeyen herkes Tanrı'nın halkından koparılıp yok edilecektir.’
24“Samuel ve ondan sonra konuşan peygamberlerin hepsi bu günleri duyurdu. 25 Sizler peygamberlerin mirasçıları, Tanrı'nın atalarınızla yaptığı antlaşmanın mirasçılarısınız. Nitekim Tanrı İbrahim'e şöyle demişti: ‘Senin soyunun aracılığıyla yeryüzündeki bütün halklar kutsanacak.’ 26Tanrı, sizleri kötü yollarınızdan döndürüp kutsamak için Kulu'nu ortaya çıkarıp önce size gönderdi.”
« Elçilerin İşleri 2 | Elçilerin İşleri 4 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

3:1 Petrus’la Yuhanna Krş. Gal.2:9. Yuhanna’nın kardeşi Yakup’la birlikte İsa Mesih’e en yakın olan bu elçilerin (Mar.9:2; Mar.13:3,Mar.13:4; Mar.14:33; Luk.22:8) kilisenin ilk dönemindeki yerleri büyük öneme sahiptir (bkz. 3-4,8, 15. bölümler). dua vaktinde Yahudiler’in sürgün döneminde sabah sunusu vakti (9.00), akşam sunusu vakti (15.00) ve günbatımı (18.00; bkz. Mez.55:17; Dan.6:10) olmak üzere üç dua zamanları vardı. Elçilerden sonraki dönemde bu dualar 9.00, 12.00 ve 18.00’ de yapılmaya başlandı. Bazılarına göre dua saatlerindeki bu değişiklik, Kutsal Ruh’un 9.00’ da gönderilmesinden ve İsa’nın Grekler’e göre günün 6. ve 9. saatleri arasında (çarmıha gerilmeden önce; bkz. Yu.19:14’e ait not) acı çekmesinden kaynaklanır.
3:2 Yeni Antlaşma dönemindeki tapınakta, Yahudi olmayanlar için bir avlu ile kadınlar, İsrail halkı ve kâhinler için ayrı bölmeleri olan bir iç avlu bulunmaktaydı. Güzel Kapı Tunç kaplı ana kapı, büyüklüğü ve güzelliğinden ötürü böyle anılır. Uluslar Avlusu’ndan tapınağın doğusuna, Kadınlar Avlusu’na açıldığı anlaşılmaktadır. Bu kapı tapınağın giriş ve çıkış kapısı olduğundan dinlenmek için uygun bir yerdi. bende olanı Mesih’in dünyasal zenginlikten daha değerli olan şifa gücünü. Adamın asıl ihtiyacı buydu.
3:11 Süleyman’ın Eyvanı Duvarla çevrili dış avluda yer alan, 8 m yüksekliğinde taş sütunları ve sedir ağacından çatısı olan sundurma (bkz. Yu.10:23).
3:13 Kulu İsa’yı Bu tanımlama, Yşa.42:1-9; Yşa.49:1-13; Yşa.50:4-11 ve Yşa.52:13-53:12’ de bildirilen ‘acı çeken kul’u hatırlatır (bkz. Mat.12:17-18; Elç.4:27,Elç.4:30). O’nu... reddettiniz ‘İsa’yı Mesih olarak kabul etmediniz’ anlamında. Pilatus O’nu serbest bırakmaya karar verdiği Bkz. Yu.19:12.
3:14 Kutsal... Olan Krş. Lev.11:44’e ait not. adil Olan Bkz. Elç.7:52-53; Elç.22:14; krş. 1Yu.2:1. katilin Barabba’nın (bkz. Mat.27:16 ve ilgili not; Luk.23:18).
3:15 Elçilerin İşleri’nin ana temalarındandır (bkz. Elç.2:23-24; Elç.4:9-10; Elç.5:30-32; Elç.10:39-41; Elç.13:28-29; krş. 1Ko.15:1-4).
3:16 aracılığıyla etkin olan Grekçe’den birebir çevirisi: “aracılığıyla olan”.
3:17 kardeşler İsrailliler’e sesleniyor (Elç.3:12). bilgisizlikten ötürü böyle davrandığınızı İsa’nın Mesih olduğunu anlamadılar (bkz. Luk.23:34; ayrıca bkz. Elç.3:19-20 ve ilgili not).
3:18 bütün peygamberlerin ağzından... önceden bildiren Bkz. Luk.24:26-27 ; krş. Yşa.53:7-8 ile Elç.8:32-33; Mez.2:1-2 ile Elç.4:25-26; Mez.22:1 ile Mat.27:46; ayrıca bkz. 1Pe.1:1 0-12.
3:19-20 tövbe edin Bkz. Makale:Tövbe, s. 1438. Tanrı’ya dönün Bkz. Elç.11:21; Elç.26:20; ayrıca bkz. Elç.9:35; Elç.14:15; Elç.15:19; Elç.21:17-18; Elç.28:27. Tövbe ve iman, YeniAntlaşma’da kimi yerlerde ‘dönmek’ sözcüğüyle özetlenir. Mesih’i, yani İsa’yı göndersin Mesih’in ikinci gelişinden söz ediliyor. Mesih egemenliğini kurmak üzere geldiğinde her şeyin yenileneceği dönem başlayacaktır.
3:22 benim gibi bir peygamber Peygamberlik, İsa’nın yeryüzündeki ruhsal hizmetinin bir parçasıydı.Ancak İsa Mesih Tanrı Oğlu olarak bir peygamberden çok daha üstündür (bkz. Yu.1:1-18; Flp.2:5-11; Kol.1:15-20; İbr.1:1-8; krş. Rom.9:5’e ait not).
3:24 Samuel ve ondan sonra konuşan peygamberler Samuel, Musa’dan sonraki ilk peygamberdi. Samuel’den Davut’a (Mez.16:10 ; krş. 2Sa.7. bölüm ve ilgili notlar), Natan’dan (2Sa.7:12-16; bkz. Elç.13:22-23,Elç.13:34; İbr.1:5) Yeşaya’ya (Yşa.11:1-7; Yşa.42:1 ve ilgili notlar) ve Zekeriya’ya kadar peygamberler Mesih’in kimliği, gelişi ve buna bağlantılı olarak O’nun kuracağı egemenlik (“yenilenme fırsatları”, Yşa.3:19-20) hakkında bildiriler ilettiler.
3:25 soyunun aracılığıyla ‘Soyundan gelen’ anlamında. Nihai olarak Mesih’e işaret etmektedir (bkz. Gal.3:16).
3:12-26 Bkz. Elç.2:14-40’a ait not.
3:22-26 çıkaracak... çıkarıp Yas.18:9-15’te yazılanlar İsa Mesih’te yerine geldi.Aslında bütün peygamberler (Samuel’den itibaren) bu sözleri bir şekilde yerine getirdi ; ama bu sözlerin nihai olarak Mesih’le ilgili olduğu kabul ediliyordu (bkz. örn. Yu.1:19-20).

Videolar

Elçilerin İşleri Girişi

Genel Bakış: Eski çağlarda yazılmış olan birçok yapıtın yazarı gibi, bu kitabın yazarı da kendini doğrudan bize tanıtmıyor. Bununla birlikte, ikinci yüzyılda yaşamış ve bir kısmı İsa'nın elçilerini bizzat tanımış inanlı yazarların hepsi, bu kitabı Luka'nın yazdığında birleşiyorlar. Kitabın yakından incelenmesi halinde «sevgili hekim» Luka'nın (Kol.4:14) elinden çıktığına dair ipuçları görülebilir. Örneğin «biz» çoğul zamirinin kullanılmış olmasından yazarın, Pavlus'un yol arkadaşlarından biri olduğunu anlıyoruz (16:10-17; 20:5-21:18; 27:1-28:16). Yazarın titiz biri olduğu su götürmez bir gerçek. Elçilerin İşleri Yeruşalim, Sezariye, Antakya, Efes, Korint, Atina, Roma ve daha birçok yere ilişkin kesin ve doğru tasvirlerle doludur. Arkeolojik araştırma ve bulgular, gidilen, gezilen yerlerin çeşitliliğine ve büyük kültür farklarına rağmen Luka'nın, kullandığı terim ve kavramlarda ne denli tutarlı olduğunu ortaya koyuyor. Bununla birlikte Luka'nın kendisi, Elçilerin İşleri Kitabı'nın ilk inanlı topluluklarının bütün bir tarihçesi olmadığını ifade ediyor. Örneğin bölüm 8'de, topluluğun dağıtıldığını, inanlıların Müjde'yi yaya yaya dört bir yana gittiklerini yazar. Bunun sonucunda birçok yerde yerli topluluklar filizlenip gelişir. Ama Luka bu toplulukların tarihçesini yazmaya girişmez. Sonuç olarak, Elçilerin İşleri, kilisenin büyüyüp gelişmesinde önemli bir yer tutan, ders alabileceğimiz temel olaylar dizisini sunuyor bize.

İsa'nın göğe yükseldiği İ.S. 30 yılları ile Elçi Pavlus'un Roma'da tutuklandığı İ.S. 63 yılları arasındaki dönemi konu eden kitap, büyük olasılıkla bu tarihten az sonra yazıldı.

İncil'deki Yeri: Elçilerin İşleri, Luka'nın bir devamıdır. Her iki kitabın da Teofilos adında bir adama hitaben yazıldığı özellikle belirtiliyor. Luka, İsa'nın başlangıçtan göğe alındığı güne dek yapıp öğrettiklerini kaydeder (1:1-3). İncil'in ilk dört kısmından sonra yer alan ve Müjde'nin Yeruşalim'den Anadolu'ya, oradan da antik çağın merkezi Roma'ya yayılışını anlatan Elçilerin İşleri Kitabı, bu özelliğiyle bir köprü görevi görmekte ve İncil'deki mektuplara zemin hazırlamaktadır. Örneğin kitap, Pavlus'un, adını sanını anarak sonradan mektuplar yazdığı birçok kente yaptığı ziyaretleri anlatıyor. Elçilerin İşleri Kitabı'nın bir diğer önemli özelliği, inanlılar topluluğunun ders alabileceği ilkeleri de sergilemesidir.

Konusu: Elçilerin İşleri Kitabı, ilk Mesih inanlılarının Müjde'yi, «Yeruşalim'de, bütün Yahudiye ve Samiriye'de ve dünyanın dört bucağında» (1:8) nasıl yaymaya başladıklarını anlatır. Bütün bu olaylar Kutsal Ruh'un inanlılar topluluğuna verilmesiyle başlar (bölüm 2). Sonraki bölümler, Tanrı'nın kilisesini adım adım nasıl yönlendirdiğini gözler önüne serer. İsa'nın elçileri dolaşıp Müjde'yi yayarken Tanrı da yaptığı mucizelerle onların bildirisini doğruladı (3:1-10; 14:3). Kilise, Yahudi din önderlerinin başını çektiği karşı koymalara rağmen hızla büyüdü. Gerçekte Yahudi kökenli olan inanlılar topluluğunun bütün ulusları kucaklayan bir kimliğe nasıl kavuştuğu, Elçilerin İşleri Kitabı'nda ön plana çıkan önemli konulardan biridir (10:1-11:18 ve 15. bölümün tamamı).

Ana Hatlar:

1:1-11 İsa'nın son buyrukları ve göğe alınması
1:12-8:3 Yeruşalim'deki inanlılar topluluğu
8:4-9:43 Tanrı sözünün Yahudiye ve Samiriye'de yayılması, Pavlus'un iman etmesi
10:1-11:30 Yahudi olmayan ilk inanlılar
12:1-25 Baskılara karşı zafer
13:1-28:31 Pavlus'un elçilik görevi:
13:1-14:28 İlk yolculuk
15:1-35 Yeruşalim'deki toplantı
15:36-18:22 İkinci yolculuk
18:23-21:16 Üçüncü yolculuk
21:17-28:31 Pavlus'un tutukluluk dönemi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş