Luka 22:7-23

Fısıh Yemeği
(Mat.26:17-35; Mar.14:12-31; Yu.13:21-30,36-38; 1Ko.11:23-25)
7Fısıh kurbanının kesilmesi gereken Mayasız Ekmek Günü geldi. 8İsa, Petrus'la Yuhanna'yı, “Gidin, Fısıh yemeğini yiyebilmemiz için hazırlık yapın” diyerek önden gönderdi.
9O'na, “Nerede hazırlık yapmamızı istersin?” diye sordular.
10-11İsa onlara, “Bakın” dedi, “Kente girdiğinizde karşınıza su testisi taşıyan bir adam çıkacak. Adamı, gideceği eve kadar izleyin ve evin sahibine şöyle deyin: ‘Öğretmen, öğrencilerimle birlikte Fısıh yemeğini yiyeceğim konuk odası nerede? diye soruyor.’ 12Ev sahibi size üst katta, döşenmiş büyük bir oda gösterecek. Orada hazırlık yapın.”
13Onlar da gittiler, her şeyi İsa'nın kendilerine söylediği gibi buldular ve Fısıh yemeği için hazırlık yaptılar.
14-15Yemek saati gelince İsa, elçileriyle birlikte sofraya oturdu ve onlara şöyle dedi: “Ben acı çekmeden önce bu Fısıh yemeğini sizinle birlikte yemeyi çok arzulamıştım. 16Size şunu söyleyeyim, Fısıh yemeğini, Tanrı'nın Egemenliği'nde yetkinliğe erişeceği[a] zamana dek, bir daha yemeyeceğim.”
17Sonra kâseyi alarak şükretti ve, “Bunu alın, aranızda paylaşın” dedi. 18“Size şunu söyleyeyim, Tanrı'nın Egemenliği gelene dek, asmanın ürününden bir daha içmeyeceğim.”
19Sonra eline ekmek aldı, şükredip ekmeği böldü ve onlara verdi. “Bu sizin uğrunuza feda edilen bedenimdir. Beni anmak için böyle yapın” dedi.
20 Aynı şekilde, yemekten sonra kâseyi alıp şöyle dedi: “Bu kâse, sizin uğrunuza akıtılan kanımla gerçekleşen yeni antlaşmadır. 21 Ama bana ihanet edecek kişinin eli şu anda benimkiyle birlikte sofradadır. 22İnsanoğlu, belirlenmiş olan yoldan gidiyor. Ama O'na ihanet eden adamın vay haline!” 23Elçiler, aralarında bunu kimin yapabileceğini tartışmaya başladılar.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

22:7 Fısıh kurbanının kesilmesi gereken 14 Nisan günü, Luk.14:30 ile Luk.17:30 saatleri arasında, kâhinlerin avlusunda. İsa’nın çarmıha gerildiği haftanın perşembe günü.
22:10-11 su testisi taşıyan bir adam Bu normalde kadınların işi olduğundan, su testisi taşıyan bir adam görmek olağandışıydı.
22:10-13 Bkz. Mar.14:14’e ait not.
22:16 yetkinliğe erişeceği Grekçe’den birebir çevirisi: “tamamlanacağı”. yetkinliğe erişeceği zamana dek Kendini kurban ederek sonsuza dek geçerli olacak Fısıh kurbanı olan İsa Mesih (bkz. 1Ko.5:7 ve ilgili not; krş. İbr.9:11-10:18), ikinci kez geldiğinde tüm imanlılarla beraber “büyük düğün şölenini” (Va.19:9) kutlayacaktır.
22:17 sonra kâseyi alarak Fısıh yemeğinin kutlanması sırasında paylaşılan dört kâsenin ilki veya üçüncüsü (krş. 1Ko.10:16 ve ilgili not).
22:18 Tanrı’nın Egemenliği gelene dek Bkz. Luk.22:16 ve Luk.4:43’e ait notlar.
22:19 sizin uğrunuza feda edilen Kendisinin günahları bağışlatan kurban olarak çarmıhta ödeyeceği bedelden söz ediyor. Beni anmak için Tıpkı Fısıh’ın, Tanrı’nın İsrail’i Mısır’daki kölelikten kurtarışının sürekli bir ilanı ve hatırlatıcısı olması gibi, Rab’bin Sofrası da Mesih’in çarmıhta günahları bağışlatması sayesinde günahın esaretinden kurtarışının ilanı ve hatırlatıcısı olacaktır.
22:20 yemekten sonra İsa’nın bu yemek sırasında söyledikleri, yalnızca bu ayette ve 1Ko.11:25’te yer alır (bkz. 1Ko.11:23-26’ya ait not). kâseyi alıp Bkz. Mar.14:24’e ait not. yeni antlaşmadır Peygamber Yeremya aracılığıyla vaat edilen ve sonsuz kurtuluşu sağlayan antlaşma (bkz. Yer.31:31-34 ve ilgili notlar; ayrıca krş. Hez.36:24-26). İsa’nın ölümüyle (kanıyla) gerçekleşmiş ve mühürlenmiştir (bkz. 1Ko.11:25’e ait not).
22:22 belirlenmiş olan yoldan Bkz. Mar.14:21 ve ilgili not.
22:14-30 Luka, Son Yemek anlatımını tamamen kronolojik biçimde sunar. Yuhanna’da (Luk.13:26-30) Yahuda’nın, ekmeğin ve kâsenin paylaşılmasından önce odayı terk ettiği belirtilirken, Luka’da ne zaman ayrıldığından söz edilmez.

Videolar

Luka Girişi

Kitabın Amacı: Luka, daha kitabın başında amacının, İsa'nın yaşamını doğru ve ayrıntılı bir biçimde anlatmak olduğunu açıkça ortaya koyuyor (1:1-4). Luka, Elçilerin İşleri Kitabı'nda da Müjde'nin o çağda bilinen dünyanın merkezi durumundaki Roma'ya kadar nasıl yayıldığını anlatır. O devirde yazarların, yapıtlarını ileri gelen kişilere adamaları bir gelenek haline gelmişti. Nitekim Luka da her iki kitabı, adı Teofilos -«Tanrı'yı seven» anlamında- olan bir kişiye hitaben kaleme almıştır. Kuşkusuz Luka bu adamın kişiliğinde geniş bir kitleye seslenmeyi amaçlamıştır.

Kitabın İçeriği: Kitap, «Rab'bin yolunu hazırlamaya» gelen Vaftizci Yahya'nın1 ve İsa'nın doğumuna ilişkin bilgileri vererek başlıyor. Bundan sonra İsa'nın Müjde'yi duyurduğu, öğretisini yayıp mucizeler yaptığı döneme geçiyor. Daha sonra İsa'nın, giderek artan baskılara rağmen Yeruşalim'e, bile bile ölüme gidişi anlatılıyor. Bunu, İsa'nın dirilişi ve göğe alınışını anlatan bölümler izliyor.

Luka, peygamberlik sözlerini yerine getiren Tanrı'nın, bir kurtarıcı göndermekle insanlık tarihini nasıl yönlendirdiğini vurgular2. Tanrı'nın bu etkinliği, meleklerin gönderilmesi olayında3; Tanrı'nın gökten seslenişinde4; ve özellikle birçok inanlının Kutsal Ruh'la dolması olayında5 açıkça görülüyor. Tanrı'nın gücü, İsa'nın yaptığı mucizelerde de gözle görülür bir şekilde etkindi6. On altı ayrı olayda, belirli hastalıklara yakalanmış kişilerin mucizevi şekilde iyileştirildiğinden söz ediliyor. Bunun yanısıra, İsa'nın bir arada bulunan çok sayıda hastayı iyileştirdiği, kitabın beş ayrı yerinde belirtiliyor.

Luka'nın yaklaşık yüzde kırkı İsa'nın öğretisinden oluşuyor. İsa öğretisinde birçok benzetme kullandı; Luka'da 26 benzetme var. Bunların 16'sı İncil'in öbür kısımlarında yer almaz. İsa'nın bütün öğretisini kısaca özetlemek oldukça güçtür. Şu kadarını söyleyelim ki, İsa Tanrı'nın Egemenliği'ni duyuruyor7. Sözü edilen egemenlik, değer yargıları yönünden tümüyle farklı, insanın yüreğinde etkin olan tanrısal egemenliktir8. İsa'nın kendisi, egemenliği günden güne büyüyen, ikinci gelişinde de bu egemenliği tümüyle gerçekleşecek olan Kral olarak çıkar karşımıza9.

Kitapta bireye iletilmek istenen bildiri, günahların bağışlanmasıyla gerçekleşen kurtuluş müjdesidir10. Dünya malına kökten değişik bir yaklaşım içinde olan İsa11, bu müjdeyle özellikle yoksullara, hastalara ve ezilmişlere sesleniyor12. Bildirisinin o çağda hor görülen kadınlara ve Yahudi olmayan uluslara da yönelik olduğunu vurguluyor13. Nitekim, «Kaybolmuş olanı arayıp kurtarmaya geldim» diyordu14. Ama kişinin kurtulmaya istekli olması gerekir. Bu nedenle önce Yahya, sonra İsa, daha sonra da İsa'nın öğrencileri insanları tövbeye çağırdılar15. İsa'yı izleyecek olanlar bütün varlıklarıyla adanmış birer öğrenci olmaya16 ve sürekli bir dua yaşamı sürmeye çağrılmışlardır17.

Ana Hatlar:

1:1-4 Giriş
1:5-2:52 Vaftizci Yahya ile İsa'nın doğum ve çocuklukları
3:1-20 Vaftizci Yahya'nın görevi
3:21-4:13 İsa'nın vaftiz olması ve denenmesi
4:14-9:50 İsa'nın Celile ve çevresindeki etkinlikleri
9:51-19:27 İsa Yeruşalim yolunda
19:28-22:46 İsa'nın Yeruşalim'deki son günleri
22:47-23:56 İsa'nın tutuklanması, yargılanması ve çarmıha gerilmesi
24:1-52 İsa'nın dirilmesi ve göğe yükselmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş