• Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

24:4 iki kişi Bkz. Luk.21:20-23; ayrıca bkz. Yu.20:12. Matta sadece bir melekten (Mat.28:2) ve Markos sadece beyazlar içindeki genç bir adamdan (bkz. Mar.16:5) söz eder; ancak, genel üslup olarak konuşan kişinin vurgulanıp yanındakiler hakkında hiçbir şey söylenmemesi alışıldıktır. Sözlerin ve duruş şeklinin (“oturuyordu”, Yu.20:12; “yanlarında belirdi”, Luk.24:4) olayı aktaranlar arasında farklılık göstermesi, anlatımların birbirinden bağımsız olmasının sonucudur.
24:6 Celile’deyken İsa ölüp dirileceğini birkaç kez bildirmişti (bkz. Luk.9:22 ve ilgili not), ancak öğrencileri söylediklerini kavramamış veya kabullenememişlerdi.
24:9 Onbirler’e ve ötekilerin hepsine “Onbirler”, zaman zaman Yahuda’nın ihanetinden sonra elçilerden (Elç.1:26; Elç.2:14-15) söz etmek için kullanılmıştır. “Ötekiler” ise büyük bölümü Celile’den gelen öğrencilerdir.
24:10 Burada, Marta’nın kardeşi olan (10. bölüm; Yu.11-12. bölümler) Meryem’den söz edilmez. Mecdelli Meryem Bkz. Luk.8:2-3’e ait not. Kadınların sıralandığı listelerin çoğunda adı ilk sırada yer alır (bkz. Mat.27:56; Mar.15:40; ancak krş. Yu.19:25) ve dirilmiş Mesih’i ilk gören kişidir (Yu.20:13-18). Yohanna Bkz. Luk.8:3. Yalnızca Luka tarafından bu olayda yer aldığı gösterilir (Markos da Salome’den söz eden tek kişidir; Mar.16:1; bkz. Mar.15:40’a ait not). Yakup’un annesi Meryem Bkz. Mar.16:1. Mat.28:1’deki “öbür Meryem”dir (bkz. ilgili not).
24:12 Petrus... koştu Kendisini “başka bir öğrenci” olarak tanımlayan Yuhanna (Yu.20:3-9), öğrencilerden birinin Petrus’la birlikte koştuğunu belirtir.
24:16 Bkz. Tablo: İsa Mesih’in Dirildikten Sonra Görünmesi, s. 1530. O’nu tanıma gücünden yoksun bırakılmıştı Tanrı’nın müdahalesiyle.
24:19 peygamber İsa’yı bir Tanrı adamı olarak kabul ediyorlardı, ancak ölümünden sonra kendisinin Mesih olup olmadığı konusunda umutların yerini şüpheler almıştı.
24:20-23 İsrail’i kurtaracak... ummuştuk Mesih’in Yahudi halkını Roma esaretinden tamamen kurtaracağını ve böylece egemenliğini başlatacağını düşünüyorlardı (bkz. Luk.1:68; Luk.2:38; Luk.21:28; Luk.21:31; Mat.16:16; Makale: İsa Mesih Kimdir?, s. 1373). görümde Bkz. Elç.10:3’e ait not. melekler gördüklerini Bkz. Luk.21:4’e ait not.
24:24 bizimle birlikte olanlardan bazıları Bkz. Luk.21:12 ve ilgili not.
24:26 yüceliğine kavuşması Bkz. Flp.2:9-11; 1Ti.3:16; krş. Luk.9:26; Luk.21:27.
24:27 Musa’nın ve bütün peygamberlerin Bkz. Luk.21:44 ve ilgili not; Luk.16:16,Luk.16:29.
24:31 gözleri açıldı Krş. Luk.24:16.
24:33 Onbirler’i ve onlarla birlikte olanları Bkz. Luk.21:9’a ait not.
24:36 İsa gelip aralarında durdu Kapalı kapılardan geçebilmesi (Yu.20:19) dirilişten sonra bedeninin farklı bir niteliğe sahip olduğunu gösterir. Bedeni, yüceltilmiş diriliş bedenidir (bkz. Bilgi Kutusu: Diriliş, s. 1704). Size esenlik olsun Bu geleneksel selam diriliş sayesinde yeni bir önem kazanmıştı, çünkü artık sadece bir dilek değildi: Tanrı ile günahlı insanlar arasında gerçek esenliğin olması mümkün kılınmıştı (bkz. Yu.14:27; Rom.1:7’ye ait not; Rom.5:1; Ef.2:14-17).
24:39 ellerime, ayaklarıma Bkz. Mar.15:24; krş. Yu.20:20 ve ilgili not; Yu.20:27. Ellerindeki ve ayaklarındaki yaraların İsa dirildikten sonra bile görülmesi, diriliş bedeni ile önceki beden arasında devamlılık olduğunun göstergesidir (bkz. Bilgi Kutusu: Diriliş, s. 1704).
24:42 bir parça kızarmış balık Sadece ruhtan ibaret olmadığını, yemek yiyebilecek fiziksel bedene sahip olduğunu kanıtlıyor.
24:44 Musa’nın Yasası’nda, peygamberlerin yazılarında ve Mezmurlar’da İbranice EskiAntlaşma’nın üç kısmında söz edilmektedir: Torah, Neviim, Ketuvim (bu kısım Zebur olarak da bilinir). Tüm EskiAntlaşma’da Mesih’in (Kurtarıcı) bildirildiğini gösterir.

Videolar

Luka Girişi

Kitabın Amacı: Luka, daha kitabın başında amacının, İsa'nın yaşamını doğru ve ayrıntılı bir biçimde anlatmak olduğunu açıkça ortaya koyuyor (1:1-4). Luka, Elçilerin İşleri Kitabı'nda da Müjde'nin o çağda bilinen dünyanın merkezi durumundaki Roma'ya kadar nasıl yayıldığını anlatır. O devirde yazarların, yapıtlarını ileri gelen kişilere adamaları bir gelenek haline gelmişti. Nitekim Luka da her iki kitabı, adı Teofilos -«Tanrı'yı seven» anlamında- olan bir kişiye hitaben kaleme almıştır. Kuşkusuz Luka bu adamın kişiliğinde geniş bir kitleye seslenmeyi amaçlamıştır.

Kitabın İçeriği: Kitap, «Rab'bin yolunu hazırlamaya» gelen Vaftizci Yahya'nın1 ve İsa'nın doğumuna ilişkin bilgileri vererek başlıyor. Bundan sonra İsa'nın Müjde'yi duyurduğu, öğretisini yayıp mucizeler yaptığı döneme geçiyor. Daha sonra İsa'nın, giderek artan baskılara rağmen Yeruşalim'e, bile bile ölüme gidişi anlatılıyor. Bunu, İsa'nın dirilişi ve göğe alınışını anlatan bölümler izliyor.

Luka, peygamberlik sözlerini yerine getiren Tanrı'nın, bir kurtarıcı göndermekle insanlık tarihini nasıl yönlendirdiğini vurgular2. Tanrı'nın bu etkinliği, meleklerin gönderilmesi olayında3; Tanrı'nın gökten seslenişinde4; ve özellikle birçok inanlının Kutsal Ruh'la dolması olayında5 açıkça görülüyor. Tanrı'nın gücü, İsa'nın yaptığı mucizelerde de gözle görülür bir şekilde etkindi6. On altı ayrı olayda, belirli hastalıklara yakalanmış kişilerin mucizevi şekilde iyileştirildiğinden söz ediliyor. Bunun yanısıra, İsa'nın bir arada bulunan çok sayıda hastayı iyileştirdiği, kitabın beş ayrı yerinde belirtiliyor.

Luka'nın yaklaşık yüzde kırkı İsa'nın öğretisinden oluşuyor. İsa öğretisinde birçok benzetme kullandı; Luka'da 26 benzetme var. Bunların 16'sı İncil'in öbür kısımlarında yer almaz. İsa'nın bütün öğretisini kısaca özetlemek oldukça güçtür. Şu kadarını söyleyelim ki, İsa Tanrı'nın Egemenliği'ni duyuruyor7. Sözü edilen egemenlik, değer yargıları yönünden tümüyle farklı, insanın yüreğinde etkin olan tanrısal egemenliktir8. İsa'nın kendisi, egemenliği günden güne büyüyen, ikinci gelişinde de bu egemenliği tümüyle gerçekleşecek olan Kral olarak çıkar karşımıza9.

Kitapta bireye iletilmek istenen bildiri, günahların bağışlanmasıyla gerçekleşen kurtuluş müjdesidir10. Dünya malına kökten değişik bir yaklaşım içinde olan İsa11, bu müjdeyle özellikle yoksullara, hastalara ve ezilmişlere sesleniyor12. Bildirisinin o çağda hor görülen kadınlara ve Yahudi olmayan uluslara da yönelik olduğunu vurguluyor13. Nitekim, «Kaybolmuş olanı arayıp kurtarmaya geldim» diyordu14. Ama kişinin kurtulmaya istekli olması gerekir. Bu nedenle önce Yahya, sonra İsa, daha sonra da İsa'nın öğrencileri insanları tövbeye çağırdılar15. İsa'yı izleyecek olanlar bütün varlıklarıyla adanmış birer öğrenci olmaya16 ve sürekli bir dua yaşamı sürmeye çağrılmışlardır17.

Ana Hatlar:

1:1-4 Giriş
1:5-2:52 Vaftizci Yahya ile İsa'nın doğum ve çocuklukları
3:1-20 Vaftizci Yahya'nın görevi
3:21-4:13 İsa'nın vaftiz olması ve denenmesi
4:14-9:50 İsa'nın Celile ve çevresindeki etkinlikleri
9:51-19:27 İsa Yeruşalim yolunda
19:28-22:46 İsa'nın Yeruşalim'deki son günleri
22:47-23:56 İsa'nın tutuklanması, yargılanması ve çarmıha gerilmesi
24:1-52 İsa'nın dirilmesi ve göğe yükselmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş