Matta 24:1-25

24
Sonun Belirtileri
(Mar.13:1-31; Luk.21:5-33)
1İsa tapınaktan çıkıp giderken, öğrencileri, tapınağın binalarını O'na göstermek için yanına geldiler. 2İsa onlara, “Bütün bunları görüyor musunuz?” dedi. “Size doğrusunu söyleyeyim, burada taş üstünde taş kalmayacak, hepsi yıkılacak!”
3İsa, Zeytin Dağı'nda otururken öğrencileri yalnız olarak yanına geldiler. “Söyle bize” dediler, “Bu dediklerin ne zaman olacak, senin gelişini ve çağın bitimini gösteren belirti ne olacak?”
4İsa onlara şu karşılığı verdi: “Sakın kimse sizi saptırmasın! 5Birçokları, ‘Mesih benim’ diyerek benim adımla gelip birçok kişiyi aldatacaklar. 6Savaş gürültüleri, savaş haberleri duyacaksınız. Sakın korkmayın! Bunların olması gerek, ama bu daha son demek değildir. 7Ulus ulusa, devlet devlete savaş açacak; yer yer kıtlıklar, depremler olacak. 8Bütün bunlar, doğum sancılarının başlangıcıdır.
9 “O zaman sizi sıkıntıya sokacak, öldürecekler. Benim adımdan ötürü bütün uluslar sizden nefret edecek. 10O zaman birçok kişi imandan sapacak, birbirlerini ele verecek ve birbirlerinden nefret edecekler. 11Birçok sahte peygamber türeyecek ve bunlar birçok kişiyi saptıracak. 12Kötülüklerin çoğalmasından ötürü birçoklarının sevgisi soğuyacak. 13 Ama sonuna kadar dayanan kurtulacaktır. 14Göksel egemenliğin bu Müjdesi bütün uluslara tanıklık olmak üzere dünyanın her yerinde duyurulacak. İşte o zaman son gelecektir.
15-16 “Peygamber Daniel'in sözünü ettiği yıkıcı iğrenç şeyin kutsal yerde dikildiğini gördüğünüz zaman –okuyan anlasın– Yahudiye'de bulunanlar dağlara kaçsın. 17 Damda olan, evindeki eşyalarını almak için aşağı inmesin. 18Tarlada olan, abasını almak için geri dönmesin. 19O günlerde gebe olan, çocuk emziren kadınların vay haline! 20Dua edin ki, kaçışınız kışa ya da Şabat Günü'ne rastlamasın. 21 Çünkü o günlerde öyle korkunç bir sıkıntı olacak ki, dünyanın başlangıcından bu yana böylesi olmamış, bundan sonra da olmayacaktır. 22O günler kısaltılmamış olsaydı, hiç kimse kurtulamazdı. Ama seçilmiş olanlar uğruna o günler kısaltılacak. 23Eğer o zaman biri size, ‘İşte Mesih burada’, ya da ‘İşte şurada’ derse, inanmayın. 24Çünkü sahte mesihler, sahte peygamberler türeyecek; bunlar büyük belirtiler ve harikalar yapacaklar. Öyle ki, ellerinden gelse, seçilmiş olanları bile saptıracaklar. 25İşte size önceden söylüyorum.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

24:3 Zeytin Dağı Burada dağın, Yeruşalim’in doğusundaki Kidron Vadisi’nin ötesinde, yaklaşık 1. 5 km uzunluğundaki kısmı söz konusudur (bkz. Mar.11:1’e ait not). Bu dediklerin ne zaman... ne olacak? Bkz. Mat.21:1-25:46’ ya ait not.
24:8 bütün bunlar doğum sancılarının başlangıcıdır Mesih’in gelişinden önce çekilecek sıkıntılar ve acılardan söz ediliyor olabilir (bkz. Yşa.13:8).
24:13 Krş. 2Ti.Mat.2:10-13; Yak.5:11.
24:14 dünyanın her yerinde duyurulacak Matta Kitabı, öncelikle Yahudiler’e hitap etmesine rağmen, evrensel bir bakış açısına sahiptir (bkz. Giriş). bütün uluslara tanıklık Bkz. Mat.28:18-20 ve ilgili notlar.
24:15-16 yıkıcı iğrenç şey Bkz. Dan.9:27; Dan.11:31 ; Dan.12:11. Tapınağın harap olmasına veya kutsallığının bozulmasına neden olacak bir unsurdan söz ediliyor. Daniel’in peygamberlikleri ilk olarak İÖ 168’ de İmparator Antiokhus Epifanes, Yeruşalim’de bulunan tapınaktaki sunağın üzerinde ilah Zeus’a bir domuz sunduğunda gerçekleşmiştir. Mat.24:14 ve Mar.13:14’te İsa Mesih, tapınağın kutsallığını bozacak başka bir unsurun varlığından söz eder. İS 70’ de Romalı fatih Titus, yakılan tapınağın arazisine bir put yerleştirmiştir (krş. Luk.21:20). Bazı yorumcular, bununla ilgili peygamberlik sözlerinin Mesih Karşıtı tarafından gerçekleştirileceğini düşünür (bkz. 2Se.2:4; Va.13:14-15; ayrıca bkz. Dan.9:25-27 ve Dan.11:31’ e ait notlar). dağlara kaçsın Kent düşman ordusu tarafından kuşatıldığında, insanlar kentin korunaklı surlarına güvenirdi. Oysa İsa imanlılara, Yeruşalim kenti yıkıma mahkûm olduğundan “dağlar”a (yani, Yeruşalim’in dışına) kaçmalarını söyler. Birçok Mesih imanlısı, İS 70’ ten kısa süre önce Yeruşalim’in Romalılar tarafından kuşatılması sırasında Ürdün dağlarının eteklerinde bulunan Pella’ya kaçmıştır. Bazı yorumcular, gelecek büyük sıkıntı döneminde (Dan.9:27’deki 70. “yedi”) benzer bir kaçışın gerçekleşeceğine inanmaktadır (bkz. Dan.9:25-27’ye ait not).
24:17 damda olan Bkz. Mar.2:4; Luk.17:31’e ait notlar.
24:20 ya da Şabat Günü’ne Bu ifade sadece, öncelikle Yahudiler’e hitap eden Matta’da bulunur (krş. Elç.1:12 ve ilgili not).
24:21 o günlerde öyle korkunç bir sıkıntı olacak ki... olmayacaktır Bkz. Mat.24:1 5-16’ ya ait not; ayrıca bkz. Dan.12:1; krş. Va.6-19. bölümler.
24:22 Seçilmiş olanlar Tanrı’nın halkı.
24:24 sahte mesihler Bkz. 1Yu.2:18 ve ilgili not.
24:1-25:46 Zeytin Dağı’ndaki vaaz, Matta’daki önemli vaazların beşincisi ve sonuncusudur (bkz. Mat.5:1-7:29’a ait not; Mar.13:1-37; Luk.21:5-36 ve ilgili notlar; ayrıca bkz. GirişKitabın Teolojisi ve Mesajı). Bu vaazda geçen peygamberlik sözleri, Yeruşalim’in (Kudüs’ün) İS 70 yılında Titus yönetimindeki Romalılar tarafından yerle bir edilmesi, dünyanın son çağındaki olaylar veya her ikisiyle de ilgili olabilir (ayrıca bkz. Mat.24:15-16’ya ait not).

Videolar

Matta Girişi

Genel Bakış: Matta'nın amacı, İsa'nın yaşamını, öğretisini, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir1. İsa'nın kurtuluş Müjdesi'nin bütün uluslar için olduğunu ayrıca vurgular2.

Kitabın İçeriği: Matta, İsa'nın soyağacı ve doğumuna ilişkin bilgileri vermekle başlar (1:1-2:23). İsa'nın vaftiz oluşunu ve Şeytan tarafından nasıl denendiğini anlattıktan sonra O'nun faaliyetlerine geçer. Kendisine gelen hastaların tümünü iyileştirdiği bazı olayları kaydeder3; belirli bazı hastaları iyileştirmesinden4 ve öbür mucizelerinden5 de söz eder. Bununla birlikte ağırlık, İsa'nın beş temel bölümde6 toplanan öğretisine veriliyor. Bu öğretinin odağında Göklerin Egemenliği7 bulunuyor. Göklerin Egemenliği, İncil'in öbür kısımlarında Tanrı'nın Egemenliği diye de geçer. İsa'nın ilk gelişiyle başlayan bu egemenlik, O'nun Kral olarak dönüşüyle tamamlanacaktır. Günahlarından dönüp İsa'yı izleyenler, egemenliğin çocukları olurlar. Bunlar, İsa'nın özellikle Dağdaki Konuşma'da açıkladığı yeni yaşama çağrılıyorlar (5-7 bölümleri). Örneğin, ön planda bulunmak yerine başkalarına hizmet etmeyi amaç edinmeliler8; gösterişe kapılmadan iyilik yapmalılar (6:1-18); bağışlayıcı olmalılar (18:21-35); canları pahasına da olsa İsa'yı izlemeliler9.

İsa, sözleri ile eylemleri arasında büyük uyumsuzluklar olan Yahudi din önderlerini şiddetle eleştirir. Onlar için şöyle der: «Göklerin Egemenliği'nin kapısını insanların yüzüne kaparlar; ne kendileri içeri girerler, ne de girmek isteyenleri bırakırlar»10. Buna karşılık İsa, doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya gelmiştir (9:13). İsa ayrıca çağın sonu, kendisinin ikinci gelişi ve son yargı konusunda açıklamalarda bulunur; izleyicilerinin bütün bu olaylara hazırlıklı olmaları gerektiğini anlatır11. İsa'nın kimliğine gelince, Matta imalı ama kesin konuşur12.

Son bölümler İsa'nın ölümünü ve dirilişini anlatır. Ondan önce İsa, nasıl öleceğini birkaç kez açıklar. Son yemeğinde, «Kanım... günahların bağışlanması için birçokları uğruna akıtılan antlaşma kanıdır» der (26:28). Uzun zamandan beri onu öldürmeyi tasarlayan Yahudi önderlerce tutuklanır, yargılanır ve Romalı vali tarafından çarmıha gerilir. Ölür ve dirilir. Kitap, İsa'nın izleyicilerine verdiği ünlü son buyruğuyla noktalanır: «Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin...»

Ana Hatlar:

1:1-2:23 İsa'nın doğumu ve çocukluğu
3:1-4:16 İsa'nın göreve hazırlanması
4:17-18:35 İsa'nın Celile ve çevresindeki faaliyetleri
19:1-20:34 Yeruşalim (Kudüs) yolunda
21:1-27:66 İsa'nın Yeruşalim'de öğretisini yayması, tutuklanıp çarmıha gerilmesi
28:1-20 İsa'nın dirilmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş