Yeşaya 66

66
Yargı ve Umut
1 RAB diyor ki,
“Gökler tahtım,
Yeryüzü ayaklarımın taburesidir.
Nerede benim için yapacağınız ev,
Neresi dinleneceğim yer?
2Çünkü bütün bunları ellerim yaptı,
Hepsi böylece var oldu” diyor RAB.
“Ancak ben alçakgönüllüye, ruhu ezik olana,
Sözümden titreyen kişiye değer veririm.
3Sığır boğazlayan, adam öldüren gibidir,
Davar kurban eden, köpek boynu kıran,
Tahıl sunusu getiren, domuz kanı sunan,
Anma sunusu olarak günnük yakan, putperest gibidir.
Evet, bunlar kendi yollarını seçtiler,
Yaptıkları iğrençliklerden hoşlanıyorlar.
4Ben de onlar için yıkımı seçecek,
Korktuklarını başlarına getireceğim.
Çünkü çağırdığımda yanıt veren olmadı,
Konuştuğumda dinlemediler,
Gözümde kötü olanı yaptılar,
Hoşlanmadığımı seçtiler.”
5RAB'bin sözünden titreyenler,
Kulak verin O'nun söylediklerine:
“Sizden nefret eden,
Adımdan ötürü sizi dışlayan kardeşleriniz,
‘RAB yüceltilsin de sevincinizi görelim!’ diyorlar.
Utandırılacak olan onlardır.
6Kentten gürültülü sesler,
Tapınaktan bir ses yükseliyor!
Düşmanlarına hak ettikleri karşılığı veren
RAB'bin sesidir bu.
7 “Doğum sancısı çekmeden doğurdu,
Sancısı tutmadan bir erkek çocuk doğurdu.
8Kim böyle bir şey duydu?
Kim böyle şeyler gördü?
Bir ülke bir günde doğar mı,
Bir anda doğar mı bir ulus?
Ama Siyon, ağrısı tutar tutmaz çocuklarını doğurdu.
9Doğum anına dek getiririm de
Doğuracak gücü vermez miyim?” diyor RAB.
“Doğuracak güç veren ben, rahmi kapatır mıyım?” diyor Tanrın.
10“Yeruşalim'le birlikte sevinin,
Onu sevenler, hepiniz onun için coşun,
Yeruşalim için yas tutanlar, onunla sevinçle coşun.
11Öyle ki, onun avutucu memelerini emip doyasınız,
Kana kana içip
Onun yüce bolluğundan zevk alasınız.”
12Çünkü RAB diyor ki,
“Bakın, esenliği bir ırmak gibi,
Ulusların servetini taşkın bir ırmak gibi ona akıtacağım.
Ondan beslenecek, kucakta taşınacak,
Dizleri üzerinde sallanacaksınız.
13Çocuğunu avutan bir anne gibi avutacağım sizi,
Yeruşalim'de avuntu bulacaksınız.
14Bunları gördüğünüzde yüreğiniz sevinecek,
Bedenleriniz körpe ot gibi tazelenecek.
Herkes bilecek ki, RAB'bin koruyucu eli kullarının,
Gazabı ise düşmanlarının üzerindedir.”
15Bakın, RAB ateşle geliyor,
Savaş arabaları kasırga gibi.
Şiddetli öfkesini,
Azarını alev alev dökmek üzere.
16Çünkü O bütün insanlığı ateş ve kılıçla yargılayacak,
Pek çok kişiyi öldürecek.
17“Bahçelere girmek için kendilerini arıtıp kutsayanlar, domuz, fare ve öteki iğrenç hayvanların etini yiyenlerin ortasında duranı izleyenler hep birlikte yok olacaklar[a]” diyor RAB, 18“Çünkü ben onların eylemlerini de düşüncelerini de bilirim. Bütün ulusları ve dilleri bir araya toplayacağım an geliyor; gelip yüceliğimi görecekler.
19“Aralarına bir belirti koyacağım. Onlardan kaçıp kurtulanları uluslara, Tarşiş'e, Pûl'a, Lud'a –yay gerenlere– Tuval'a, Yâvan'a, ünümü duymamış, yüceliğimi görmemiş uzak kıyı halklarına göndereceğim. Uluslar arasında yüceliğimi ilan edecekler. 20İsrailoğulları tahıl sunularını pak kaplar içinde RAB'bin Tapınağı'na nasıl getiriyorsa, onlar da bütün kardeşlerinizi uluslardan atlarla, savaş arabalarıyla, at arabalarıyla, katırlarla, develerle kutsal dağıma, Yeruşalim'e, RAB'be sunu olarak getirecekler.” Böyle diyor RAB. 21“Onların arasından kimilerini kâhin ve Levili olarak seçeceğim” diyor RAB.
22 “Çünkü yaratacağım yeni yer ve gök önümde nasıl duracaksa, soyunuz ve adınız da öyle duracak” diyor RAB. 23“Yeni Ay'dan Yeni Ay'a, Şabat Günü'nden Şabat Günü'ne bütün insanlar önüme gelip bana tapınacaklar” diyor RAB. 24 “Dışarı çıktıklarında bana başkaldırmış olanların cesetlerini görecekler. Öylelerini kemiren kurt ölmez, yakan ateş sönmez. Bütün insanlar onlardan iğrenecek.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

40:1-66:24 1-35. bölümlerdeAsur’un Yahuda ile Yeruşalim için tehdit oluşturduğu dönemdeki peygamberlikler bulunur; 36-39. bölümlerdeAsur’un uğradığı yıkımdan söz edilir ve Babil’in yükselişine karşı İsrailliler uyarılır ; 40-66. bölümlerde ise Yahudalılar’ın Babil’deki sürgün günlerinin sona ermek üzere olduğu bildirilir (bkz. Giriş).
66:1 tahtım... taburesidir Bkz. Yşa.40:22 ve ilgili not. Nerede... ev Süleyman, ne kadar muhteşem olursa olsun, Tanrı’nın insan yapımı tapınaklarda oturmayacağını anlamıştı (bkz. 1Kr.8:27).
66:2 bütün bunları ellerim yaptı Bkz. Yşa.40:26 ve ilgili not. alçakgönüllüye, ruhu ezik olana Bkz. Yşa.57:15 ve ilgili not.
66:3 Krş. Yşa.1:11-14. köpek boynu kıran Köpek “dinsel açıdan kirli” sayıldığından kurban olarak kullanılamazdı. domuz kanı Bkz. Yşa.65:4 ve ilgili not; ayrıca Mat.7:6; 2Pe.2:22 ve ilgili notlar. putperest Bkz. Yşa.44:19 ve ilgili not. iğrençliklerinden Muhtemelen putlardan (bkz. Yer.4:1).
66:4 yıkımı seçecek Krş. Yşa.65:6-7. çağırdığımda... Hoşlanmadığı mı Bkz. Yşa.65:12 ve ilgili not.
66:5 titreyenler Bkz. Yşa.66:2. kardeşleriniz İsrailli yurttaşlar (bkz. Elç.11:1 ve ilgili not). yüceltilsin de sevincinizi görelim Krş. benzer üslup, Yşa.5:19; Mez.22:8.
66:6 Kentten Yeruşalim’den. hak ettikleri karşılığı veren Bkz. Yşa.59:18 ve ilgili not; Yşa.65:6-7.
66:7 Doğum sancısı çekmeden Bkz. Yşa.54:1 ve ilgili not.
66:8 ülke bir günde doğar mı Bkz. Yşa.49:19-20 ve ilgili not.
66:9 Doğum anına Bkz. Yşa.37:3 ve ilgili not.
66:10 sevinin... coşun Bkz. Yşa.65:18 ve ilgili not. yas tutanlar Bkz. Yşa.57:19; Yşa.61:2 ve ilgili notlar.
66:11 emip doyasınız Bkz. Yşa.60:16 ve ilgili not. Burada tersi durum söz konusudur; öbür uluslar Yeruşalim sayesinde berekete kavuşurlar (krş. Yşa.66:12; Yşa.49:23).
66:12 esenliği bir ırmak gibi Bkz. Yşa.48:18 ve ilgili not. Ulusların servetini Bkz. Yşa.60:5 ve ilgili not. taşkın bir ırmak Krş. Yşa.8:7-8 ve ilgili not. kucakta Bkz. Yşa.40:11.
66:13 Yeruşalim’de avuntu Bkz. Yşa.49:13 ve ilgili not. Krş. 2Ko.1:3-4.
66:14 yüreğiniz sevinecek Bkz. Yşa.60:5. ot Genellikle zayıflık simgesidir (bkz. Yşa.51:12; ancak krş. Yşa.44:4). RAB’bin... eli Krş. Ezr.7:9; Ezr.8:31. kullarının Bkz. Yşa.54:17 ve ilgili not. Gazabı Bkz. Yşa.66:15; Yşa.13:3 ve ilgili not.
66:15-16 ateşle Yargı tasviri (bkz. Yşa.1:31 ve ilgili not; Yşa.30:27).
66:15 Savaş arabaları kasırga gibi Bkz. 2Kr.2:11 ve ilgili not; 2Kr.6:17; Mez.68:17 ve ilgili not. öfkesini Bkz. Yşa.34:2; Yşa.42:25. Azarını Bkz. Yşa.51:20 ve ilgili not.
66:16 kılıçla Bkz. Yşa.27:1; Yşa.31:8; Yşa.35:5-6 ; Mez.7:12-13’e ait not. yargılayacak Bkz. Yşa.2:11,Yşa.2:17,Yşa.2:20’ye ait not; krş. Hez.38:21-22.
66:17 Bahçelere Bkz. Yşa.1:29 ve ilgili not. kendilerini arıtıp kutsayanlar Putperest inançların gerektirdiği özel törenler düzenleyerek (krş. 2Ta.30:17). domuz... etini Bkz. Yşa.65:4 ve ilgili not.
66:18 onların eylemlerini Bkz. Yşa.65:2 ve ilgili not. Bütün ulusları... toplayacağım Krş. Yoe.3:2 ve ilgili not; Sef.3:8; Zek.Sef.12:3 ve ilgili not. yüceliğimi görecekler Genellikle Tanrı’nın halkını kurtarışıyla ilişkilidir (bkz. Yşa.35:2-4; Yşa.40:5 ve ilgili notlar).
66:19 belirti Muhtemelen Yşa.11:10,Yşa.11:12’deki sancak (bkz. Yşa.5:26’ya ait not; krş. Mez.74:4 ; Mesih’in ikinci gelişinin göstergesi olan “İnsanoğlu’nun belirtisi”, Mat.24:30). kurtulanları Yşa.66:16’daki yargıdan (krş. Zek.Yşa.14:16). Tarşiş’e Bkz. Yşa.23:6 ve ilgili not. Pûl’a Mısır’ın batısında bulunan ülke (bkz. Nah.3:9). Lud’a Muhtemelen Asya İli’nin (BatıAnadolu) batısındaki ülke (bkz. Yar.10:13 ve ilgili not). yay gerenlere Bkz. Yer.46:9. Tuval’a Genelde Meş ek’le birlikte anılır (bkz. Yar.10:2; Hez.27:13; Hez.38:2-3; Hez.39:1 ve ilgili notlar). Muhtemelen Karadeniz’in güneydoğusunda kalan bir bölgeydi. kıyı halklarına Bkz. Yşa.11:11 ve ilgili not. yüceliğimi ilan edecekler Bkz. Yşa.42:12; 1Ta.16:24.
66:20 RAB’bin Tapınağı’na... sunu olarak İsrailliler’in ondalıklarını ve sunularını getirmesi gerektiği gibi (bkz. Yas.12:5-7). bütün kardeşlerinizi... getirecekler Yahudi olmayan uluslar, Yahudiler’in sağ kalanlarını geri getirecek (bkz. Yşa.11:11-12; Yşa.49:22 ve ilgili notlar). kutsal dağıma Bkz. Yşa.2:2-4 ve ilgili not.
66:21 kimilerini Ya iman eden Yahudiler (bkz. Yşa.61:6 ve ilgili not) ya da Mesih’in krallığına katılan öbür uluslardan imanlılar söz konusudur. Bazı yorumcular bu ayette evrensel kiliseden söz edildiğini savunur (krş. 1Pe.2:5,1Pe.2:9 ve ilgili notlar).
66:22 yeni yer ve gök Bkz. Yşa.65:17 ve ilgili not. soyunuz ve adınız da öyle duracak Bkz. Yşa.48:19 ve ilgili not.
66:23 YeniAy’dan Bkz. Yşa.1:14 ve ilgili not. bütün insanlar... bana tapınacaklar Bkz. Yşa.19:21; Zek.Yşa.14:16 ve ilgili notlar.
66:24 Mar.9:48’de kısmen alıntılanır (bkz. ilgili not; ayrıca bkz. Mar.9:47 ve ilgili not). Yeruşalim’in güneybatısında yer alan Hinnom Vadisi ( “Gehenna” sözcüğü İbranice “ge’hinnom” ifadesinden türemiştir), zamanla cehennemin bir tasviri haline gelmiştir (bkz. Yer.7:31 ve ilgili not; ayrıca bkz. Makale: Cennet, Cehennem, s.1898). başkaldırmış olanların Bkz. Yşa.1:2 ve ilgili not; Yşa.24:20. cesetlerini Bkz. Yşa.5:25; Yşa.34:3. kurt ölmez Bazı yorumculara göre bu tasvir, azabın sonsuza dek süreceğini gösterir (bkz. Yşa.48:22; Yşa.57:21). ateş sönmez Bkz. Yşa.1:31 ; Mat.3:12.

Videolar

Yeşaya Girişi

Yeşaya İbranice'de "Rab kurtarır" anlamına gelir. Kitabın adı olan bu ifade bir bakıma kitabın özetidir. Peygamber Yeşaya İ.Ö. 8. yüzyılın ikinci yarısında Yeruşalim'de yaşadı. Kitap üç ana bölüme ayrılabilir:

1. 1-39 arasındaki bölümler güneydeki Yahuda krallığının güçlü komşusu Asur tarafından tehdit edildiği dönemi anlatıyor. Yeşaya, Yahuda'ya yönelen gerçek tehdidin Asur'un yenilmez gücü değil, halkın günahı, Tanrı'ya başkaldırmaları ve Yahuda halkının Tanrı'ya güvensizlikleri olduğunu gördü. Peygamber çarpıcı söz ve davranışlarla Yahuda halkını doğruluğa ve adalete çağırmaktadır. Onları uyarır, Tanrı'ya kulak vermekte gecikirlerse, felaketlerin yakalarını bırakmayacağını söyler. Yeşaya, dünya çapında barışın sağlanacağı dönemi ve Davut'un soyundan gelecek olan örnek kralın gelişini de önceden bildirdi.
2. 40-55 arasındaki bölümler değişen tarihsel durumu yansıtır. Asurlular'dan sonra bölgede egemen güç haline gelen Babilliler İ.Ö. 586'da Yeruşalim'i ele geçirir ve halkını Babil'e sürgün eder. Peygamber, Tanrı'nın kendi halkını özgür kılıp Yeruşalim'e geri götüreceğini ve yeni bir yaşama kavuşturacağını müjdeler. Bu bölümlerde öne çıkan konu, Tanrı'nın tarihi yönlendiren Egemen Rab olduğu, halkının aracılığıyla öteki ulusları da bereketleyen tasarıları olduğudur.
3. 56-66 arasındaki bölümler sürgünden Yeruşalim'e dönenlere ve Tanrı'nın halkına verdiği sözleri yerine getireceğine dair güvence bekleyenlere sesleniyor. Ayrıca doğruluk, adalet, Şabat Günü'ne uyulması ve dua konusunda kaygılar dile getiriliyor. Özet olarak kitap Tanrı'nın mutlak büyüklüğünü, üstünlüğünü vurguluyor. Bütün öbür ilahlar Rab'bin önünde sadece cansız putlar.

Ana Hatlar:

1:1-12:6 Uyarılar, vaatler
13:1-23:18 Ulusların cezalandırılması
24:1-27:13 Tanrı'nın dünyayı yargılaması
28:1-35:10 Yeni uyarılar ve vaatler
36:1-39:8 Yahuda Kralı Hizkiya ve Asurlular
40:1-55:13 Vaat ve umut bildirileri
56:1-66:24 Son uyarılar ve vaatler
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş