Yuhanna 5:1-9

5
Havuzdaki Kötürüm İyileştiriliyor
1İsa bundan sonra Yahudiler'in bir bayramı nedeniyle Yeruşalim'e gitti. 2Yeruşalim'de Koyun Kapısı yanında, İbranice'de Beytesta denilen beş eyvanlı bir havuz vardır. 3-4Bu eyvanların altında kör, kötürüm, felçli hastalardan bir kalabalık yatardı.[a] 5Orada otuz sekiz yıldır hasta olan bir adam vardı. 6İsa hasta yatan bu adamı görünce ve uzun zamandır bu durumda olduğunu anlayınca, “İyi olmak ister misin?” diye sordu.
7Hasta şöyle yanıt verdi: “Efendim, su çalkandığı zaman beni havuza indirecek kimsem yok, tam gireceğim an benden önce başkası giriyor.”
8İsa ona, “Kalk, şilteni topla ve yürü” dedi.
9Adam o anda iyileşti. Şiltesini toplayıp yürümeye başladı.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

5:1 Yahudiler’in bir bayramı Fısıh, Hasat veya Çardak Bayramı. Bunun hangi bayram olduğunun belirlenmesi, İsa’nın hizmetinin kaç yıl sürdüğünü anlamak açısından önemlidir. Yuhanna, Yu.2:13,Yu.2:23’te (bkz. Yu.2:13’e ait not), Yu.6:4’te ve çeşitli ayetlerde (örn. Yu.11:55; Yu.12:1) olmak üzere en az üç farklı Fısıh Bayramı’ndan söz eder. Bu, İsa’nın hizmetinin iki ila üç yıl sürdüğünün göstergesidir.Ancak eğer Yu.5:1’deki bayram dördüncü Fısıh Bayramı ise veya dördüncü Fısıh Bayramı’nın yaklaştığını ima ediyorsa, İsa’nın hizmeti üç ila dört yıl arasında sürmüş olmalıdır.
5:2 Beytesta Grekçe Yeni Antlaşma (İncil) elyazmalarında bu yer çeşitli şekillerde adlandırılsa da, Lut Gölü Tomarları’nda geçen Beytesta adının doğru olduğu tahmin edilir. Yer, yaygın olarak günümüzdeki Azize Anna Kilisesi’nin yakınındaki çift havuzla ilişkilendirilir. Dört tarafında birer eyvan, ayrıca iki havuz arasında da bir eyvan bulunması muhtemeldir.
5:3-4 Birçok Grekçe elyazmasında ayet şöyle devam eder: “Havuzun çalkalanmasını beklerlerdi. Çünkü Rab’bin bir meleği zaman zaman havuzun içine iner, suyu çalkardı. Suyun çalkanmasından sonra havuza ilk giren, tutulduğu herhangi bir hastalıktan kurtulurdu.” Bu cümleler o çağ halkının Beytesta havuzuyla ilgili inancını dile getirir, hasta adamın Yu.5:7’deki sözlerini açıklar. Eski Antlaşma’da buna yönelik bir öğretiş yoktur.
5:6 İyi olmak ister misin? Genelde olanın aksine, adam yardım istemeden önce İsa ona elini uzatır.
5:9 Adam o anda iyileşti Adam İsa’nın kim olduğunu bile bilmiyordu (Yu.5:13). İsa genellikle imana karşılık olarak şifa vermişse de, iyileşmenin bir koşulu olarak her zaman bunu beklemez.

Videolar

Yuhanna Girişi

Kitabın Özelliği: Yuhanna, Matta'dan, Markos'tan ve Luka'dan farklı konuları vurgular. İsa'nın doğumunu anlatarak başlayacağına, İsa'nın başlangıçtan beri Tanrı'yla birlikte bulunmuş, beden alıp aramızda yaşamış olan Tanrı Sözü olduğunu açıklamakla başlar (1:1-18). Kitapta daha az sayıda mucizeden söz edilir ve bunlar İsa'nın bildirisini doğrulayan belirtiler diye anılır. («Belirti» olarak çevrilen Grekçe sözcük dile uygunluk açısından yer yer «doğaüstü belirti» ya da «mucize» olarak çevrilmiştir). Yuhanna'da birkaç yerde örnekten söz edilmekle birlikte (10:6; 16:25), benzetme sözcüğü hiç geçmez. Bunların yerine İsa'nın konuşmalarına yer verilir. Yuhanna, Celile'de geçen olayların ancak bir bölümünü anarken Yeruşalim'de geçen olaylara daha çok yer verir. İsa'nın, tutuklanmasından önceki son gece anlattıkları (13-16 bölümleri) ve 17. bölümdeki duası bunların en önemlileridir. İsa'nın ölüp dirildikten sonra izleyicilerine birkaç kez görünmesine bu kitapta daha çok yer verilir (20 ve 21).

Amaç ve İçerik: Yuhanna'nın farklı yaklaşımı hiç de şaşırtıcı değildir. Bizzat kendisi şöyle diyor: «İsa, öğrencilerinin önünde, bu kitapta yazılı olmayan başka birçok doğaüstü belirti gerçekleştirdi. Ne var ki yazılanlar, İsa'nın, Tanrı'nın Oğlu Mesih olduğuna iman edesiniz ve iman ederek O'nun adıyla yaşama kavuşasınız diye yazılmıştır» (20:30-31). Görülüyor ki, iman konusu güçlü bir biçimde vurgulanıyor1. Dinleyicilerin İsa'ya gösterdikleri ilgi, iman edip etmemeleriyle ölçülüyor2. Sonsuz yaşam konusu ayrıca vurgulanıyor3. İsa diyor ki, «Ben, insanlar yaşama, bol yaşama sahip olsunlar diye geldim» (10:10) ve «Sonsuz yaşam, tek gerçek Tanrı olan seni ve gönderdiğin İsa Mesih'i tanımalarıdır» (17:3).

Kitapta üzerinde durulan başka bir konu, Yahudi önderlerin dinmeyen karşı koymalarıdır4. Nitekim İsa'nın çarmıha gerilmesini isteyenler de bu önderler oldu.

Bununla birlikte kitabın ana amacı, İsa'nın kim olduğunu açıklamaktır. İsa'ya «Söz»5, «Mesih»6, «Tanrı Oğlu»7, «İnsanoğlu»8 ve daha birçok unvan9 verilir. İsa-Baba Tanrı ilişkisi konusundaki öğreti bu açıklamalarla içiçedir10. İsa bu kitapta 109 kez Tanrı'yı «Baba» diye anar. 23 kez de Tanrı'dan, «beni gönderen» diye söz eder. İsa'nın Baba'ya dönmesinden sonra inanlılara gönderilen Kutsal Ruh'la11 ilgili öğretiyi de anmalıyız. Bundan başka İsa Tanrı'yla inanlılar arasındaki harikulade ilişkilerden söz eder12. Bu konuda şöyle diyor: «Beni seven sözüme uyar, Babam da onu sever. Biz de ona gelir, onunla birlikte yaşarız» (14:23).

Ana Hatlar:

1:1-18 Giriş
1:19-51 Vaftizci Yahya ve İsa'nın ilk öğrencileri
2:1-11:57 İsa'nın konuşmaları ve yaptığı mucizeler
12:1-19:42 İsa'nın ölümünden önceki son haftası
20:1-21:25 İsa'nın dirilişinden sonra izleyicilerine görünmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş