Daniel 11

11
1“Medli Darius'un krallığının birinci yılında Mikail'i destekleyip korumak için onun yanında durdum.”
Güney ve Kuzey Kralları
2“Şimdi sana gerçeği bildireceğim: Pers krallığında üç kral daha ortaya çıkacak. Ama dördüncü kral öbür üçünden daha zengin olacak. Zenginliği sayesinde elde edeceği güçle herkesi Grek ülkesine karşı kışkırtacak. 3Sonra güçlü bir kral çıkacak. Büyük yetkiyle krallık edecek ve dilediği gibi davranacak. 4Ne var ki, o gücünün doruğundayken, krallığı darmadağın edilecek, göğün dört rüzgarı gibi dört parçaya bölünecek. Krallık onun soyundan gelenlere geçmeyecek, yerine geçenlerin hiçbiri onun gibi egemenlik sürmeyecek. Krallığı yıkılıp başkalarına verilecek.
5“Güney Kralı[a] güçlenecek. Ancak komutanlarından biri ondan daha çok güçlenecek ve krallığı büyük olacak. 6Birkaç yıl sonra bu ikisi uzlaşacak. Güney Kralı yapılan uzlaşmayı onaylamak için kızını Kuzey Kralı'na[b] eş olarak verecek. Ama kız gücünü koruyamayacak. Kralın ömrü de gücü de uzun sürmeyecek. Bu arada kızla babası da, ona eşlik edenlerle onu destekleyen de ele verilecek.
7“Babasının yerine kızın ailesinden biri ortaya çıkacak. Kuzey Kralı'nın ordusuna saldırıp kalesini alacak. Onlarla savaşıp yenecek. 8Onların ilahlarını, dökme putlarını, değerli altın ve gümüş kaplarını alıp Mısır'a götürecek. Kuzey Kralı'nı birkaç yıl rahat bırakacak. 9Sonra Kuzey Kralı gidip Güney Kralı'nın ülkesine saldıracak, ardından kendi ülkesine dönecek. 10Kuzey Kralı'nın oğulları savaşa hazırlanarak çok büyük bir ordu toplayacaklar. Ordu sel gibi taşacak, önüne geleni alıp götürecek, gelip Güney Kralı'nın kalesine dayanacak.
11“Güney Kralı öfkeyle çıkıp Kuzey Kralı'na karşı savaşacak. Kuzey Kralı büyük bir ordu topladığı halde, bu ordu Güney Kralı'nın eline teslim edilecek. 12Bu büyük ordu yenilgiye uğrayınca Güney Kralı gurura kapılacak. On binlerce insanı öldürecek, ama zaferi uzun sürmeyecek. 13Çünkü Kuzey Kralı öncekinden daha büyük bir ordu toplayacak ve birkaç yıl sonra büyük, iyi donatılmış bir orduyla ülkeye doğru ilerleyecek.
14“Bu sırada birçokları Güney Kralı'na karşı çıkacak. Senin halkından bazı zorbalar da, görüm yerine gelsin diye ayaklanacak, ama yenilgiye uğrayacaklar. 15Sonra Kuzey Kralı gelip toprak yığarak tepecikler yapacak ve surlu kenti ele geçirecek. Güney Kralı'nın güçleri buna karşı duramayacak. En seçme askerlerinin bile karşı durmaya güçleri yetmeyecek. 16Kente saldıran Kuzey Kralı dilediği gibi davranacak, kimse ona karşı duramayacak. Güzel Ülke'yi[c] yönetecek, yıkıp yok etme yetkisi onun elinde olacak. 17Krallığının bütün gücünü toplayıp Güney Kralı'nın üzerine yürümeyi amaçlayacak ve Güney Kralı'yla bir antlaşma yapacak. Ülkesini yerle bir etmek için kızını eş olarak ona verecek. Ama tasarısı[ç] başarılı olmayacak, ona yarar sağlamayacak. 18Bundan sonra deniz kıyısındaki bölgelere yönelecek, birçoklarını ele geçirecek. Ne var ki, bir komutan onun saygısızlıklarını sona erdirecek, saygısızlığının karşılığını verecek. 19Bunun üzerine Kuzey Kralı kendi ülkesinin kalelerine yönelecek, ama tökezleyip düşecek. Bir daha da ortaya çıkmayacak.
20“Yerine geçen kral, krallığının yüceliği için zorla vergi toplayacak birini gönderecek. Ama birkaç gün içinde öfkesiz ve savaşsız yok edilecek.
21“Yerine krallıkla onurlandırılmamış değersiz biri geçecek. Halk güvenlik içindeyken, kurduğu düzenler sayesinde gelip krallığı ele geçirecek. 22Çok güçlü orduları süpürüp yok edecek; antlaşma önderi de yok edilecek. 23Onunla antlaşma yaptıktan sonra hileye başvuracak. Az sayıda insanla gittikçe güçlenecek. 24Beklenmedik bir anda ilin zengin bölgelerine saldırıp babalarının, atalarının yapmadığı şeyleri yapacak. Adamlarına yağma ve çapul malı, servetler dağıtacak. Kalelere saldırmak için düzenler kuracak, ama bu uzun sürmeyecek.
25“Gücünü ve cesaretini toplayarak büyük bir orduyla Güney Kralı'na karşı çıkacak. Güney Kralı da büyük ve çok güçlü bir orduyla savaşacak. Ne var ki, kurulan düzenler yüzünden ona karşı duramayacak. 26Sofrasından yiyenler Güney Kralı'nı yıkmaya çalışacaklar; ordusu dağılacak, birçokları vurulup öldürülecek. 27Her iki kral da kötülük tasarlayacak. Aynı masada oturup birbirlerine yalan söyleyecekler. Ancak bu bir yarar sağlamayacak. Çünkü son yine de belirlenen zamanda gelecek. 28Kuzey Kralı büyük bir servetle ülkesine dönecek, ama amacı kutsal antlaşmaya karşı gelmek olacak. Dilediğini yaptıktan sonra ülkesine dönecek.
29“Belirlenen zamanda dönüp yine Güney'e saldıracak. Ancak bu kez sonuç öncekinden farklı olacak. 30Ona karşı koymak için Kittim'den gelen gemiler cesaretini kıracak. Geri dönecek ve öfkeyle kutsal antlaşmaya karşı çıkacak, kutsal antlaşmayı bırakanları yine kayıracak.
31 “Askerleri gidip tapınakla kaleyi kirletecek, günlük sunuları kaldırıp yıkıcı iğrenç şeyi koyacaklar. 32Kuzey Kralı antlaşmayı bozanları yaltaklanarak ayartacak, ama Tanrısı'nı tanıyan halk var gücüyle ona karşı duracak.
33“Halkın arasındaki bilge kişiler birçoklarını eğitecekler. Ama bir süre bu kişiler ya kılıçla öldürülecek, yakılacak, tutsak edilecek ya da mallarından edilecekler. 34Yenilgiye uğrayınca biraz yardım görecekler. İçtenlikten uzak birçok kişi onlardan yana geçecek. 35Bilgelerden kimisi tökezleyecek; öyle ki, son gelinceye dek arınıp temizlenebilsin, lekesiz duruma gelebilsinler[d]. Çünkü son yine de belirlenen zamanda gelecek.
36 “Kral dilediği gibi davranacak. Kendini bütün tanrılardan daha büyük, daha yüce gösterecek, tanrıların Tanrısı'na karşı duyulmamış sözler söyleyecek. Tanrı'nın öfkesi tamamlanıncaya dek başarılı olacak. Çünkü tasarlanan, yerine gelecektir. 37Kral hiçbir tanrıya, atalarının ilahlarına da kadınların bağlandığına da ilgi göstermeyecek. Kendisini hepsinden üstün görecek. 38Bu ilahların yerine, kaleler ilahını yüceltecek. Atalarının tanımadığı bu ilaha altın, gümüş, değerli taşlar, pahalı armağanlar sunup onu onurlandıracak. 39Bu yabancı ilahın yardımıyla en güçlü kalelere saldıracak; onu kabul edenleri alabildiğine onurlandıracak, onları birçoklarının başına önder atayacak, ülkeyi ödül olarak onlar arasında bölüştürecek.
40“Son gelince, Güney Kralı Kuzey Kralı'yla savaşa tutuşacak. Kuzey Kralı savaş arabalarıyla, atlılarla, birçok gemilerle saldıracak. Her şeyi süpürüp götüren sel gibi taşarak birçok ülkeden geçecek. 41Güzel Ülke'ye[e] de girecek, birçok ülke yenilgiye uğrayacak. Ancak Edom, Moav ve Ammon önderleri onun elinden kurtulacak. 42Öbür ülkelere de saldıracak. Mısır bile elinden kurtulmayacak. 43Altın ve gümüş hazinelerine, Mısır'ın bütün değerli eşyalarına el koyacak. Luvlular'la Kûşlular onun ardınca yürüyecekler. 44Ne var ki, doğudan ve kuzeyden gelen haberler onu ürkütecek. Birçoklarını yıkıp yok etmek için büyük öfkeyle yola çıkacak. 45Denizle güzel kutsal dağ arasında saray çadırlarını kuracak. Yine de yaşamı son bulacak ve ona yardım eden olmayacak.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

11:1 Medli Darius Bkz. Dan.5:31’e ait not.
11:2 üç kral daha İlki Kambises (İÖ 530-522), ikincisi “Sahte Smerdis” olarak da tanınan Gaumata (İÖ 522), üçüncüsü I. Darius’tur (İÖ 522-486). dördüncü İÖ 480 yılında Yunanistan’ı fethetmeye çalışan, I. Artakserkses olarak da tanınan I. Ahaşveroş’tur (İÖ 486-465; bkz. Est.1:1’e ait not).
11:3 güçlü bir kral Büyük İskender (İÖ 336-323).
11:4 dört rüzgar Bkz. “dört baş”, Dan.7:2-3; Dan.7:4-7’e ait not.
11:5 Güney Kralı Mısırlı I. Ptolemi Soter (“kurtarıcı” demektir) (İÖ 323-285). komutanlarından biri I. Selefki Nikator (“fatih” demektir) (İÖ 311-280). krallığı Başlangıçta Babil topraklarıydı; sonra doğu ve batıda geniş bölgeleri de krallığına dâhil etti.
11:6 Güney Kralı... kızını Mısır kralı II. Ptolemi Filadelfos’un (“kardeşsever” demektir) (İÖ 285-246) kızı Bereniki. Kuzey Kralı Suriye kralı II. Antiokus Teos (“tanrı” demektir) (İÖ 261-246). Kız gücünü koruyamayacak... sürmeyecek Antiokus’un önceki eşi Laodiki, Bereniki ve Antiokus’un öldürülmesi için düzen kurdu. babası Bereniki’nin babası Ptolemi Filadelfos yaklaşık olarak aynı zamanda öldü.
11:7 kızın ailesinden biri Bereniki’nin erkek kardeşi Laodiki’yi ortadan kaldıran Mısırlı III. Ptolemi Efergetes (“iyilik yapan” demektir) (İÖ 246-221). Kuzey Kralı Suriyeli II. Selefki Kallinikos (“görkemli fatih” demektir) (İÖ 246-226). kalesini YaAntakya ya daAntakya’nın limanı olan Selefkiye (Samandağ) (bkz. Elç.13:4 ve ilgili not).
11:8 onların ilahlarını Persli Kambises’in İÖ 525 yılında Mısır’ı fethettikten sonra ganimet olarak götürdüğü Suriye ve Mısır putları.
11:10 oğulları II. Selefki’nin oğulları, III. Selefki Kerafnos (“yıldırım” demektir) (İÖ 226-223) ve III. Antiokus (Büyük Antiokus) (İÖ 223-187). kalesi Ptolemi’nin Rafiya’daki (Gazze’nin güneybatısı) kalesi.
11:11 Güney Kralı Mısır kralı IV. Ptolemi Filopator (“babasını seven” demektir) (İÖ 221-203). Kuzey Kralı III. Antiokus. teslim edilecek İÖ 217’de Rafiya’da.
11:12 on binlerce insanı öldürecek Antiokus, Rafiya’da yaklaşı k 10 000 piyade kaybetti.
11:14 Güney Kralı Mısır kralı IV. Ptolemi Epifanes (“Tanrı’nın görüntüsü” demektir) (İÖ 203-181). Senin halkından bazı zorbalar Antiokus’a katılan Yahudiler. yenilgiye uğrayacaklar Ptolemi hanedanlığının ordu komutanlarından Skopas, isyanı İÖ 200 yılında bastırmıştı.
11:15 surlu kenti Akdeniz’de bir liman kenti olan Sayda.
11:16 saldıran İÖ 197’ye gelindiğinde İsrail’in denetimini ele geçirecek olan Antiokus. Güzel Ülke’yi İsrail topraklarını.
11:17 kızını eş olarak ona verecek Antiokus kızı Kleopatra’yı, İÖ 194 yılında IV. Ptolemi’ye eş olarak vermiştir. tasarısı İbranice’den “kızı” diye de çevrilebilir.
11:18 deniz kıyısındaki bölgelere Anadolu ve belki de anakara Yunanistan. komutan İÖ 190 yılındaAsya İli’nde bulunan Magnesiya’da (Manisa) Antiokus’u yenilgiye uğratan Roma konsülü (her yıl atanan iki başkandan biri) Lukius Kornelius SkipioAsiatikus.
11:19 tökezleyip düşecek Antiokus, Elimais (antik Elam; bugünkü güneybatı İran) eyaletindeki bir tapınağı yağmalama girişimi sırasında öldürülmüştür (İÖ 187).
11:20 yerine geçen IV. Selefki Filopator (İÖ 187-175), Büyük Antiokus’un oğlu ve veliahtı. vergi toplayacak birini Selefki’nin maliye bakanı Heliodoros. yok edilecek Selefki, Helidoros’un tasarladığı suikastın kurbanı oldu.
11:21 krallıkla onurlandırılmamış Tahtın yasal vârisi Selefki’nin oğluAntiokus (daha sonra I. Dimitrios olarak bilinecektir), henüz çok küçük yaştayken tahta geçti. değersiz biri Selefki’nin küçük kardeşi, IV. Antiokus Epifanes (İÖ 175-164). krallığı Suriye ve Filistin’i.
11:22 antlaşma önderi Ya İÖ 170 yılında öldürülen başkâhin III. Onias ya da Mısır kralı VI. Ptolemi Filometor (“annesini seven” demektir) (181-146) olabilir.
11:24 zengin bölgelerine İsrail ya da Mısır’ın. kalelere Mısır’daki.
11:25 Güney Kralı VI. Ptolemi.
11:26 ordusu Ptolemi’nin ordusu.
11:27 iki kral Antiokus ve Antiokus’un göz hapsi altında yaşayan Ptolemi.
11:28 kutsal antlaşmaya karşı Antiokus, İÖ 169 yılında Yeruş alim’deki tapınağı yağmaladı, orada bir askeri birlik kurdu ve kentteki pek çok Yahudi’yi öldürdü.
11:30 Kittim’den gelen gemiler Popilius Laenas’ın komutanlığı altındaki Roma gemileri. kutsal antlaşmayı bırakanlar Dininden dönen Yahudiler (ayrıca bkz. Dan.11:32).
11:31 yıkıcı iğrenç şey Bkz. Dan.9:27; Dan.12:11. Putperestlerin baş ilahı Zeus Olimpius’un onuruna İÖ 168 yılındaAntiokus Epifanes tarafından yapılan sunak; bu aynı zamanda, daha sonra İsa’nın kutsal yerde dikileceğini önceden bildirdiği iğrenç şeyin (bkz. Mat.24:15; Luk.21:20 ve ilgili notlar) bir önbildirisidir.
11:33 bilge kişiler Yahudi direniş hareketinin Tanrı’ya bağlı önderleri; bunlara “sadıklar” anlamına gelen Hasidim de denirdi. Ferisi hareketinin Hasidimler arasında başladığı düşünülür. kılıçla öldürülecek, yakılacak, tutsak edilecek ya da mallarından edilecekler Bkz. İbr.11:36-38.
11:34 biraz yardım Yeruşalim’in 20 km. kuzeybatısındaki Modein’de, Yahuda Makabe’nin oğlu Mattiya’nın önderliğinde başlayan silahlı direnişin (İÖ 168) ilk başarılarıyla gerçekleşir; Aralık 165’te tapınağın sunağı yeniden adandı.
11:35 son gelinceye Bkz. Dan.11:40; Dan.12:4,Dan.12:9. Daniel, Antiokus Epifanes’le ilgili önbildirileri sonlandırıp daha uzak gelecek hakkında peygamberlik etmeye başlar.
11:36 Buradan 11. bölümün sonuna dek Mesih Karşıtı’ndan söz edilmektedir (bkz. Dan.7:8 ve Dan.9:27’ye ait notlar); her ne kadar Antiokus Epifanes Mesih Karşıtı’nın örneğiyse de, Dan.11:36-45’te verilen ayrıntılar, Antiokus hakkında bilinenlerle uyuşmamaktadır (bkz. 2Se.2:3-4 ve ilgili notlar; krş. Va.13:5-8).
11:37 kadınların bağlandığına Büyük olasılıkla verimlilik ilahı Tammuz’dan söz edilmektedir (bkz. Hez.8:14 ve ilgili not); ancak Mesih’i kastediyor da olabilir (bkz. Hag.2:7).
11:41 Güzel Ülke’ye İsrail’e.
11:40-45 Mesih Karşıtı ve düşmanları arasında çıkan çatışmalar, Yeruşalim’de tapınağın bulunduğu dağda (Dan.11:45) sona erecektir; Armagedon savaşı (Va.16:16; Va.19:11-21) ile de bağlantılı olabilir.
8:1-12:13 Bu bölümler İbranice yazılmıştır (bkz. Dan.2:4’e ait not).

Videolar

Daniel Girişi

Daniel Kitabı'nın iki temel noktası vardır:

1. Kitap, Babil Kralı Nebukadnessar tarafından sürgün edilen Daniel'le üç Yahudi genç arkadaşının büyük zorluklar karşısında Tanrı'ya nasıl sadık kaldıklarını anlatır. İmanları ve Tanrı'ya bağlılıkları sayesinde düşmanlarından üstün oldular. Bu olaylar hem Babil hem de Pers krallıkları döneminde gelişti.
2. Daniel tarafından görülen görümler: Bu görümlerde Babil'den başlayarak birçok krallıkların yükselip düşeceği, Tanrı'ya karşı gelen baskıcı kralın yıkıma uğrayacağı, Tanrı'nın halkının zafere ulaşacağı açıklanıyor.

Sonuç olarak kitap Tanrı'nın dünyasal krallara egemen olduğunu vurgular.

Ana Hatlar:

1:1-6:28 Daniel'le arkadaşları
7:1-12:13 Daniel'in görümleri
a.7:1-28 Dört yaratık
b.8:1-9:27 Koçla teke
c.10:1-11:45 Göksel haberci
ç.12:1-13 Zamanın sonu
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş