Elçilerin İşleri 18

« Elçilerin İşleri 17 | Elçilerin İşleri 19 »
18
Korint'te
1Bundan sonra Pavlus Atina'dan ayrılıp Korint'e gitti. 2-3Orada Pontus doğumlu, Akvila adında bir Yahudi ile karısı Priskilla'yı buldu. Bunlar, Klavdius'un bütün Yahudiler'in Roma'yı terk etmesi yolundaki buyruğu üzerine, kısa süre önce İtalya'dan gelmişlerdi. Akvila ile Priskilla'nın yanına giden Pavlus, aynı meslekten olduğundan onlarla kalıp çalıştı. Çünkü meslekleri çadırcılıktı. 4Pavlus, her Şabat Günü havrada tartışarak hem Yahudiler'i hem Grekler'i ikna etmeye çalışıyordu.
5Silas'la Timoteos Makedonya'dan gelince, Pavlus kendini tümüyle Tanrı sözünü yaymaya verdi. Yahudiler'e, İsa'nın Mesih olduğuna dair tanıklık ediyordu. 6Ama Yahudiler karşı gelip ona sövmeye başlayınca Pavlus, giysilerini silkerek, “Başınıza geleceklerin sorumlusu sizsiniz!” dedi. “Sorumluluk benden gitti[a]. Bundan böyle öteki uluslara gideceğim.” 7Pavlus oradan çıktı, Tanrı'ya tapan Titius Yustus adlı birinin evine gitti. Yustus'un evi havranın bitişiğindeydi. 8Havranın yöneticisi Krispus bütün ev halkıyla birlikte Rab'be inandı. Pavlus'u dinleyen Korintliler'den birçoğu da inanıp vaftiz oldu.
9Bir gece Rab bir görümde Pavlus'a, “Korkma” dedi, “Konuş, susma! 10Ben seninle birlikteyim; hiç kimse sana dokunmayacak, kötülük yapmayacak. Çünkü bu kentte benim halkım çoktur.” 11Pavlus, orada bir buçuk yıl kaldı ve halka sürekli Tanrı'nın sözünü öğretti.
12Gallio'nun Ahaya Valisi olduğu sıralarda, hep birlikte Pavlus'a karşı gelen Yahudiler onu mahkemeye çıkardılar. 13“Bu adam Yasa'ya aykırı biçimde Tanrı'ya tapınmaları için insanları kandırıyor” dediler.
14Pavlus tam söze başlayacakken Gallio Yahudiler'e şöyle dedi: “Ey Yahudiler, davanız bir haksızlık ya da ciddi bir suçla ilgili olsaydı, sizleri sabırla dinlemem gerekirdi. 15Ama sorun bir öğreti, bazı adlar ve kendi yasanızla ilgili olduğuna göre, bu davaya kendiniz bakın. Ben böyle şeylere yargıçlık etmek istemem.” 16Sonra Gallio onları mahkemeden kovdu. 17Hep birlikte, havranın yöneticisi Sostenis'i yakalayıp mahkemenin önünde dövdüler. Gallio ise olup bitenlere hiç aldırmadı.
Antakya'ya Dönüş
18Pavlus Korint'teki kardeşlerin yanında bir süre daha kaldı. Sonra onlarla vedalaştı, Priskilla ve Akvila ile birlikte Suriye'ye gitmek üzere gemiyle yola çıktı. Adakta bulunmuş olduğu için Kenhere'de saçlarını kestirmişti. 19Efes'e vardıkları zaman Priskilla ve Akvila'yı orada bıraktı. Kendisi havraya giderek Yahudiler'le tartışmaya başladı. 20Bunlar daha uzun bir süre kalmasını istedilerse de, Pavlus kabul etmedi. 21Ama onlara veda ederken, “Tanrı dilerse yanınıza yine döneceğim” dedi. Sonra Efes'ten denize açıldı.
22Sezariye'ye vardıktan sonra Yeruşalim'e gidip oradaki kiliseyi ziyaret etti, oradan da Antakya'ya geçti. 23Bir süre orada kaldıktan sonra yola çıktı; Galatya bölgesini ve Frikya'yı dolaşarak bütün öğrencileri ruhça pekiştirdi.
Apollos
24Bu arada İskenderiye doğumlu Apollos adında bir Yahudi Efes'e geldi. Üstün bir konuşma yeteneği olan Apollos, Kutsal Yazılar'ı çok iyi biliyordu. 25Rab'bin yolunda eğitilmiş bir kişiydi. Ateşli bir ruhla konuşuyor ve sadece Yahya'nın vaftizini bildiği halde İsa'yla ilgili gerçekleri doğru öğretiyordu. 26Havrada cesaretle konuşmaya başladı. Kendisini dinleyen Priskilla ile Akvila, onu yanlarına alarak Tanrı yolunu ona daha doğru biçimde açıkladılar.
27Apollos Ahaya'ya gitmek isteyince kardeşler onu cesaretlendirdiler. Onu iyi karşılamaları için oradaki öğrencilere mektup yazdılar. Apollos Ahaya'ya varınca Tanrı'nın lütfuyla iman etmiş olanlara çok yardım etti. 28Şöyle ki Kutsal Yazılar'dan, İsa'nın Mesih olduğunu kanıtlayarak Yahudiler'in iddialarını açıkça ve güçlü bir şekilde çürüttü.
« Elçilerin İşleri 17 | Elçilerin İşleri 19 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

18:1 Korint’e gitti Ya kıyı boyunca karadan (yaklaşık 80 km’lik bir uzaklık) ya da Atina’nın liman kenti Pire’den Korint girişinin doğu kıyısındaki Kenhere’ye kadar deniz yoluyla (bkz. 1. Korintliler: Giriş). Korint büyük ve stratejik konumda, siyaset, ticaret ve din merkeziydi.
18:2-3 Pontus Bitinya’nın doğusunda Karadeniz boyunca uzanan Roma ili (bkz. Elç.2:9-11). Klavdius Roma imparatoru ( İS 41-54). bütün Yahudiler’in Roma’yı terk etmesi yolundaki buyruğu Romalı yazar Suetonius, sürgün buyruğunun verilmesinin nedeni olarak, Yahudiler’in Hrestus (Mesih anlamına gelen “Hristos” sözcüğünün sıkça rastlanan hatalı yazımı) tarafından kışkırtılarak sürekli çıkardıkları karışıklıkları gerekçe gösterir. çadırcılık İster zengin ister fakir olsun, erkek çocukların el sanatlarından birini öğrenmesi bir Yahudi geleneğiydi. Ayrıca Pavlus’un derici olduğundan söz eden kaynaklara da rastlanır.
18:4 havrada Bkz. Elç.13:14’e ait not.
18:5 Silas’la Timoteos Makedonya’dan gelince Pavlus Atina’dan ayrılmadan önce kendisine katılmalarını istemişti (Elç.17:15). Anlaşılan bu isteğini yerine getirmişler (bkz. 1Se.3:1-3), ancak toplulukları denetlemek üzere Makedonya’ya geri gönderilmişlerdi (muhtemelen Filipi’ye Silas, Selanik’e ise Timoteos gönderilmişti).
18:6 ‘Başınıza geleceklerin sorumlusu sizsiniz’ dedi. ‘Sorumluluk benden gitti’ Grekçe’den birebir çevirisi:“‘Kanınız başınıza! dedi. ‘Ben temizim.’”.
18:7 Tanrı’ya tapan Yahudi olmadığı (sünnetsiz) halde havraya katılan Titus gibi (bkz. Gal.2:3). Titius Yustus 2Ko.1:12-13; 2Ko.7:13-14; 2Ko.8:16,2Ko.8:23’ te geçen Titus’la sadece ad benzerliği vardır.
18:8 Havranın yöneticisi Bkz. Elç.13:15 ve Mark.Elç.5:22-23’e ait not. Krispus Bu kişiyi Pavlus vaftiz etmiştir (1Ko.1:14-15).
18:9 bir görümde Bkz. Elç.16:9’a ait not. Pavlus iman ettiğinde İsa Mesih’i dirilişten sonraki bedeniyle görmüştü (Elç.9:4-6; 1Ko.11:7-8). Burada ise O’nu bir görümde görmektedir (bkz. Elç.23:11; ayrıca bkz. Elç.22:17-18).
18:10 benim halkım çoktur Tanrı, Korint’teki halktan birçoklarının yüreğinin kurtuluş müjdesini kabul etmeye hazır olduğunu biliyordu.
18:11 Pavlus bu süre içerisinde müjdeyi Ahaya’nın komşu bölgelerine duyurmuş olabilir (bkz. 2Ko.1:1 ve ilgili not).
18:12 Gallio İmparator Neron’un öğretmeni ve düşünür Seneka’nın kardeşi. Gallio, sıradışı adalet anlayışı ve soğukkanlılığı ile takdir kazanmış biriydi. Delfi’de bulunan bir yazıttan, Gallio’nun İS 51-52’ deAhaya Valisi olduğu bilinmektedir. Bu bilgiye dayanarak, Pavlus’un ikinci müjdeleme yolculuğu sırasında Korint’i ne zaman ziyaret ettiği ve Selanikliler’e mektupları ne zaman yazdığı saptanabilir (bkz. 1. Selanikliler: Giriş).
18:13 Yasa’ya aykırı Yahudiler Pavlus’un, Roma yasası tarafından tanınmayan bir dini savunduğunu iddia ediyordu. Oysa müjde Eski Antlaşma’ya dayandığı için (bkz. Elç.24:14-15; Elç.26:6-7) eski bir din olan Yahudilik’i yasal sayan Roma yasasına uygundu.
18:17 Hep birlikte... Sostenis’i yakalayıp Bkz. 1Ko.1:1-3. Pavlus’un öğretisine inanan Korint’teki ikinci havra yöneticisi olabilir (bkz. Elç.18:8). Sostenis’in, Yahudiler’den hoşlanmamaları yüzünden Grekler tarafından mı, yoksa bir havra yöneticisi olarak davalarını savunmakta başarısız kalması yüzünden Yahudiler tarafından mı dövüldüğü açık değildir.
18:18 Priskilla ve Akvila Krş. Elç.18:2-3. Antik edebiyatta kadının adının kocasından önce belirtildiğine neredeyse hiç rastlanmaz. Burada kadının adının önce gelmesi, Priskilla’nın topluluktaki önemini veya daha yüksek sosyal konumunu vurgulamak amacını taşıyor olabilir (bkz. Rom.16:3; 2Ti.Rom.4:19). Adakta bulunmuş olduğu Ciddi tehlikelerden kurtulan biri minnettarlığını ifade etmek için çeşitli adaklar adardı. Saçı tıraş etmek, adağın bittiğini belirtirdi. Pavlus’un adağı muhtemelen geçici bir Nezir yeminiydi (bkz. Say.6:1-21). Bazı Yahudiler İsa Mesih’e iman ettikten sonra da Müjde’ye aykırı olmayan bazı Yahudi geleneklerini gönüllü olarak sürdürmeye devam etti.
18:19 Efes Asya İli’nin (bugünkü Batı Anadolu’nun bir kısmı) önde gelen ticaret merkezi, başkenti veArtemis (Diana) tapınağı nın bekçisiydi (bkz. Efesliler: Giriş). havra Bkz. Elç.13:14’e ait not.
15:39-18:22 Bkz. Harita: Pavlus’un İkinci Müjdeleme Yolculuğu, s. 1620.
18:23 Galatya bölgesini ve Frikya’yı Galatya’nın Frikya bölgesinde kalan güney bölümünden söz ediliyor olabilir (bkz. Elç.16:6’ya ait not).
18:24 İskenderiye Bkz. Elç.6:9’a ait not.
18:25 Yahya’nın vaftizini Bkz. Elç.11:1-4. Apollos İsa hakkında bir şeyler duymuştu, ancak hâlâ kurtarıcı Mesih’in gelmesini bekliyordu. Yahya’nın vaftizi, İsa Mesih’in ölümüne ve dirilişine iman etmeye değil, tövbeye dayalıydı (ayrıca bkz. Makale: Vaftiz, s.1591).
18:27 Ahaya Başkenti Korint olan Roma ili.
18:23-21:17 Bkz. Harita: Pavlus’un Üçüncü Müjdeleme Yolculuğu, s. 1627 ; ayrıca bkz. Elç.13:4-14:28 ve Elç.15:39-18:22’ye ait notlar.

Videolar

Elçilerin İşleri Girişi

Genel Bakış: Eski çağlarda yazılmış olan birçok yapıtın yazarı gibi, bu kitabın yazarı da kendini doğrudan bize tanıtmıyor. Bununla birlikte, ikinci yüzyılda yaşamış ve bir kısmı İsa'nın elçilerini bizzat tanımış inanlı yazarların hepsi, bu kitabı Luka'nın yazdığında birleşiyorlar. Kitabın yakından incelenmesi halinde «sevgili hekim» Luka'nın (Kol.4:14) elinden çıktığına dair ipuçları görülebilir. Örneğin «biz» çoğul zamirinin kullanılmış olmasından yazarın, Pavlus'un yol arkadaşlarından biri olduğunu anlıyoruz (16:10-17; 20:5-21:18; 27:1-28:16). Yazarın titiz biri olduğu su götürmez bir gerçek. Elçilerin İşleri Yeruşalim, Sezariye, Antakya, Efes, Korint, Atina, Roma ve daha birçok yere ilişkin kesin ve doğru tasvirlerle doludur. Arkeolojik araştırma ve bulgular, gidilen, gezilen yerlerin çeşitliliğine ve büyük kültür farklarına rağmen Luka'nın, kullandığı terim ve kavramlarda ne denli tutarlı olduğunu ortaya koyuyor. Bununla birlikte Luka'nın kendisi, Elçilerin İşleri Kitabı'nın ilk inanlı topluluklarının bütün bir tarihçesi olmadığını ifade ediyor. Örneğin bölüm 8'de, topluluğun dağıtıldığını, inanlıların Müjde'yi yaya yaya dört bir yana gittiklerini yazar. Bunun sonucunda birçok yerde yerli topluluklar filizlenip gelişir. Ama Luka bu toplulukların tarihçesini yazmaya girişmez. Sonuç olarak, Elçilerin İşleri, kilisenin büyüyüp gelişmesinde önemli bir yer tutan, ders alabileceğimiz temel olaylar dizisini sunuyor bize.

İsa'nın göğe yükseldiği İ.S. 30 yılları ile Elçi Pavlus'un Roma'da tutuklandığı İ.S. 63 yılları arasındaki dönemi konu eden kitap, büyük olasılıkla bu tarihten az sonra yazıldı.

İncil'deki Yeri: Elçilerin İşleri, Luka'nın bir devamıdır. Her iki kitabın da Teofilos adında bir adama hitaben yazıldığı özellikle belirtiliyor. Luka, İsa'nın başlangıçtan göğe alındığı güne dek yapıp öğrettiklerini kaydeder (1:1-3). İncil'in ilk dört kısmından sonra yer alan ve Müjde'nin Yeruşalim'den Anadolu'ya, oradan da antik çağın merkezi Roma'ya yayılışını anlatan Elçilerin İşleri Kitabı, bu özelliğiyle bir köprü görevi görmekte ve İncil'deki mektuplara zemin hazırlamaktadır. Örneğin kitap, Pavlus'un, adını sanını anarak sonradan mektuplar yazdığı birçok kente yaptığı ziyaretleri anlatıyor. Elçilerin İşleri Kitabı'nın bir diğer önemli özelliği, inanlılar topluluğunun ders alabileceği ilkeleri de sergilemesidir.

Konusu: Elçilerin İşleri Kitabı, ilk Mesih inanlılarının Müjde'yi, «Yeruşalim'de, bütün Yahudiye ve Samiriye'de ve dünyanın dört bucağında» (1:8) nasıl yaymaya başladıklarını anlatır. Bütün bu olaylar Kutsal Ruh'un inanlılar topluluğuna verilmesiyle başlar (bölüm 2). Sonraki bölümler, Tanrı'nın kilisesini adım adım nasıl yönlendirdiğini gözler önüne serer. İsa'nın elçileri dolaşıp Müjde'yi yayarken Tanrı da yaptığı mucizelerle onların bildirisini doğruladı (3:1-10; 14:3). Kilise, Yahudi din önderlerinin başını çektiği karşı koymalara rağmen hızla büyüdü. Gerçekte Yahudi kökenli olan inanlılar topluluğunun bütün ulusları kucaklayan bir kimliğe nasıl kavuştuğu, Elçilerin İşleri Kitabı'nda ön plana çıkan önemli konulardan biridir (10:1-11:18 ve 15. bölümün tamamı).

Ana Hatlar:

1:1-11 İsa'nın son buyrukları ve göğe alınması
1:12-8:3 Yeruşalim'deki inanlılar topluluğu
8:4-9:43 Tanrı sözünün Yahudiye ve Samiriye'de yayılması, Pavlus'un iman etmesi
10:1-11:30 Yahudi olmayan ilk inanlılar
12:1-25 Baskılara karşı zafer
13:1-28:31 Pavlus'un elçilik görevi:
13:1-14:28 İlk yolculuk
15:1-35 Yeruşalim'deki toplantı
15:36-18:22 İkinci yolculuk
18:23-21:16 Üçüncü yolculuk
21:17-28:31 Pavlus'un tutukluluk dönemi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş