Ester 3

3
Haman'ın Kötü Tasarıları
1Bu olaylardan sonra Kral Ahaşveroş, Agaklı Hammedata'nın oğlu Haman'ı yüksek bir göreve atayıp onurlandırdı. Onu bütün önderlerden daha yetkili kıldı. 2Kralın buyruğu üzerine saray kapısında çalışan herkes Haman'ın önünde eğilip yere kapanırdı. Ama Mordekay ne eğildi, ne de yere kapandı.
3Kralın kapı görevlileri Mordekay'a, “Kralın buyruğuna neden karşı geliyorsun?” diye sordular. 4Görevliler ona bu soruyu her gün sordularsa da Mordekay onlara kulak asmadı. Bunun üzerine durumu Haman'a bildirdiler. Çünkü Mordekay onlara kendisinin Yahudi olduğunu söylemişti ve böyle davranmaya devam edip etmeyeceğini görmek istiyorlardı. 5Haman, Mordekay'ın eğilip yere kapanmadığını görünce öfkeden kudurdu. 6Yalnız onu öldürmeyi düşünmekle kalmadı, onun hangi halktan geldiğini bildiği için bütün halkını, Ahaşveroş'un egemenliğinde yaşayan bütün Yahudiler'i ortadan kaldırmaya karar verdi.
7Bu işe en uygun ayı ve günü belirlemek için Ahaşveroş'un krallığının on ikinci yılında, birinci ay olan Nisan[a] ayında Haman'ın önünde pur, yani kura çekildi. Kura, on ikinci ay olan Adar ayına düştü.
8Haman Kral Ahaşveroş'a şöyle dedi: “Krallığının bütün illerinde, öbür halkların arasına dağılmış, onlardan ayrı yaşayan bir halk var. Yasaları bütün öbür halklarınkinden farklı; kendileri de kralın yasalarına uymazlar. Onları kendi hallerine bırakmak kralın çıkarlarına uygun düşmez. 9Kral uygun görüyorsa, yok edilmeleri için yazılı bir buyruk verilsin. Ben de hazineye ödenmek üzere kralın memurlarına on bin talant[b] gümüş vereceğim.”
10Bunun üzerine kral mühür yüzüğünü parmağından çıkartıp Agaklı Hammedata'nın oğlu Yahudi düşmanı Haman'a verdi. 11Ona, “Para sende kalsın; o halka da ne istersen yap” dedi.
12Birinci ayın on üçüncü günü kralın yazmanları çağrıldı ve Haman'ın buyruğu her ile kendi işaretleriyle ve her halka kendi diliyle yazılarak satraplara, il valilerine ve bütün halk önderlerine gönderildi. Buyruk Kral Ahaşveroş'un adını ve yüzüğünün mührünü taşıyordu. 13Krallığın bütün illerine ulaklar aracılığıyla mektuplar gönderildi. Bu mektuplar, on ikinci ay olan Adar ayının on üçüncü günü, genç, yaşlı, kadın, çocuk, bütün Yahudiler'in bir günde öldürülüp yok edilmesini, kökünün kurutulup mal mülklerinin de yağmalanmasını buyuruyordu. 14Bu fermanın metni her ilde yasa olarak duyurulacak ve bütün halklara bildirilecekti. Öyle ki, herkes belirlenen gün için hazır olsun.
15Ulaklar kralın buyruğuyla hemen yola çıktılar. Ferman Sus Kalesi'nde de duyuruldu. Sus halkı şaşkınlık içindeyken kral ile Haman oturmuş içki içiyorlardı.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

3:1 Bu olaylardan sonra Ester’in kraliçe seçilmesinin üzerinden dört yıl geçmiştir ( Est.3:7; Est.2:16-17). Agaklı Hammedata’nın oğlu Haman’ın soyu hakkında farklı düşünceler vardır. Hammedata adının Farsça kökenli olduğu tahmin edilmektedir; büyük olasılıkla Haman’ın atasıdır. “Agaklı” sıfatı ise, burada muhtemelenAmalek Kralı Agak (1Sa.15:20) için kullanılmıştır. İsrail halkı, Mısır’dan çıktıktan sonra Amalekliler’in saldırısına uğramıştı (Çık.17:8-16; Yas.25:17-19; 1Sa.15:2). Saul’unAmalek’e yaptığı saldırı (1Sa.15. bölüm), Kral Agak’ın halkının tamamının olmasa da, birçoğunun ve daha sonra da kralın kendisinin ölümü ile sonuçlandı (1Ta.4:42-43). Benyaminli Saul’un önderliğindeki bu savaştan asırlar sonra, Benyaminli Mordekay’ın da (bkz. Est.2:5’e ait not) Amalekliler’le savaşmaya devam ettiği görülür. yüksek bir göreve Öyküde Haman’ın hak etmediği halde terfi ile ödüllendirilmesi, Mordekay’ın ödülsüz bırakılan iyiliğiyle (Est.2:21-23; bkz. Est.6:3) zıtlık oluşturur.
3:2-6 İsrailliler, kralların (bkz. 1Sa.24:8; 2Sa.14:4; 1Kr.1:16) ve öbür kişilerin (bkz. Yar.23:7; Yar.33:3; Yar.44:14) önünde eğilmeye razı bir tutum içindeydi; İsrail ve Amalek arasında uzun zamandan beri devam eden düşmanlık, hem Mordekay’ın eğilmeyi reddetmesinin hem de Haman’ın tüm Yahudiler’i yok etmek istemesinin (Yar.3:5-6) nedenini açıklar. “Ahaşveroş’un egemenliğinde yaş ayan bütün Yahudiler”e yönelen soykırım tehdidi, aslında RAB’bin kurtarış tasarısına yönelik bir tehditti.
3:4 Krş. Yusuf’un öyküsünün anlatım üslubu, Yar.39:10; bkz. Est.2:3-4’e ait not.
3:7 on ikinci yılında, birinci ay olan Nisan İÖ Nisan veya Mayıs 474. Ester’in tahttaki beşinci yılı. pur Bkz. Est.9:24,Est.9:26. Purim olarak bilinen kutlama, adını bu sözcüğün çoğul halinden alır (bkz. Est.9:26). Haman’ın Yahudiler’i yok etmeyi tasarlamaya başladığı ay, onların Mısır’dan kurtuluşlarını andıkları Fısıh Bayramı’nı kutlayacakları aydı (Çık.12:2-11). on ikinci ay Fermanın çıkarılması ile yürürlüğe girmesi arasında (Adar ayında, yani miladi takvime göre şubat ortası ile mart ortası arasındaki haftalarda) on bir aylık bir bekleme süresi tasarlanmıştı.
3:8 Haman, yok etmek istediği halkın adını açık bir şekilde söylememiş olsa da Yahudi halkından söz ettiği anlaşılmaktadır. Yahudiler’in kendi gelenekleri ve yasaları vardı, ancak krala itaatsizlik etmiyorlardı (Yer.29:7). Krallığının bütün illerinde... dağılmış Bkz. Est.8:11,Est.8:17; Est.9:2,Est.9:12,Est.9:16,Est.9:19-20,Est.9:28.
3:9 kralın memurlarına Parayı hazineye getirecek memurlar veya katliam fermanını uygulayacak görevliler olabilir. Amalekliler daha önce İsrail’i yağmalamıştı (1Sa.14:48). Haman bir yağmalama daha tasarlıyordu. on bin talant Tarihçi Herodot (3.95), Pers İmparatorluğu’nun yıllık gelirinin 15 000 talant olduğunu kaydetmiştir. Bu para tahminen, katledilecek Yahudiler’in mallarının yağmalanması sonucu elde edilecekti. Ahaşveroş para almayı reddettiğinden ( Est.1:11), bu katliamda görev alacak kişilerin teşvik edilmesi için Yahudiler’in mallarını yağmalayabilecekleri 13. ayette ima edilmektedir.
3:10 mühür yüzüğünü... Haman’a verdi Kral böylece Haman’ı, katliam fermanını onaylaması için yetkili kıldı ( Est.3:12). Yahudi düşmanı Bkz. Est.8:1; Est.9:10; ayrıca krş. Est.7:6 ; Est.9:24.
3:12 Birinci ayın on üçüncü günü Ahaşveroş’un krallığının on ikinci yılı (Est.3:7), yani İÖ 17 Nisan 474.
3:13 Krş. 1Sa.15:3; Yşu.6:17’ye ait not. on ikinci ay... on üçüncügün İÖ 7 Mart 473 (bkz. Est.8:12).
3:15 Buradaki kutlama, Yahudiler’in daha önce yas ve oruç tutması ile tam bir zıtlık oluşturur (Est.4:1-3,Est.4:16). Haman ve KralAhaşveroş, Yahudiler’in kaderine tekrar karar verileceği zaman, yine birlikte içki içeceklerdir (Est.7:1-2). Ancak bu, ilişkilerinin sonu olacak ve Yahudiler’e yönelik katliam buyruğu onun ölüm fermanına dönüşecektir.

Videolar

Ester Girişi

Ester Kitabı'nda anlatılan olaylar İ.Ö. 5. yüzyılın başlarında Pers Kralı olan Ahaşveroş'un kışlık sarayında geçer. Olayların merkezinde Ester adlı Yahudi kraliçe yer alır. Kraliçe Ester cesareti sayesinde İsrail halkının düşmanlarının tasarladığı büyük bir katliamdan kurtulmasına önayak olur. Ardından akrabası Mordekay kralın başbakanı olur. Kitap, Purim adlı Yahudi bayramının temelindeki olayları ve anlamını anlatır.

Ana Hatlar:

1:1-2:23 Ester kraliçe oluyor
3:1-5:14 Haman'ın kötü planları
6:1-7:10 Haman öldürülüyor
8:1-10:33 Yahudiler düşmanlarını yenilgiye uğratıyor
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş