Ezra 6

6
Darius'un Buyruğu
1Kral Darius'un buyruğu uyarınca, Babil'de kayıtların saklandığı odada araştırma yapıldı. 2Medya İli'ndeki Ahmeta[a] Kalesi'nde bir tomar bulundu. Tomarın içinde şunlar yazılıydı:
3-4“Kral Koreş, krallığının birinci yılında, Tanrı'nın Yeruşalim'deki Tapınağı'na ilişkin şöyle buyruk verdi: ‘Kurban kesmek üzere bu tapınağın yeniden kurulması için temel atılsın. Üç sıra büyük taş, bir sıra kiriş döşensin. Yüksekliği ve genişliği altmışar arşın[b] olsun. Giderler saraydan karşılansın. 5Nebukadnessar'ın Yeruşalim'deki Tanrı'nın Tapınağı'ndan çıkarıp Babil'e getirdiği altın ve gümüş kaplar da geri verilsin. Yeruşalim'deki tapınakta özel yerlerine götürülsün. Hepsi Tanrı'nın Tapınağı'na konsun.’ ” 6“Onun için siz, Fırat'ın batı yakasındaki bölge valisi Tattenay, Şetar-Bozenay, çalışma arkadaşları ve oranın görevlileri, tapınaktan uzak durun! 7Tanrı'nın Tapınağı'nın yapım işlerine karışmayın. Bırakın, Yahudiler'in valisiyle ileri gelenleri Tanrı'nın Tapınağı'nı eski yerinde yeniden kursunlar. 8Ayrıca Tanrı'nın Tapınağı'nın yeniden kurulması için Yahudi ileri gelenlerine neler yapmanız gerektiğini de size buyuruyorum: Bu adamların bütün giderleri kralın hazinesinden, Fırat'ın batı yakasındaki bölgeden toplanan vergilerden ödensin. Öyle ki, yapım işleri aksamasın. 9Yeruşalim'deki kâhinlerin bütün gereksinimlerini hiç aksatmadan her gün vereceksiniz: Göklerin Tanrısı'na sunulacak yakmalık sunular için genç boğalar, koçlar, kuzular ve buğday, tuz, şarap, zeytinyağı. 10Öyle ki, Göklerin Tanrısı'nı hoşnut eden sunular sunsunlar, ben ve oğullarım sağ kalalım diye dua etsinler. 11Bundan başka buyuruyorum ki, bu kararı değiştirenin evinden bir kiriş çıkarılacak ve o kişi kirişin üzerine asılacak. Evi de bu suçtan ötürü çöplüğe çevrilecek. 12Yeruşalim'i adına konut seçen Tanrı, bu kararı değiştirmeye, oradaki Tanrı Tapınağı'nı yıkmaya kalkışan her kralı ve ulusu yok etsin. Ben Darius böyle buyurdum. Buyruğum özenle yerine getirilsin.”
Tapınağın Adanması
13Fırat'ın batı yakasındaki bölge valisi Tattenay, Şetar-Bozenay ve çalışma arkadaşları Kral Darius'un buyruğunu özenle yerine getirdiler. 14 Peygamber Hagay ile İddo oğlu Zekeriya'nın yaptıkları peygamberlik sayesinde Yahudi ileri gelenleri yapım işlerini başarıyla ilerlettiler. İsrail Tanrısı'nın buyruğu ve Pers kralları Koreş'in, Darius'un, Artahşasta'nın buyrukları uyarınca tapınağın yapımını bitirdiler. 15Tapınak Kral Darius'un krallığının altıncı yılı, Adar ayının üçüncü günü tamamlandı.
16İsrail halkı –kâhinler, Levililer ve sürgünden dönenlerin tümü– Tanrı'nın Tapınağı'nın adanmasını sevinçle kutladılar. 17Tanrı'nın Tapınağı'nın adanması için yüz boğa, iki yüz koç, dört yüz kuzu kurban ettiler. Oymakların sayısına göre, bütün İsrailliler için günah sunusu olarak on iki teke sundular. 18Musa'nın Kitabı'ndaki kural uyarınca Tanrı'nın Yeruşalim'deki hizmeti için kâhinlerle Levililer'i bağlı oldukları bölüklere göre görevlere atadılar.
Fısıh Bayramı Kutlanıyor
19 Sürgünden dönenler birinci ayın on dördüncü günü Fısıh Bayramı'nı kutladılar. 20Kâhinlerle Levililer hep birlikte kendilerini arındırdılar; dinsel açıdan hepsi arındı. Levililer sürgünden dönenlerin tümü, kardeşleri olan kâhinler ve kendileri için Fısıh kurbanını kestiler. 21Sürgünden dönen İsrailliler'le İsrail'in Tanrısı RAB'be yönelmek amacıyla kendilerini çevredeki halkların kötü alışkanlıklarından ayırıp onlara katılanların hepsi kurban etinden yedi. 22Mayasız Ekmek Bayramı'nı yedi gün sevinçle kutladılar. Çünkü RAB onları sevindirdi ve Asur Kralı'nın onlara iyi davranmasını, İsrail'in Tanrısı Tanrı'nın Tapınağı'nın yapım işlerinde onlara yardım etmesini sağladı.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

4:8-6:18 Bu kayıtlar, Pers İmparatorluğu’na ait resmi Aramice belgelerden alıntılanmıştır.Ayrıca Ezr.7:12-26’daki sözler deAramice olarak kaydedilmiştir.
6:2 Medya İran’ın kuzeybatısında yaşayan Medler’in anavatanı. Medler, Persler’le akraba olan bir Hint-Avrupa oymağıdır. Koreş’in İÖ 550’ deki yükselişinin ardından, Persler’e boyun eğmişlerdir. Bölgenin adı Yeni Antlaşma dönemine dek bu haliyle kalmıştır (krş. Elç.2:9). Ahmeta Pers İmparatorluğu’nun dört başkentinden (Babil, Persepolis ve kralın yazlığının bulunduğu Sus Kenti ile birlikte) biri. Günümüzde Hemedan kentinin (İran’da) bulunduğu yerde olduğu bilinse de kalıntılarına halen ulaşılamamıştır.
6:3-7 büyük taş... kiriş Bkz. Ezr.5:8. 1Kr.6:36 ve 1Kr.7:12’de aynı inşaat tekniğinden söz edilmektedir; muhtemelen binanın yer sarsıntılarına karşı korunmasını sağlıyordu. Yüksekliği ve genişliği altmışar arşın Bu ölçüler genişlik açısından Süleyman’ın inşa ettiği tapınağın ölçüleriyle uyuşmamaktadır (bkz. 1Kr.6:2’ye ait not). Bazı yorumculara göre bu ölçüler, inşa edilen tapınağın niteliklerini değil, Persler’in yapımı için para yardımında bulunmaya razı olduğu yapının dış sınırlarını ifade eder. Giderler saraydan karşılansın 1973 yılında Fethiye’deki (Antalya) Ksantos harabelerinde keşfedilen, son Pers döneminden kalma bir tapınak kurma izni belgesinde, Ezra Kitabı’nda söz edildiği gibi, sunuların miktarı, kâhinlerin adları ve tapınağın bakımıyla ilgili sorumluluklar belirtilmiştir (krş. Ezr.1:9; Ezr.7:20).
6:3-5 Krş. Ezr.1:2-4. Buradaki Aramice metin, RAB’den hiç söz etmeyen daha resmi bir üslupla yazılmıştır. Yahudi tapınağını yeniden inşa etme izni ile ilgili benzer bir duyuru, Yukarı (güney) Mısır’daki Elefantin Kenti’nde, İÖ beşinci yüzyıla ait başkaAramice papirüsler arasında ortaya çıkarılmıştır.
6:8 giderleri kralın hazinesinden... ödensin İmparatorluğa ait topraklarda bulunan kutsal mekânların onarılmasına yardım etmek, Pers krallarının geleneksel politikasıydı.
6:9 Kambises ve I. Darius’un Mısır’daki kâhin ve tapınaklara ilişkin düzenleyici fermanları, Pers krallarının yabancı ulusların inançlarıyla ayrıntılı olarak ilgilendiğini açıkça göstermektedir. II. Darius’un (İÖ 423-404) emriyle, Elefantin’deki Yahudiler’e, Mayasız Ekmek Bayramı’nın kutlanmasına ilişkin bir mektup yazılmıştı.
6:10 ben ve oğullarım sağ kalalım diye dua etsinler Aynı sözler fırında pişirilmiş kilden yapılan Koreş Silindiri’ndeki yazıtta da bulunur. Elefantin’deki Yahudiler günlük havra ibadetleri sırasında kraliyet ailesi ve Yahuda valisi için de dua ederlerdi (krş. 1Ti.2:1-2).
6:11 bu kararı değiştirenin Fermanların ve antlaşmaların sonuna, bunlara karşı gelecek kişiler için uzun bir lanet listesi eklemek adetti. (krş. Yas.28-30. bölümler).
6:12 adına konut seçen Tanrı Bkz. Yas.12:5’e ait not.
6:13-14 Tapınaktaki çalışmanın yavaş ilerlemesinin nedeni sadece muhalefet değil, aynı zamanda sürgünden dönenlerin öncelikle kendi evleriyle ilgilenmesiydi (bkz. Hag.1:2-9). Bu yüzden Tanrı onları kıtlıkla cezalandırmıştı (Hag.1:5-6,Hag.1:10-11). Bunun ardından halk, Hagay ve Zekeriya peygamberlerin teşvikleri ve Vali Zerubbabil ile Kâhin Yeşu’nun önderliğinde yeni bir girişim başlattı (bkz. Hag.1:12-15).
6:14 Tanrı’nın tarih ve insanlar üzerindeki mutlak yetkisi açıklanmaktadır (bkz. Özd.21:1). Krallar aslında Tanrı’nın buyruğunu yerine getirdiklerinden, “kralların buyruğu” Tanrı’nın buyruğudur. Artahşasta’nın Tapınağın yeniden yapımına katkıda bulunmadığı haldeArtahşasta’dan söz edilmesi, Tanrı’nın bu üç kralın kararlarının arkasında olduğunu vurgular (Ezr.7:21-24).
6:15 Tapınak... tamamlandı İÖ 12 Mart 515’te, yıkımından neredeyse yetmiş yıl sonra. Tapınağın onarılmasına 21 Eylül 520’de (Hag.1:14-15) başlanmış, çalışmalar üç buçuk yıl kadar sürmüştü (bkz. Ezr.3:12; Hag.2:3 ve ilgili not). İkinci tapınak ilki kadar heybetli olmasa da daha uzun ömürlü oldu. İkinci tapınağın genel planı Süleyman’ın inşa ettiği tapınağa benziyordu, ancak Antlaşma Sandığı Babilliler’in fethi sırasında (İÖ 586) kaybedildiğinden ötürü En Kutsal Yer boş kalmıştı. Tarihçi Josefus, Günahları Bağışlatma Günü’nde başkâhinin buhurdanınıAntlaşma Sandığı’nın eski yerini gösteren bir taş levha üzerine koyduğunu belirtir. Kutsal Yer’e ise adak ekmekleri için bir masa, buhur sunağı ve Süleyman’ın on kandilliği yerine (1Kr.7:49) tek bir kandillik konulmuştu (krş. Apokrifa’dan, 1. Makabeler 1Kr.1:21-22; 1Kr.4:49-51).
6:16 sürgünden dönenler... adanmasını Krş. 1Kr.8. bölüm. Sürgünden dönenlerin önderleri tapınağın tamamlanmasından sorumluydu. “Adanma”, Aramice “hanukka” sözcüğünün çevirisidir. İÖ 165 yılının Aralık ayında tapınağın Selefkos Hanedanı’nın krallarından geri alınıp yeniden adanmasının kutlandığı İbrani bayramı da Hanukka olarak bilinir.
6:17 yüz... iki yüz... dört yüz Kral Süleyman’ın (1Kr.8:5,1Kr.8:63), Kral Hizkiya’nın (2Ta.30:24) ve Kral Yoşiya’nın (2Ta.35:7) dönemlerindeki benzer törenlerde yüzlerce değil, binlerce hayvan kurban edilmişti.
6:18 Musa’nın Kitabı’ndaki Çık.29, Lev.8, Say.3, Ezr.8:5-26 ve 18. bölümlerden söz ediliyor olabilir. bölüklere Kâhinler, her biri tapınakta birer hafta (krş. Luk.1:5,Luk.1:8) hizmet eden yirmi dört bölüğe ayrılmıştı (1Ta.24:1-9). 1962’de, antik Sezariye kentinin bulunduğu yerde 24 bölüğü listeleyen bir havra yazıtının parçaları ortaya çıkarılmıştır.
6:19 birinci ayın on dördüncü günü Fısıh Bayramı’nı Söz konusu tarih muhtemelen İÖ 21 Nisan 516’dır. Bu Fısıh kutlamasının (bkz. Çık.12:1-30 ve ilgili notlar), bu neslin de tıpkı Musa Peygamber’in zamanında yaşayanlar gibi tutsaklıktan kurtarılmış olmasından ötürü farklı bir anlamı olmuştu.
6:20 dinsel açıdan hepsi arındı Kâhinlerin ve Levililer’in hizmetlerini yerine getirmeleri için bu gerekliydi.
6:22 Asur Kralı Burada Asur’u yöneten Pers Kralı Darius kastedilmektedir. Ninova İÖ 612’ de düştükten sonra,Asurlular’ın yaş amakta olduğu topraklar için “Asur” tanımlaması kullanılmaya devam edildi. Pers kralları, “Babil Kralı” da dâhil olmak üzere çeş itli unvanları benimsediler (krş. Ezr.5:13; Neh.13:6).

Videolar

Ezra Girişi

Ezra Kitabı Tarihler kitaplarının devamıdır. İ.Ö. 538 yıllarında Babil'den dönen ve Yeruşalim'de tapınmayı yeniden başlatan Yahudiler'in yaptıklarını açıklıyor. Bu yapılanlar şu aşamalardan geçti:

1. Pers Kralı Koreş'in buyruğu uyarınca ilk kesim Yahudi sürgünler Babil'den dönüyor.
2. Tapınak yeniden kuruluyor ve adanıyor. Yeruşalim'de Tanrı'ya tapınma yeniden başlıyor.
3. Yıllar sonra Yasa Bilgini Ezra önderliğinde başka bir Yahudi kesimi Yeruşalim'e dönüyor. Ezra İsrail'in kutsal yasası uyarınca halkın dinsel ve sosyal yaşamını düzene sokmasına yardım ediyor.

Ana Hatlar:

1:1-2:70 Sürgünden ilk dönenler
3:1-6:22 Tapınak yeniden kuruluyor ve adanıyor
7:1-10:44 Ezra öbür sürgünlerle dönüyor
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş