Markos 5

5
Cinli Bir Adamın İyileştirilmesi
(Mat.8:28-34; Luk.8:26-39)
1Gölün karşı yakasına, Gerasalılar'ın memleketine vardılar. 2İsa tekneden iner inmez, kötü ruha tutulmuş bir adam mezarlık mağaralardan çıkıp O'nu karşıladı. 3Mezarların içinde yaşayan bu adamı artık kimse zincirle bile bağlı tutamıyordu. 4Birçok kez zincir ve kösteklerle bağlandığı halde, zincirleri koparmış, köstekleri parçalamıştı. Hiç kimse onunla başa çıkamıyordu. 5Gece gündüz mezarlarda, dağlarda bağırıp duruyor, kendini taşlarla yaralıyordu.
6Uzaktan İsa'yı görünce koşup geldi, O'nun önünde yere kapandı. 7Yüksek sesle haykırarak, “Ey İsa, yüce Tanrı'nın Oğlu, benden ne istiyorsun? Tanrı hakkı için sana yalvarırım, bana işkence etme!” dedi. 8Çünkü İsa, “Ey kötü ruh, adamın içinden çık!” demişti.
9Sonra İsa adama, “Adın ne?” diye sordu.
“Adım Tümen. Çünkü sayımız çok” dedi. 10Ruhları o bölgeden çıkarmaması için İsa'ya yalvarıp yakardı.
11Orada, dağın yamacında otlayan büyük bir domuz sürüsü vardı. 12Kötü ruhlar İsa'ya, “Bizi şu domuzlara gönder, onlara girelim” diye yalvardılar. 13İsa'nın izin vermesi üzerine kötü ruhlar adamdan çıkıp domuzların içine girdiler. Yaklaşık iki bin domuzdan oluşan sürü, dik yamaçtan aşağı koşuşarak göle atlayıp boğuldu.
14Domuzları güdenler kaçıp kentte ve köylerde olayın haberini yaydılar. Halk olup biteni görmeye çıktı. 15İsa'nın yanına geldiklerinde, önceleri bir tümen cine tutulan adamı giyinmiş, aklı başına gelmiş, oturmuş görünce korktular. 16Olayı görenler, cinli adama olanları ve domuzların başına gelenleri halka anlattılar. 17Bunun üzerine halk, bölgelerinden ayrılması için İsa'ya yalvarmaya başladı.
18İsa tekneye binerken, önceleri cinli olan adam O'na, “Seninle geleyim” diye yalvardı.
19Ama İsa adama izin vermedi. Ona, “Evine, yakınlarının yanına dön” dedi. “Rab'bin senin için neler yaptığını, sana nasıl merhamet ettiğini onlara anlat.” 20Adam da gitti, İsa'nın kendisi için neler yaptığını Dekapolis'te duyurmaya başladı. Anlattıklarına herkes şaşıp kalıyordu.
Dirilen Kız, İyileşen Kadın
(Mat.9:18-26; Luk.8:40-56)
21İsa tekneyle karşı yakaya dönünce, çevresinde büyük bir kalabalık toplandı. Kendisi gölün kıyısında duruyordu. 22-23Bu sırada havra yöneticilerinden Yair adında biri geldi. İsa'yı görünce ayaklarına kapandı, “Küçük kızım can çekişiyor. Gelip ellerini onun üzerine koy da kurtulsun, yaşasın!” diye yalvardı. 24İsa adamla birlikte gitti. Büyük bir kalabalık da ardından gidiyor, O'nu sıkıştırıyordu.
25Orada, on iki yıldır kanaması olan bir kadın vardı. 26Birçok hekimin elinden çok çekmiş, varını yoğunu harcamış, ama iyileşeceğine daha da kötüleşmişti. 27Kadın, İsa hakkında anlatılanları duymuştu. Bu nedenle, kalabalıkta O'nun arkasından gelip giysisine dokundu. 28İçinden, “Giysilerine bile dokunsam kurtulurum” diyordu. 29O anda kanaması kesiliverdi. Kadın, bedeninin derinliğinde acıdan kurtulduğunu hissetti. 30İsa ise, kendisinden bir gücün akıp gittiğini hemen anladı. Kalabalığın ortasında dönüp, “Giysilerime kim dokundu?” diye sordu.
31Öğrencileri O'na, “Seni sıkıştıran kalabalığı görüyorsun! Nasıl oluyor da, ‘Bana kim dokundu’ diye soruyorsun?” dediler.
32İsa kendisine dokunanı görmek için çevresine bakındı. 33Kadın da kendisindeki değişikliği biliyordu. Korkuyla titreyerek geldi, İsa'nın ayaklarına kapandı ve O'na bütün gerçeği anlattı. 34İsa ona, “Kızım” dedi, “İmanın seni kurtardı. Esenlikle git. Acıların son bulsun.”
35İsa daha konuşurken, havra yöneticisinin evinden adamlar geldi. Yöneticiye, “Kızın öldü” dediler. “Öğretmeni neden hâlâ rahatsız ediyorsun?”
36İsa bu sözlere aldırmadan havra yöneticisine, “Korkma, yalnız iman et!” dedi.
37İsa, Petrus, Yakup ve Yakup'un kardeşi Yuhanna'dan başka hiç kimsenin kendisiyle birlikte gitmesine izin vermedi. 38Havra yöneticisinin evine vardıklarında İsa, acı acı ağlayıp feryat eden gürültülü bir kalabalıkla karşılaştı. 39İçeri girerek onlara, “Niye gürültü edip ağlıyorsunuz?” dedi. “Çocuk ölmedi, uyuyor.” 40Onlar ise kendisiyle alay ettiler. Ama İsa hepsini dışarı çıkardıktan sonra çocuğun annesini babasını ve kendisiyle birlikte olanları alıp çocuğun bulunduğu odaya girdi. 41Çocuğun elini tutarak ona, “Talita kumi!” dedi. Bu söz, “Kızım, sana söylüyorum, kalk” demektir.
42On iki yaşında olan kız hemen ayağa kalktı, yürümeye başladı.
Oradakileri derin bir şaşkınlık aldı. 43İsa, “Bunu kimse bilmesin” diyerek onları sıkı sıkıya uyardı ve kıza yemek verilmesini buyurdu.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

5:1 Gölün karşı yakasına Bu yer, büyük ihtimalle Celile Gölü’nün doğu veya güneydoğu kıyısıdır. Domuz Yahudiler için dinsel açıdan kirli olduğuna göre (krş. Lev.11:7-8), bu yer büyük oranda Yahudi olmayanların yaşadığı bir bölgeydi. Gerasalılar’ın memleketine Celile Gölü’nün yaklaşık 5 5 km güneydoğusunda bulunan ve günümüzde Kersa olarak bilinen küçük bir köydür. Gerasa’nın, gölün doğu kıyısında yerleşim birimlerine sahip olması muhtemeldir. Gerasa’nın yaklaşık 1.5 km güneyi, kıyıya 40 m uzaklığa kadar dik bir eğime sahiptir ve buradan 3 km uzaklıkta, barınak olarak da kullanıldığı düşünülen (Mar.5:3) büyük mağara mezarları bulunur. Gerasa ve Gadara kentleri de aynı bölgede yer alır. Birbirlerine yakınlıkları ve benzer adlara sahip oluşları nedeniyle bazı elyazmaları Gerasa’dan, bazıları ise Gadara’dan söz eder, bazıları da her iki adı da kullanır (krş. Mat.8:28-34; Luk.8:26-39).
5:2 bir adam Bkz. Luk.4:33-34; Luk.8:27’ ye ait notlar.
5:3 Mezarların içinde yaşayan O günlerde, ölülerin koyulduğu bu mağaralar, çok yoksul insanlar tarafından barınak olarak da kullanılıyordu.
5:3-5 Bu ayetler özellikle adamın küçük düşürülmüş, perişan halini vurgulayarak cinlerin amacını gösterir: insanlara azap çektirmek ve Tanrı benzerliğinde yaratılmış insanı aşağılayarak gerçekte Tanrı’yı aşağılamak.
5:8 İsa Mesih, o dönemde bazı Yahudiler’in yaptığı cin kovma girişimlerinden farklı olarak (hiçbir araç gereç kullanmadan, dua etmeden, daha yetkili bir ruha başvurmadan), yetkiyle ve tek bir buyrukla kötü ruhu uzaklaştırdı.
5:9-10 Tümen Her bir Roma tümeni altı bin askerden oluşuyordu (krş. Luk.8:31).
5:17 bölgelerinden ayrılması için İsa’ya yalvarmaya başladı Ya daha fazla maddi kayıp yaşayacaklarından ya da aralarında kavrayamadıkları büyük bir gücün görülmüş olmasından korkmuş olabilirler.
5:19 Rab’bin senin için neler yaptığını... anlat İsa’nın, öğrencilerini tanıklık etmemeleri için uyardığı halde, bu adama açıkça bunu buyurmasının nedeni (krş. Mar.1:44 ; Mar.7:36; bkz. Mar.5:43 ve Mat.8:4), bu mucizeyi, “beklenen Mesih”in yapacaklarıyla ilgili yanlış düşüncelere sahip olanların sayıca az olduğu, Yahudi halka ait olmayan bir bölgede gerçekleştirmiş olmasıydı (krş. Mar.5:32-34).
5:21 karşı yakaya İsa Mesih gölün batı yakasına, büyük ihtimalle Kefarnahum’a döndü.
5:22-23 havra yöneticilerinden Havra yöneticileri din adamları değildi; kutsal tapınağın bakımı, tapınmayı idare etme ve düzeni koruma gibi idari konularda sorumlulukları olan kişilerdi. Havra yöneticisi sözü kişiye idari sorumluluklar yüklemeyen, onursal bir unvan olarak kullanılırdı.
5:25 on iki yıldır kanaması olan bir kadın Böyle bir hastalığı olan kişiye dokunan bir Yahudi dinsel açıdan kirli hale geleceğinden dolayı halk kadına yaklaşmıyordu (Lev.11:19-36) ; bu yüzden kadın yalnız ve zor bir yaşam sürüyor olmalıydı.
5:32-34 İsa Mesih “Kızım” diye hitap ederek bu acı çeken kadına sevecenliğini gösterdi. İnsanların önünde imanını açıkça övdükten ve kalıcı olarak iyileştiğinin güvencesini verdikten sonra kadının gitmesine izin verdi. “İyileşti” sözcüğünün Grekçesi aynı zamanda ‘kurtuldu’ anlamında kullanıldığından, burada hem ruhsal hem de fiziksel kurtuluş ifade edilmiş olabilir. İyileşme ve kurtuluş, Mar.2:1-12’ de de birbiriyle bağlantılıdır.
5:37 Petrus, Yakup ve... Yuhanna Bkz. Elç.3:1’e ait not.
5:38 acı acı ağlayıp feryat eden gürültülü bir kalabalık Ölümün hemen ardından cenazenin yanına ağıt yakan kişilerin (meslek olarak yapılıyordu) getirtilmesi âdetti.
5:39 Çocuk ölmedi, uyuyor Uyumak, ölüm için kullanılan bir mecazdır. Kızın öldüğü zaten belirtildiğine göre, burada İsa’nın bu mecazı kullanmasının amacı, kızın ölümünün geçici olduğunu ifade etmektir.
5:41 Markos yazılarında özgün Aramice’yi koruyan tek kişidir, ancak kullandığı sözcüklerin anlamını açıkladığına göre Yahudi olmayanlara da hitap etmeyi amaçlamıştır (Mar.7:34). İsa Mesih ve öğrencileri bu dilin yanı sıra İbranice ve Grekçe de konuşurlardı.
5:43 Bunu kimse bilmesin İsa Mesih, Celile yöresinde iyileştirdiği insanları mucizeden söz etmemeleri konusunda uyarmaktadır. Halkta uyandırdığı büyük ilginin yanı sıra din önderlerinin düşmanlığının giderek artması, görevini tamamlayamadan bir krizin başlamasına neden olabilirdi (bkz. Mar.1:19 ve ilgili not; Mar.7:36; Mar.8:26; krş. Mat.16:20’ye ait not).

Videolar

Markos Girişi

Kitabın İçeriği: Markos, İsa'nın yaşamını anlatan İncil'in ilk dört kısmı arasında en kısa olanıdır. İsa'nın ne doğumundan, ne soyağacından, ne de çocukluğundan söz eder. Öğretiye daha az ağırlık verir. Örneğin Matta'da 21, Luka'da 26 benzetmeye karşılık Markos'ta sadece 9 benzetme vardır. Markos daha çok İsa'nın yaptıklarını yazıyor. Kısa ve öz yazar (birinci bölümde ne denli çok sayıda olayın anlatıldığına bakın). Anlatım canlı ve hareketlidir. Markos, öbür yazarlara oranla belirli bazı olayları daha ayrıntılı yazar1. Dikkatini, özellikle insanların İsa'ya gösterdiği ilginin üzerinde yoğunlaştırır2.

Kitabın konusu 1:1'de yalın bir şekilde açıklanır: «Tanrı'nın Oğlu İsa Mesih'le ilgili Müjde'nin başlangıcı.» Gerçekte Markos, İsa'yı Tanrı Oğlu3, İnsanoğlu4 ve çoktan beri beklenen kurtarıcı-kral Mesih5 diye tanıtır. Ne var ki İsa, «İnsanoğlu hizmet edilmeye değil, hizmet etmeye ve canını birçokları için fidye olarak vermeye geldi» diyor (10:45). Böylece İsa durup dinlenmeden gezer ve öğretisini yayar, hastaları iyileştirir. Yaptığı mucizelerle kimliğini ve yetkisini kanıtlayarak6 kalabalıkları peşinden sürükler. Ama görevinin bu döneminde, kendisini tanıyanları sık sık uyararak kendisiyle ve mucizeleriyle ilgili haberleri yaymalarını engellemeye çalışır7. Dikkatini daha çok seçtiği kişileri eğitmeye verir8. Konuşmalarında, onu izlemenin bedelini9, imanı10 ve Tanrı'nın Egemenliği'ni11 durmadan vurgular. Eylemleri önemli tepkilere yol açar. Bir yandan kötü ruhlara meydan okur, onları kovar12, öte yandan Yahudi dininin ileri gelenleriyle çatışır13. Bunların kışkırtmasıyla gerçekleşecek ölümünden ve dirilişinden sık sık söz eder14. Kitabın neredeyse dörtte biri İsa'nın ölümünü ve dirilişini anlatır.

Ana Hatlar:

1:1-13 İsa'nın ortaya çıkışı
1:14-9:50 İsa'nın Celile ve çevresindeki faaliyetleri
10:1-52 İsa'nın Yeruşalim'e giderken yolda öğrettikleri
11:1-16:20 Yeruşalim'deki son günler

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş