Matta 12

12
Şabat Günü Sorunu
(Mar.2:23-3:6; Luk.6:1-11)
1 O sıralarda, bir Şabat Günü İsa ekinler arasından geçiyordu. Öğrencileri acıkınca başakları koparıp yemeye başladılar. 2Bunu gören Ferisiler İsa'ya, “Bak, öğrencilerin Şabat Günü yasak olanı yapıyor” dediler.
3 İsa onlara, “Davut'la yanındakiler acıkınca Davut'un ne yaptığını okumadınız mı?” diye sordu. 4“Tanrı'nın evine girdi, kendisinin ve yanındakilerin yemesi yasak olan, ancak kâhinlerin yiyebileceği adak ekmeklerini yedi. 5Ayrıca kâhinlerin her hafta tapınakta Şabat Günü'yle ilgili buyruğu çiğnedikleri halde suçlu sayılmadıklarını Kutsal Yasa'da okumadınız mı? 6Size şunu söyleyeyim, burada tapınaktan daha üstün bir şey var. 7 Eğer siz, ‘Ben kurban değil, merhamet isterim’ sözünün anlamını bilseydiniz, suçsuzları yargılamazdınız. 8Çünkü İnsanoğlu Şabat Günü'nün de Rabbi'dir.”
9İsa oradan ayrılıp onların havrasına gitti. 10Orada eli sakat bir adam vardı. İsa'yı suçlamak amacıyla kendisine, “Şabat Günü bir hastayı iyileştirmek Kutsal Yasa'ya uygun mudur?” diye sordular.
11 İsa onlara şu karşılığı verdi: “Hanginizin bir koyunu olur da Şabat Günü çukura düşerse onu tutup çıkarmaz? 12İnsan koyundan çok daha değerlidir! Demek ki, Şabat Günü iyilik yapmak Yasa'ya uygundur.”
13Sonra adama, “Elini uzat” dedi. Adam elini uzattı. Eli öteki gibi yine sapasağlam oluverdi. 14Bunun üzerine Ferisiler dışarı çıktılar, İsa'yı yok etmek için anlaştılar.
Tanrı'nın Seçtiği Kul
15İsa bunu bildiği için oradan ayrıldı. Birçok kişi ardından gitti. İsa hepsini iyileştirdi. 16Kim olduğunu açıklamamaları için onları uyardı. 17-18 Bu, Peygamber Yeşaya aracılığıyla bildirilen şu söz yerine gelsin diye oldu:
“İşte Kulum, O'nu ben seçtim.
Gönlümün hoşnut olduğu sevgili Kulum O'dur.
Ruhum'u O'nun üzerine koyacağım,
O da adaleti uluslara bildirecek.
19Çekişip bağırmayacak,
Sokaklarda kimse O'nun sesini duymayacak.
20Ezilmiş kamışı kırmayacak,
Tüten fitili söndürmeyecek,
Ve sonunda adaleti zafere ulaştıracak.
21Uluslar da O'nun adına umut bağlayacak.”
İsa ve Baalzevul
(Mar.3:20-30; Luk.6:43-45; 11:14-23)
22Daha sonra İsa'ya kör ve dilsiz bir cinli getirdiler. İsa adamı iyileştirdi. Adam konuşmaya, görmeye başladı. 23Bütün kalabalık şaşırıp kaldı. “Bu, Davut'un Oğlu olabilir mi?” diye soruyorlardı.
24 Ferisiler bunu duyunca, “Bu adam cinleri, ancak cinlerin önderi Baalzevul'un gücüyle kovuyor” dediler.
25Onların ne düşündüğünü bilen İsa şöyle dedi: “Kendi içinde bölünen ülke yıkılır. Kendi içinde bölünen kent ya da ev ayakta kalamaz. 26Eğer Şeytan Şeytan'ı kovarsa, kendi içinde bölünmüş demektir. Bu durumda onun egemenliği nasıl ayakta kalabilir? 27Eğer ben cinleri Baalzevul'un gücüyle kovuyorsam, sizin adamlarınız kimin gücüyle kovuyor? Bu durumda sizi kendi adamlarınız yargılayacak. 28Ama ben cinleri Tanrı'nın Ruhu'yla kovuyorsam, Tanrı'nın Egemenliği üzerinize gelmiş demektir.
29“Bir kimse güçlü adamın evine girip malını nasıl çalabilir? Ancak onu bağladıktan sonra evini soyabilir.
30 “Benden yana olmayan bana karşıdır. Benimle birlikte toplamayan dağıtıyor demektir. 31Bunun için size diyorum ki, insanların işlediği her günah, ettiği her küfür bağışlanacak; ama Ruh'a edilen küfür bağışlanmayacaktır. 32 İnsanoğlu'na karşı bir söz söyleyen, bağışlanacak; ama Kutsal Ruh'a karşı bir söz söyleyen, ne bu çağda, ne de gelecek çağda bağışlanacaktır.
33 “Ya ağacı iyi, meyvesini de iyi sayın; ya da ağacı kötü, meyvesini de kötü sayın. Çünkü her ağaç meyvesinden tanınır. 34 Sizi engerekler soyu! Kötü olan sizler nasıl iyi sözler söyleyebilirsiniz? Çünkü ağız yürekten taşanı söyler. 35İyi insan içindeki iyilik hazinesinden iyilik, kötü insan içindeki kötülük hazinesinden kötülük çıkarır. 36Size şunu söyleyeyim, insanlar söyledikleri her boş söz için yargı günü hesap verecekler. 37Kendi sözlerinizle aklanacak, yine kendi sözlerinizle suçlu çıkarılacaksınız.”
Yunus'un Belirtisi
(Mar.8:11-12; Luk.11:24-26,29-32)
38 Bunun üzerine bazı din bilginleri ve Ferisiler, “Öğretmenimiz, senden doğaüstü bir belirti görmek istiyoruz” dediler.
39 İsa onlara şu karşılığı verdi: “Kötü ve vefasız kuşak bir belirti istiyor! Ama ona Peygamber Yunus'un belirtisinden başka bir belirti gösterilmeyecektir. 40 Yunus, nasıl üç gün üç gece o koca balığın karnında kaldıysa, İnsanoğlu da üç gün üç gece yerin bağrında kalacaktır. 41 Ninova halkı, yargı günü bu kuşakla birlikte kalkıp bu kuşağı yargılayacak. Çünkü Ninovalılar, Yunus'un çağrısı üzerine tövbe ettiler. Bakın, Yunus'tan daha üstün olan buradadır. 42 Güney Kraliçesi, yargı günü bu kuşakla birlikte kalkıp bu kuşağı yargılayacak. Çünkü kraliçe, Süleyman'ın bilgece sözlerini dinlemek için dünyanın ta öbür ucundan gelmişti. Bakın, Süleyman'dan daha üstün olan buradadır.
43“Kötü ruh insandan çıkınca kurak yerlerde dolanıp huzur arar, ama bulamaz. 44O zaman, ‘Çıktığım eve, kendi evime döneyim’ der. Eve gelince orayı bomboş, süpürülmüş, düzeltilmiş bulur. 45Bunun üzerine gider, yanına kendisinden kötü yedi ruh daha alır ve eve girip yerleşirler. Böylece o kişinin son durumu ilkinden beter olur. Bu kötü kuşağın başına gelecek olan da budur.”
İsa'nın Annesi ve Kardeşleri
(Mar.3:31-35; Luk.8:19-21)
46İsa daha halka konuşurken, annesiyle kardeşleri geldi. Dışarıda durmuş, O'nunla konuşmak istiyorlardı. 47Birisi İsa'ya, “Bak, annenle kardeşlerin dışarıda duruyor, seninle görüşmek istiyorlar” dedi.
48İsa, kendisiyle konuşana, “Kimdir annem, kimdir kardeşlerim?” karşılığını verdi. 49Eliyle öğrencilerini göstererek, “İşte annem, işte kardeşlerim!” dedi. 50“Göklerdeki Babam'ın isteğini kim yerine getirirse, kardeşim, kızkardeşim ve annem odur.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

12:3 Bkz. 1Sa.21:1-6 ve ilgili notlar ; Mar.2:25; ayrıca bkz. Yşa.58:6-7; Luk.6:6-11; Luk.13:10-17; Luk.14:1-6.
12:4 adak ekmeklerini Bkz. Çık.25:30; Lev.24:5-9.
12:5 Şabat Günü’yle ilgili buyruğu çiğnedikleri halde Kurban ve sunuların hazırlığıyla ilgili gerekli işleri yaparak (bkz. Say.28:9; krş. Yu.7:22-23 ve ilgili not).
12:1-8 Şabat Günü, tapınak, Kutsal Yasa, murdarlıkla ilgili kurallar, sünnet ve Yeruşalim, İsrail’in kimliğini oluşturan unsurlardır. İsa’nın Şabat Günü’nde yaptıkları, Ferisiler’in Şabat Günü’yle ilgili yasaları korumak adına koydukları ek kurallara aykırıydı (krş. Mat.5:43’e ait not).
12:7-8 İnsanoğlu... Rabbi’dir İsa, Şabat’ın insanların ruhsal, zihinsel ve fiziksel yararına olduğunu öğretecek yetkiye sahip olduğunu ifade eder (bkz. Çık.20:8-11; Çık.34:21; Mar.2:27).
12:10 Şabat Günü bir hastayı iyileştirmek Yahudi din öğretmenleri, acil bir durum olmadıkça Şabat Günü’nde hastaları iyileştirmeyi bile yasaklamıştı.
12:16 Kim olduğunu açıklamamaları için Yahudiler’in beklediği “Mesih”, onları yabancı ulusların baskısından (o dönemde Romalılar’ın hâkimiyetinden) kurtarıp özgürlüklerine kavuşturacak güçlü bir kurtarıcı kral kimliğinde olacaktı (bkz. GirişKitabın Teolojisi ve Mesajı; Mat.12:17-21 ve ilgili notlar). Bu eksik anlayış yüzünden İsa, Mesih kimliğinin açıklanmasını istemiyordu (bkz. Mat.8:4’e ait not; krş. Mat.11:2-3; Mar.1:34; Yu.6:14 ve ilgili notlar).
12:18 Kulum İsa, yalnızca burada ve Elç.3:13’te (bkz. ilgili not) Tanrı’nın Kulu olarak adlandırılır. Gönlümün hoşnut olduğu sevgili Kulum Bkz. Mat.1:13-17’ ye ait not. Ruhum’u O’nun üzerinekoyacağım Bkz. Yşa.11:2; Yşa.61:1 ve ilgili notlar.
12:20 Peygamber Yeşaya, İsa’nın yıkılmış hayatları onaracağını bildirmişti (bkz. Mat.12:15; Yu.4:4-42).
12:17-21 Bkz. Mat.1:22’ye ait not. Yşa.42:1-4’ten (bkz. ilgili not) alıntılanan bu sözler, uluslara adalet ve umut getirecek olan “RAB’bin kulu”nun sade ve gösterişsiz hizmetini özetler.
12:28 Tanrı’nın Egemenliği Bkz. Bilgi Kutusu:Tanrı’nın Egemenliği, s.1383. üzerinize gelmiş Bkz. Mar.1:15’e ait not.
12:30 Bağlama göre yorumlandığında bu ayetin, İsa hakkında tarafsız olmanın imkansız olduğunu vurguladığı görülür (bkz. Mar.9:40’a ait not; krş. Mez.119:113; Luk.11:23).
12:31 Ruh’a edilen küfür bağışlanmayacaktır Metnin içeriğine bakıldığında (Mat.11:24,Mat.11:28,Mat.11:32), bağışlanmayacak olan günah, İsa’nın verdiği şifayı Kutsal Ruh’a değil, Şeytan’ın gücüne dayandırmalarıdır.
12:34 engerekler soyu Eski çağlarda engerek yavrularının, ortada bir yumurta veya doğum kanalı görünmediğinden ötürü annelerini yiyerek çıktığı inanışı vardı (bkz. Plutarch, Herodot). Kendi annesini ve babasını öldürmek en korkunç suç olarak görülürdü. İsa büyük hakaret olarak kabul edilen bu ifadeyi kullanarak hem Ferisiler’in tutumunu açıklamış hem de onların hakaretine ( Mat.12:24) bir yanıt vermiş oldu. Ağız yürekten taşanı söyler Bkz. Mat.15:18-19.
12:36 yargı günü Mesih’in ikinci gelişinde (Mat.7:22; 2Ti.Mat.1:12,Mat.1:18; ayrıca bkz. Yoe.1:15’e ait not; Makale: Yargı, s. 260).
12:38 doğaüstü bir belirti Bkz. Mat.11:40; Luk.11:29’a ait not.
12:39 vefasız Grekçe’den birebir çevirisi:“zina eden”. Bedensel değil, ruhsal vefasızlıktan (zinadan) söz edilmektedir (bkz. Bilgi Kutusu: Ruhsal Zina, s.1255). Peygamber Yunus’un belirtisi Bkz. Luk.11:30’a ait notlar.
12:40 üç gün üç gece Yahudiler günleri sayarken ilk gün ile birlikte üçüncü günü de dâhil ederler (bkz. Luk.24:46-47). o koca balığın Bkz. Yun.1:17’ye ait not.
12:41-42 Yunus’tan daha üstün olan... Süleyman’dan daha üstün olan Krş. Luk.11:31-32’ye ait not.
12:42 Güney Kraliçesi Saba kraliçesi (bkz. 1Kr.10:1-9 ve ilgili notlar). Saba, günümüzde Yemen olarak bilinir.
12:43-45 Bkz. Luk.11:25’e ait not.
12:46 annesiyle kardeşleri Bkz. Luk.8:19’a ait not; ayrıca bkz. Mar.6:3.
12:50 Bkz. Luk.8:21’e ait not.

Videolar

Matta Girişi

Genel Bakış: Matta'nın amacı, İsa'nın yaşamını, öğretisini, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir1. İsa'nın kurtuluş Müjdesi'nin bütün uluslar için olduğunu ayrıca vurgular2.

Kitabın İçeriği: Matta, İsa'nın soyağacı ve doğumuna ilişkin bilgileri vermekle başlar (1:1-2:23). İsa'nın vaftiz oluşunu ve Şeytan tarafından nasıl denendiğini anlattıktan sonra O'nun faaliyetlerine geçer. Kendisine gelen hastaların tümünü iyileştirdiği bazı olayları kaydeder3; belirli bazı hastaları iyileştirmesinden4 ve öbür mucizelerinden5 de söz eder. Bununla birlikte ağırlık, İsa'nın beş temel bölümde6 toplanan öğretisine veriliyor. Bu öğretinin odağında Göklerin Egemenliği7 bulunuyor. Göklerin Egemenliği, İncil'in öbür kısımlarında Tanrı'nın Egemenliği diye de geçer. İsa'nın ilk gelişiyle başlayan bu egemenlik, O'nun Kral olarak dönüşüyle tamamlanacaktır. Günahlarından dönüp İsa'yı izleyenler, egemenliğin çocukları olurlar. Bunlar, İsa'nın özellikle Dağdaki Konuşma'da açıkladığı yeni yaşama çağrılıyorlar (5-7 bölümleri). Örneğin, ön planda bulunmak yerine başkalarına hizmet etmeyi amaç edinmeliler8; gösterişe kapılmadan iyilik yapmalılar (6:1-18); bağışlayıcı olmalılar (18:21-35); canları pahasına da olsa İsa'yı izlemeliler9.

İsa, sözleri ile eylemleri arasında büyük uyumsuzluklar olan Yahudi din önderlerini şiddetle eleştirir. Onlar için şöyle der: «Göklerin Egemenliği'nin kapısını insanların yüzüne kaparlar; ne kendileri içeri girerler, ne de girmek isteyenleri bırakırlar»10. Buna karşılık İsa, doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya gelmiştir (9:13). İsa ayrıca çağın sonu, kendisinin ikinci gelişi ve son yargı konusunda açıklamalarda bulunur; izleyicilerinin bütün bu olaylara hazırlıklı olmaları gerektiğini anlatır11. İsa'nın kimliğine gelince, Matta imalı ama kesin konuşur12.

Son bölümler İsa'nın ölümünü ve dirilişini anlatır. Ondan önce İsa, nasıl öleceğini birkaç kez açıklar. Son yemeğinde, «Kanım... günahların bağışlanması için birçokları uğruna akıtılan antlaşma kanıdır» der (26:28). Uzun zamandan beri onu öldürmeyi tasarlayan Yahudi önderlerce tutuklanır, yargılanır ve Romalı vali tarafından çarmıha gerilir. Ölür ve dirilir. Kitap, İsa'nın izleyicilerine verdiği ünlü son buyruğuyla noktalanır: «Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin...»

Ana Hatlar:

1:1-2:23 İsa'nın doğumu ve çocukluğu
3:1-4:16 İsa'nın göreve hazırlanması
4:17-18:35 İsa'nın Celile ve çevresindeki faaliyetleri
19:1-20:34 Yeruşalim (Kudüs) yolunda
21:1-27:66 İsa'nın Yeruşalim'de öğretisini yayması, tutuklanıp çarmıha gerilmesi
28:1-20 İsa'nın dirilmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş