Süleyman'ın Özdeyişleri 6

6
Tuzaklara Dikkat Et!
1Oğlum, eğer birine kefil oldunsa,
Onun borcunu yüklendinse,
2Düştünse tuzağa kendi sözlerinle,
Ağzının sözleriyle yakalandınsa,
3O kişinin eline düştün demektir.
Oğlum, şunu yap ve kendini kurtar:
Git, yere kapan onun önünde,
Ona yalvar yakar.
4Gözlerine uyku girmesin,
Ağırlaşmasın göz kapakların.
5Avcının elinden ceylan gibi,
Kuşbazın elinden kuş gibi kurtar kendini.
6Ey tembel kişi, git, karıncalara bak,
Onların yaşamından bilgelik öğren.
7Başkanları, önderleri ya da yöneticileri olmadığı halde,
8Yazın erzaklarını biriktirirler,
Yiyeceklerini toplarlar biçim mevsiminde.
9Ne zamana dek yatacaksın, ey tembel kişi?
Ne zaman kalkacaksın uykundan?
10 “Biraz kestireyim, biraz uyuklayayım,
Ellerimi kavuşturup şöyle bir uyuyayım” demeye kalmadan,
11Yokluk bir haydut gibi,
Yoksulluk bir akıncı gibi gelir üzerine.
12Ağzında yalanla dolaşan kişi,
Soysuz ve fesatçıdır.
13Göz kırpar, bir sürü ayak oyunu,
El kol hareketleri yapar,
14Ahlaksız yüreğinde kötülük tasarlar,
Çekişmeler yaratır durmadan.
15Bu yüzden ansızın yıkıma uğrayacak,
Birdenbire çaresizce yok olacak.
16RAB'bin nefret ettiği altı şey,
İğrendiği yedi şey vardır:
17Gururlu gözler,
Yalancı dil,
Suçsuz kanı döken eller,
18Düzenbaz yürek,
Kötülüğe seğirten ayaklar,
19Yalan soluyan yalancı tanık
Ve kardeşler arasında çekişme yaratan kişi.
Zinaya Karşı Bir Uyarı Daha
20Oğlum, babanın buyruklarına uy,
Annenin öğrettiklerinden ayrılma.
21Bunlar sürekli yüreğinin bağı olsun,
Tak onları boynuna.
22Yolunda sana rehber olacak,
Seni koruyacaklar yattığın zaman;
Söyleşecekler seninle uyandığında.
23Bu buyruklar sana çıra,
Öğretilenler ışıktır.
Eğitici uyarılar yaşam yolunu gösterir.
24Seni kötü kadından,
Başka birinin karısının yaltaklanan dilinden
Koruyacak olan bunlardır.
25Böyle kadınların güzelliği seni ayartmasın,
Bakışları seni tutsak etmesin.
26Çünkü fahişe yüzünden insan bir lokma ekmeğe muhtaç kalır[a],
Başkasının karısıyla yatmak da kişinin canına mal olur.
27İnsan koynuna ateş alır da,
Giysisi yanmaz mı?
28Korlar üzerinde yürür de,
Ayakları kavrulmaz mı?
29Başkasının karısıyla yatan adamın durumu budur.
Böyle bir ilişkiye giren cezasız kalmaz.
30Aç hırsız karnını doyurmak için çalıyorsa,
Kimse onu hor görmez.
31Ama yakalanırsa, çaldığının yedi katını ödemek zorunda;
Varını yoğunu vermek anlamına gelse bile.
32Zina eden adam sağduyudan yoksundur.
Yaptıklarıyla kendini yok eder.
33Payına düşen dayak ve onursuzluktur,
Asla kurtulamaz utançtan.
34Çünkü kıskançlık kocanın öfkesini azdırır,
Öç alırken acımasız olur.
35Hiçbir fidye kabul etmez,
Gönlünü alamazsın armağanların çokluğuyla.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

6:1 Onun borcunu yüklendinse Bkz. Özd.22:26-27. Böyle bir antlaşma, kefalet ve güven göstergesi olarak, “el sıkışarak” gerçekleştirilirdi (bkz. Özd.11:15; Özd.17:18; Özd.22:26; krş. Eyü.17:3).
6:2 Düştünse tuzağa... yakalandınsa Krş. Özd.6:5; ayrıca bkz. Özd.1:18; Özd.5:22 ve ilgili notlar.
6:3 kendini kurtar ‘Yükümlülükten kurtar’ anlamında. O kişinin eline düştün ‘Onun vereceği yükümlülükten sorumlusun’ anlamında.
6:4 uyku girmesin, Ağırlaşmasın göz kapakların Bkz. Mez.132:4.
6:5 Kuşbazın elinden Bkz. Mez.124:7.
6:6 tembel kişi Bkz. 1 Özd.3:4; Özd.15:19; Özd.19:24; Özd.20:4; Özd.21:25; Özd.24:30-34. karıncalara Bkz. Özd.30:25.
6:7 Başkanları... olmadığı Krş. Özd.30:27.
6:9 Ne zamana dek yatacaksın, ey tembel kişi? Bkz. Özd.26:14.
6:10-11 Özd.24:33-34’te aynen tekrarlanır.
6:11 Yokluk... yoksulluk Bkz. “tembellik”, Özd.10:4; Özd.19:15; Özd.20:13; “çalışkanlık”, Özd.12:11; Özd.14:23; Özd.28:19.
6:12 soysuz Değersiz, kötü kişi anlamında (bkz. Yas.13:13’e ait not). ağzında yalan Bkz. Özd.2:12 ve ilgili not; Özd.19:28.
6:13 Göz kırpar Bkz. Özd.10:10; Özd.16:30.
6:14 kötülük tasarlar Bkz. Özd.6:18-19; Özd.3:29; Mik.2:1. Bu tür insanlar, iftiralar yoluyla kavgalara ve insan ilişkilerinin soğumasına yol açan bir güvensizlik ortamı yaratır (bkz. Özd.10:12; Özd.15:18; Özd.16:28; Özd.28:25; Özd.29:22).
6:15 ansızın yıkıma uğrayacak Tanrı’nın cezalandırdığının göstergesidir (bkz. Özd.1:26-27; Özd.24:22 ve ilgili notlar; Eyü.34:20). Birdenbire çaresizce yok olacak Başkaları için tasarladıkları kötülük kendi başlarına gelecek; hak ettikleri ölçüde cezalandırılacaklardır (krş. Özd.1:31’e ait not; Gal.6:7-8; ayrıca bkz. Özd.29:1 ve ilgili not).
6:16-19 Özd.6:12-15’teki tema geliştirilerek kötü kişinin ansızın yıkıma uğramasının (Özd.6:15) nedenleri açıklanır.
6:16 altı... yedi İbrani şiirinde eşanlamlı paralelizmde sayıları kullanmanın bir yolu (bkz. Giriş). Burada “birkaç” anlamına gelir (bkz. Özd.30:15,Özd.30:18,Özd.30:21,Özd.30:29; ayrıca bkz. Eyü.5:19 ve ilgili not). İğrendiği Bkz. Özd.3:32 ve ilgili not.
6:17 Gururlu gözler Gururlu bir yüreği yansıtır (bkz. Özd.21:4; Özd.30:13; Mez.101:5). Yalancı dil Bkz. Özd.2:12 ve ilgili not; Özd.12:19; Özd.17:7; Özd.21:6. Suçsuz kanı döken eller Bkz. Özd.1:11 ve ilgili not; ayrıca bkz. Özd.1:16; Özd.28:17.
6:18 Düzenbaz yürek Bkz. Özd.1:31; Özd.24:2; Yar.6:5. Kötülüğe seğirten ayaklar Bkz. Özd.1:16 ve ilgili not.
6:19 Yalan soluyan Bkz. Özd.14:5,Özd.14:25. yalancı tanık Bkz. Çık.20:16; Yas.19:16-19; Yas.12:17-18; Yas.25:18; Mez.5:9’a ait not; ayrıca bkz. Özd.6:15’e ait not; Özd.19:5,Özd.19:9; Özd.21:28. çekişme yaratan Bkz. Özd.6:14’e ait not.
6:20-21 Bkz. Özd.1:8-9 ve ilgili notlar.
6:23 çıra... ışıktır Bkz. Mez.119:105; krş. Mez.19:8. yaşam yolunu Bkz. Özd.3:22; Özd.4:22; Özd.5:23 ve ilgili not; Özd.10:17.
6:24 Bkz. Özd.2:16 ve ilgili notlar.
6:25 ayartmasın İsa Mesih de şehvet ile zina arasında yakın bir ilişki olduğunu açıkça belirtir (Mat.5:28; krş. Çık.20:14,Çık.20:17 ve ilgili notlar). tutsak etmesin Bkz. Özd.5:20.
6:26 İlk cümle, “Çünkü fahişenin ücreti ancak bir somun ekmektir” diye de çevrilebilir. bir lokma ekmeğe muhtaç Bkz. Özd.5:10 ve ilgili not; 1Sa.2:36.
6:29 cezasız kalmaz Bkz. Özd.6:33-34; ayrıca bkz. Özd.5:14’e ait not.
6:31 yedi katını Kutsal Yasa’ya göre hırsızlık, çalınanların değerinin en fazla beş katına kadarının ödenmesiyle cezalandırılırdı (Çık.22:1-9). Burada söz edilen yedi sayısı ‘varını yoğunu vermek’ anlamındadır ve hırsızın cezasını tamamıyla çekeceğini ifade eder.
6:32 kendini yok eder Bkz. Özd.5:14; Özd.7:22-23 ve ilgili notlar.
6:33 utançtan Bkz. 2Sa.13:13,2Sa.13:22.
6:34 kıskançlık Bkz. Özd.27:4; Ezg.8:6.

Videolar

Süleyman'ın Özdeyişleri Girişi

Özdeyişler Kitabı deyimler ve özdeyişler biçiminde anlatılan ahlaksal ve dinsel öğretişlerin toplamıdır. Büyük bölümü günlük yaşamla ilgili konuları içerir. Kitap, "RAB korkusudur bilginin temeli" hatırlatmasıyla başlar (1:7). Sadece dinsel ahlak kurallarına dokunmakla kalmıyor, sağduyu ve örnek davranışlar üzerinde özellikle duruyor. Kitapta yer alan kısa deyimler, aklı başında kişilerin hangi durumda nasıl davranacaklarına ilişkin sezgi ve öğütleri açıklar. Bunların kimileri aile, kimileri de iş ilişkileriyle ilgilidir; yine kimileri toplumsal ilişkiler içinde önemli yer tutan görgü kurallarıyla, kimileri de kişisel özdenetimle ilgilidir. Kitapta çokça söz edilen konular arasında alçakgönüllülük, sabır, yoksulların hakkını gözetme ve dostlara sadakat anılabilir.

Ana Hatlar:

1:1-6 Sunuş
1:7-9:18 Bilgeliğin üstünlüğü
10:1-22:16 Süleyman'ın özdeyişleri
22:17-24:22 Bilgeden otuz öğüt
24:23-34 Bilgelerin öbür özdeyişleri
25:1-29:27 Süleyman'ın özdeyişlerinin ikinci bölümü
30:1-33 Agur'un özdeyişleri
31:1-9 Kral Lemuel'in özdeyişleri
31:10-31 Erdemli kadının özellikleri
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş