Yeşaya 65

65
Yargı ve Kurtuluş
1 “Beni sormayanlara göründüm,
Aramayanlar beni buldu.
Adımla anılmayan bir ulusa,
‘Buradayım, buradayım’ dedim.
2Kötü yolda yürüyen,
Kendi tasarılarının ardınca giden
Asi bir halka
Bütün gün ellerimi uzatıp durdum.
3O halk ki, bahçelerde kurban keserek,
Tuğlalar üzerinde buhur yakarak
Gözümün içine baka baka boyuna öfkelendirir beni.
4Mezarlıkta oturur,
Gizli yerlerde geceler,
Domuz eti yerler;
Kaplarında haram et var.
5Birbirlerine, ‘Uzak dur, yaklaşma’ derler,
‘Çünkü ben senden daha kutsalım.’
Böyleleri burnumda duman,
Bütün gün yanan ateştir.
6-7“Bakın, yanıt önümde yazılı duruyor.
Susmayacak, suçlarının karşılığını vereceğim.
Onların da atalarının da suçlarının cezasını
Başlarına getireceğim” diyor RAB.
“Çünkü dağların üzerinde buhur yaktılar,
Tepelerin üzerinde beni aşağıladılar.
Bu nedenle eskiden yaptıklarının karşılığını
Başlarına getireceğim.”
8RAB diyor ki, “Taneleri sulu salkımı görünce,
Halk, ‘Salkımı yok etmeyin, bereket onda’ diyor.
Kullarımın hatırı için ben de öyle yapacağım,
Onların hepsini yok etmeyeceğim.
9Yakup soyunu sürdürecek,
Dağlarımı miras alacak olanları
Yahuda soyuna bırakacağım.
Seçtiklerim oraları miras alacak,
Kullarım orada yaşayacak.
10 Şaron bana yönelen halkımın sürülerine ağıl,
Akor Vadisi sığırlarına barınak olacak.
11“Ama sizler, RAB'bi terk edenler,
Kutsal dağımı unutanlar,
Talih ilahına sofra kuranlar,
Kısmet ilahına karışık şarap sunanlar,
12Ben de sizi kılıca kısmet edeceğim,
Boğazlanmak üzere eğileceksiniz hepiniz.
Çünkü çağırdığımda yanıt vermediniz,
Konuştuğumda dinlemediniz;
Gözümde kötü olanı yaptınız,
Hoşlanmadığımı seçtiniz.”
13Bu yüzden Egemen RAB diyor ki,
“Bakın, kullarım yemek yiyecek,
Ama siz aç kalacaksınız.
Kullarım içecek,
Ama siz susuz kalacaksınız.
Kullarım sevinecek,
Ama sizin yüzünüz kızaracak.
14Kullarım mutluluk içinde ezgiler söyleyecek,
Ama siz yürek acısından feryat edecek,
Ezik bir ruhla haykıracaksınız.
15 Adınız seçtiklerimin ağzında ancak lanet olarak kalacak.
Egemen RAB sizi öldürecek,
Ama kullarına başka bir ad verecek.
16Öyle ki, ülkede kim bereket istese
Sadık Tanrı'dan[a] isteyecek;
Ülkede kim ant içse,
Sadık Tanrı üzerine ant içecek.
Çünkü geçmiş sıkıntılar unutulup
Gözümden saklanacak.”
Yeni Yer, Yeni Gök
17 “Çünkü bakın, yeni bir yeryüzü,
Yeni bir gök yaratmak üzereyim;
Geçmiştekiler anılmayacak, akla bile gelmeyecek.
18Yaratacaklarımla sonsuza dek sevinip coşun;
Çünkü Yeruşalim'i coşku,
Halkını sevinç kaynağı olarak yaratacağım.
19 Yeruşalim için sevinecek,
Halkım için coşacağım.
Orada ağlayış ve feryat duyulmayacak artık.
20Orada birkaç gün yaşayıp ölen bebekler olmayacak,
Yaşını başını almadan kimse ölümü tatmayacak.
Yüz yaşında ölen genç,
Yüz yaşına basmayan kişi lanetli sayılacak.
21Evler yapıp içlerinde yaşayacak,
Bağlar dikip meyvesini yiyecekler.
22Yaptıkları evlerde başkası oturmayacak,
Diktikleri bağın meyvesini başkası yemeyecek.
Çünkü halkım ağaçlar gibi uzun yaşayacak,
Seçtiklerim, elleriyle ürettiklerinin tadını çıkaracaklar.
23Emek vermeyecekler boş yere,
Felakete uğrayan çocuklar doğurmayacaklar.
Çünkü kendileri de çocukları da
RAB'bin kutsadığı soy olacak.
24Onlar bana yakarmadan yanıt verecek,
Daha konuşurlarken işiteceğim onları.
25 Kurtla kuzu birlikte otlayacak,
Aslan sığır gibi saman yiyecek.
Yılanın yiyeceğiyse toprak olacak.
Kutsal dağımın hiçbir yerinde
Kimse zarar vermeyecek, yok etmeyecek.”
Böyle diyor RAB.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

40:1-66:24 1-35. bölümlerdeAsur’un Yahuda ile Yeruşalim için tehdit oluşturduğu dönemdeki peygamberlikler bulunur; 36-39. bölümlerdeAsur’un uğradığı yıkımdan söz edilir ve Babil’in yükselişine karşı İsrailliler uyarılır ; 40-66. bölümlerde ise Yahudalılar’ın Babil’deki sürgün günlerinin sona ermek üzere olduğu bildirilir (bkz. Giriş).
65:1-2 göründüm... halka Pavlus bu sözcükleri Rom.10:20-21’de kullanır. ulusa... Asi bir halka Bkz. Yşa.65:3; ayrıca bkz. Yşa.6:9-10’a ait not.
65:1 sormayanlara... Aramayanlara RAB Yeşaya’nın duasını yanıtlar. İsrail halkı RAB’be yüzeysel biçimde yönelmiş, O’na yakın kalmamıştır (bkz. Yşa.55:6; Yşa.58:2 ve ilgili notlar). Adımla anılmayan Bkz. Yşa.64:7. Buradayım Bkz. Yşa.58:9.
65:2 tasarılarının Bkz. Yşa.59:7. Asi bir halka Bkz. Yşa.1:2; Yşa.30:1,Yşa.30:9 ve ilgili notlar.
65:3 bahçelerde Bkz. Yşa.1:29 ve ilgili not. buhur yakarak Gök Kraliçesi’ne taparken yaptıkları gibi (bkz. Yer.44:17-19 ve ilgili notlar). Gözümün içine baka baka Küstahça (krş. Yşa.3:8-9). öfkelendirirler beni Bkz. Hak.2:12-13 ve ilgili notlar.
65:4 Mezarlıkta oturur Muhtemelen ölülere danışmak için (bkz. Yşa.8:19 ve ilgili not; Yşa.57:9; Yas.18:11). Domuz eti Törensel olarak kirli sayılırdı (bkz. Yşa.66:3,Yşa.66:17; Lev.11:7-8).
65:5 ben senden daha kutsalım Krş. Ferisiler’in tutumu, Mat.9:11; Luk.7:39; Luk.18:9-14.
65:6-7 Susmayacak Yşa.64:12’ye verilen yanıt. karşılığını vereceğim Bkz. Yşa.59:18 ve ilgili not. dağların üzerinde buhur yaktılar Puta tapınma yerlerinde Baal’a sunulmak üzere (bkz. Yşa.57:7; Hoş.2:13 ve ilgili not). beni aşağıladılar Bkz. Hez.20:27-28.
65:8 Kullarımın Bkz. Yşa.65:9,Yşa.65:13-14; Yşa.54:17 ve ilgili not. Burada, antlaşmaya bağlı kalanlar söz konusudur (bkz. Yşa.1:9 ve ilgili not).
65:9 Yakup... Yahuda Sırasıyla kuzey ve güney krallıkları. soyunu Bkz. Yer.31:36 ve ilgili not. Dağlarımı miras alacak Bkz. Yşa.49:8; Yşa.60:21 ve ilgili notlar. Ülkenin çoğu dağlık arazi olduğundan, “dağlar”, ülkenin tümünü kapsayan bir tanımlamadır (bkz. Hak.1:9; Hez.6:2-3). Seçtiklerim Bkz. Yşa.41:8-9 ve ilgili not. miras alacak Bkz. Yşa.57:13 ve ilgili not.
65:10 Şaron Bkz. Yşa.33:9 ve ilgili not. bana yönelen Bkz. Yşa.65:1; Yşa.51:1. Akor Vadisi Eriha yakınlarındaki vadi (bkz. Hoş.2:15 ve ilgili not). Şaron ve Akor bölgeleri sırasıyla ülkenin batı ve doğu uçlarında bulunduğundan, ayette yine muhtemelen ülkenin bütününden söz edilmektedir.
65:11 RAB’bi terk edenler Bkz. Yşa.1:4. Kutsal dağımı Bkz. Yşa.2:2-4 ve ilgili not. sofra kuranlar... karışık şarap Putlara sunulan yiyecekler ve dökmelik sunular (krş. Yşa.65:3; Yer.7:18 ve ilgili not).
65:12 kılıca Tanrı hem düşmanları (örn. Edom, Yşa.34:5-6) hem de halkının arasından kötü olanları cezalandıracaktır (bkz. Yşa.1:20; Yşa.59:18 ve ilgili not; Yşa.66:16). çağırdığımda yanıt vermediniz Bkz. Yşa.50:2; 2Ta.24:19 ve ilgili notlar.
65:13 yiyecek... içecek Bkz. Yşa.41:17-18; Yşa.49:10. aç kalacaksınız... susuz Bkz. Yşa.5:13; Yşa.8:21. sevinecek Bkz. Yşa.61:7 ; Yşa.66:14. yüzünüz kızaracak Bkz. Yşa.42:17; Yşa.44:9,Yşa.44:11.
65:14 mutluluk içinde ezgiler Bkz. Yşa.35:10; Yşa.54:1 ve ilgili notlar. Ezik bir ruhla Tanrı’nın verdiği şifayı reddettikleri için (bkz. Yşa.61:1-3 ve ilgili not).
65:15 seçtiklerimin Bkz. Yşa.65:9; Yşa.41:8-9’a ait not. lânet olarak Başkaldıran İsrailliler, edilen lânetlerin konusu olacak (bkz. örn. Yer.29:22). başka bir ad Muhtemelen Yşa.62:2’deki “yeni bir ad” (bkz. ilgili not).
65:16 Sadık Tanrı’dan İbranice’den birebir çevirisi: “Amin Tanrısı”. Tanrı, vaatlerine sadıktır (bkz. 2Ko.1:20; Va.3:14 ve ilgili notlar). ant içse Bkz. Yşa.45:23. Muhtemelen Baal’ın adına ant içenlerin aksine (bkz. Yer.12:16).
65:17 yeni bir yeryüzü, Yeni bir gök Bkz. Yşa.66:22. Yeşaya’nın bildirdiği vaatlerde geçen “yeni şeylerin” hepsi bu yeni yer ve yeni gökle ilgilidir (bkz. Yşa.42:9; Yşa.48:6; krş. 2Pe.3:13 ve ilgili notlar). Burada ve 66. bölümde söz edilen yeni düzen, hem Mesih’in kuracağı egemenlik hem de Va.21-22. bölümlerde belirtilen değiş imle aynıdır. Bütün bunlar, Mesih’in ikinci gelişiyle başlayacak dönemi ifade etmektedir. Geçmiştekiler Lev.26 ve Yas.28. bölümlerde belirtilen antlaşma lânetlerini de içeren “önceki düzen”; acılar ve sıkıntılar dâhil (krş. Va.21:4).
65:18 sevinip coşun Bkz. Yşa.66:10; ayrıca bkz. Yşa.51:3 ve ilgili not. Yeruşalim’i... yaratacağım Sürgünden sonra yenilenen ve Mesih’in krallığında var olacak Yeruşalim, Va.21-22. bölümlerde daha yüce Yeruşalim’i işaret eder (bkz. Yşa.54:11-12’ye ait not).
65:19 sevinecek... coşacağım Bkz. Yşa.62:5. ağlayış ve feryat Bkz. Yşa.25:8 ve ilgili not; Yşa.35:10.
65:20-25 Bkz. Yşa.11:6-9 ve ilgili not.
65:20 Yüz... genç Adem ve soyundan gelen ilk insanların uzun yaşamıyla karşılaştırılabilir (bkz. soy ağacı, Yar.5. bölüm; ayrıca bkz. Yar.5:5’e ait not).
65:21-22 İtaatsizliğin yol açtığı antlaşma lâneti (Yas.28:30) kaldırılır, yerine bereketi gelir (krş. aynı tezat, Amo.5:11; Amo.9:14; ayrıca krş. Mik.6:15).
65:21 Bağlar dikip Bkz. Yşa.62:8-9.
65:22 ağaçlar gibi uzun Krş. Mez.1:3 ve ilgili not; Mez.92:12-14. Seçtiklerim Bkz. Yşa.41:8-9 ve ilgili not. tadını çıkaracaklar Krş. Mez.91:16.
65:23 RAB’bin kutsadığı soy Bkz. Yşa.61:9 ve ilgili not.
65:24 Onlar bana yakarmadan yanıt verecek Bkz. Yşa.30:19; Yşa.58:9; Mez.118:5 ve ilgili not; Mat.6:8.
65:25 Bkz. Yşa.11:6-9 ve ilgili notlar. Yılanın yiyeceğiyse toprak Bkz. Yar.3:14.

Videolar

Yeşaya Girişi

Yeşaya İbranice'de "Rab kurtarır" anlamına gelir. Kitabın adı olan bu ifade bir bakıma kitabın özetidir. Peygamber Yeşaya İ.Ö. 8. yüzyılın ikinci yarısında Yeruşalim'de yaşadı. Kitap üç ana bölüme ayrılabilir:

1. 1-39 arasındaki bölümler güneydeki Yahuda krallığının güçlü komşusu Asur tarafından tehdit edildiği dönemi anlatıyor. Yeşaya, Yahuda'ya yönelen gerçek tehdidin Asur'un yenilmez gücü değil, halkın günahı, Tanrı'ya başkaldırmaları ve Yahuda halkının Tanrı'ya güvensizlikleri olduğunu gördü. Peygamber çarpıcı söz ve davranışlarla Yahuda halkını doğruluğa ve adalete çağırmaktadır. Onları uyarır, Tanrı'ya kulak vermekte gecikirlerse, felaketlerin yakalarını bırakmayacağını söyler. Yeşaya, dünya çapında barışın sağlanacağı dönemi ve Davut'un soyundan gelecek olan örnek kralın gelişini de önceden bildirdi.
2. 40-55 arasındaki bölümler değişen tarihsel durumu yansıtır. Asurlular'dan sonra bölgede egemen güç haline gelen Babilliler İ.Ö. 586'da Yeruşalim'i ele geçirir ve halkını Babil'e sürgün eder. Peygamber, Tanrı'nın kendi halkını özgür kılıp Yeruşalim'e geri götüreceğini ve yeni bir yaşama kavuşturacağını müjdeler. Bu bölümlerde öne çıkan konu, Tanrı'nın tarihi yönlendiren Egemen Rab olduğu, halkının aracılığıyla öteki ulusları da bereketleyen tasarıları olduğudur.
3. 56-66 arasındaki bölümler sürgünden Yeruşalim'e dönenlere ve Tanrı'nın halkına verdiği sözleri yerine getireceğine dair güvence bekleyenlere sesleniyor. Ayrıca doğruluk, adalet, Şabat Günü'ne uyulması ve dua konusunda kaygılar dile getiriliyor. Özet olarak kitap Tanrı'nın mutlak büyüklüğünü, üstünlüğünü vurguluyor. Bütün öbür ilahlar Rab'bin önünde sadece cansız putlar.

Ana Hatlar:

1:1-12:6 Uyarılar, vaatler
13:1-23:18 Ulusların cezalandırılması
24:1-27:13 Tanrı'nın dünyayı yargılaması
28:1-35:10 Yeni uyarılar ve vaatler
36:1-39:8 Yahuda Kralı Hizkiya ve Asurlular
40:1-55:13 Vaat ve umut bildirileri
56:1-66:24 Son uyarılar ve vaatler
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş