« Yuhanna 12 | Yuhanna 14 »
13
Alçakgönüllülük Örneği
1Fısıh Bayramı'ndan önceydi. İsa, bu dünyadan ayrılıp Baba'ya gideceği saatin geldiğini biliyordu. Dünyada kendisine ait olanları hep sevmişti; sonuna kadar da sevdi. 2Akşam yemeği sırasında İblis, Simun İskariot'un oğlu Yahuda'nın yüreğine İsa'ya ihanet etme isteğini koymuştu bile. 3İsa, Baba'nın her şeyi kendisine teslim ettiğini, kendisinin Tanrı'dan çıkıp geldiğini ve Tanrı'ya döneceğini biliyordu. 4Yemekten kalktı, üstlüğünü bir yana koydu, bir havlu alıp beline doladı. 5Sonra bir leğene su doldurup öğrencilerin ayaklarını yıkamaya ve beline doladığı havluyla kurulamaya başladı.
6İsa, Simun Petrus'a geldi. Simun, “Ya Rab, ayaklarımı sen mi yıkayacaksın?” dedi.
7İsa ona şu yanıtı verdi: “Ne yaptığımı şimdi anlayamazsın, ama sonra anlayacaksın.”
8Petrus, “Benim ayaklarımı asla yıkamayacaksın!” dedi.
İsa, “Yıkamazsam yanımda yerin olmaz” diye yanıtladı.
9Simun Petrus, “Ya Rab, o halde yalnız ayaklarımı değil, ellerimi ve başımı da yıka!” dedi.
10İsa ona dedi ki, “Yıkanmış olan tamamen temizdir; ayaklarının yıkanmasından başka şeye ihtiyacı yoktur. Sizler temizsiniz, ama hepiniz değil.” 11İsa, kendisine kimin ihanet edeceğini biliyordu. Bu nedenle, “Hepiniz temiz değilsiniz” demişti.
12 Onların ayaklarını yıkadıktan sonra giyinip yine sofraya oturdu. “Size ne yaptığımı anlıyor musunuz?” dedi. 13“Siz beni Öğretmen ve Rab diye çağırıyorsunuz. Doğru söylüyorsunuz, öyleyim. 14Ben Rab ve Öğretmen olduğum halde ayaklarınızı yıkadım; öyleyse, sizler de birbirinizin ayaklarını yıkamalısınız. 15Size yaptığımın aynısını yapmanız için bir örnek gösterdim. 16 Size doğrusunu söyleyeyim, köle efendisinden, elçi de kendisini gönderenden üstün değildir. 17Bildiğiniz bu şeyleri yaparsanız, ne mutlu size!”
İsa'ya İhanet
(Mat.26:20-25; Mar.14:17-21; Luk.22:21-23)
18 “Hepiniz için söylemiyorum, ben seçtiklerimi bilirim. Ama, ‘Ekmeğimi yiyen bana ihanet etti[a]’ diyen Kutsal Yazı'nın yerine gelmesi için böyle olacak. 19Size şimdiden, bunlar olmadan önce söylüyorum ki, bunlar olunca, benim O olduğuma[b] inanasınız. 20 Size doğrusunu söyleyeyim, benim gönderdiğim herhangi bir kimseyi kabul eden beni kabul etmiş olur. Beni kabul eden de beni göndereni kabul etmiş olur.”
21İsa bunları söyledikten sonra ruhunda derin bir sıkıntı duydu. Açıkça konuşarak, “Size doğrusunu söyleyeyim, sizden biri bana ihanet edecek” dedi.
22Öğrenciler, kimden söz ettiğini merak ederek birbirlerine baktılar. 23Öğrencilerinden biri İsa'nın göğsüne yaslanmıştı. İsa onu severdi. 24Simun Petrus bu öğrenciye, kimden söz ettiğini İsa'ya sorması için işaret etti. 25O da İsa'nın göğsüne yaslanmış durumda, “Ya Rab, kimdir o?” diye sordu.
26İsa, “Lokmayı sahana batırıp kime verirsem odur” diye yanıtladı. Sonra lokmayı batırıp Simun İskariot'un oğlu Yahuda'ya verdi. 27Yahuda lokmayı alır almaz Şeytan onun içine girdi. İsa da ona, “Yapacağını tez yap!” dedi.
28Sofrada oturanların hiçbiri, İsa'nın ona bu sözleri neden söylediğini anlamadı. 29Para kutusu Yahuda'da olduğundan, bazıları İsa'nın ona, “Bayram için bize gerekli şeyleri al” ya da, “Yoksullara bir şey ver” demek istediğini sandılar. 30Yahuda lokmayı aldıktan hemen sonra dışarı çıktı. Gece olmuştu.
Birbirinizi Sevin
31Yahuda dışarı çıkınca İsa, “İnsanoğlu şimdi yüceltildi” dedi. “Tanrı da O'nda yüceltildi. 32Tanrı O'nda yüceltildiğine göre, Tanrı da O'nu kendinde yüceltecek. Hem de hemen yüceltecektir. 33 Çocuklar! Kısa bir süre daha sizinleyim. Beni arayacaksınız, ama Yahudiler'e söylediğim gibi, şimdi size de söylüyorum, benim gideceğim yere siz gelemezsiniz. 34 Size yeni bir buyruk veriyorum: Birbirinizi sevin. Sizi sevdiğim gibi siz de birbirinizi sevin. 35Birbirinize sevginiz olursa, herkes bununla benim öğrencilerim olduğunuzu anlayacaktır.”
Petrus, İsa'yı İnkâr Edecek
(Mat.26:31-35; Mar.14:27-31; Luk.22:31-34)
36Simun Petrus O'na, “Ya Rab, nereye gidiyorsun?” diye sordu.
İsa, “Gideceğim yere şimdi ardımdan gelemezsin, ama sonra geleceksin” diye yanıtladı.
37Petrus, “Ya Rab, neden şimdi senin ardından gelemeyeyim? Senin için canımı veririm!” dedi.
38İsa şöyle yanıtladı: “Benim için canını mı vereceksin? Sana doğrusunu söyleyeyim, horoz ötmeden beni üç kez inkâr edeceksin.”
« Yuhanna 12 | Yuhanna 14 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

13:1-17:26 İsa’nın Son Yemek’te yaptığı konuşmanın en uzun anlatımı buradadır. Rab’bin Sofrası’na ilişkin herhangi bir bilgi verilmemiştir. Konuşmanın özelliği, İsa’nın sevgi konusunu vurgulamasıdır.
13:1 Fısıh Bayramı Bkz. 2:13 ve 5:1’e ait notlar. Baba’ya gideceği saatin Bkz. 2:4’ e ait not.
13:2 Akşam yemeği Fısıh yemeği. İblis Bkz. 13:27. Yahuda İskariot Bkz. Mar.3:14-19’ a ait not.
13:3 Baba’nın her şeyi kendisine teslim ettiğini Tanrı’nın tasarısının yerine gelişi ve İsa’nın hâkimiyeti vurgulanıyor (bkz. 13:11,27 ve ilgili notlar). Tanrı’ya döneceğini Bkz. 20:17 ve ilgili not.
13:5 öğrencilerin ayaklarını yıkamaya... başladı Normalde bir köle tarafından gerçekleştirilen bayağı bir görevdi (bkz. 1:27’ye ait not). Bulundukları yerde köle yoktu ve başka kimse bu iş için gönüllü olmamıştı. İsa’nın bu hareketi, kendinden çok başkalarını düşünerek hizmet etme ilkesini açıklayan bir alçakgönüllülük dersiydi (krş. 13:1). İsa’nın hizmet yaşamı, çarmıhta en üst noktaya erişecekti (bkz. Flp.2:5-8 ve ilgili notlar).
13:8 yıkamayacaksın Petrus birçok kere yaptığı gibi itiraz etti; bu tavrında alçakgönüllülüğün yanı sıra (İsa’nın böylesine bayağı bir iş yapmasını istemedi), gurur da vardı (İsa’ya emir vermeye çalıştı; ayrıca bkz. Mat.16:21-23). Yıkamazsam İsa’nın öğrencilerinin ayaklarını yıkamakta sergilediği alçakgönüllülük ve ısrar, insanı ruhsal yönden arındırma yetkisini yansıtmaktadır (bkz. 13:10).
13:9 Petrus, İsa’nın bu davranışının anlamını hâlâ kavrayamamıştı (bkz. 13 :1-3,6-8,12-15).
13:10 ayaklarının yıkanmasından başka İnsanlar bir davete gitmeden önce yıkanırdı, böylece gideceği yere vardığında yeniden tamamen temiz olmak için yalnızca ayaklarını yıkaması yeterli olurdu.
13:11 biliyordu Yine İsa’nın duruma hâkimiyeti vurgulanıyor (bkz. 13:3’e ait not).
13:13 İsa, öğrencilere örnek olması için kendi üstün konumunu vurgulayarak onların ayaklarını yıkamakla ne kadar alçakgönüllü davrandığını gösterdi (bkz. 13:5’e ait not).
13:14-15 Mesih’in düzenli olarak yapılması gereken bir tür ayak yıkama töreni başlatmayı amaçladığına inanan yorumcular vardır.Ancak birçok yorumcu, Mesih’in bu eylemini alçakgönüllü hizmet örneği olarak yorumlar; buna göre ana fikir imanlıların birbirleri için en bayağı işleri bile yapmaya istekli olmaları gerektiğidir.
13:16 Bu deyiş, küçük farklılıklarla 15:20; Mat.10:24 ve Luk.6:40 (krş. Luk.22:27) ayetlerinde de bulunur.
13:18 Hepiniz için söylemiyorum İsa kendisine kimin ihanet edeceğini biliyordu (bkz. 13:21 ve ilgili not). Ekmeğimi yiyen Bkz. Mez.41:9’a ait not. bana ihanet etti Grekçe’den birebir çevirisi: “bana karşı ökçesini kaldırdı”.
13:19 bunlar olunca... inanasınız İsa Mesih çekeceği sıkıntıyı değil, öğrencilerinin imanını önemsiyordu. benim O olduğuma Grekçe’den birebir çevirisi: “Ben olduğuma” (bkz. Çık.3:14; krş. “ben varım”, 8:58 ve ilgili not).
13:20 benim gönderdiğim herhangi bir kimse... beni göndereni Bkz. 4:34; 12:44 ve 17:3-4,18’e ait notlar. İsa’nın Tanrı’nın somutlaşmış vahyi (Sözü) olma ve kurtuluş sağlama görevini, imanlılar topluluğu müjdeyi duyurarak ve İsa’nın karakterini yansıtarak sürdürür (krş. 20:21).
13:21 sıkıntı duydu Bkz. 11:33 ve ilgili not. Gerçekleşeceğini uzun zamandan beri bildiği halde, ihanetin dostundan gelmesi O’nu üzmüştü.
13:23 Öğrencilerinden biri... İsa onu severdi Yaygın bir görüşe göre bu öğrenci Yuhanna’dır (bkz. Giriş). İfade, İsa’nın öbürlerini sevmediği anlamına değil, bu kişiyle daha yakın bir dostluğu olduğu anlamına gelir. yaslanmıştı Dirseğe dayanır halde sedirlere uzanarak yemek yemek adetti (krş. Mar.14:18).
13:26 Lokmayı sahana batırıp kime verirsem odur Lokmanın Yahuda’ya verilmesi onur verici bir hareketti. Yuhanna bu önemli anı aktarırken Yahuda’nın tam adını kullanmıştır (bkz. 6:71’e ait not).
13:27 Şeytan Bu ad Yuhanna’da yalnızca burada kullanılmıştır (krş. 13:2; bkz. Eyü.1:6; Zek.3:1 ve Va.12:9-10’a ait notlar). tezyap! İsa’nın sözleri bir kez daha olaylara hâkimiyetini gösterir (bkz. 13:3’e ait not). Düşmanlarının kararlaştırdığı gibi değil, Tanrı’nın tasarladığı şekilde ölecektir (3:16; 6:15).
13:29 Bayram Bkz. 13:1-2’ye ait notlar. Yoksullara Bkz. Mar.11:4-5’ e ait not.
13:30 Gece olmuştu Genel olarak yazılarında ışık ile karanlık arasındaki zıtlığı vurgulayan Yuhanna, bu ifadeyi de kötü bir olayın yaşanmak üzere olduğunu açıklamak üzere kullanmış olmalıdır (krş. 1:4; 8:12 ve Yşa.60:2’ye ait notlar).
13:31 İnsanoğlu Bkz. Makale:İsa Mesih Kimdir?, s. 1373. yüceltildi Bkz. 13:32; 7:39 ve 12:41’e ait notlar. Tanrı da O’nda yüceltildi Baba’nın yüceliği, Oğul’un ölümünde ve dirilişindeki yücelikte belirgin bir şekilde görülür.
13:34 yeni bir buyruk... Sizi sevdiğim gibi Kutsal Yasa’da da bulunan bu buyruk (bkz. Lev.19:18 ve ilgili not) imanlılar için, İsa Mesih’in hem hayattayken (krş. 13:1-13) hem çarmıha gerildiğinde gösterdiği sevgiyi ifade eden bir ölçüt olacaktır (krş. Mat.22:37,39; Mar.12.31; Luk.10:27 ve ilgili notlar).
13:35 sevginiz Krş. 1Yu.3:23; 4:7-8,11-12,19-21. Yuhanna sıklıkla imanlıların birbirlerine olan sevgisini vurgular.
13:37 Senin için canımı veririm! Krş. 10:11. Ancak Petrus, İsa tutuklanıp götürüldüğünde O’nu tanıdığını inkâr edecek, yine de daha sonra İsa Mesih uğruna ölecektir (bkz. 21:18-19 ve ilgili notlar).
13:38 beni üç kez inkâr edeceksin Krş. Mat.26:33-35; Mar. 14:29-31; Luk.22:31-34.

Videolar

Yuhanna Girişi

Kitabın Özelliği: Yuhanna, Matta'dan, Markos'tan ve Luka'dan farklı konuları vurgular. İsa'nın doğumunu anlatarak başlayacağına, İsa'nın başlangıçtan beri Tanrı'yla birlikte bulunmuş, beden alıp aramızda yaşamış olan Tanrı Sözü olduğunu açıklamakla başlar (1:1-18). Kitapta daha az sayıda mucizeden söz edilir ve bunlar İsa'nın bildirisini doğrulayan belirtiler diye anılır. («Belirti» olarak çevrilen Grekçe sözcük dile uygunluk açısından yer yer «doğaüstü belirti» ya da «mucize» olarak çevrilmiştir). Yuhanna'da birkaç yerde örnekten söz edilmekle birlikte (10:6; 16:25), benzetme sözcüğü hiç geçmez. Bunların yerine İsa'nın konuşmalarına yer verilir. Yuhanna, Celile'de geçen olayların ancak bir bölümünü anarken Yeruşalim'de geçen olaylara daha çok yer verir. İsa'nın, tutuklanmasından önceki son gece anlattıkları (13-16 bölümleri) ve 17. bölümdeki duası bunların en önemlileridir. İsa'nın ölüp dirildikten sonra izleyicilerine birkaç kez görünmesine bu kitapta daha çok yer verilir (20 ve 21).

Amaç ve İçerik: Yuhanna'nın farklı yaklaşımı hiç de şaşırtıcı değildir. Bizzat kendisi şöyle diyor: «İsa, öğrencilerinin önünde, bu kitapta yazılı olmayan başka birçok doğaüstü belirti gerçekleştirdi. Ne var ki yazılanlar, İsa'nın, Tanrı'nın Oğlu Mesih olduğuna iman edesiniz ve iman ederek O'nun adıyla yaşama kavuşasınız diye yazılmıştır» (20:30-31). Görülüyor ki, iman konusu güçlü bir biçimde vurgulanıyor1. Dinleyicilerin İsa'ya gösterdikleri ilgi, iman edip etmemeleriyle ölçülüyor2. Sonsuz yaşam konusu ayrıca vurgulanıyor3. İsa diyor ki, «Ben, insanlar yaşama, bol yaşama sahip olsunlar diye geldim» (10:10) ve «Sonsuz yaşam, tek gerçek Tanrı olan seni ve gönderdiğin İsa Mesih'i tanımalarıdır» (17:3).

Kitapta üzerinde durulan başka bir konu, Yahudi önderlerin dinmeyen karşı koymalarıdır4. Nitekim İsa'nın çarmıha gerilmesini isteyenler de bu önderler oldu.

Bununla birlikte kitabın ana amacı, İsa'nın kim olduğunu açıklamaktır. İsa'ya «Söz»5, «Mesih»6, «Tanrı Oğlu»7, «İnsanoğlu»8 ve daha birçok unvan9 verilir. İsa-Baba Tanrı ilişkisi konusundaki öğreti bu açıklamalarla içiçedir10. İsa bu kitapta 109 kez Tanrı'yı «Baba» diye anar. 23 kez de Tanrı'dan, «beni gönderen» diye söz eder. İsa'nın Baba'ya dönmesinden sonra inanlılara gönderilen Kutsal Ruh'la11 ilgili öğretiyi de anmalıyız. Bundan başka İsa Tanrı'yla inanlılar arasındaki harikulade ilişkilerden söz eder12. Bu konuda şöyle diyor: «Beni seven sözüme uyar, Babam da onu sever. Biz de ona gelir, onunla birlikte yaşarız» (14:23).

Ana Hatlar:

1:1-18 Giriş
1:19-51 Vaftizci Yahya ve İsa'nın ilk öğrencileri
2:1-11:57 İsa'nın konuşmaları ve yaptığı mucizeler
12:1-19:42 İsa'nın ölümünden önceki son haftası
20:1-21:25 İsa'nın dirilişinden sonra izleyicilerine görünmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş