Mısır'dan Çıkış 12:1-30

12
Fısıh Bayramı
1-2 RAB Mısır'da Musa'yla Harun'a, “Bu ay sizin için ilk ay, yılın ilk ayı olacak” dedi, 3“Bütün İsrail topluluğuna bildirin: Bu ayın onunda herkes ailesine göre kendi ev halkına birer kuzu[a] alacak. 4Eğer bir kuzu bir aileye çok geliyorsa, aile bireylerinin sayısı ve herkesin yiyeceği miktar hesaplanacak ve aile kuzuyu en yakın komşusuyla paylaşabilecek. 5Koyun ya da keçilerden seçeceğiniz hayvan kusursuz, erkek ve bir yaşında olmalı. 6Ayın on dördüne kadar ona bakacaksınız. O akşamüstü bütün İsrail topluluğu hayvanları boğazlayacak. 7Hayvanın kanını alıp, etin yeneceği evin yan ve üst kapı sövelerine sürecekler. 8O gece ateşte kızartılmış et mayasız ekmek ve acı otlarla yenmelidir. 9Eti çiğ veya haşlanmış olarak değil, başı, bacakları, bağırsakları ve işkembesiyle birlikte kızartarak yiyeceksiniz. 10Sabaha kadar bitirmelisiniz. Artakalan olursa, sabah ateşte yakacaksınız. 11Eti şöyle yemelisiniz: Beliniz kuşanmış, çarıklarınız ayağınızda, değneğiniz elinizde olmalı. Eti çabuk yemelisiniz. Bu RAB'bin Fısıh kurbanıdır.
12“O gece Mısır'dan geçeceğim. Hem insanların hem de hayvanların bütün ilk doğanlarını öldüreceğim. Mısır'ın bütün ilahlarını yargılayacağım. Ben RAB'bim. 13Bulunduğunuz evlerin üzerindeki kan sizin için belirti olacak. Kanı görünce üzerinizden geçeceğim[b]. Mısır'ı cezalandırırken ölüm saçan size hiçbir zarar vermeyecek. 14Bu gün sizin için anma günü olacak. Bu günü RAB'bin bayramı olarak kutlayacaksınız. Gelecek kuşaklarınız boyunca sürekli bir kural olarak bu günü kutlayacaksınız.”
Mayasız Ekmek Bayramı
(Lev.23:4-8; Say.28:16-25; Yas.16:1-8)
15“Yedi gün mayasız ekmek yiyeceksiniz. İlk gün evlerinizden mayayı kaldıracaksınız. Kim bu yedi gün içinde mayalı bir şey yerse, İsrail'den atılacaktır. 16Birinci ve yedinci günler kutsal toplantı yapacaksınız. O günler hiçbir iş yapılmayacak. Herkes yalnız kendi yiyeceğini hazırlayacak. 17Mayasız Ekmek Bayramı'nı kutlayacaksınız, çünkü sizi ordular halinde o gün Mısır'dan çıkardım. Bu günü kalıcı bir kural olarak kuşaklarınız boyunca kutlayacaksınız. 18Birinci ayın on dördüncü gününün akşamından yirmi birinci gününün akşamına kadar mayasız ekmek yiyeceksiniz. 19Evlerinizde yedi gün maya bulunmayacak. Mayalı bir şey yiyen yerli yabancı herkes İsrail topluluğundan atılacaktır. 20Mayalı bir şey yemeyeceksiniz. Yaşadığınız her yerde mayasız ekmek yiyeceksiniz.”
İlk Fısıh Bayramı
21Musa İsrail'in bütün ileri gelenlerini çağırtarak onlara şöyle dedi: “Hemen gidin, aileleriniz için kendinize davarlar seçip Fısıh kurbanı olarak boğazlayın. 22Bir demet mercanköşkotu alın, leğendeki kana batırıp kanı kapılarınızın yan ve üst sövelerine sürün. Sabaha kadar kimse evinden çıkmasın. 23 RAB Mısırlılar'ı öldürmek için gelecek, kapılarınızın yan ve üst sövelerindeki kanı görünce üzerinden geçecek, ölüm saçanın evlerinize girip sizi öldürmesine izin vermeyecek.
24“Sen ve çocukların kalıcı bir kural olarak bu olayı kutlayacaksınız. 25RAB'bin size söz verdiği topraklara girdiğiniz zaman bu töreye uyacaksınız. 26Çocuklarınız size, ‘Bu törenin anlamı nedir?’ diye sorduklarında, 27‘Bu RAB'bin Fısıh kurbanıdır’ diyeceksiniz, ‘Çünkü RAB Mısırlılar'ı öldürürken evlerimizin üzerinden geçerek bizi bağışladı.’ ” İsrailliler eğilip tapındılar. 28Sonra gidip RAB'bin Musa'yla Harun'a verdiği buyruğu eksiksiz uyguladılar.
29 Gece yarısı RAB tahtında oturan firavunun ilk çocuğundan zindandaki tutsağın ilk çocuğuna kadar Mısır'daki bütün insanların ve hayvanların ilk doğanlarını öldürdü. 30O gece firavunla görevlileri ve bütün Mısırlılar uyandı. Büyük feryat koptu. Çünkü ölüsü olmayan ev yoktu.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

3:1-18:27 Bu bölümler, kitabın ikinci ana kısmını oluşturur. Bu kısımda, koyun güden Musa’nın Tanrı halkını gütmeye çağrılması (krş. Davut, 2Sa.7:8), Mısır üzerine gönderilen belalar, İsrailliler’in Mısır’dan çıkışı (Fısıh Bayramı, denizden geçiş) ve Sina Dağı’na yolculuk konuları yer alır.
12:2 Bu ay... ilk ay İsrail’de kullanılan dini takvimin başladığı ay. Eski Ortadoğu’da yeni yıl bayramları, yeni mevsimle birlikte başlardı. Bu ayın yeni yılın başlangıcı olarak belirlenmesi İsrail halkına, Tanrı’nın halkı olarak sahip oldukları yeni yaşamın, Tanrı’nın onları Mısır’dan kurtarmasına dayandığını hatırlatır. Kenanlılar’ın bu aya verdiği adAviv’di (bkz. Çık.13:4; Çık.23:15; Çık.34:18; Yas.16:1). Daha sonraları Babilliler’in verdiği Nisan adı kullanılmaya başlandı (bkz. Neh.2:1; Est.3:7). İsrailliler’in sonbaharla başlayan zirai takvimi (bkz. Çık.23:16’ya ait not), krallık dönemi boyunca halkın kullandığı ulusal takvim olarak ağırlık kazandı. Her iki (ulusal ve dini) takvim, sürgünden sonrasına kadar birlikte kullanılmaya devam etti. Günümüzde Yahudiler’in dini takvim yılbaşısı sonbaharda başlar.
12:3-4 İbranice’den “kuzu” olarak çevrilen sözcük ‘oğlak’ anlamına da gelebilir.
12:5 hayvan kusursuz Bkz. Lev.22:18-25; krş. 1Pe.1:19.
12:6 akşamüstü İbranicesi, ya ikindiyle günbatımı arasındaki ya da günbatımıyla akşam karanlığı arasındaki zaman dilimi anlamındadır. Şabat Günü ile öbür kutsal günlerin başlangıç zamanları hakkındaki tartışmalar bu belirsizlikten kaynaklanır.
12:7 kanını Bir yaşamın karşılığında bir başkasının verilmesi anlamına gelen kefareti temsil eder (bkz. Yar.9:4-6; Lev.17:11 ve ilgili notlar). İsrail halkının Mısır’ın başına gelecek cezadan yalnızca bir kurban aracılığıyla kurtulabileceği gibi, günümüzde de insan Tanrı’nın gazabından İsa Mesih’in günahlara karşılık ölen son kurban olduğuna iman ederek kurtulabilir (bkz. İbr.9:22; 1Yu.1:7).
12:8 mayasız ekmek Halkın Mısır’ı aceleyle terk edişini hatırlatacaktır (bkz. Çık.12:11,Çık.12:39; Yas.16:3; ayrıca bkz. Yar.19:3’e ait not). acı otlarla Acı marul, hindiba gibi acımsı bitkiler, ilk olarak Mısır’da yetiştirilmiştir. Bunların yenmesi, Mısır’da kölelikle geçen acı dolu yılları hatırlatacaktır (bkz. Çık.1:14 ve ilgili not).
12:9 kızartarak Göçebe çobanlar eti bu yöntemle pişirirdi.
12:11 Fısıh Bkz. Çık.12:13,Çık.12:23,Çık.12:27. Fısıh diye çevrilen İbranice “Pesah” sözcüğü, ‘dokunmadan, zarar vermeden geçmek, korumak’ anlamına gelir. RAB kurban kanıyla işaretlenmiş evlerde yaşayanların canını esirgeyecek, onlara dokunmadan geçecektir. Bu “geçiş” olayı Fısıh Bayramı olarak kutlanmaktadır.
12:12 Mısır’ın bütün ilahlarını yargılayacağım Bazıları zaten yargılanmıştır (bkz. Çık.7:19; Çık.8:2; Çık.9:3; Çık.10:21’e ait notlar). Bundan sonra da, bu ilahların, yaklaşan kıyımı durdurmakta aciz kaldıkları gösterilecek ve ilahlara benzetilen birçok hayvan öldürülecektir.
12:13 belirti... geçeceğim RAB’bin, kurban kanıyla işaretlenmiş olan evlerdekileri esirgeyip üzerinden geçmesi (fısıh), Tanrı’nın merhametinin göstergesiydi (bkz. Çık.12:11’e ait not); belalar ise, firavun ve halkının cezalandırılmakta olduğunun göstergesiydi (bkz. Çık.4:3 ve ilgili not; Çık.8:23).
12:14 Fısıh Günü’nün kutlanması Kutsal Kitap boyunca çok sayıda ayetle vurgulanır (bkz. Say.9:1-5; Yşu.5:10; 2Kr.23:21-23; 2Ta.30:1-27; 2Ta.35:1-19; Ezr.6:19-22; Luk.2:41-43; Yu.2:13,Yu.2:23; Yu.6:4; Yu.11:55-12:1).
12:15 evlerinizden mayayı kaldıracaksınız Dindar Yahudiler bugün de, Fısıh Günü’nden önce, evlerinde mayalanmış ekmekten düşen kırıntıları bile temizlerler. “Maya” sözcüğü daha sonraları, ikiyüzlülük (Luk.12:1; krş. Mar.8:15 ve ilgili not), kin ve kötülükle ilgili (1Ko.5:8; bkz. ilgili not) örneklerde görüleceği gibi, günahın bir simgesi olarak da kullanılacaktır. İsrail’den atılacaktır Böyleleri, RAB’bin antlaşma halkının (İsrail halkının) arasından ölüm cezası (bkz. örn. Çık.31:14; Lev.20:2-3) veya uzaklaştırma yollarıyla atılacaktır (ayrıca bkz. Yar.17:14’e ait not).
12:17 Mayasız Ekmek Bayramı’nı Fısıh yemeğiyle başlar ve yedi gün sürer (bkz. Çık.12:18-19; ayrıca bkz. Mar.14:12 ve ilgili not). ordular Bkz. Çık.6:26’ya ait not.
12:21 Fısıh kurbanı Bkz. Çık.12:7,Çık.12:11,Çık.12:13,Çık.12:26’ ya ait notlar. İsrail halkının Mısır’dan ayrılmadan önce sundukları kurbandır. Bu kurban, gelecek olan ve tüm insanların günahına karşılık kurban olacak Mesih’i simgeler. Bu yüzden İsa Mesih, ilk ve son kez (İbr.7:27) kurban edilen Fısıh kuzusudur (1Ko.5:7).
12:22 mercanköşkotu Burada muhtemelen düz gövdeli (bkz. Yu.19:29), beyaz çiçekli, nane cinsine ait kokulu bir yaban bitkisinden (Origanum maru) söz edilmektedir. Şileotu olarak da bilinir. Yapraklarının ve dallarının tüylü yüzeyi sayesinde sıvıları iyi tutan bu bitki, arındırma törenlerinde serpme aracı olarak kullanılmaya uygundu (bkz. Lev.14:4,Lev.14:6,Lev.14:49,Lev.14:51-52; Say.19:6,Say.19:18; İbr.9:19; ayrıca bkz. Mez.51:7).
12:23 geçecek Bkz. Çık.12:11’e ait not. ölüm saçanın Mez.78:49’da “bir alay kötülük meleği” olarak tanımlanır. Tanrı, yıkıcı belaları çoğu kez melekleri aracılığıyla gerçekleştirir (bkz. 2Sa.24:15-16; 2Kr.19:35; ayrıca bkz. 1Ko.10:10 ve ilgili not).
12:26 Bkz. Çık.13:14. Fısıh Bayramı, İsrailliler’in Mısır’daki kölelikten kurtuluşunun anıldığı ve bu kurtuluşun öneminin hatırlandığı bir bayramdır.
12:27 Fısıh kurbanıdır Bkz. Çık.12:21’e ait not. geçerek Bkz. Çık.12:11’e ait not.
12:29 En üst konumdaki kişi ile en düşük konumdaki (bkz. Çık.11:5’e ait not) kişi karşılaştırılıyor.

Videolar

Mısır'dan Çıkış Girişi

Mısır'dan Çıkış Kitabı, İsrail halkının yaklaşık 3 500 yıl önce köle oldukları Mısır'dan ayrılmalarını anlatır. Kitap dört ana bölüme ayrılabilir:

1. İsrailliler'in kölelikten kurtulması.
2. Sina Dağı'na yaptıkları yolculuk.
3. Tanrı'nın Sina Dağı'nda halkıyla yaptığı antlaşma.
(Bu antlaşma yaşamlarına ışık tutacak ahlaksal, sosyal ve dinsel yasaları içermekteydi.)
4. Tapınma yerinin yapımı, döşenmesi, Tanrı'ya tapınma, kâhinlerle ilgili yasalar.

Kitap, her şeyden önce Tanrı'nın halkını kölelikten kurtarıp geleceğe umutla bakan bir ulus kılmak için neler yaptığını anlatır.

Kitabın odağındaki kişi, Tanrı'nın halkını Mısır'dan çıkarmaya öncülük etsin diye seçtiği Musa'dır. 20. bölümde geçen On Buyruk kitabın en iyi bilinen konularındandır.

Ana Hatlar:

1:1-15:21 İsrailliler'in Mısır'dan kurtulması
a.1:1-22 Mısır'da kölelik
b.2:1-4:31 Musa'nın doğumu ve gençlik yılları
c.5:1-11:10 Musa'yla Harun'un firavuna meydan okuması
ç.12:1-15:21 Fısıh kurbanı ve Mısır'dan çıkış
15:22-18:27 Kamış Denizi'nden Sina Dağı'na göç
19:1-24:18 Sina Dağı'nda yapılan antlaşma
25:1-40:38 Buluşma Çadırı'yla tapınma kuralları
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş