Mısır'dan Çıkış 21

21
Kölelere Nasıl Davranmalı
(Yas.15:12-18)
1“İsrailliler'e şu ilkeleri bildir:
2 “İbrani bir köle satın alırsan, altı yıl kölelik edecek, ama yedinci yıl karşılık ödemeden özgür olacak. 3Bekâr geldiyse, yalnız kendisi özgür olacak; evli geldiyse, karısı da özgür olacak. 4Efendisi kendisine bir kadın verir ve o kadından çocukları olursa, kadın ve çocuklar efendisinde kalacak, yalnız kendisi gidecek.
5“Ama köle açıkça, ‘Ben efendimi, karımla çocuklarımı seviyorum, özgür olmak istemiyorum’ derse, 6efendisi onu yargıç huzuruna[a] çıkaracak. Kapıya ya da kapı sövesine yaklaştırıp kulağını bizle delecek. Böylece köle yaşam boyu efendisine hizmet edecek.
7“Eğer bir adam kızını cariye olarak satarsa, kız erkek köleler gibi özgür bırakılmayacak. 8Efendisi kızla nişanlanır, sonra kızdan hoşlanmazsa, kızın geri alınmasına izin vermelidir. Kızı aldattığı için onu yabancılara satamaz. 9Eğer cariyeyi oğluna nişanlarsa, ona kendi kızı gibi davranmalıdır. 10Eğer ikinci bir kadınla evlenirse, ilk karısını nafakadan, giysiden, karılık haklarından yoksun bırakmamalıdır. 11Eğer bu üç hakkı ona vermezse, kadın karşılıksız özgür olacaktır.”
Şiddete Karşı Yasalar
12 “Kim birini vurup öldürürse, kendisi de kesinlikle öldürülecektir. 13 Ama olayda kasıt yoksa, ona ben izin vermişsem, size adamın kaçacağı yeri bildireceğim. 14Eğer bir adam komşusuna düzen kurar, kasıtlı olarak saldırıp onu öldürürse, sunağıma bile kaçmış olsa, onu çıkarıp öldüreceksiniz.
15“Kim annesini ya da babasını döverse, kesinlikle öldürülecektir.
16 “Kim adam kaçırırsa, onu ister satmış olsun, ister elinde tutsun, kesinlikle öldürülecektir.
17 “Annesine ya da babasına lanet eden kesinlikle öldürülecektir.
18“Kavga çıkar, bir adam komşusuna taşla ya da yumrukla vurur, vurulan adam ölmeyip yatağa düşer, 19sonra kalkıp değnekle dışarıda gezebilirse, vuran adam suçsuz sayılacaktır. Yalnız yaralının kaybettiği zamanın karşılığını ödeyecek ve tümüyle iyileşmesini sağlayacaktır.
20“Bir adam erkek ya da kadın kölesini değnekle döverken öldürürse, kesinlikle cezalandırılacaktır. 21Ama köle hemen ölmez, bir iki gün sonra ölürse, köle sahibi ceza görmeyecektir. Çünkü köle onun malı sayılır.
22“İki kişi kavga ederken gebe bir kadına çarpar, kadın erken doğum yapar ama başka bir zarar görmezse, saldırgan, kadının kocasının istediği ve yargıçların onayladığı miktarda para cezasına çarptırılacaktır. 23-25 Ama başka bir zarar varsa, cana karşılık can, göze karşılık göz, dişe karşılık diş, ele karşılık el, ayağa karşılık ayak, yanığa karşılık yanık, yaraya karşılık yara, bereye karşılık bere ödenecektir.
26“Bir adam erkek ya da kadın kölesini gözüne vurarak kör ederse, gözüne karşılık onu özgür bırakacaktır. 27Eğer erkek ya da kadın kölesinin dişini kırarsa, dişine karşılık onu özgür bırakacaktır.”
Mal Sahiplerinin Sorumluluğu
28“Eğer bir boğa bir erkeği ya da kadını boynuzuyla vurup öldürürse, kesinlikle taşlanacak ve eti yenmeyecektir. Boğanın sahibi ise suçsuz sayılacaktır. 29Ama saldırganlığı bilinen bir boğanın sahibi uyarılmasına karşın boğasına sahip çıkmazsa ve boğası bir erkeği ya da kadını öldürürse, hem boğa taşlanacak, hem de sahibi öldürülecektir. 30Ancak, boğanın sahibinden para cezası istenirse, istenen miktarı ödeyerek canını kurtarabilir. 31Boğa ister erkek, ister kız çocuğunu öldürsün, aynı kural uygulanacaktır. 32Eğer boğa bir erkek ya da kadın köleyi öldürürse, kölenin efendisine otuz şekel[b] gümüş verilecek ve boğa taşlanacaktır.
33“Bir adam bir çukur açar ya da kazdığı çukurun üzerini örtmezse ve çukura bir boğa ya da bir eşek düşerse, 34çukuru kazan hayvanın bedelini ödeyecektir. Parayı hayvanın sahibine verecek, ölü hayvan kendisinin olacaktır.
35“Bir adamın boğası komşusunun boğasını yaralar, yaralı boğa ölürse, sağ boğayı satıp parasını paylaşacak, ölü hayvanı da bölüşeceklerdir. 36Eğer boğanın saldırgan olduğu ve sahibinin ona sahip çıkmadığı biliniyorsa, boğaya karşılık boğa verecek ve ölü hayvan kendisine kalacaktır.”
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

19:3-24:18 Bkz. Bilgi Kutusu:Antlaşma, s.25. Tanrı’nın Sina Dağı’nda halkıyla yaptığı antlaşma. Bu antlaşma, Ortadoğu’nun İÖ ikinci bin yıldan kalma hükümdar ile tebaası arasındaki antlaşmalara benzer. Antlaşmaya göre Tanrı, kendisine ve antlaşmanın yükümlülüklerine sadık kalmaları halinde İsrailliler’in Hükümdarı ve Koruyucusu olmaya ant içer. Bu antlaşma sonradan birkaç kez yenilenir (bkz. örn. 35. bölüm; Yasa’nın Tekrarı; Yşu.24. bölüm; ayrıca bkz. Yer.31:32’ye ait not).
20:22-23:19 “Antlaşma kitabı”nda (Çık.24:7) yer alan koşullar, On Buyruk’un genişletilmiş ve irdelenmiş halidir.
21:1 Bu ayet, Çık.21:1-23:19’daki yasaların başlığı niteliğindedir.
21:2-11 Bkz. Yer.34:8-22. Söz konusu liste köleliği düzenleyen yasalarla başlar. Eski Ortadoğu’da başka hiçbir yasa metninde böyle bir giriş yoktur. Hammurabi Yasası’nda kölelik konusu en sonda yer alır. Bu farklılığın nedeni, İsrailliler’in Mısır’daki acı dolu kölelik döneminden henüz kurtulmuş olmaları ve yasalarının insani bir kraldan değil, kutsal ve adil olan RAB’den kaynaklanmasıdır.
21:2 İbrani Bkz. Yar.14:13’e ait not. yedinci yıl... özgür kalacak RAB’bin hizmetkârları, kimsenin daimi kölesi olamazdı (bkz. Çık.20:10 ve ilgili not).
21:6 yargıç huzuruna Bkz. Çık.22:8-9. İbranice’den, “Tanrı huzuruna” diye de çevrilebilir. ‘Tapınma yerine’ anlamına da gelir. kulağını bizle delecek Bkz. Yas.15:17. Kişinin gönüllü hizmete hazır olduğunu simgeleyen bir uygulamaydı (bkz. Mez.40:6-8 ve Mez.40:6’ya ait not).
21:12-15 Bkz. Çık.20:13 ve ilgili not; ayrıca bkz. Say.35:16-34; Yas.19:1-13; Yas.21:1-9; Yas.24:7; Yas.27:24-25; Yşu.20:1-9.
21:12 Bkz. Yar.9:6 ve ilgili not.
21:13 kasıt yoksa Bkz. Say.35:11,Say.35:22,Say.35:23; Yas.19:14. Kasten adam öldürmek ile istemeden ölüme yol açmak arasındaki fark belirtilir. ben izin vermişsem Ölüm, insanın elinde olmayan nedenlerden kaynaklanmışsa. adamın kaçacağı yeri Sığınak kent (bkz. Say.35:6-32; Yas.19:1-13; Yşu.20:1-9; Yşu.21:13,Yşu.21:21,Yşu.21:27,Yşu.21:32, 38,39).
21:14 sunağıma... çıkarıp Sunağın boynuzları, yargı altındakiler için kaçabilecekleri son sığınak olacaktı (bkz. 1Kr.1:50-51; 1Kr.2:28; Amo.3:14 ve ilgili notlar).
21:15 Bkz. Çık.20:12 ve ilgili not.
21:16 Bkz. Çık.20:15 ve ilgili not.
21:20-21 Ölümün kasten mi yoksa istemeden mi olduğunun kanıtlanamadığı durumlarda, köle sahibi suçsuz sayılırdı.
21:22-25 Bkz. Yas.19:21. Metinden anlaşılan kısas yasaları, cezaların suçun niteliğine göre sınırlandırılması gerektiği anlamına geliyordu (bkz. Lev.24:20’ye ait not).
21:23-25 başka bir zarar Anneye veya çocuğa karşı. Erken doğan bir çocuğun bile birey olarak hakkı vardı.
21:28 boğa... taşlanacak İnsan yaşamının bedeli olarak (bkz. Yar.9:5 ve ilgili not).
21:30 para cezası istenirse Eğer kurbanın ailesi, ölüm cezası yerine fidye talep etmeye razı olursa. miktarı ödeyerek canını kurtarabilir Bu ödeme (“bedel”, Say.35:31), kurbanın ailesi için bir tazminat değildir, ihmalkâr adamın hayatının kurtulması içindir.
21:32 otuz şekel gümüş Bir köle için ödenen ortalama ücret. Bu ayrıca Yahuda’nın İsa Mesih’e ihanet etmek için razı olduğu bedel olacaktı (bkz. Mat.26:14-15; ayrıca bkz. Zek.Mat.11:12-13 ve ilgili notlar).

Videolar

Mısır'dan Çıkış Girişi

Mısır'dan Çıkış Kitabı, İsrail halkının yaklaşık 3 500 yıl önce köle oldukları Mısır'dan ayrılmalarını anlatır. Kitap dört ana bölüme ayrılabilir:

1. İsrailliler'in kölelikten kurtulması.
2. Sina Dağı'na yaptıkları yolculuk.
3. Tanrı'nın Sina Dağı'nda halkıyla yaptığı antlaşma.
(Bu antlaşma yaşamlarına ışık tutacak ahlaksal, sosyal ve dinsel yasaları içermekteydi.)
4. Tapınma yerinin yapımı, döşenmesi, Tanrı'ya tapınma, kâhinlerle ilgili yasalar.

Kitap, her şeyden önce Tanrı'nın halkını kölelikten kurtarıp geleceğe umutla bakan bir ulus kılmak için neler yaptığını anlatır.

Kitabın odağındaki kişi, Tanrı'nın halkını Mısır'dan çıkarmaya öncülük etsin diye seçtiği Musa'dır. 20. bölümde geçen On Buyruk kitabın en iyi bilinen konularındandır.

Ana Hatlar:

1:1-15:21 İsrailliler'in Mısır'dan kurtulması
a.1:1-22 Mısır'da kölelik
b.2:1-4:31 Musa'nın doğumu ve gençlik yılları
c.5:1-11:10 Musa'yla Harun'un firavuna meydan okuması
ç.12:1-15:21 Fısıh kurbanı ve Mısır'dan çıkış
15:22-18:27 Kamış Denizi'nden Sina Dağı'na göç
19:1-24:18 Sina Dağı'nda yapılan antlaşma
25:1-40:38 Buluşma Çadırı'yla tapınma kuralları
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş