Yeşaya 13:1-14:23

13
Tanrı Babil'i Cezalandıracak
1 Amots oğlu Yeşaya'nın Babil'le ilgili bildirisi:
2Çıplak dağın tepesine sancak dikin!
Savaşçıları yüksek sesle çağırıp
El sallayın ki
Soylulara ayrılan kapılardan içeri girsinler.
3RAB seçtiklerine buyruk verdi,
O'nun yüceliğiyle övünen yiğitleri
Öfkesinin gereğini yapmaya çağırdı.
4Dağlardaki kalabalığın gürültüsünü dinleyin!
Büyük bir halkın sesini andırıyor.
Bir araya gelmiş ulusların
Ve krallıkların gümbürtüsünü dinleyin!
Her Şeye Egemen RAB bir orduyu savaşa hazırlıyor.
5Öfkesinin araçlarıyla uzak bir ülkeden,
Dünyanın öbür ucundan
Bütün ülkeyi yerle bir etmek üzere geliyor.
6 Feryat edin! Çünkü RAB'bin günü yakındır.
Her Şeye Gücü Yeten'in göndereceği yıkım gibi geliyor o gün.
7Bu yüzden ellerde derman kalmayacak,
Her yürek eriyecek.
8Herkesi dehşet saracak,
Hepsi acı ve ıstırap içinde boğulacak,
Doğuran kadın gibi kıvranacak,
Şaşkın şaşkın birbirlerine bakacaklar;
Yüzleri kızaracak.
9İşte RAB'bin acımasız günü geliyor.
Ülkeyi viraneye çevirip
İçindeki günahkârları ortadan kaldıracağı
Gazap ve kızgın öfke dolu gün geliyor.
10 Gökteki yıldızlarla takımyıldızlar ışımayacak,
Doğan güneş kararacak, ay ışığını vermez olacak.
11RAB diyor ki, “Kötülüğünden ötürü dünyayı,
Suçlarından ötürü kötüleri cezalandıracağım.
Kibirlilerin küstahlığını sona erdirecek,
Zalimlerin gururunu kıracağım.
12İnsanı saf altından,
Ofir altınından daha ender kılacağım.
13Ben, Her Şeye Egemen RAB,
Gazaba geldiğim, öfkemin alevlendiği gün
Gökleri titreteceğim, yer yerinden oynayacak.
14“Herkes kovalanan ceylan gibi,
Çobansız koyunlar gibi halkına dönecek,
Ülkesine kaçacak.
15Yakalananın bedeni delik deşik edilecek,
Ele geçen kılıçtan geçirilecek.
16Yavruları gözleri önünde parçalanacak,
Evleri yağmalanacak,
Kadınlarının ırzına geçilecek.
17“Gümüşe değer vermeyen,
Altını sevmeyen Medler'i
Onlara karşı harekete geçireceğim.
18Oklarıyla gençleri parçalayacak,
Bebeklere acımayacak,
Çocukları esirgemeyecekler.
19 Ben Tanrı, Sodom ve Gomora'yı nasıl yerle bir ettimse,
Kildaniler'in yüce gururu,
Krallıkların en güzeli olan Babil'i de yerle bir edeceğim.
20 Orada bir daha kimse yaşamayacak,
Kuşaklar boyu kimse oturmayacak,
Bedeviler çadır kurmayacak,
Çobanlar sürülerini dinlendirmeyecek.
21 Orası yabanıl hayvanlara barınak olacak,
Evler çakallarla dolacak,
Baykuşlar yuva yapacak, tekeler[a] oynaşacak orada.
22Kalelerinde sırtlanlar,
Görkemli saraylarında çakallar uluyacak.
Babil'in sonu yaklaştı, günleri uzatılmayacak.”
14
1Çünkü RAB Yakup soyuna acıyacak,
İsrail halkını yine seçip
Topraklarına yerleştirecek.
Yabancılar da Yakup soyuna katılıp onlara bağlanacak.
2Uluslar İsrail halkını
İsrail topraklarına götürecekler.
İsrail halkı RAB'bin verdiği topraklarda onları
Erkek ve kadın köle olarak sahiplenecek.
Kendisini tutsak edenleri tutsak edecek,
Kendisini ezenlere egemen olacak.
3RAB İsrail halkını acıdan, sıkıntıdan
Ve yaptığı ağır işlerden kurtardığı gün
4Babil Kralı'nı alaya alarak,
“Halkı ezenin nasıl da sonu geldi!” diyecekler,
“Zorbalığı nasıl da sona erdi!”
5RAB kötülerin değneğini,
Egemenlerin asasını kırdı.
6O asa ki, halklara gazapla vurdukça vurdu,
Ulusları öfkeyle, dinmeyen zulümle yönetti[b].
7Bütün dünya esenlik ve barış içinde
Sevinçle haykırıyor.
8Lübnan'ın çam ve sedir ağaçları bile
Kralın yok oluşuna seviniyor.
“Onun ölümünden beri kimse bizi kesmeye gelmiyor” diyorlar.
9Toprağın altındaki ölüler diyarı
Babil Kralı'nı karşılamak için sabırsızlanıyor.
Onun gelişi ölüleri,
Dünyanın eski önderlerini heyecanlandırıyor;
Ulusları yönetmiş kralları
Tahtlarından ayağa kaldırıyor.
10Hepsi ona seslenip diyecekler ki,
“Sen de bizim gibi gücünü yitirdin,
Bize benzedin.”
11Görkemin de çenklerinin sesi de
Ölüler diyarına indirildi.
Altında kurtlar kaynaşacak,
Üstünü kurtçuklar kaplayacak.
12 Ey parlak yıldız[c], seherin oğlu,
Göklerden nasıl da düştün!
Ey ulusları ezip geçen,
Nasıl da yere yıkıldın!
13 İçinden, “Göklere çıkacağım” dedin,
“Tahtımı Tanrı'nın yıldızlarından daha yükseğe koyacağım;
İlahların toplandığı dağda,
Safon'un doruğunda oturacağım.
14Bulutların üstüne çıkacak,
Kendimi Yüceler Yücesi'yle eşit kılacağım.”
15Ancak ölüler diyarına,
Ölüm çukurunun dibine
İndirilmiş bulunuyorsun.
16-17Seni görenler bakıp bakıp şöyle düşünecekler:
“Dünyayı sarsan, ülkeleri titreten,
Yeryüzünü çöle çeviren,
Kentleri yerle bir eden,
Tutsakları evlerine salıvermeyen adam bu mu?”
18Ulusların bütün kralları tek tek,
Görkemli mezarlarda yatıyor.
19Ama sen reddedilen bir dal gibi
Mezarından dışarı atıldın;
Bedenleri kılıçla delinip
Ölüm çukurunun dibine atılmış ölülerle örtülüsün;
Ayak altında çiğnenen leş gibisin.
20Ülkeni harap edip halkını katlettiğin için
Başkaları gibi gömülmeyeceksin.
Kötülük yapan soy bir daha anılmayacak.
21Atalarının suçundan ötürü
Babil Kralı'nın oğullarını boğazlamak için yer hazırlayın.
Kalkıp dünyayı sahiplenmesinler,
Yeryüzünü kentlerle doldurmasınlar.
22“Babil halkına karşı harekete geçeceğim”
Diyor Her Şeye Egemen RAB,
“Babil'in adını, sağ kalanlarını,
Oğullarını, torunlarını dünyadan sileceğim.”
Böyle diyor RAB.
23“Babil'i baykuş yuvasına, bataklığa çevirecek,
Yıkım süpürgesiyle süpüreceğim”
Diyor Her Şeye Egemen RAB.
Rab Asurlular'ı Cezalandıracak
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

13:1-23:18 Öbür uluslara yönelik peygamberlikler (ayrıca bkz. Yer.46-51. bölümler; Hez.25-32. bölümler;Amo.1-2. bölümler; Sef.2:4-15 ve ilgili notlar). Tanrı’nın kendi halkını yargılaması, putperest ulusları cezasız bırakacağı anlamına gelmez (bkz. Yer.25:29). Tanrı’nın öbür uluslara vereceği cezalar halkına sağlayacağı kurtuluşun bir parçasıdır (bkz. örn. Yer.10:12). Bu yüzden İsrailliler’in, Tanrı’nın yargılamak üzere olduğu bu uluslara güvenmemesi ve onlardan korkmaması gerekiyordu.
13:1-14:27 Bu peygamberlik sözleri Babil Krallığı’yla değil, Asur Krallığı döneminde kent olan Babil’le ilgilidir. Bu yüzden peygamberlik gerçekteAsur Krallığı’na karşıdır ve Babil bu bağlamdaAsur’un en önemli kentidir. İÖ 729’dan itibarenAsur kralları, ayrıca “Babil kralı” unvanını da taşımaya başladılar.
13:1 Babil’le Bkz. Yşa.21:1-9; Yşa.46:1-2; Yşa.47:1-15; Yer.50-51 ve ilgili notlar. Babil’e ilişkin yargının ilk sırada bildirilmesinin nedeni, o sıralardakiAsur tehdidi ve Babil’in daha sonra İÖ 605 ve 586 arasında Yahuda Krallığı’nın ve Yeruşalim’in çöküşüne sebep olmasıdır. Babil, Pers Kralı Koreş tarafından İÖ 539’da ele geçirildi (bkz. Yşa.45:1; Yşa.47:1). Nebukadnessar yönetimi altında dünyada egemen güç haline gelen Babil, çoğunlukla Tanrı’nın krallığına karşı saf tutmuş dünya güçlerini simgeler (krş. Yşa.13:11). Nihai yıkılışı Va.14:8; Va.16:19; 17-18. bölümlerde duyurulur. Bu ayette Babil hâlâAsur Krallığı’nın bir parçası durumundadır. bildirisi Sözcüğün İbranicesi, kişinin sesini yükseltmesi veya yük anlamındadır. Böyle bir “bildiri” çoğu zaman felaket haberi içerir.
13:2 sancak dikin Bkz. Yşa.5:26’ya ait not.
13:3 seçtiklerine Tanrı’nın isteğini yerine getirmek üzere seçilmiş olanlar. Burada muhtemelen Büyük Koreş yönetimindeki Persler’e gönderme yapılıyor (bkz. Yşa.13:1’e ait not; ayrıca bkz. Yşa.45:1 ve ilgili not). Öfkesinin Tanrı’nın öfkesi şimdi İsrailliler’e değil (bkz. Yşa.5:25; Yşa.9:12,Yşa.9:17,Yşa.9:21; Yşa.10:4), İsrail’in düşmanlarına yönelmiştir (bkz. Yşa.13:5,Yşa.13:9,Yşa.13:13; krş. Yşa.30:27). Tanrı günahı, özellikle küstahlığı cezalandıracaktır (bkz. Yşa.13:11).
13:4 orduyu Bkz. 1Sa.1:3’e ait not. “Ordu” sözcüğünün İbranicesi “Her Şeye Egemen” ifadesinin tekil biçimidir. Tanrı İsrail ordusunun (1Sa.17:45), göksel ordunun (1Kr.22:19; Luk.2:13) ve burada Babil’i yok edecek ordunun başı olarak tanımlanır.
13:5 Öfkesinin araçlarıyla Yeşaya’nın zamanındaAsur ve sonra Babil imparatorlukları (ve daha sonra da Pers imparatorluğu) aracılığıyla (bkz. Yşa.10:5 ve ilgili not).
13:6,9 RAB’bin günü Bkz. Yşa.2:11,Yşa.2:17,Yşa.2:20’ye ait not.
13:8 acı... Doğuran kadın Bkz. Yşa.26:17; Yer.4:31; Yer.6:24.
13:10 yıldızlarla... güneş... ay RAB’bin Günü’yle ilişkilidir (bkz. Yoe.2:10,Yoe.2:31; Va.6:12-13).
13:11 Kibirlilerin küstahlığını Krş. Yşa.2:9,Yşa.2:11,Yşa.2:17; Yşa.5:15.
13:12 Ofir Bkz. 1Kr.9:28 ve ilgili not.
13:13 Gökleri titreteceğim, yer yerinden oynayacak Gökgürültülü fırtınalar ve depremler (bazen de dolu, Yşa.30:30; Yşu.10:11) birçok ayette RAB’bin gelişiyle ilişkilendirilir (bkz. Yşa.11:9-10; Yşa.34:4 ve Çık.19:16’ya ait notlar).
13:14 kaçacak Asur Krallığı’ndan.
13:16 Yavruları... parçalanacak Böylece gelecekte savaşabilecek veya halkın yeniden ayaklanmasına yol açacak kişiler olmayacaktı (bkz. Mez.137:8-9; Hoş.10:14; Nah.3:10).
13:17 Medler’i Günümüzdeki İran’ın kuzeybatı bölgesinde yaşı yorlardı. İÖ sekizinci yüzyıl boyuncaAsurlular ile Medler sürekli çatışma halindeydi. Bazı yorumcular bu ayeti Medler’in Babilliler’le ittifak kurup İÖ 612-609’daAsur’u yenilgiye uğrattıkları ya da daha sonra Koreş’le ittifak kurarak İÖ 539’da Babil’i fethettikleri dönemle ilişkilendirir (bkz. Ezr.6:2 ve ilgili not; Yer.51:11,Yer.51:28; Dan.5:31; Dan.6:28).
13:19 Sodom ve Gomora’yı Bkz. Yşa.1:9-10 ve ilgili not. Kildaniler’in İÖ 612-539 dönemindeki İlk Babil Krallığı’na Babil’in güneyinden gelen Kildani halkı önderlik ediyordu. gururu... güzeli Tapınakları ve saraylarıyla Babil hayranlık uyandıran bir yerdi (bkz. Dan.4:29-30). Nebukadnessar’ın asma bahçeleri antik dünyanın yedi harikasından biriydi.
13:20-22 Bkz. Edom’un ıssızlığının benzer bir tanımı, Yşa.34:10-15.
13:20 bir daha kimse yaşamayacak Babil, İÖ 478’de Pers Kralı I. Kserkses tarafından neredeyse tamamen yok edildi. İÖ 330’da Büyük İskender’den sonra kent tam bir yıkıma terk edilerek o günden bu yana ıssız kaldı.
13:21 tekeler ‘Teke görünümlü cin’ anlamına da gelebilir ve 2Ta.11:15’te söz edilen “teke ilâhlar” (cinler) ile bağlantılı olabilir. Va.18:2’de, yıkılmış Babil, cinlerin ve kötü ruhların barınağı olarak tasvir edilir.
14:1 acıyacak... yerleştirecek Babil’in düşüşü, İsrailliler’in eski gönencine kavuşmasıyla bağlantılıdır (bkz. Bilgi Kutusu: İsrail’in Gönence Kavuşması, s.1212). Tanrı’nın halkına gösterdiği merhamet ve onları kutsanmış bir şekilde vaat edilen topraklara kavuşturması 40-66. bölümlerin temasıdır (bkz. Yşa.40:1 ve ilgili notlar). Topraklarına yerleştirecek Bkz. Yşa.2:2-4; Yşa.11:10-12 ve ilgili notlar. Yabancılar da... katılıp Bkz. Yşa.11:10; Yşa.56:6-7; Yşa.60:3 ve ilgili not.
14:2 onları... sahiplenecek Bkz. Yşa.11:14’e ait not.
14:3-21 Babil Kralı kendisini ne kadar yüce ve ilâhi güce sahip görürse görsün (bkz. Yşa.14:12-14), tüm dünya önderleri gibi o da ölecektir.
14:3 acıdan... ağır işlerden İsrailliler’in Babil’deki tutsaklığı, Mısır’daki kölelik dönemini andırıyordu (bkz. Çık.1:14).
14:4 Babil Kralı’nı O dönemde Asur kralları tarafından kullanılan unvan (bkz. Yşa.13:1-14:27’ye ait not). alaya Krş. Va.18. bölüm.
14:5 değneğini... asasını Bkz. Yşa.10:5 ve ilgili not; ayrıca bkz. Yşa.10:24.
14:6 yönetti İbranice’den “boyun eğdirdi” diye de çevrilebilir.
14:8 Lübnan’ın... sedir ağaçları Kerestesi değerli olan bu ağaçlar, yüzyıllar boyunca Asur ve Babil kralları tarafından yağmalandı (bkz. Yşa.2:13 ve Yşa.9:10’a ait notlar). çam ve sedir ağaçları... seviniyor Yeşaya anlatımında doğayı sıkça kişileştirir (krş. Yşa.44:23 ; Yşa.55:12).
14:9 Ulusları yönetmiş kralları Bkz. Yşa.14:18. En büyük ve en güçlü olanlar bile “toprak altındaki ölüler diyarından” kaçamaz.
14:11 Görkemin... Ölüler diyarına Krş. Yşa.5:14. Ölüler diyarına indirildi Yşa.14:15’te tekrarlanmaktadır.
14:12-15 Bazı yorumcular Peygamber Yeşaya’nın burada Şeytan’ın düşüşünü tanımladığını, bazıları ise, Babil Kralı’nın kibrini ve cezalandırılışını anlattığını savunur (bkz. Va.13:4; Va.17:3; krş. Sur Kralı’nın tanımı, Hez.28. bölüm).
14:12 parlak yıldız ‘Hilal’ anlamına da gelebilir. Gerçek parlak sabah yıldızı İsa’dır (bkz. Va.22:16 ; ayrıca bkz. 2Pe.1:19; krş. Say.24:17 ve ilgili not).
14:13 Safon’un Suriye’nin kuzeyinde yer alan Kasios Dağı. Kenanlılar bu dağı ilâhların buluştukları ve yaşadıkları yer olarak görüyordu (bkz. Mez.48:2 ve ilgili not; krş. Mez.82:1). doruğunda Bu kibirli kişi “Yüceler Yücesi’ne eşit” olmayı arzulasa da (Yşa.14:14) ölüm çukurunun “dibine” (Yşa.14:15; İbranice’de “doruk” ve “dip” sözcüğü aynıdır) inmeye mahkûmdur.
14:16-20 Bu ayetlerde (ve muhtemelen Yşa.14:9-10’da) söz edilenlerin ölüler diyarında değil, yeryüzünde gerçekleştiği anlaşılmaktadır.
14:16-17 Tutsakları evlerine salmayan Asurlular gibi Babilliler de, ayaklanma çıkarabilecek güçte olanları zayıf düşürmek için, bozguna uğrattıkları halkları kitleler halinde sürgün ediyorlardı (bkz. 2Kr.24:14-16).
14:18 Ulusların bütün kralları Bkz. Yşa.14:9’a ait not.
14:19 Mezarından dışarı atıldın Ölenin onurlu bir şekilde gömülmesi çok önemliydi; sıradan bir yere atılması korkunç bir kader sayılırdı, çünkü gerekli biçimde gömülmeyenlerin ruhunun esenlikte olmayacağına inanılırdı. Ayak altında çiğnenen leş Bkz. Yşa.5:25.
14:21 oğullarını boğazlamak Kişinin mezar taşının yanı sıra çocukları da onun adını yaşatırdı (krş. 2Sa.18:18). Babil Kralı ikisinden de mahrum kalacaktı (krş. Yşa.47:9).
14:22 sağ kalanlarını İsrailliler arasında sağ kalanlar olmasına karşın (bkz. Yşa.10:20-22 ve ilgili not; Yşa.11:11,Yşa.11:16) Babil’de kimse sağ kalmayacaktır.
14:22-23 Yargı tüm Babil Kenti’ni ve halkını içine almaktadır (bkz. Yşa.14:3-21’e ait not); İÖ 689’da Sanherib’in saldırısıyla kısmen ve İÖ 539’da Medler ve Persler’in yaptığı yıkımla tam olarak yerine gelmiştir.
14:23 Bkz. Yşa.13:20-22 ve ilgili notlar. bataklığa Bir zamanlar Kildani oymaklarının yaşadığı (bkz. Ezr.5:12’ye ait not) Babil’in güney bölgesi, bataklık bir araziydi.

Videolar

Yeşaya Girişi

Yeşaya İbranice'de "Rab kurtarır" anlamına gelir. Kitabın adı olan bu ifade bir bakıma kitabın özetidir. Peygamber Yeşaya İ.Ö. 8. yüzyılın ikinci yarısında Yeruşalim'de yaşadı. Kitap üç ana bölüme ayrılabilir:

1. 1-39 arasındaki bölümler güneydeki Yahuda krallığının güçlü komşusu Asur tarafından tehdit edildiği dönemi anlatıyor. Yeşaya, Yahuda'ya yönelen gerçek tehdidin Asur'un yenilmez gücü değil, halkın günahı, Tanrı'ya başkaldırmaları ve Yahuda halkının Tanrı'ya güvensizlikleri olduğunu gördü. Peygamber çarpıcı söz ve davranışlarla Yahuda halkını doğruluğa ve adalete çağırmaktadır. Onları uyarır, Tanrı'ya kulak vermekte gecikirlerse, felaketlerin yakalarını bırakmayacağını söyler. Yeşaya, dünya çapında barışın sağlanacağı dönemi ve Davut'un soyundan gelecek olan örnek kralın gelişini de önceden bildirdi.
2. 40-55 arasındaki bölümler değişen tarihsel durumu yansıtır. Asurlular'dan sonra bölgede egemen güç haline gelen Babilliler İ.Ö. 586'da Yeruşalim'i ele geçirir ve halkını Babil'e sürgün eder. Peygamber, Tanrı'nın kendi halkını özgür kılıp Yeruşalim'e geri götüreceğini ve yeni bir yaşama kavuşturacağını müjdeler. Bu bölümlerde öne çıkan konu, Tanrı'nın tarihi yönlendiren Egemen Rab olduğu, halkının aracılığıyla öteki ulusları da bereketleyen tasarıları olduğudur.
3. 56-66 arasındaki bölümler sürgünden Yeruşalim'e dönenlere ve Tanrı'nın halkına verdiği sözleri yerine getireceğine dair güvence bekleyenlere sesleniyor. Ayrıca doğruluk, adalet, Şabat Günü'ne uyulması ve dua konusunda kaygılar dile getiriliyor. Özet olarak kitap Tanrı'nın mutlak büyüklüğünü, üstünlüğünü vurguluyor. Bütün öbür ilahlar Rab'bin önünde sadece cansız putlar.

Ana Hatlar:

1:1-12:6 Uyarılar, vaatler
13:1-23:18 Ulusların cezalandırılması
24:1-27:13 Tanrı'nın dünyayı yargılaması
28:1-35:10 Yeni uyarılar ve vaatler
36:1-39:8 Yahuda Kralı Hizkiya ve Asurlular
40:1-55:13 Vaat ve umut bildirileri
56:1-66:24 Son uyarılar ve vaatler
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş