Süleyman'ın Özdeyişleri 13

13
1Bilge kişi terbiye edilmeyi sever,
Alaycı kişi azarlansa da aldırmaz.
2İyi insan ağzından çıkan sözler için ödüllendirilir,
Ama hainlerin soluduğu zorbalıktır.
3Dilini tutan canını korur,
Ama boşboğazın sonu yıkımdır.
4Tembel canının çektiğini elde edemez,
Çalışkanın istekleriyse tümüyle yerine gelir.
5Doğru kişi yalandan nefret eder,
Kötünün sözleriyse iğrençtir, yüzkarasıdır.
6Doğruluk dürüst yaşayanı korur,
Kötülük günahkârı yıkar.
7Kimi hiçbir şeyi yokken kendini zengin gösterir,
Kimi serveti çokken kendini yoksul gösterir.
8Kişinin serveti gün gelir canına fidye olur,
Oysa yoksul kişi tehdide aldırmaz.
9Doğruların ışığı parlak yanar,
Kötülerin çırası söner.
10Kibirden ancak kavga çıkar,
Öğüt dinleyense bilgedir.
11Havadan kazanılan para yok olur,
Azar azar biriktirenin serveti çok olur.
12Ertelenen umut hayal kırıklığına uğratır,
Yerine gelen dilekse yaşam verir.
13Uyarılara kulak asmayan bedelini öder,
Buyruklara saygılı olansa ödülünü alır.
14Bilgelerin öğrettikleri yaşam kaynağıdır,
İnsanı ölüm tuzaklarından uzaklaştırır.
15Sağduyulu davranış saygınlık kazandırır,
Hainlerin yoluysa yıkıma götürür[a].
16İhtiyatlı kişi işini bilerek yapar,
Akılsız kişiyse ahmaklığını sergiler.
17Kötü ulak belaya düşer,
Güvenilir elçiyse şifa getirir.
18Terbiye edilmeye yanaşmayanı
Yokluk ve utanç bekliyor,
Ama azara kulak veren onurlandırılır.
19Yerine getirilen dilek mutluluk verir.
Akılsız kötülükten uzak kalamaz.
20Bilgelerle oturup kalkan bilge olur,
Akılsızlarla dost olansa zarar görür.
21Günahkârın peşini felaket bırakmaz,
Doğruların ödülüyse gönençtir.
22İyi kişi torunlarına miras bırakır,
Günahkârın servetiyse doğru kişiye kalır.
23Yoksulun tarlası bol ürün verebilir,
Ama haksızlık bunu alıp götürür.
24Oğlundan değneği esirgeyen, onu sevmiyor demektir.
Seven baba özenle[b] terbiye eder.
25Doğru kişinin yeterince yiyeceği vardır,
Kötünün karnıysa aç kalır.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

13:1 Alaycı kişi azarlansa da aldırmaz Bkz. Özd.1:22; Özd.9:7-8 ve ilgili notlar.
13:2 Bkz. Özd.12:14 ve ilgili not.
13:3 canını korur Bkz. Özd.18:21. Dili denetleme becerisi, bilgeliğin belirtilerinden biridir (bkz. Özd.10:19). sonu yıkımdır Bkz. Özd.10:14; Özd.12:18 ve ilgili not; Özd.18:7.
13:4 Krş. Özd.6:6; Özd.10:4,Özd.10:24 ve ilgili notlar; Özd.21:25-26.
13:6 Bu tezat, Özd.2:21-22; Özd.10:9; Özd.11:3,Özd.11:5’teki düşüncelerin bir tekrarıdır (bkz. ilgili notlar; krş. Özd.21:12; Mez.25:21).
13:7 Her iki hile de Tanrı’nın bilgelik anlayışına aykırıdır. Kendini zengin gösteren yoksul gururludur ve insanların saygısına aşırı önem verir; kendini yoksul gösteren zengin cimridir ve yardımda bulunmaktan kaçınır (bkz. Özd.12:9; 1Ti.6:18; Yak.1:9-10).
13:9 ışığı... çırası Yaşam simgeleri (krş. Eyü.3:20). parlak yanar Bkz. Özd.4:18’e ait not. Kötülerin çırası söner Yaşamları sona erer (bkz. Özd.20:20; Özd.24:20; Eyü.18:5; Eyü.21:17).
13:10 Kibirden Bkz. Özd.11:2 ve ilgili not.
13:11 Krş. Özd.10:2,Özd.10:4 ve ilgili notlar; Özd.21:6; Yer.17:11.
13:12 Krş. Özd.10:28; Özd.13:19.
13:13 Uyarılara kulak asmayan bedelini öder Bkz. Özd.1:29-31; Özd.5:12. Buyruklara saygılı olansa ödülünü alır Bilgeliğin sağladığı yararlarla (bkz. Özd.3:2 ve ilgili not; Özd.3:16-18; Özd.16:20; krş. Özd.13:21).
13:14 yaşam kaynağıdır Bkz. Özd.10:11’e ait not. ölüm tuzaklarından Bkz. Özd.5:22’ye ait not; ayrıca bkz. Özd.7:23; Özd.22:5.
13:15 yıkıma götürür Peşitta’da, Septuaginta’da ve Vulgata’da bu şekilde geçerken, Masoretik metinde “sürer” veya “çetindir” diye geçer.
13:16 Bkz. Özd.12:23 ve ilgili not.
13:17 belaya düşer Muhtemelen kendisini göndereni yanlış bir ş ekilde tanıttığı için. ş ifa getirir Dürüst ve doğru bir yaklaşım her iki tarafa da yarar sağlar (bkz. Özd.25:13; krş. Özd.12:18;Özd.15:4).
13:19 Yerine getirilen dilek Bkz. Özd.13:12. Akılsız kötülükten uzak kalamaz Krş. Özd.5:12.
13:20 Dostlarını özenle seç! Bkz. Özd.2:20; Özd.12:26; Özd.22:24-25.
13:21 Bkz. Özd.13:13 ve ilgili not.
13:22 doğru kişiye kalır Bkz. Eyü.27:16-17; krş. Özd.28:8; Vai.2:18-21.
13:23 haksızlık bunu alıp götürür Bkz. Amo.2:6-7; krş. Mez.35:10 ; Yşa.5:8-30.
13:24 Oğlundan değneği esirgeyen, onu sevmiyor Anne babalara, akılsızlıktan korumak için çocuklarını cezalandırmaları öğütlenir (Özd.22:15); böylece çocuk yıkım yolunu izlemez (Özd.19:18; Özd.23:13-14; ayrıca bkz. Özd.3:11-12 ve ilgili not; Özd.29:17,Özd.29:19). Terbiye etme isteği, sevgiden kaynaklanır. özenle İbranice’den, “zamanında” veya “erkenden” diye de çevrilebilir; bu şekildeki çeviri, “ağaç yaşken eğilir” deyimini çağrıştırır.
13:25 Özd.13:13,Özd.13:18,Özd.13:21’de verilen öğretinin özü; bkz. Özd.10:3 ve ilgili not.

Videolar

Süleyman'ın Özdeyişleri Girişi

Özdeyişler Kitabı deyimler ve özdeyişler biçiminde anlatılan ahlaksal ve dinsel öğretişlerin toplamıdır. Büyük bölümü günlük yaşamla ilgili konuları içerir. Kitap, "RAB korkusudur bilginin temeli" hatırlatmasıyla başlar (1:7). Sadece dinsel ahlak kurallarına dokunmakla kalmıyor, sağduyu ve örnek davranışlar üzerinde özellikle duruyor. Kitapta yer alan kısa deyimler, aklı başında kişilerin hangi durumda nasıl davranacaklarına ilişkin sezgi ve öğütleri açıklar. Bunların kimileri aile, kimileri de iş ilişkileriyle ilgilidir; yine kimileri toplumsal ilişkiler içinde önemli yer tutan görgü kurallarıyla, kimileri de kişisel özdenetimle ilgilidir. Kitapta çokça söz edilen konular arasında alçakgönüllülük, sabır, yoksulların hakkını gözetme ve dostlara sadakat anılabilir.

Ana Hatlar:

1:1-6 Sunuş
1:7-9:18 Bilgeliğin üstünlüğü
10:1-22:16 Süleyman'ın özdeyişleri
22:17-24:22 Bilgeden otuz öğüt
24:23-34 Bilgelerin öbür özdeyişleri
25:1-29:27 Süleyman'ın özdeyişlerinin ikinci bölümü
30:1-33 Agur'un özdeyişleri
31:1-9 Kral Lemuel'in özdeyişleri
31:10-31 Erdemli kadının özellikleri
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş