Notlar
1:1 iman etmeleri... gerçeği anlamaları için Pavlus’un atandığı görev (bkz.
Elç.9:15;
Elç.22:15;
Elç.26:16-18).
Tanrı yoluna uygun Bkz.
1Ti.2:1-2 ve ilgili not.
Tanrı’nın kulu Pavlus kendinden Tanrı’nın bir kulu olarak yalnızca burada söz eder ; öbür mektuplarında “Mesih’in kulu” olarak tanımlar (
Rom.1:1 ve ilgili not;
Gal.1:10;
Flp.1:1; krş. Yak.1.1).
Mesih’in elçisi Bkz.
1Ko.1:1-3’e ait not.
Pavlus’tan Bkz.
Rom.1:1’e ait not.
1:2 yalan söylemeyen Giritliler’in aksine (
Tit.1:12 ; ayrıca bkz. İblis, Yu.8.44). Pavlus Müjde’yi duyurduğu yöre halkına hitap ederken, halkın kültürel özelliklerini ve niteliklerini de Müjde’nin ışığı nda yeniden değerlendirmelerini amaçlar (örn. Efesliler: Giriş). Burada, Giritliler’in tembel olduğunu gözlemleyerek imanlıları Mesih’te yararlı işler yapmaya özendirir. z.
amanın başlangıcından önce Bkz. 2Ti.
Tit.1:9-10 ve ilgili not.
sonsuz yaşam Bkz.
Yu.3:15’e ait not.
umuduna Bkz.
Kol.1:5-6 ve ilgili not.
1:4 öz oğlum Timoteos (
1Ti.1:1-2) ve Onisimos (Flm.10-11) gibi Titus da Pavlus’un aracılığıyla iman etmiştir.
Kurtarıcımız Pavlus’un öbür tüm selamlarında İsa, “Rab” olarak anılır. Tanrı’yı hoşnut edecek bir yaşam sürdürebilmek için kurtuluşun sağladığı güç ve lütuf bu mektupta özellikle vurgulanır (
Tit.2:11-14;
Tit.3:1-6).
lütuf ve esenlik Bkz.
Rom.1:7’ye ait not.
1:5 ihtiyarlar ataman Girit’te müjdeyi duyuran Pavlus ve Titus’un kiliselere önder atayacak zamanları olmamıştı. İhtiyar atama, Pavlus’un olağan görevlerinden biriydi (bkz.
Elç.14:23 ve ilgili not).
seni Girit’te bıraktım Pavlus’un Titus’la birlikte, Elçilerin İşleri’nde söz edilmeyen bir hizmet için Girit’te olduğu anlaşılmaktadır. Tutuklu olan Pavlus, Roma’ya yolculuğu sırasında sadece kısa bir süre için Girit’te kalmıştı (
Elç.27:7-8).
1:6 tek karılı biri Anlatılmak istenen, tek eşe sadık bir evliliğin olması gerektiğidir (bkz.
1Ti.3:2’ye ait not). İstenen niteliklere sahip olup da evli olmayan birinin (evlenmemiş veya dul) “ihtiyar” olabilmesi için kadınlara yönelik tutumunun ve davranışlarının pak olması beklenir (bkz.
1Ti.5:1-2).
1:7 Gözetmen 5. ayetteki “ihtiyar” (Grekçesi “presbiteros”) sözcüğüyle buradaki “gözetmen” (Grekçesi “episkopos”) sözcüğü aynı görevi tanımlamak için kullanılır (krş.
Elç.20:17,
Elç.20:28;
1Pe.5:1-3 ve ilgili notlar). ‘İhtiyar’lık olgunluğu ve deneyimi, ‘gözetmen’lik ise Tanrı’nın topluluğuna göz kulak olmayı ifade eder. Zamanla bu terimler farklı anlamlarda kullanılmaya başlandı; 1. yüzyılın sonlarında “gözetmen”, bulunduğu bölgedeki ihtiyarlara önderlik eden “baş ihtiyar” anlamında kullanılıyordu.
1:6-9 Pavlus, bu ayetlerde sıraladığı nitelikleri Titus’a, Girit’teki yeni topluluğun kurulmasında yardımcı olmak amacıyla yazmıştır; böylelikle Girit’teki topluluğun sağlam öğretiyi iyice benimseyip sahte öğretilere kapılmasını engellemiş olacaktı.
1Ti.3:1-7’deki benzer nitelikleri ise, Timoteos’a, Efes’teki topluluk zaten oturmuş bir düzene sahip olduğundan dolayı, önderin nasıl olması gerektiğini hatırlatmak amacıyla yazmıştır; böylelikle aralarına karışan sahte din öğretmenleri ile Tanrı’nın hizmetkârları olan önderler arasındaki karakter farkı ortaya çıkacaktı.
1:10 asi Tanrı’nın sözüne ve O’nun yetkili hizmetkârları Pavlus ve Titus’a karşı olan. Sorun çıkaranların üç ana özelliği vardı: (1) Kurtuluş veya kutsallaşma ya da her ikisi için Kutsal Yasa’ya (özellikle sünnete) uymanın (bkz. Galatyalılar: Giriş;
Elç.15:1-29) gerekliliğine inanırlardı. (2) Kutsal Yazılar’dan sayılmayan Yahudi masallarına (
Elç.1:13-14) ve soyağacı bilgilerine (
Elç.3:9; bkz.
1Ti.1:3-4 ve ilgili not) çok önem verirlerdi. (3) Tanrı’nın temiz kıldığı şeylere karşı engeller çıkaran ve çileciliği yücelten (
1Ti.1:13-15) kimselerdi (ayrıca bkz. Bilgi Kutusu: Yanlış Öğretiler Yayanlar, s.1729).
boşboğaz Bkz.
1Ti.1:6.
1:12 Bu deyiş Giritliler’in büyük saygı duyduğu Giritli ozan Epimenides’e aittir. Pavlus, Elç.17 :28 ve
1Ko.15:33’te de (bkz. ilgili notlar) putperestlerin deyişlerini kullanmıştır.
1:13-14 Yahudi masallarına Bkz.
Tit.1:10’a ait not.
imana Bkz.
1Ti.3:9’a ait not.
1:15 Yüreği temiz olanlar için her şey temizdir Mesih’in ölümüyle arınmış olan imanlılar için Tanrı’nın yarattığı her şey iyidir, temizdir (bkz.
1Ti.4:4 ve ilgili not ; ayrıca bkz.
Mat.15:11).
yüreği kirli olanlar... temiz değildir İmanlı olmayanlar ; özellikle kimi yiyeceklere, evliliğe ve benzeri şeylere karşı Kutsal Kitap’a uygun olmayan bir vicdan katılığı sergileyen çileciler (krş.
Kol.2:20-23;
1Ti.4:1-3 ve ilgili notlar), Tanrı’nın yarattıklarını şükranla kabul eden imanlıların özgürlüğünden yoksundu. Bunun yerine, dinsel açıdan kirli kabul ettikleri şeylere karşı keyfi yasaklar koymuşlardı.
vicdanları Bkz.
1Ti.4:1-3.
1:16 yaptıklarıyla O’nu yadsırlar İnsanın imanını, gerçek niyetini açığa vuran şey sözleri değil, eylemleridir.
iyi Bkz. Giriş. Doğru bilgi son derece önemlidir, çünkü kişiyi Tanrı yoluna uygun bir yaşama götürür (
Tit.1:1). Pavlus, öğreti ve uygulama arasındaki dengeyi her zaman korumaya çalışmıştır.