Amos 1

1
1 Tekoalı koyun yetiştiricilerinden Amos'un sözleri. Uzziya'nın Yahuda, Yehoaş oğlu Yarovam'ın İsrail Kralı olduğu günlerde, depremden iki yıl önce Amos İsrail'le ilgili görümler gördü.
2 Şöyle dedi:
“RAB Siyon'dan kükrüyor,
Yeruşalim'den gürlüyor.
Yas tutuyor çobanların otlakları,
Karmel Dağı'nın dorukları kuruyor.”
Rab İsrail'in Komşularını Cezalandırıyor
3 RAB şöyle diyor:
“Şamlılar'ın cezasını kaldırmayacağım.
Çünkü günah üstüne günah işlediler,
Demir düvenlerle Gilat halkını dövdüler.
4Bu yüzden Hazael'in evine ateş yağdıracağım,
Yakıp yok edecek Ben-Hadat'ın saraylarını.
5Şam'ın kapı sürgüsünü kıracağım,
Söküp atacağım
Aven Vadisi'nde oturanı,
Beyteden'de elinde asayla dolaşanı;
Kîr'e sürgün edilecek Aram halkı.”
RAB diyor.
6 RAB şöyle diyor:
“Gazzeliler'in cezasını kaldırmayacağım.
Çünkü günah üstüne günah işlediler,
Edomlular'a teslim etmek için
Bütün halkı sürgün ettiler.
7Bu yüzden Gazze surlarına ateş yağdıracağım,
Yakıp yok edecek saraylarını.
8Söküp atacağım
Aşdot'ta oturanı,
Aşkelon'da elinde asayla dolaşanı,
Elimin tersini göstereceğim Ekron'a,
Yok olacak Filistliler'in sağ kalanları!”
Egemen RAB böyle diyor.
9 RAB şöyle diyor:
“Surlular'ın cezasını kaldırmayacağım.
Çünkü günah üstüne günah işlediler,
Bütün halkı Edomlular'a teslim edip sürdüler,
Dostluk antlaşmasını anımsamadılar.
10Bu yüzden Sur Kenti'nin surlarına ateş yağdıracağım,
Yakıp yok edecek saraylarını.”
11 RAB şöyle diyor:
“Edomlular'ın cezasını kaldırmayacağım.
Çünkü günah üstüne günah işlediler,
Kılıçla kovaladılar kardeşlerini,
Acıma nedir bilmediler;
Hep yırtıcıydı öfkeleri,
Sonsuza dek sürdü gazapları.
12Bu yüzden Teman'a ateş yağdıracağım,
Yakıp yok edecek Bosra saraylarını.”
13 RAB şöyle diyor:
“Ammonlular'ın cezasını kaldırmayacağım.
Çünkü günah üstüne günah işlediler,
Sınırlarını genişletmek için
Gilatlı gebe kadınların karınlarını yardılar.
14Bu yüzden Rabba surlarını tutuşturacağım,
Savaş günü çığlıklarla,
Kasırga günü fırtınayla
Ateş yakıp yok edecek saraylarını.
15Krallarıyla görevlileri,
Hepsi sürgüne gidecek.”
RAB böyle diyor.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

1:1 koyun yetiştiricilerinden Bu sözcüğün İbranice karşılığı, Eski Antlaşma’da buradan başka yalnızca Moav Kralı için kullanılmaktadır (2Kr.3:4; bkz. Amo.7:14-15 ve ilgili not). Amos büyük ihtimalle sadece koyun yetiştirmiyor, genel olarak hayvancılıkla uğraşıyordu. Amos geçimini peygamberlik hizmetiyle sağlamıyordu, görevini dinsel kurumların dışında sürdürüyordu. Amos’un Bkz. Giriş. ‘RAB (Yahve) güçlüdür’ anlamına gelen Amatsya (2Ta.17:16) adının kısaltılmış bir biçimi olabilir. Uzziya’nın Krş. Yşa.6:1’e ait not. depremden İki yüz yılı aşkın bir süre akıllardan silinmeyecek bu büyük sarsıntıdan Zek.Amo.14:5’te de söz edilmektedir. Günümüzde yapılan jeolojik çalışmalara göre, bu bölgede İÖ 750 dolaylarında şiddetli depremler yaşanmıştır. görümler Tanrı’nın vahyini bildirmesinin yollarından biri (bkz. Elç.10:3’e ait not; Bilgi Kutusu: Vahiy, s.1653).
1:2 Amos Kitabı’nın özeti niteliğinde bir ayettir. RAB’bin İsrail halkıyla Sina Dağı’nda yaptığı antlaşmanın yükümlülüklerini (bu kitapta, özellikle İsrailliler’in birbirine olan sorumlulukları söz konusudur) yerine getirme çağrısı ve yerine getirmedikleri takdirde uğrayacakları lanet (bkz. Amo.3:1-5:17’ye ait not) ele alınır. Yine de RAB’bin İbrahim’le yaptığı anlaşmada verdiği vaatleri yerine getireceğine (İsrailliler’in soyuna sahip çıkacağına) dair umut olduğundan da söz edilir (özellikle Amo.9:7-15’te). Siyon’dan... Yeruş alim’den Her şeye egemen RAB’bin bildirdiği yargı, öbür uluslara olduğu kadar kendi halkına da yöneliktir (bkz. Yoe.3:17,Yoe.3:21 ve ilgili notlar). kükrüyor Bkz. Yer.25:30; Yoe.3:16. otlakları... Karmel Dağı’nın dorukları Bkz. Amo.9:3. RAB, ülkeyi en çorak yerlerinden en yeşil bölgelerine kadar büyük bir kuraklıkla cezalandırır.
1:3 RAB şöyle diyor Bkz. Amo.1:6,Amo.1:9,Amo.1:11,Amo.1:13; Amo.2:1,Amo.2:4,Amo.2:6. Şamlılar’ın İsrail’in kuzeyindeki Aram ülkesinin başkenti (bkz. Yşa.17:1’e ait not) ve İsrail’in o çağdaki düşmanı. Suçları, İsrail’e ait Celile bölgesinin doğusunda fethettikleri Gilat’ın halkına acımasız davranmaktı. cezasını kaldırmayacağım Bkz. Yşa.9:12,Yşa.9:17,Yşa.9:21 ve ilgili not; Yer.23:20. günah üstüne günah Bkz. Amo.1:6,Amo.1:9,Amo.1:11,Amo.1:13; Amo.2:1; krş. Amo.1:4,Amo.1:6. Demir düvenlerle... dövdüler Ekinler, biçilmiş ekinlerin üzerine demirden dişleri olan tahta düvenlerin gezdirilmesiyle dövülürdü (krş. Eyü.41:30; Yşa.28:27; Yşa.41:15; bkz. 2Kr.13:7 ; Rut.1:22’ ye ait not). Bu tasvir, Şamlılar’ın ne kadar zalim olduğunu ifade eder.
1:4 Hazael’in Şam Kralı ve yeni hanedanlığın kurucusu (bkz. 2Kr.8:7-15; 2Kr.8:15’e ait not). ateş... Yakıp yok edecek... saraylarını Bkz. Amo.1:7,Amo.1:10,Amo.1:12,Amo.1:14; Amo.2:2,Amo.2:5 ; Yer.17:27 ve ilgili not; Hoş.8:14. Ben-Hadat’ın Hazael’in oğlu ve bu adla anılan ikinci kral (krş. 2Kr.8:14-15).
1:5 Aven Vadisi’nde Muhtemelen Lübnan ileAnti Lübnan dağları arasında kalan Bekaa Vadisi’dir, ancak Şam’ın kurulu olduğu vadi de söz konusu olabilir (bkz. 2Kr.5:1 2’ ye ait not). “Aven” sözcüğü, ‘kötülük’ anlamına geldiği için burada ‘kötülük vadisi’ anlamında bir sözcük oyunu yapılmıştır. oturanı Krş. Amo.1:8. Şam Kralı’ndan söz ediliyor. Beyteden’de Ya o bölgenin en verimli yeri olan Şam’ın başka bir adıdır ya da Fırat Irmağı’nın kıyısında bulunan büyük kent devleti Bat Adini’dir. Aram Bkz. Yas.26:15. Kîr’e Aramlılar’ın anavatanı olduğu söylenen (Amo.9:7) Elam yakınlarında bir bölgedir (bkz. 2Kr.16:9 ve ilgili not).
1:6 Gazzeliler’in Gazze, beş büyük Filist kentinden biridir. Mısır’dan Kenan topraklarına geçiş bu kent üzerinden sağlanırdı. teslim etmek Bkz. Amo.1:9. Savaşta yalnızca askerler değil, sıradan insanlar da tutsak edilir ve bunların köle olarak satılmasıyla büyük kazanç sağlanırdı. Bütün halkı Yahuda Krallığı’nın güney bölgesinde bulunan, Edom’dan Gazze’ye giden ticaret yolu üzerindeki köy halklarından söz ediliyor olabilir. “Bütün halkı” (yani tüm oymaklar) ifadesiyle, işlenen günahların ciddiyeti ve etkisinin tüm halka nasıl yayıldığı vurgulanmaktadır.
1:8 Aşdot’ta...Aşkelon’da... Ekron’a Büyük Filist kentlerinden üçü. Beşinci büyük kent olan Gat (krş. Amo.6:2), Yahuda Kralı Uzziya tarafından ele geçirilmişti (bkz. 2Ta.26:6). Yok olacak Filist’in sağ kalanları Filist, Babil Kralı Nebukadnessar tarafından tamamen yok edilecekti.
1:9 Surlular’ın Davut’un zamanında (1Kr.5:1), ardından Süleyman döneminde (1Kr.5:12) ve daha sonra Sur ile Sayda’yı yöneten kralın damadıAhav’ın krallığı sırasında (1Kr.16:30-31) İsrailliler’le “dostluk antlaşması” çerçevesinde ilişkilerini sürdüren Fenike’nin önde gelen ticaret kentidir. teslim edip Suçları Filistliler’inkiyle aynıdır (Amo.1:6).
1:10 Sur Kenti’nin Krş. Hez.26:1-28:19; Zek.Hez.9:5-7’ye ait not.
1:11 Edomlular’ın İshak oğlu Esav’ın soyundan olan ulus (Yar.36. bölüm; bkz. Yar.25:23-30; Yar.25:25’e ait not ; Yar.27:39-40). kardeşlerini İsrailliler’i (bkz. Ova.8-10 ve ilgili notlar). Edom’un suçu, bu kardeşlik ilişkisini sürekli bir düşmanlıkla bozmaktı.
1:12 Teman’a... Bosra Edom’un, biri kuzeyde öbürü güneyde bulunan en güçlü iki kentiydi. Teman’ın Petra (Lut Gölü ileAkabe Körfezi arasında yer alan kent) yakınlarında (bkz. Ova.9’a ait not), Bosra’nın ise onun 60 km kuzeyinde olduğu tahmin edilmektedir. Edom’un en güçlü kentleri bile harap edileceğine göre, ortadaki küçük kentler çok daha kolay düşecektir.
1:14 Rabba Günümüzde Ürdün’ün başkenti Amman (bkz. Yas.3:11’e ait not).
1:13-15 Ammonlular’ın daha çok toprak elde etme hırsı, acımasız katliamlara yol açmıştı. RAB,Asur orduları ve doğal afetler aracılığıyla onları cezalandırdığında zulüm edecek önderleri kalmayacaktır.
1:15 Krallarıyla Bkz. Amonlular, Yer.49:1’e ait not ; Yer.49:3.
1:3-2:16 İsrailliler’e komşu uluslara, Yahuda ve İsrail krallıklarına hitaben bir dizi yargı bildirisi (bkz. Yşa.13:1-23:18 ve ilgili not; Yer.46-51. bölümler; Hez.25-32. bölümler). Önce İsrail’e zulmettikleri için RAB’bin komşu ülkelere vereceği cezaların İsrail halkını teselli edeceği, ardından Kutsal Yasa’yı ciddiye almadıkları için Yahuda ve İsrail krallıklarının da cezalandırılacağı bildirilir. İsrail halkının günahlarının öbür uluslarınkinden daha çok olması, RAB’bin buyruklarından haberdar olan İsrailliler’in işlediği günahların putperest komşularınınkinden daha büyük olduğunu ve bu yüzden RAB’bin cezasını daha çok hak ettiğini ortaya koyar.

Videolar

Amos Girişi

Amos Kutsal Kitap'ta sözleri ayrıntılarıyla kaydedilen ilk peygamberdir. Yahudalı olmasına karşın, İ.Ö. 8. yüzyılın ortalarında daha çok İsrail'in kuzey krallığında yaşayan insanlara seslendi. Bu dönemde insanlar bolluk, güvenlik içinde yaşıyorlardı. Ne var ki, Amos bolluğun belirli zenginlerle sınırlı olduğunu, haksızlık ve yoksullara yapılan baskıyla beslendiğini gördü. Dinsel uygulamalar içten değildi; güvenlik görünüşte var, gerçekte yoktu. Amos cesaretle Tanrı'nın halkı cezalandıracağını duyurdu. "Doğruluk ırmak gibi sürekli aksın" diye çağrı yaptı, "Belki RAB, Her Şeye Egemen Tanrı, Yusuf'un soyundan sağ kalanlara lütfeder" dedi (5:15).

Ana Hatlar:

1:1-2:5 İsrail'in komşularının cezalandırılması
2:6-6:14 İsrailliler'in cezalandırılması
7:1-9:15 Beş görüm
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş