Yeşaya 23

23
Sur Kenti'ne İlişkin Peygamberlik
1 Sur Kenti'yle ilgili bildiri:
Ey ticaret gemileri, feryat edin!
Çünkü Sur Kenti evleriyle,
Limanlarıyla birlikte yok oldu.
Kittim'den[a] size haber geldi.
2Ey kıyı halkı ve denizcilerin zenginleştirdiği
Sayda tüccarları, susun!
3Şihor'un[b] tahılı, Nil'in ürünü
Denizleri aşar, Sur'a gelir sağlardı.
Ulusların kârı ona akardı.
4Utan, ey Sayda, ey deniz kıyısındaki kale!
Çünkü deniz sana sesleniyor:
“Ne doğum ağrısı çektim, ne de doğurdum.
Ne delikanlılar büyüttüm, ne de kızlar.”
5Sur'un haberi Mısır'a ulaşınca,
Yüreği burkulacak insanların.
6Tarşiş'e geçin, ey kıyıda oturanlar,
Feryat edin.
7Uzak ülkeleri yurt edinmiş,
Eğlenceye düşkün halkınız,
Eski, tarihsel kentiniz bu mu?
8Taçlar giydiren Sur'a karşı bu işi kim tasarladı?
O kent ki, tüccarları prenslerdi,
İş adamları dünyanın saygın kişileriydi.
9Görkeminin sonucu olan gururunu kırmak,
Dünyaca ünlü bütün saygın kişilerini alçaltmak için
Her Şeye Egemen RAB tasarladı bunu.
10Kendi topraklarını Nil gibi basıp geç,
Ey Tarşiş kızı, artık engel yok.
11RAB denizin üzerine elini uzatıp ülkeleri titretti,
Kenan kalelerinin yıkılmasını buyurdu.
12“Eğlencen sona erdi, ey Sayda, erden kız!” dedi,
“Kirletildin.
Kalk, Kittim'e[c] geç,
Orada bile rahat yüzü görmeyeceksin.”
13Kildan ülkesine bak!
O halk yok artık.
Asurlular onların ülkesini yabanıl hayvanlara verdi,
Kuşatma kuleleri diktiler, saraylarını soydular,
Ülkeyi viraneye çevirdiler.
14 Feryat edin, ey ticaret gemileri!
Çünkü sığınağınız harap oldu.
15Bundan sonra Sur Kenti yetmiş yıl, bir kralın ömrü süresince unutulacak. Yetmiş yıl bitince, fahişe için bestelenen türküdeki gibi Sur'a şöyle denecek:
16“Bir lir al, dolaş kenti,
Ey sen, unutulmuş fahişe!
Güzel çal seni anımsamaları için,
Türkü üstüne türkü söyle.”
17 Yetmiş yıl geçince RAB Sur'la ilgilenecek, ama Sur para için yine fahişeliğe dönecek. Dünyanın bütün krallıklarıyla fahişelik edecek. 18Kentin ticaretten ve fuhuştan kazandıkları RAB'be adanacak. Bunlar biriktirilmeyecek, hazineye konmayacak. Ticaretten kazandıklarını doyuncaya dek yesinler, güzel güzel giyinsinler diye RAB'bin önünde yaşayanlara verilecek.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

13:1-23:18 Öbür uluslara yönelik peygamberlikler (ayrıca bkz. Yer.46-51. bölümler; Hez.25-32. bölümler;Amo.1-2. bölümler; Sef.2:4-15 ve ilgili notlar). Tanrı’nın kendi halkını yargılaması, putperest ulusları cezasız bırakacağı anlamına gelmez (bkz. Yer.25:29). Tanrı’nın öbür uluslara vereceği cezalar halkına sağlayacağı kurtuluşun bir parçasıdır (bkz. örn. Yer.10:12). Bu yüzden İsrailliler’in, Tanrı’nın yargılamak üzere olduğu bu uluslara güvenmemesi ve onlardan korkmaması gerekiyordu.
23:1-18 Bkz. Hez.26:1-28:19; Amo.1:9-10 ve ilgili not.
23:1,12 Kittim Bugünkü Kıbrıs.
23:1 bildiri Bkz. Yşa.13:1’e ait not. Sur Kenti’yle Karmel Dağı’nın kuzeyinde Fenike kıyısında bulunan ana deniz limanı. Kentin bir kısmı kıyıdan yaklaşık 800 m açıkta bulunan iki kayalık ada üzerine kuruluydu. Sur Kralı Hiram tapınak için sedir ağacı ve ustalar ile (bkz. 1Kr.5:8-9) Süleyman’ın ticaret gemileri için denizciler (1Kr.9:27) getirtti. Ey ticaret gemileri, feryat edin Bkz. Yşa.23:14. yok oldu Nebukadnessar kentin ana bölümünü İÖ 572’de ele geçirdi (bkz. Hez.26:7-11) ; ancak adada bulunan kale İÖ 332’de Büyük İskender tarafından yok edilene kadar alınamadı (krş. Hez.26:3-5; bkz. Zek.Hez.9:3 ve ilgili not). Kittim’den Sur Kenti’yle sıkı ilişki içindeydi (bkz. Hez.27:6 ve ilgili not).
23:2,4,12 Sayda Bkz. Hez.28:20-26 ve ilgili notlar; Sur Kenti’nin kuzeyinde bulunan ve önde gelen Fenike kentlerinden bir başkası.
23:2 denizcilerin... tüccarları Sur Kenti’nin ticari girişimleri bütün Akdeniz dünyasını etkiliyordu (bkz. Yşa.23:3,Yşa.23:8).
23:3 Şihor’un Muhtemelen Nil Irmağı’nın en doğudaki kolu. Nil’in ürünü Bkz. Yşa.19:7 ve ilgili not.
23:4 doğum ağrısı... doğurdum Krş. Yşa.54:1 ve ilgili not.
23:6 Tarşiş’e Bkz. Yun.1:3 ve ilgili not.
23:7 Uzak ülkeleri yurt edinmiş ‘Kolonileştirmiş’ anlamındadır. KuzeyAfrika’daki Kartaca bir Sur kolonisiydi ; Tarşiş de başka bir koloni olabilir. Eğlenceye düşkün Bkz. Yşa.21:1-2’ye ait not. Eski, tarihsel kenti Sur Kenti İÖ 2000’den önce kurulmuştur.
23:8-9 tasarladı Bkz. Yşa.14:24,Yşa.14:26-27 ve ilgili notlar.
23:8 Taçlar giydiren Sur Kenti kolonilerine krallar atardı. İş adamları... saygın Bkz. Hez.28:4-5.
23:9 Görkeminin... gururunu Bkz. Hez.27:3-4 ve ilgili notlar.
23:10 Tarşiş kızı Bkz. 2Kr.19:21’e ait not.
23:11 elini uzatıp Bkz. Yşa.14:26-27’ye ait not.
23:12 Sayda, erden kız Bkz. 2Kr.19:21’e ait not. Kirletildin Sayda, İÖ yedinci yüzyılda Esarhaddon tarafından ve daha sonra İÖ yaklaşık 587’de Nebukadnessar tarafından ele geçirildi.
23:13 Asurlular Sanherib İÖ 689’da Babil Kenti’ni yok etti. yabanıl hayvanlara Krş. Yşa.13:21.
23:14 Bkz. Yşa.23:1 ve ilgili not.
23:15 yetmiş yıl Bu süre ayrıca İsrailliler’in Babil’deki tutsaklığı nın süresidir (bkz. Yer.25:11-12; Yer.29:10 ve ilgili notlar).
23:17 fahişeliğe dönecek Bu ifade burada ruhsal veya cinsel ahlâksızlığı değil, Sur’un ticaretteki ahlâksızlığını tanımlar (krş. Va.14:8; Va.17:5 ve ilgili notlar).
23:18 RAB’bin önünde yaşayanlara verilecek Tanrı halkı bir gün bu ulusların zenginliğine sahip olacak (bkz. Yşa.18:7’ye ait not; krş. Yşa.60:5-11 ve ilgili notlar; Yşa.61:6 ; Hag.2:6-8).

Videolar

Yeşaya Girişi

Yeşaya İbranice'de "Rab kurtarır" anlamına gelir. Kitabın adı olan bu ifade bir bakıma kitabın özetidir. Peygamber Yeşaya İ.Ö. 8. yüzyılın ikinci yarısında Yeruşalim'de yaşadı. Kitap üç ana bölüme ayrılabilir:

1. 1-39 arasındaki bölümler güneydeki Yahuda krallığının güçlü komşusu Asur tarafından tehdit edildiği dönemi anlatıyor. Yeşaya, Yahuda'ya yönelen gerçek tehdidin Asur'un yenilmez gücü değil, halkın günahı, Tanrı'ya başkaldırmaları ve Yahuda halkının Tanrı'ya güvensizlikleri olduğunu gördü. Peygamber çarpıcı söz ve davranışlarla Yahuda halkını doğruluğa ve adalete çağırmaktadır. Onları uyarır, Tanrı'ya kulak vermekte gecikirlerse, felaketlerin yakalarını bırakmayacağını söyler. Yeşaya, dünya çapında barışın sağlanacağı dönemi ve Davut'un soyundan gelecek olan örnek kralın gelişini de önceden bildirdi.
2. 40-55 arasındaki bölümler değişen tarihsel durumu yansıtır. Asurlular'dan sonra bölgede egemen güç haline gelen Babilliler İ.Ö. 586'da Yeruşalim'i ele geçirir ve halkını Babil'e sürgün eder. Peygamber, Tanrı'nın kendi halkını özgür kılıp Yeruşalim'e geri götüreceğini ve yeni bir yaşama kavuşturacağını müjdeler. Bu bölümlerde öne çıkan konu, Tanrı'nın tarihi yönlendiren Egemen Rab olduğu, halkının aracılığıyla öteki ulusları da bereketleyen tasarıları olduğudur.
3. 56-66 arasındaki bölümler sürgünden Yeruşalim'e dönenlere ve Tanrı'nın halkına verdiği sözleri yerine getireceğine dair güvence bekleyenlere sesleniyor. Ayrıca doğruluk, adalet, Şabat Günü'ne uyulması ve dua konusunda kaygılar dile getiriliyor. Özet olarak kitap Tanrı'nın mutlak büyüklüğünü, üstünlüğünü vurguluyor. Bütün öbür ilahlar Rab'bin önünde sadece cansız putlar.

Ana Hatlar:

1:1-12:6 Uyarılar, vaatler
13:1-23:18 Ulusların cezalandırılması
24:1-27:13 Tanrı'nın dünyayı yargılaması
28:1-35:10 Yeni uyarılar ve vaatler
36:1-39:8 Yahuda Kralı Hizkiya ve Asurlular
40:1-55:13 Vaat ve umut bildirileri
56:1-66:24 Son uyarılar ve vaatler
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş