Yeşaya 37

37
Hizkiya Yeşaya'ya Başvuruyor
(2Kr.19:1-13)
1Kral Hizkiya olanları duyunca giysilerini yırttı, çul kuşanıp RAB'bin Tapınağı'na girdi. 2Saray sorumlusu Elyakim'i, Yazman Şevna'yı ve ileri gelen kâhinleri Amots oğlu Peygamber Yeşaya'ya gönderdi. Hepsi çul kuşanmıştı. 3Yeşaya'ya şöyle dediler: “Hizkiya diyor ki, ‘Bugün sıkıntı, azar ve utanç günü. Çünkü çocukların doğum vakti geldi, ama doğuracak güç yok. 4Yaşayan Tanrı'yı aşağılamak için efendisi Asur Kralı'nın gönderdiği komutanın söylediklerini belki Tanrın RAB duyar da duyduğu sözlerden ötürü onları cezalandırır. Bu nedenle sağ kalanlarımız için dua et.’ ”
5-6Yeşaya, Kral Hizkiya'dan gelen görevlilere şöyle dedi: “Efendinize şunları söyleyin: ‘RAB diyor ki, Asur Kralı'nın adamlarından benimle ilgili duyduğunuz küfürlerden korkma. 7Onun içine öyle bir ruh koyacağım ki, bir haber üzerine kendi ülkesine dönecek. Orada onu kılıçla öldürteceğim.’ ”
8Komutan, Asur Kralı'nın Lakiş'ten ayrılıp Livna'ya karşı savaştığını duydu. Krala danışmak için oraya gitti. 9Kûş Kralı Tirhaka'nın kendisiyle savaşmak üzere yola çıktığını haber alan Asur Kralı, Hizkiya'ya ulaklar göndererek şöyle dedi: 10“Yahuda Kralı Hizkiya'ya deyin ki, ‘Güvendiğin Tanrın, Yeruşalim Asur Kralı'nın eline teslim edilmeyecek diyerek seni aldatmasın. 11Asur krallarının bütün ülkelere neler yaptığını, onları nasıl yerle bir ettiğini duymuşsundur. Sen kurtulacağını mı sanıyorsun? 12Atalarımın yok ettiği ulusları –Gozanlılar'ı, Harranlılar'ı, Resefliler'i, Telassar'da yaşayan Edenliler'i– ilahları kurtarabildi mi? 13Hani nerede Hama ve Arpat kralları? Lair, Sefarvayim, Hena, İvva kralları nerede?’ ”
Hizkiya'nın Duası
(2Kr.19:14-19)
14Hizkiya mektubu ulakların elinden alıp okuduktan sonra RAB'bin Tapınağı'na çıktı. RAB'bin önünde mektubu yere yayarak 15şöyle dua etti: 16 “Ey Keruvlar arasında taht kuran İsrail'in Tanrısı, Her Şeye Egemen RAB, bütün dünya krallıklarının tek Tanrısı sensin. Yeri, göğü sen yarattın. 17Ya RAB, kulak ver de işit, gözlerini aç da gör, ya RAB; Sanherib'in söylediklerini, yaşayan Tanrı'yı nasıl aşağıladığını duy. 18Ya RAB, gerçek şu ki, Asur kralları bütün ulusları ve ülkelerini viraneye çevirdiler. 19İlahlarını yakıp yok ettiler. Çünkü onlar tanrı değil, insan eliyle biçimlendirilmiş tahta ve taşlardı. 20Ya RAB Tanrımız, şimdi bizi Sanherib'in elinden kurtar ki, bütün dünya krallıkları senin tek RAB olduğunu anlasın.”
Yeşaya'nın Sözleri Gerçekleşiyor
(2Kr.19:20-37; 2Ta.32:20-21)
21-22Bunun üzerine Amots oğlu Yeşaya, Hizkiya'ya şu haberi gönderdi: “İsrail'in Tanrısı RAB şöyle diyor: ‘Asur Kralı Sanherib'le ilgili olarak bana yalvardığın için diyorum ki,
“ ‘Erden kız Siyon seni hor görüyor,
Alay ediyor seninle.
Yeruşalim kızı ardından alayla baş sallıyor.
23Sen kimi aşağıladın, kime küfrettin?
Kime sesini yükselttin?
İsrail'in Kutsalı'na tepeden baktın!
24Uşakların aracılığıyla Rab'bi aşağıladın.
Bir sürü savaş arabamla dağların tepesine,
Lübnan'ın doruklarına çıktım, dedin.
Yüksek sedir ağaçlarını, seçme çamlarını kestim,
Lübnan'ın en uzak tepelerine,
Gür ormanlarına ulaştım.
25Kuyular kazdım, sular içtim,
Mısır'ın bütün ırmaklarını ayağımın tabanıyla kuruttum, dedin.
26“ ‘Bütün bunları çoktan yaptığımı,
Çok önceden tasarladığımı duymadın mı?
Surlu kentleri enkaz yığınlarına çevirmeni
Şimdi ben gerçekleştirdim.
27O kentlerde yaşayanların kolu kanadı kırıldı.
Yılgınlık ve utanç içindeydiler;
Kır otuna, körpe filizlere,
Damlarda büyümeden kavrulup giden ota döndüler.
28Senin oturuşunu, kalkışını,
Ne zaman gidip geldiğini,
Bana nasıl öfkelendiğini biliyorum.
29Bana duyduğun öfkeden,
Kulağıma erişen küstahlığından ötürü
Halkamı burnuna, gemimi ağzına takacak,
Seni geldiğin yoldan geri çevireceğim.
30“ ‘Senin için belirti şu olacak, ey Hizkiya:
Bu yıl kendiliğinden yetişeni yiyeceksiniz,
İkinci yıl ise ardından biteni.
Üçüncü yıl ekip biçin,
Bağlar dikip ürününü yiyin.
31Yahudalılar'ın kurtulup sağ kalanları
Yine aşağıya doğru kök salacak,
Yukarıya doğru meyve verecek.
32Çünkü sağ kalanlar Yeruşalim'den,
Kurtulanlar Siyon Dağı'ndan çıkacak.
Her Şeye Egemen RAB'bin gayretiyle olacak bu.’
33“Bundan dolayı RAB Asur Kralı'na ilişkin şöyle diyor:
‘Bu kente girmeyecek, ok atmayacak.
Kente kalkanla yaklaşmayacak,
Karşısında rampa kurmayacak.
34Geldiği yoldan dönecek ve kente girmeyecek’ diyor RAB,
35‘Kendim için ve kulum Davut'un hatırı için
Bu kenti savunup kurtaracağım’ diyor.”
36RAB'bin meleği gidip Asur ordugahında yüz seksen beş bin kişiyi öldürdü. Ertesi sabah uyananlar salt cesetlerle karşılaştılar. 37Bunun üzerine Asur Kralı Sanherib ordugahını bırakıp çekildi. Ninova'ya döndü ve orada kaldı. 38Bir gün ilahı Nisrok'un tapınağında tapınırken, oğullarından Adrammelek'le Şareser, onu kılıçla öldürüp Ararat ülkesine kaçtılar. Yerine oğlu Esarhaddon kral oldu.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

36:1-39:8 Bu bölümlerdeki ayetlerin çoğu 2Kr.18:13-20:19’daki (bkz. ilgili notlar) sözlerle benzerdir. 36-37. bölümlerAsur’un yıkılışı hakkında söylenen sözlerin gerçekleşmesini tanımlarken, 38-39. bölümler Babil temasının işlendiği 40-66. bölümlere işaret etmektedir. Bu bölümlerde Ahaz’ın otuz yıl önce Asurlular’a güvenmekle yaptığı budalalık vurgulanır.
37:1 giysilerini... çul Bkz. Yar.37:34 ve ilgili not; ayrıca bkz. 2Kr.18:37’ye ait not. Tapınağı’na Bkz. 1Kr.8:33. Asurlular’ın Hizkiya’nın RAB’be bağlılığı hakkında söyledikleri doğruydu (1Kr.36:7,1Kr.36:15,1Kr.36:18; bkz. Yşa.36:7’ye ait not). Hizkiya veAhaz’ın, ülkeye yönelik tehditlere gösterdikleri tepkiler birbirinden tamamen farklıydı (bkz. 7. bölüm).
37:2 Böylece peygamber, kâhinler ve kral RAB’be yalvarmak üzere bir araya geldi (bu üçünün yönetim düzenindeki yeri ve önemi için bkz. Yas.16-18. bölümler). Elyakim’i... Şevna’yı Bkz. Yşa.36:3’e ait not. ileri gelen kâhinleri Bkz. 2Kr.19:2’ye ait not. Yeş aya’ya Bkz. Yşa.1:1’e ait not.
37:3 sıkıntı... günü Bkz. Yşa.5:30; Yşa.26:16; Yşa.33:2 ve ilgili notlar. doğum vakti Bkz. Yşa.13:8 ve ilgili not.
37:4 sağ kalanlarımız Yeruşalim neredeyse boşalmıştı (bkz. Yşa.1:9 ve 2Kr.19:4’e ait notlar; ayrıca bkz. Yşa.10:20-22 ve ilgili not). dua et Bkz. 2Kr.19:4’e ait not.
37:5-6 korkma Krş. Yşa.7:4; bkz. Yşa.35:4 ve ilgili not.
37:7 içine öyle bir ruh koyacağım RAB’bin, kişiyi belli bir amaç doğrultusunda yönlendirmesi söz konusudur (krş. 1Ta.5:26). haber Krş. 2Kr.19:7. dönecek... kılıçla öldürteceğim Bkz. Yşa.37:37-38; Yşa.37:38’e ait not.
37:8 Lakiş’ten Bkz. Yşa.36:2’ye ait not. Livna’ya Bkz. 2Kr.8:22’ye ait not; ayrıca bkz. Yşu.10:31.
37:12 Gozanlılar’ı İsrailliler’in bir kısmınınAsurlular tarafından sürgün edildiği Kuzey Mezopotamya’daki kentin halkı (bkz. 2Kr.17:6). Harranlılar’ı Gozan’ın batısında, İbrahim’in bir süre yaş adığı kentin halkı (bkz. Yar.11:31 ve ilgili not). Resefliler’i Harran ve Fırat Irmağı arasındaki kentin halkı. Edenliler’i Fırat ve Güllap ırmakları arasında yer alan Beyt-Eden bölgesinin halkı (bkz. 2Kr.19:12’ye ait not).
37:14 Tapınağı’na Bkz. Yşa.37:1 ve ilgili not.
37:16 Keruvlar arasında taht kuran Bkz. 1Sa.4:4 ve 2Sa.6:2’ye ait notlar. Her Şeye Egemen RAB Bkz. Yşa.13:4 ve ilgili not. bütün dünya krallıklarının Krş. Yşa.40:17 ve ilgili not. Yeri, göğü sen yarattın Bkz. Yşa.40:26,Yşa.40:28; Yşa.42:5; Yşa.45:12.
37:17 kulak ver... gözlerini aç Krş. Süleyman’ın duası, 1Kr.8:52; 2Ta.6:40.
37:19 tanrı değil Bkz. Yşa.36:19 ve ilgili not. tahta ve taşlardı Krş. Yşa.44:9-20 ve ilgili notlar.
37:20 senin tek RAB Krş. Yşa.43:11; Yşa.45:18,Yşa.45:21-22; bkz. Çık.20:3’e ait not; ayrıca bkz. Yas.6:4’e ait not.
37:21-22 Erden kız Siyon... Yeruşalim kızı Bkz. 2Kr.19:21’e ait not. baş sallıyor Bkz. Mez.22:7; Mez.44:14 ve ilgili notlar.
37:23 İsrail’in Kutsalı’na Bkz. Yşa.1:4 ve ilgili not. tepeden baktın Bkz. Yşa.10:12 ve ilgili not.
37:24 Bir sürü savaş arabamla Bkz. Yşa.36:8 ve ilgili not. Lübnan’ın Bkz. Yşa.33:9; Yşa.35:2 ve ilgili notlar. doruklarına çıktım Krş. Babil Kralı, Yşa.14:13-14. sedir ağaçlarını Yüzyıllar boyunca Mezopotamya krallarının saraylarında kullanılmıştı (bkz. Yşa.2:13; Yşa.9:10 ve Yşa.14:8’e ait notlar; krş. 1Kr.5:8-10).
37:25 Kuyular kazdım... bütün ırmaklarını... kuruttum Sanherib’e göre kendisini ne çöl ne de Nil durdurabilirdi (bkz. Yşa.11:15; Yşa.44:27 ve ilgili notlar).
37:26 Tanrı ulusları cezalandırmak üzere Asur’u kullanmıştır (bkz. Yşa.10:5-6; ayrıca bkz. Makale: Yargı, s.260). yaptığımı... tasarladığımı... gerçekleştirdim Bkz. Mez.33:10-11; krş. Yşa.40:21 ve ilgili not.
37:27 Bkz. Yşa.40:6-8 ve ilgili notlar; Mez.37:1-2.
37:29 Halkamı burnuna Bkz. 2Kr.19:28’e ait not. gemimi Krş. Yşa.30:28.
37:30 belirti Bkz. Yşa.7:11,Yşa.7:14 ve ilgili notlar. Bu yıl... ikinci yıl... üçüncü yıl Bkz. 2Kr.19:29’a ait not. Muhtemelen ikinci yıl yakında başlamak üzereydi, bu nedenle toplam süre 36 aydan kısadır. Bağlar dikip ürününü yiyin Asur’un Yşa.36:16’daki teklifine yanıt (bkz. ilgili not).
37:31-32 sağ kalanları Bkz. Yşa.37:4; Yşa.1:9; 2Kr.19:4,2Kr.19:30-31’e ait notlar.
37:31 kök salacak... meyve verecek Bkz. Yşa.27:6 ve ilgili not.
37:32 gayretiyle... bu Bkz. Yşa.9:7 ve ilgili not.
37:33 rampa Koç başlarının taşınması ve surların üzerinden aşırtılması için kullanılırdı (bkz. 2Sa.20:15).
37:35 Davut’un hatırı için Bkz. Tanrı’nın Davut’a verdiği vaatler, Yşa.9:7; Yşa.55:3; 2Sa.7:16 ve ilgili notlar.
37:36 RAB’bin meleği... öldürdü Krş. Çık.12:12-13, 2Sa.24:15-16; 2Sa.24:16’ya ait not; 1Ta.21:22,1Ta.21:27. Grek tarihçi Herodot bu olayı hıyarcıklı veba salgınına bağlar. Bu askerlerin ölümüyle 1Ta.10:33 (bkz. ilgili not), 1Ta.30:31 ve 1Ta.31:8’deki (bkz. ilgili not) peygamberlik sözleri yerine gelmiştir.
37:37 Ninova’ya Bkz. Yun.1:1-2 ve ilgili not.
37:38 tapınağında Hizkiya RAB’bin tapınağına gidince Sanharib’e karşı gelmek için RAB’den cesaret ve güç kazandı (Yşa.37:1,Yşa.37:14). Yirmi yıl sonra (İÖ 681) kendi ilâhının tapınağına giden Sanherib ise orada öldürüldü (bkz. 2Kr.19:37’ye ait not). Ararat ülkesine Asur’un kuzeyinde, bugünkü Ermenistan’daki Urartu (bkz. Yar.8:4’e ait not). Esarhaddon Bkz. 2Kr.19:37 ve ilgili not.

Videolar

Yeşaya Girişi

Yeşaya İbranice'de "Rab kurtarır" anlamına gelir. Kitabın adı olan bu ifade bir bakıma kitabın özetidir. Peygamber Yeşaya İ.Ö. 8. yüzyılın ikinci yarısında Yeruşalim'de yaşadı. Kitap üç ana bölüme ayrılabilir:

1. 1-39 arasındaki bölümler güneydeki Yahuda krallığının güçlü komşusu Asur tarafından tehdit edildiği dönemi anlatıyor. Yeşaya, Yahuda'ya yönelen gerçek tehdidin Asur'un yenilmez gücü değil, halkın günahı, Tanrı'ya başkaldırmaları ve Yahuda halkının Tanrı'ya güvensizlikleri olduğunu gördü. Peygamber çarpıcı söz ve davranışlarla Yahuda halkını doğruluğa ve adalete çağırmaktadır. Onları uyarır, Tanrı'ya kulak vermekte gecikirlerse, felaketlerin yakalarını bırakmayacağını söyler. Yeşaya, dünya çapında barışın sağlanacağı dönemi ve Davut'un soyundan gelecek olan örnek kralın gelişini de önceden bildirdi.
2. 40-55 arasındaki bölümler değişen tarihsel durumu yansıtır. Asurlular'dan sonra bölgede egemen güç haline gelen Babilliler İ.Ö. 586'da Yeruşalim'i ele geçirir ve halkını Babil'e sürgün eder. Peygamber, Tanrı'nın kendi halkını özgür kılıp Yeruşalim'e geri götüreceğini ve yeni bir yaşama kavuşturacağını müjdeler. Bu bölümlerde öne çıkan konu, Tanrı'nın tarihi yönlendiren Egemen Rab olduğu, halkının aracılığıyla öteki ulusları da bereketleyen tasarıları olduğudur.
3. 56-66 arasındaki bölümler sürgünden Yeruşalim'e dönenlere ve Tanrı'nın halkına verdiği sözleri yerine getireceğine dair güvence bekleyenlere sesleniyor. Ayrıca doğruluk, adalet, Şabat Günü'ne uyulması ve dua konusunda kaygılar dile getiriliyor. Özet olarak kitap Tanrı'nın mutlak büyüklüğünü, üstünlüğünü vurguluyor. Bütün öbür ilahlar Rab'bin önünde sadece cansız putlar.

Ana Hatlar:

1:1-12:6 Uyarılar, vaatler
13:1-23:18 Ulusların cezalandırılması
24:1-27:13 Tanrı'nın dünyayı yargılaması
28:1-35:10 Yeni uyarılar ve vaatler
36:1-39:8 Yahuda Kralı Hizkiya ve Asurlular
40:1-55:13 Vaat ve umut bildirileri
56:1-66:24 Son uyarılar ve vaatler
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş