Yeşaya 5

5
Bağ Ezgisi
1 Sevgilimin bağı için yaktığı ezgiyi sevgilim için okuyayım:
Toprağı verimli bir tepede
Sevgilimin bir bağı vardı.
2Toprağı belleyip taşları ayıkladı,
Seçme asmalar dikip orta yere bir gözcü kulesi yaptı.
Üzüm sıkmak için bir çukur kazdı
Ve bağının üzüm vermesini bekledi.
Ama bağ yabanıl üzüm verdi.
3Sevgilim diyor ki, “Ey Yeruşalim'de yaşayanlar ve Yahuda halkı, lütfen benimle bağım arasında hakem olun! 4Bağım için yapmadığım ne kaldı? Ben üzüm vermesini beklerken niçin yabanıl üzüm verdi? 5Şimdi bağıma ne yapacağımı size söyleyeyim: Çitini söküp atacağım, varsın yiyip bitirsinler; duvarını yıkacağım, varsın çiğnesinler. 6Viraneye çevireceğim onu; budanmayacak, çapalanmayacak; dikenli çalılar bitecek her yanında. Üzerine yağmur yağdırmasınlar diye bulutlara buyruk vereceğim.”
7Her Şeye Egemen RAB'bin bağı İsrail halkı,
Hoşlandığı fidan da Yahuda halkıdır.
RAB adalet bekledi,
Zorbalık gördü;
Doğruluk bekledi,
Feryatlar duydu.
İsrail Halkının Kötülükleri
8Evlerine ev, tarlalarına tarla katanların vay haline!
Oturacak yer kalmadı,
Ülkede bir tek siz oturuyorsunuz.
9Her Şeye Egemen RAB'bin şöyle ant içtiğini duydum:
“Büyük ve gösterişli çok sayıda ev ıssız kalacak,
İçinde oturan olmayacak.
10Çünkü on dönümlük[a] bağ ancak bir bat[b] şarap,
Bir homer[c] tohum ancak bir efa[ç] tahıl üretecek.”
11Sabah erkenden kalkıp içki peşinden koşanların, gece geç vakte kadar şarap içip kızışanların vay haline! 12Onların şölenlerinde lir, çenk, tef ve kaval çalınır, şarap içilir. Ama RAB'bin yaptıklarına dikkat etmez, ellerinin yapıtına aldırmazlar. 13Halkım bilgisizliği yüzünden sürgün edilecek; saygın kişileri kıtlıktan ölecek, kalabalıklar susuzluktan kırılacak. 14Bu yüzden doymak bilmeyen ölüler diyarı ağzını ardına kadar açtı; Yeruşalim'in soyluları, sıradan insanları ve gürültülü bir şekilde eğlenenleri oraya inecek.
15Hepsi alçaltılacak; dize getirilecek, küstah bakışları alçaltılacak. 16Ama Her Şeye Egemen RAB adaletinden ötürü yüceltilecek. Kutsal Tanrı doğruluğuyla kutsal olduğunu gösterecek. 17Kuzular kendi otlaklarındaymış gibi otlayacak, zenginlerin ıssız kalan konutlarını yabancılar ele geçirecek.
18Suçu yalanla örülmüş iplerle, günahı araba urganıyla çekenlerin vay haline! 19Diyorlar ki, “Tanrı elini çabuk tutup işini hızlandırsın da görelim. İsrail'in Kutsalı tasarladığını yapsın da görelim.”
20Kötüye iyi, iyiye kötü diyenlerin, karanlığı ışık, ışığı karanlık yerine koyanların, acıya tatlı, tatlıya acı diyenlerin vay haline!
21Kendilerini bilge görenlerin, akıllı sananların vay haline!
22-23Şarap içmekte sınır tanımayanların, içkileri karıştırıp içmekten çekinmeyenlerin, rüşvet uğruna kötüyü haklı çıkaranların, haklıların hakkını elinden alanların vay haline! 24Alev alev yanan ateş, samanı nasıl yiyip bitirirse, kuru ot alevin içinde nasıl birden tutuşup yok olursa, onlar da kökten çürüyüp gidecek, çiçekleri toz gibi havaya savrulacak. Çünkü Her Şeye Egemen RAB'bin yasasını reddettiler, İsrail'in Kutsalı'nın sözlerini küçümsediler. 25Bu yüzden RAB'bin halkına karşı öfkesi alevlendi, elini kaldırıp onları vurdu. Dağlar titriyor, cesetler çöp gibi sokaklara serildi. Bütün bunlara karşın RAB'bin öfkesi dinmedi, eli hâlâ kalkmış durumda.
26RAB uzaktaki ulusları bir sancak işaretiyle, dünyanın en uzağındakileri ıslık sesiyle çağıracak; hızla, hemen gelecekler. 27Aralarında yorulan, sendeleyen olmayacak; uyuklamayacak, uyumayacaklar. Gevşek kemer, kopuk çarık bağı olmayacak. 28Okları sivri, yayları kuruludur. Atlarının toynakları çakmaktaşı, arabalarının tekerlekleri kasırga gibidir. 29Askerleri dişi aslan gibi, genç aslanlar gibi kükrüyor, homurdanarak avlarını kapıp götürüyorlar. Kimse avlarını pençelerinden kurtaramıyor.
30O gün İsrail'e karşı denizin gürleyişi gibi gürleyecekler. Karaya bakan biri karanlık ve sıkıntı görecek. Işık karanlık bulutlarla kaplanacak.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

1:1-6:13 Yeşaya’nın, Tanrı’nın Yahuda halkına vermek üzere olduğu cezayı bildirdiği peygamberlik sözlerinin ilk kısmı.
5:1-30 Bkz. Yşa.1:1-31’e ait not.
5:1 Sevgilimin... sevgilim Tanrı. Sevgilimin bağı İsrail (bkz. Yşa.5:7; Yşa.3:14; Mez.80:8-16). İsa’nın bağcının kiracıları benzetmesi bu ezgiye dayanıyor olabilir (bkz. Mat.21:33-44 ; Yu.15:1-17). bağı için yaktığı ezgiyi Bkz. Yşa.5:7’ye ait not.
5:2 Tanrı, İsrail halkına bereketli bir hayat sürmesi için gerekli her şeyi sağlamıştı (bkz. Mat.21:33 ve ilgili not). İsrail’den buna karşılık sadece itaat beklerken, onlar adaletsiz ve ahlâksız (Mat.5:7) davranarak antlaşmaya sadakatsizlik etti. çukur Bkz. Yşa.16:10 ve ilgili not. bekledi. Ama Krş. Yşa.5:7, ayrıca bkz. Yşa.59:9,Yşa.59:11.
5:6 dikenli çalılar Bkz. Yşa.7:23-25; Yşa.9:18; Yşa.27:4. yağmur yağdırmasınlar Tanrı’nın halkıyla yaptığı antlaşmaya uymamanın sonucu gelen lânetlerden biri (bkz. Yas.28:23-24; 1Kr.17:1).
5:7 Bu sözlerle 1-6. ayetler arasındaki bağ ezgisinin anlamı açıklanır. Ayetin İbranicesi’nde sözcük oyunu yapılmıştır: “Adalet” (mişpat) ve “zorbalık” (mis’pa) sözcükleri ile “doğruluk” (sedaka) ve feryat” (se’aka) sözcüklerinin okunuşları benzerdir.
5:8 Evlerine ev, tarlalarına tarla katanların İsrail toprakları sadece kiralanabilirdi, çünkü toprak parçaları RAB tarafından belirli kişilere kalıcı olarak tahsis edilmişti. Bu yüzden ev ve tarla satın alanlar antlaşmaya sadakatsizlik etmiş oluyorlardı (bkz. Say.27:7-11; 1Kr.21:1-3; 1Kr.21:3’e ait not).
5:10 Bkz. Hez.45:11. Harcanan çaba ve tohum miktarı göz önüne alındığında ürünün az olması, halkın günah işlediğinin göstergesiydi (bkz. Yas.28:38-39; Hag.2:16-17).
5:11-13 Bkz. Amo.4:1-3; Amo.6:4-7.
5:14 ölüler diyarı İbranicesi, ‘mezar’ anlamına da gelir (bkz. Yar.37:35 ; Mez.49:14 ve ilgili notlar; ayrıca bkz. Makale: Cennet, Cehennem, s. 1898).
5:16 kutsal olduğunu gösterecek Bkz. Lev.10:3 ve ilgili not.
5:18 yalanla örülmüş iplere Bkz. Özd.5:22 ve ilgili not.
5:19 “Elini çabuk tutmak” ve “hızlandırmak” ifadelerinin İbranice karşılıkları, Maher-Şalal-Haş-Baz adının (bkz. Yşa.8:1-2 ve ilgili not) birinci ve üçüncü öğelerine karşılık gelmektedir. Yeşaya,oğluna bu adı verdiği zaman (Yşa.8:3), bu günahkârların alaycı sözlerine karşılık vermeyi amaçlamış olabilir. Yşa.5:26’da Tanrı’nın günahkârları hızla cezalandırdığı görülür. İsrail’in Kutsalı Bkz. Yşa.1:4 ve ilgili not.
5:24 İsrail’in Kutsalı’nın... küçümsediler Bkz. Yşa.5:19; ayrıca bkz. Yşa.1:4 ve ilgili not.
5:25 Dağlar titriyor Bkz. Yşa.64:3; Mez.18:7; Yer.4:24-26; Mik.1:4; Hab.3:6,Hab.3:10. Bütün bunlara karşın... eli hâlâ kalkmış Yşa.9:12,Yşa.9:17,Yşa.9:21 ve Yşa.10:4’te yinelenen bir deyiş.
5:26 uzaktaki ulusları Ordularıyla İsrail (İÖ 722) ve Yahuda (İÖ 701) krallıklarını yenilgiye uğratanAsur ve İÖ 605’te Yahuda’ya saldırmaya başlayan Babil krallıkları. bir sancak işaretiyle Burada düşman savaşçıları bir araya toplamak anlamındadır (Yşa.13:2 ; krş. Yşa.11:10,Yşa.11:12 ve ilgili not).
5:27 yorulan, sendeleyen olmayacak Krş. Yşa.40:29-31.
5:30 O gün Bkz. Yşa.2:11,Yşa.2:17,Yşa.2:20’ye ait not. karanlık ve sıkıntı Savaşın dehşeti Yşa.8:22’de benzer sözcüklerle tanımlanır.

Videolar

Yeşaya Girişi

Yeşaya İbranice'de "Rab kurtarır" anlamına gelir. Kitabın adı olan bu ifade bir bakıma kitabın özetidir. Peygamber Yeşaya İ.Ö. 8. yüzyılın ikinci yarısında Yeruşalim'de yaşadı. Kitap üç ana bölüme ayrılabilir:

1. 1-39 arasındaki bölümler güneydeki Yahuda krallığının güçlü komşusu Asur tarafından tehdit edildiği dönemi anlatıyor. Yeşaya, Yahuda'ya yönelen gerçek tehdidin Asur'un yenilmez gücü değil, halkın günahı, Tanrı'ya başkaldırmaları ve Yahuda halkının Tanrı'ya güvensizlikleri olduğunu gördü. Peygamber çarpıcı söz ve davranışlarla Yahuda halkını doğruluğa ve adalete çağırmaktadır. Onları uyarır, Tanrı'ya kulak vermekte gecikirlerse, felaketlerin yakalarını bırakmayacağını söyler. Yeşaya, dünya çapında barışın sağlanacağı dönemi ve Davut'un soyundan gelecek olan örnek kralın gelişini de önceden bildirdi.
2. 40-55 arasındaki bölümler değişen tarihsel durumu yansıtır. Asurlular'dan sonra bölgede egemen güç haline gelen Babilliler İ.Ö. 586'da Yeruşalim'i ele geçirir ve halkını Babil'e sürgün eder. Peygamber, Tanrı'nın kendi halkını özgür kılıp Yeruşalim'e geri götüreceğini ve yeni bir yaşama kavuşturacağını müjdeler. Bu bölümlerde öne çıkan konu, Tanrı'nın tarihi yönlendiren Egemen Rab olduğu, halkının aracılığıyla öteki ulusları da bereketleyen tasarıları olduğudur.
3. 56-66 arasındaki bölümler sürgünden Yeruşalim'e dönenlere ve Tanrı'nın halkına verdiği sözleri yerine getireceğine dair güvence bekleyenlere sesleniyor. Ayrıca doğruluk, adalet, Şabat Günü'ne uyulması ve dua konusunda kaygılar dile getiriliyor. Özet olarak kitap Tanrı'nın mutlak büyüklüğünü, üstünlüğünü vurguluyor. Bütün öbür ilahlar Rab'bin önünde sadece cansız putlar.

Ana Hatlar:

1:1-12:6 Uyarılar, vaatler
13:1-23:18 Ulusların cezalandırılması
24:1-27:13 Tanrı'nın dünyayı yargılaması
28:1-35:10 Yeni uyarılar ve vaatler
36:1-39:8 Yahuda Kralı Hizkiya ve Asurlular
40:1-55:13 Vaat ve umut bildirileri
56:1-66:24 Son uyarılar ve vaatler
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş