Notlar
36:1-39:8 Bu bölümlerdeki ayetlerin çoğu 2Kr.18:13-20:19’daki (bkz. ilgili notlar) sözlerle benzerdir. 36-37. bölümlerAsur’un yıkılışı hakkında söylenen sözlerin gerçekleşmesini tanımlarken, 38-39. bölümler Babil temasının işlendiği 40-66. bölümlere işaret etmektedir. Bu bölümlerde Ahaz’ın otuz yıl önce Asurlular’a güvenmekle yaptığı budalalık vurgulanır.
36:1 Hizkiya’nın krallığının on dördüncü yılında İÖ 701’de. İÖ 715-686 yıllarında tek başına kral olan Hizkiya, yaklaşık İÖ 729’dan 715’e dek tahtı babasıyla birlikte paylaşmıştı. Sanherib İÖ 705-681 arasında Asur’u yönetti. kentlerine... hepsini Bkz. 2Kr.18:13’e ait not.
36:2 Lakiş’ten Yeruşalim’in güneybatısında, başkente geliş yolunda bulunduğundan ötürü önem kazanan kent (bkz. Yer.34:7 ve ilgili not). Tarlası... su yolunun Bkz. 2Kr.18:17’ye ait not.
36:3 Saray sorumlusu Bkz. 22:15 ve ilgili not. Elyakim Bkz. 22:20-21 ve ilgili notlar. Yazman Muhtemelen dışişleri bakanına denk bir görevdi (ayrıca bkz. 2Sa.8:17’ye ait not). Şevna Bkz. 22:15 ve ilgili not. devlet tarihçisi Resmi bir görevliydi (ayrıca bkz. 2Sa.8:16; 1Kr.4:3).
36:4,13 Büyük kral Bkz. 2Kr.18:19’a ait not.
36:5 ayaklanıyorsun Bkz. 2Kr.17:4; 18:7 ve ilgili not.
36:6,9 Mısır’a güveniyorsun Krş. 10:20. Oysa Yeşaya, İsrail halkına Mısır’a güvenmemesi gerektiğini defalarca bildirmişti (bkz. Yşa.30-33. bölümler).
36:6 kırık kamış Krş. Hez.29:6-7 ; bkz. 29:6’ya ait not. Mısır’a Bkz. 20:5; 30:1 ve ilgili notlar. Firavun Krş. 30:3.
36:7 bu sunağın Süleyman’ın tapınağındaki. tapınma yerlerini, sunaklarını Hizkiya, Baallar’a adanan bu tapınakların çoğunu yok etmişti (bkz. 2Kr.18:4’e ait not; ayrıca bkz. 2Ta.3 1:1).
36:8 Binicileri Bu tarihlerde savaşlarda süvari birlikleri bulunmadığına göre bu kişiler atlı savaş arabası sürücüleri olmalıdır (bkz. 36:9). Binicileri sağlayabilirsen Bkz. 2Kr.18:23’e ait not. ikibin at Herhangi bir ordu için büyük bir sayı. Atlar ve savaş arabaları oldukça değerliydi (bkz. 30:16’ya ait not).
36:10 İş galci kuvvetler çoğu zaman bozguna uğrattıkları halkın ilâhlarıyla işbirliği yaptıklarını iddia ederdi. Firavun Neko da benzer olarak Tanrı’nın verdiği görevi yerine getirdiğini söylemişti (2Ta.35:21).
36:11 Elyakim... Yoah Bkz. 36:3 ve ilgili not. Aramice Bkz. 2Kr.18:26’ya ait not. Yahudice konuşma Görevliler, komutanın halkın anladığı dili konuşarak halkın cesaretini kıracağından korkmuştu.
36:12 dışkısını yemek, idrarını içmek Kuşatma nedeniyle baş gösterecek kıtlık kaba biçimde tanımlanıyor (krş. 36:16; 2Kr.6:25 ve ilgili notlar).
36:16-17 gelip... götürene kadar Asurlular asi halkları dizginlemek amacıyla onları sürgüne gönderirdi (bkz. 2Kr.15:29; 17:6 ve ilgili notlar). tahıl... şarap İsrailliler’in ürettiği iki temel gıda ürünü (krş. Yas.28:51; Hag.1:11 ve ilgili not). kendi asmasından, kendi incir ağacından Bkz. 1Kr.4:25; Mik.4:4 ve ilgili not; Zek.3:10 ve ilgili not.
36:18-20 Bkz. 10:8-11.
36:19 Hama’nın,Arpat’ın Bkz. 10:9 ve ilgili not. Sefarvayim’in MuhtemelenAram’ın (Suriye) kuzeyinde Hama’ya yakın bir yer. Asurlular buranın yerlilerini Samiriye’ye sürmüş, onlar da ilâhları Adrammelek ve Anammelek’e tapınmayı sürdürmüşlerdi (bkz. 2Kr.17:24,31). Samiriye’yi Asurlular her halkın kendi ilâhı olduğuna inandıklarından, Yahuda’nın Tanrısı’nın Samiriyeliler’in inandığından başka bir Tanrı olduğunu varsayıyorlardı.
36:21 Herkes sustu Asurlular etkileyici sözlerinin ( 36:4-20) İsrailliler’i telaşlandıracağını ummuşlardı.
36:22 Bkz. 36:3 ve ilgili not. giysilerini yırttılar Bkz. 2Kr.18:37’ye ait not.