Mısır'dan Çıkış 32:1-35

32
Altın Buzağı
(Yas.9:7-29)
1 Halk Musa'nın dağdan inmediğini, geciktiğini görünce, Harun'un çevresine toplandı. Ona, “Kalk, bize öncülük edecek bir ilah yap” dediler, “Bizi Mısır'dan çıkaran adama, Musa'ya ne oldu bilmiyoruz!”
2Harun, “Karılarınızın, oğullarınızın, kızlarınızın kulağındaki altın küpeleri çıkarıp bana getirin” dedi. 3Herkes kulağındaki küpeyi çıkarıp Harun'a getirdi. 4 Harun altınları topladı, oymacı aletiyle buzağı biçiminde dökme bir put yaptı. Halk, “Ey İsrailliler, sizi Mısır'dan çıkaran Tanrınız budur!” dedi.
5Harun bunu görünce, buzağının önünde bir sunak yaptı ve, “Yarın RAB'bin onuruna bayram olacak” diye ilan etti. 6 Ertesi gün halk erkenden kalkıp yakmalık sunular sundu, esenlik sunuları getirdi. Yiyip içmeye oturdu, sonra kalkıp çılgınca eğlendi.
7RAB Musa'ya, “Aşağı in” dedi, “Mısır'dan çıkardığın halkın baştan çıktı. 8Buyurduğum yoldan hemen saptılar. Kendilerine dökme bir buzağı yaparak önünde tapındılar, kurban kestiler. ‘Ey İsrailliler, sizi Mısır'dan çıkaran ilahınız budur!’ dediler.”
9RAB Musa'ya, “Bu halkın ne inatçı olduğunu biliyorum” dedi, 10“Şimdi bana engel olma, bırak öfkem alevlensin, onları yok edeyim. Sonra seni büyük bir ulus yapacağım.”
11 Musa Tanrısı RAB'be yalvardı: “Ya RAB, niçin kendi halkına karşı öfken alevlensin? Onları Mısır'dan büyük kudretinle, güçlü elinle çıkardın. 12Neden Mısırlılar, ‘Tanrı kötü amaçla, dağlarda öldürmek, yeryüzünden silmek için onları Mısır'dan çıkardı’ desinler? Öfkelenme, vazgeç halkına yapacağın kötülükten. 13 Kulların İbrahim'i, İshak'ı, İsrail'i anımsa. Onlara kendi üzerine ant içtin, ‘Soyunuzu gökteki yıldızlar kadar çoğaltacağım. Söz verdiğim bu ülkenin tümünü soyunuza vereceğim. Sonsuza dek onlara miras olacak’ dedin.” 14Böylece RAB halkına yapacağını söylediği kötülükten vazgeçti.
15Musa döndü, elinde antlaşma koşulları yazılı iki taş levhayla dağdan indi. Levhaların ön ve arka iki yüzü de yazılıydı. 16Onları Tanrı yapmıştı, üzerlerindeki oyma yazılar O'nun yazısıydı.
17Yeşu, bağrışan halkın sesini duyunca, Musa'ya, “Ordugahtan savaş sesi geliyor!” dedi.
18Musa şöyle yanıtladı:
“Ne yenenlerin,
Ne de yenilenlerin sesidir bu;
Ezgiler duyuyorum ben.”
19Musa ordugaha yaklaşınca, buzağıyı ve oynayan insanları gördü; çok öfkelendi. Elindeki taş levhaları fırlatıp dağın eteğinde parçaladı. 20Yaptıkları buzağıyı alıp yaktı, toz haline gelinceye dek ezdi, sonra suya serperek İsrailliler'e içirdi.
21Harun'a, “Bu halk sana ne yaptı ki, onları bu korkunç günaha sürükledin?” dedi.
22Harun, “Öfkelenme, efendim!” diye karşılık verdi, “Bilirsin, halk kötülüğe eğilimlidir. 23 Bana, ‘Bize öncülük edecek bir ilah yap. Bizi Mısır'dan çıkaran adama, Musa'ya ne oldu bilmiyoruz’ dediler. 24Ben de, ‘Kimde altın varsa çıkarsın’ dedim. Altınlarını bana verdiler. Ateşe atınca, bu buzağı ortaya çıktı!”
25Musa halkın başıboş hale geldiğini gördü. Çünkü Harun onları dizginlememiş, düşmanlarına alay konusu olmalarına neden olmuştu. 26Musa ordugahın girişinde durdu, “RAB'den yana olanlar yanıma gelsin!” dedi. Bütün Levililer çevresine toplandı.
27Musa şöyle dedi: “İsrail'in Tanrısı RAB diyor ki, ‘Herkes kılıcını kuşansın. Ordugahta kapı kapı dolaşarak kardeşini, komşusunu, yakınını öldürsün.’ ” 28Levililer Musa'nın buyruğunu yerine getirdiler. O gün halktan üç bine yakın adam öldürüldü. 29Musa, “Bugün kendinizi RAB'be adamış oldunuz” dedi, “Herkes öz oğluna, öz kardeşine düşman kesildiği için bugün RAB sizi kutsadı.”
30Ertesi gün halka, “Korkunç bir günah işlediniz” dedi, “Şimdi RAB'bin huzuruna çıkacağım. Belki günahınızı bağışlatabilirim.”
31Sonra RAB'be dönerek, “Çok yazık, bu halk korkunç bir günah işledi” dedi, “Kendilerine altın put yaptılar. 32 Lütfen günahlarını bağışla, yoksa yazdığın kitaptan adımı sil.”
33RAB, “Kim bana karşı günah işlediyse onun adını sileceğim” diye karşılık verdi, 34“Şimdi git, halkı sana söylediğim yere götür. Meleğim sana öncülük edecek. Ama zamanı gelince günahlarından ötürü onları cezalandıracağım.”
35RAB halkı cezalandırdı. Çünkü Harun'a buzağı yaptırmışlardı.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

32:1 Halk Muhtemelen oymak ve boy önderleri. geciktiğini Kırk gün kırk gece (bkz. Çık.24:18 ve ilgili not). Bizi Mısır’dan çıkaran adama, Musa’ya RAB’bin sözlerini çarpıtmaktadırlar (bkz. Çık.20:2 ve ilgili not; Çık.29:46). İsrail halkı, Havva’nın Aden bahçesinde yaptığı gibi, tarih boyunca Tanrı’dan işittiklerine göre değil, gözleriyle görüp inanmak istediklerine göre hareket ederler.
32:2 altın küpeleri Mısır’dan yanlarında getirdikleri eşyalardan (bkz. Çık.3:21-22; Çık.3:21’e ait not; Çık.11:2-3; Çık.12:35-36).
32:4 buzağı biçiminde dökme Ya ağaçtan oyulmuş bir buzağı altınla kaplandı (Çık.32:20) ya da kabaca saf altın halinde döküldü ve sonradan biçim verildi. Buzağı, muhtemelen Mısır’ın boğa ilahı Apis’in görüntüsünü andırıyordu (bkz. Yer.46:15’e ait not). Böyle bir put yaparak ikinci buyruğu açıkça bozmuş oldular (Yer.20:4-5; bkz. ilgili notlar). Halk Halkı temsil eden önderler (bkz. Çık.32:1’e ait not). Mısır’dan çıkaran ilahınız RAB’bin sözleri, puta mal ediliyor (Çık.20:2; bkz. Çık.32:1’e ait not). Yüzyıllar sonra Kral Yarovam, kuzeydeki İsrail Krallığı’nda yaptırdığı iki altın buzağı heykeli için aynı sözleri kullanacaktı (bkz. 1Kr.12:28-29 ve ilgili notlar).
32:6 oturdu... çılgınca eğlendi Yaptıkları put, halkı putperestçe davranışlar sergilemeye yöneltti (bkz. 1Ko.10:7 ve ilgili not). “Çılgınca eğlenmek” olarak çevrilen İbranice fiil, cinsel ahlâksızlığı da ima eder. Eski dönemlerde putperestlerin ibadetleri müstehcen eğlenceler içerirdi.
32:7,9 halkın... Bu halkın Bkz. Çık.3:10; Çık.17:4’e ait not.
32:7 halkın baştan çıktı Bu yüzden yok edilmeyi çoktan hak ediyordu (bkz. Çık.32:10; Yar.6:11-13).
32:10 seni büyük bir ulus yapacağım RAB’bin, İbrahim’e verdiği vaadi Musa’ya hatırlatması (bkz. Yar.12:2), Musa’yı kendi halkı için yalvarmaya teşvik edecektir.
32:11 kendi halkına Musa, Tanrı’nın İsrailliler’e seslenirken kullandığı ifadeyi kullanır (bkz. Çık.32:7’ye ait not). Bu şekilde Tanrı’nın halkıyla kurduğu özel ilişkiyi, Mısırlılar’ın gözünde Tanrı’nın yüceltilmesi için duyduğu isteği (bkz. Çık.32:12) ve son olarak Tanrı’nın İsrailliler’in atalarına verdiği büyük vaatleri (bkz. Çık.32:13) vurgulamayı amaçlamış olmalıdır.
32:14 RAB... vazgeçti Bkz. Yer.18:7-10’a ait not; ayrıca bkz. 2Sa.24:16; Mez.106:45; Amo.7:1-6.
32:15 antlaşma koşulları Bkz. Çık.16:34 ve Çık.25:16’ya ait notlar. iki taş levhayla Bkz. Çık.31:18’e ait not. dağdan indi Bkz. Çık.24:18’e ait not. iki yüzü de yazılıydı Levhaların arka yüzünde yazılanların, ön yüzde yazılmış olanların bir tekrarı mı yoksa On Buyruk’un ikinci yarısı mı olduğu bilinmemektedir. Kutsal Kitap’ın başka yerlerinde her iki yüzü de yazılı olan tomarlardan söz edilir (Hez.2:10; Zek.Hez.5:3; Va.5:1); her durumda yazılmış olanlar, Tanrı’nın Yasa’ya tâbi olanlar için öngördüğü lanet ve kutsamalardır.
32:16 Tanrı yapmıştı... O’nun yazısıydı Bkz. Çık.31:18.
32:17 Yeşu... halkın sesini duyunca Muhtemelen dağa çıkarken Musa’ya yolun yarısına kadar eşlik etmişti (bkz. Çık.24:13).
32:19 parçaladı Böylece İsrailliler’in antlaşmayı bozduğuna tanıklık etti.
32:20 yaktı... toz... ezdi Yıllar sonra Kral Yarovam’ın Beytel’de yaptıracağı sunak da böyle yıkılacaktı (bkz. Çık.32:4’e ait not; 2Kr.23:15).
32:21 korkunç günaha Bkz. Yar.20:9 ve ilgili not.
32:22-24 Çaresizlik içinde olan Harun halkı suçlar (krş. Yar.3:12-13 ve ilgili notlar), ancak RAB olanlardan onu sorumlu tutar. Harun, Musa’nın yakarışı sayesinde kurtulabilmiştir (bkz. Yas.9:20).
32:25 başıboş hale... dizginlememiş Krş. “sınır tanımaz”, Özd.29:18.
32:26 RAB’den yana olanlar yanıma gelsin Bkz. Yşu.24:15; 1Kr.18:21; Mat.6:24.
32:27 kardeşini, komşusunu, yakınını öldürsün Tanrı’nın kendi halkını bu şekilde cezalandırması acımasız görünebilir; ancak öldürülenlerin sayısının yaklaşık 600 000 erkekten sadece 3 000’i olması, bu eylemin İsrail halkının başkaldırmasında öncülük edenlere yönelik olduğunu akla getirir. Tanrı, halkını cezalandırırken de merhametlidir. Tanrı’nın gücüyle Mısır’dan yeni kurtulmuş (Çık.6-14. bölümler) ve antlaşmanın sorumluluklarını yerine getirmeyi yeni kabul eden (Çık.24. bölüm) halkın, antlaşmayı bu kadar çabuk ve açık bir şekilde bozması, onların yüreklerinin RAB’be veya antlaşmaya değil, kendi arzularının tatmin olmasına bağlı olduğunu açıkça göstermiştir.
32:28 Levililer Musa’nın buyruğunu yerine getirdiler Harun’un torunu Pinehas’la aynı olayın tekrarlandığı görülür; o olayın ardından kalıcı bir kâhinlik antlaşması ortaya çıkacaktır (bkz. Say.25:7-13).
32:29 Bugün kendinizi RAB’be adamış oldunuz Levililer, RAB’be adanmışlıkları sayesinde konutun bakıcıları ve kâhinlerin yardımcıları olarak RAB’be hizmet etmek üzere seçileceklerdir (bkz. Say.1:47-53; 1Ta.16:4-6,1Ta.16:37-42).
32:30 Belki günahınızı bağışlatabilirim İsrailliler’in veya Musa’nın sunacağı hiçbir kurban bu günahı bağışlatamazdı. Bu yüzden Musa, Tanrı ile halk arasında aracı olarak, Tanrı’nın huzurunda durup halkın bağışlanması için yakaracaktır (bkz. Çık.32:32).
32:32 yazdığın kitaptan Bkz. Mez.9:5; Mez.69:28’e ait notlar. adımısil Krş. Rom.9:3 ve ilgili not.
32:33 Musa’nın dileği bu sefer reddedilir, çünkü halkın işlediği günah Tanrı yerine puta tapmaktı ve bu en büyük günahlardan biriydi. Bu nedenle günah işleyenler bu günahlarından sorumlu tutulmalıydılar (bkz. Yas.24:16; Hez.18:4 ve ilgili not).
32:34 Şimdi git... götür Böylece Musa, RAB’den asi halkı İsrail’le antlaşmasını sürdüreceği ve toprakla ilgili vaadini gerçekleştireceği güvencesini almıştır. sana söylediğim yere Kenan topraklarına. Meleğim Bkz. Çık.23:23.

Videolar

Mısır'dan Çıkış Girişi

Mısır'dan Çıkış Kitabı, İsrail halkının yaklaşık 3 500 yıl önce köle oldukları Mısır'dan ayrılmalarını anlatır. Kitap dört ana bölüme ayrılabilir:

1. İsrailliler'in kölelikten kurtulması.
2. Sina Dağı'na yaptıkları yolculuk.
3. Tanrı'nın Sina Dağı'nda halkıyla yaptığı antlaşma.
(Bu antlaşma yaşamlarına ışık tutacak ahlaksal, sosyal ve dinsel yasaları içermekteydi.)
4. Tapınma yerinin yapımı, döşenmesi, Tanrı'ya tapınma, kâhinlerle ilgili yasalar.

Kitap, her şeyden önce Tanrı'nın halkını kölelikten kurtarıp geleceğe umutla bakan bir ulus kılmak için neler yaptığını anlatır.

Kitabın odağındaki kişi, Tanrı'nın halkını Mısır'dan çıkarmaya öncülük etsin diye seçtiği Musa'dır. 20. bölümde geçen On Buyruk kitabın en iyi bilinen konularındandır.

Ana Hatlar:

1:1-15:21 İsrailliler'in Mısır'dan kurtulması
a.1:1-22 Mısır'da kölelik
b.2:1-4:31 Musa'nın doğumu ve gençlik yılları
c.5:1-11:10 Musa'yla Harun'un firavuna meydan okuması
ç.12:1-15:21 Fısıh kurbanı ve Mısır'dan çıkış
15:22-18:27 Kamış Denizi'nden Sina Dağı'na göç
19:1-24:18 Sina Dağı'nda yapılan antlaşma
25:1-40:38 Buluşma Çadırı'yla tapınma kuralları
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş