Elçilerin İşleri 13:4-14

« Elçilerin İşleri 12 | Elçilerin İşleri 13 | Elçilerin İşleri 14 »
Kıbrıs'ta
4Kutsal Ruh'un buyruğuyla yola çıkan Barnaba'yla Saul, Selefkiye'ye gittiler, oradan da gemiyle Kıbrıs'a geçtiler. 5Salamis'e varınca Yahudiler'in havralarında Tanrı'nın sözünü duyurmaya başladılar. Yuhanna'yı da yardımcı olarak yanlarına almışlardı.
6Adayı baştan başa geçerek Baf'a geldiler. Orada büyücü ve sahte peygamber Baryeşu adında bir Yahudi'yle karşılaştılar. 7-8Baryeşu, Vali Sergius Pavlus'a yakın biriydi. Akıllı bir kişi olan vali, Barnaba'yla Saul'u çağırtıp Tanrı'nın sözünü dinlemek istedi. Ne var ki Baryeşu –büyücü anlamına gelen öbür adıyla Elimas– onlara karşı koyarak valiyi iman etmekten caydırmaya çalıştı. 9-10Ama Kutsal Ruh'la dolan Saul, yani Pavlus, gözlerini Elimas'a dikerek, “Ey İblis'in oğlu!” dedi. “Yüreğin her türlü hile ve sahtekârlıkla dolu; doğru olan her şeyin düşmanısın. Rab'bin düz yollarını çarpıtmaktan vazgeçmeyecek misin? 11İşte şimdi Rab'bin eli sana karşı kalktı. Kör olacaksın, bir süre gün ışığını göremeyeceksin.”
O anda adamın üzerine bir sis, bir karanlık çöktü. Dört dönerek, elinden tutup kendisine yol gösterecek birilerini aramaya başladı. 12Olanları gören vali, Rab'le ilgili öğretiyi hayranlıkla karşıladı ve iman etti.
Pisidya Sınırındaki Antakya'da
13Pavlus'la beraberindekiler Baf'tan denize açılıp Pamfilya bölgesinin Perge Kenti'ne gittiler. Yuhanna ise onları bırakıp Yeruşalim'e döndü. 14Onlar Perge'den yollarına devam ederek Pisidya sınırındaki Antakya'ya geçtiler. Şabat Günü havraya girip oturdular.
« Elçilerin İşleri 12 | Elçilerin İşleri 13 | Elçilerin İşleri 14 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

13:4 Bkz. Harita: Kitabın sonunda, no.13. Selefkiye Antakya’nın liman kenti. Kıbrıs O dönemde bu adada birçok Yahudi yaşıyordu ve kurtuluş müjdesi burada daha önce duyurulmuştu (Elç.11:19-20 ve ilgili not).
13:5 Salamis Kıbrıs’ta bir liman kenti. Yuhanna Bkz. Elç.12:25; Kol.4:10 ve ilgili notlar. yardımcı Bazı yorumculara göre bu terimin kullanılmış olması, onun yeni imanlılara Tanrı’nın sözünü öğreterek hizmet ettiğinin göstergesidir; ancak Luka’nın bu terimi genellikle daha geniş anlamda kullandığı görülmektedir (bkz. örn. Elç.26:16 ; “hizmetkâr”, Luk.1:1-3).
13:6 Baf Salamis’ten 160 km kadar uzakta, Kıbrıs’ın batı kıyısındaki bu liman kenti, Romalı yöneticilerin karargâhıydı.
13:7-8 vali Latincesi “prokonsül”. Prokonsül, Roma senatosu tarafından atanan valilerin resmi unvanıydı. Kıbrıs, Roma senatosuna bağlı bir il olduğundan, buraya bir prokonsül atanırdı. büyücü anlamına gelen Elimas Muhtemelen kendi kendine koyduğu, ‘alim’ anlamında Aramice bir ad.
13:9 Saul... yani Pavlus Saul adı onun Yahudi kökenli olduğunu, Pavlus adı ise onun Romalı kültürünü yansıtır. Bu ayetten itibaren Elçilerin İşleri’nde Saul’dan Pavlus olarak söz edilir. Pavlus, hizmetini artık Yahudi olmayanlara yönelttiğinden dolayı bu adı kullanmayı seçmiş olabilir (bkz. Elç.15:12’ye ait not).
13:11 Rab’bin eli Bkz. Elç.11:21’e ait not. Kör olacaksın Krş. Elç.9:8-18.
13:13 Bkz. Harita: Pavlus’un Birinci Müjdeleme Yolculuğu, s. 1613. Pamfilya bölgesinin Perge Kenti Likya (BatıAkdeniz) ve Kilikya (Doğu Akdeniz) bölgeleri arasında bir sahil bölgesi olan Pamfilya’nın başkenti (Orta Akdeniz’de, Antalya yakınlarında). Yuhanna ise onları bırakıp Yuhanna Markos’un geri dönmesinin nedeni, Yeruşalim’i özlemesi, Pavlus’un planlarında değişiklik (ve böylece Galatya’ya bir yolculuk) yapmasını gerekli kılan bir hastalık geçirmesi veya önderliğin Barnaba’dan Pavlus’a geçmesi olabilir. Pavlus’un, Yuhanna Markos’un ayrılışından duyduğu hoşnutsuzluktan daha sonra söz edilecektir (Elç.15:37-39).
13:14 Pisidya Bkz. Elç.14:24’e ait not. Antakya Kalıntıları Yalvaç yakınlarında bulunan buAntakya, Hatay’dakiAntakya kenti gibi, adını Büyük İskender’in ölümünden sonra tahta geçen Suriye KralıAntiohos’tan almıştır. Önemli yolların geçtiği bir ticaret merkezi olan kent, büyük bir Yahudi nüfusuna sahipti. Roma vatandaşlığı (bütün ayrıcalıklarıyla) ve bedava toprak verilen emekli askerlerin yaşadığı bir Roma kolonisiydi. havra Tanrı’nın kurtuluş tasarısına ilişkin derin bilgiye sahip olan Pavlus (bkz. Elç.13:46; Rom.1:16 ve ilgili not; Rom.2:9-1 1 ve ilgili not; ayrıca bkz. Rom.9-11. bölümler; Ef.3:2-13), Yahudiler izin verdiği sürece, havralarda Tanrı’nın sözünü duyururdu (bkz. Elç.13:5; Elç.14:1; Elç.17:1,Elç.17:10,Elç.17:17; Elç.18:4,Elç.18:19; Elç.19:8). EskiAntlaşma metinlerini bilen Yahudiler’in düzenli olarak bir araya geldiği havralar, kurtuluş müjdesinin duyurulması için uygun ortamlardı. Havrayı ziyaret eden Pavlus gibi din bilginlerini (Kutsal Yasa öğretmenlerini) topluluğa hitap etmeye davet etmek geleneksel bir uygulamaydı.
13:14-41 Bkz. Luk.4:16-21.
13:4-14:28 Bkz. Harita: Pavlus’un Birinci Müjdeleme Yolculuğu, s. 1613.

Videolar

Elçilerin İşleri Girişi

Genel Bakış: Eski çağlarda yazılmış olan birçok yapıtın yazarı gibi, bu kitabın yazarı da kendini doğrudan bize tanıtmıyor. Bununla birlikte, ikinci yüzyılda yaşamış ve bir kısmı İsa'nın elçilerini bizzat tanımış inanlı yazarların hepsi, bu kitabı Luka'nın yazdığında birleşiyorlar. Kitabın yakından incelenmesi halinde «sevgili hekim» Luka'nın (Kol.4:14) elinden çıktığına dair ipuçları görülebilir. Örneğin «biz» çoğul zamirinin kullanılmış olmasından yazarın, Pavlus'un yol arkadaşlarından biri olduğunu anlıyoruz (16:10-17; 20:5-21:18; 27:1-28:16). Yazarın titiz biri olduğu su götürmez bir gerçek. Elçilerin İşleri Yeruşalim, Sezariye, Antakya, Efes, Korint, Atina, Roma ve daha birçok yere ilişkin kesin ve doğru tasvirlerle doludur. Arkeolojik araştırma ve bulgular, gidilen, gezilen yerlerin çeşitliliğine ve büyük kültür farklarına rağmen Luka'nın, kullandığı terim ve kavramlarda ne denli tutarlı olduğunu ortaya koyuyor. Bununla birlikte Luka'nın kendisi, Elçilerin İşleri Kitabı'nın ilk inanlı topluluklarının bütün bir tarihçesi olmadığını ifade ediyor. Örneğin bölüm 8'de, topluluğun dağıtıldığını, inanlıların Müjde'yi yaya yaya dört bir yana gittiklerini yazar. Bunun sonucunda birçok yerde yerli topluluklar filizlenip gelişir. Ama Luka bu toplulukların tarihçesini yazmaya girişmez. Sonuç olarak, Elçilerin İşleri, kilisenin büyüyüp gelişmesinde önemli bir yer tutan, ders alabileceğimiz temel olaylar dizisini sunuyor bize.

İsa'nın göğe yükseldiği İ.S. 30 yılları ile Elçi Pavlus'un Roma'da tutuklandığı İ.S. 63 yılları arasındaki dönemi konu eden kitap, büyük olasılıkla bu tarihten az sonra yazıldı.

İncil'deki Yeri: Elçilerin İşleri, Luka'nın bir devamıdır. Her iki kitabın da Teofilos adında bir adama hitaben yazıldığı özellikle belirtiliyor. Luka, İsa'nın başlangıçtan göğe alındığı güne dek yapıp öğrettiklerini kaydeder (1:1-3). İncil'in ilk dört kısmından sonra yer alan ve Müjde'nin Yeruşalim'den Anadolu'ya, oradan da antik çağın merkezi Roma'ya yayılışını anlatan Elçilerin İşleri Kitabı, bu özelliğiyle bir köprü görevi görmekte ve İncil'deki mektuplara zemin hazırlamaktadır. Örneğin kitap, Pavlus'un, adını sanını anarak sonradan mektuplar yazdığı birçok kente yaptığı ziyaretleri anlatıyor. Elçilerin İşleri Kitabı'nın bir diğer önemli özelliği, inanlılar topluluğunun ders alabileceği ilkeleri de sergilemesidir.

Konusu: Elçilerin İşleri Kitabı, ilk Mesih inanlılarının Müjde'yi, «Yeruşalim'de, bütün Yahudiye ve Samiriye'de ve dünyanın dört bucağında» (1:8) nasıl yaymaya başladıklarını anlatır. Bütün bu olaylar Kutsal Ruh'un inanlılar topluluğuna verilmesiyle başlar (bölüm 2). Sonraki bölümler, Tanrı'nın kilisesini adım adım nasıl yönlendirdiğini gözler önüne serer. İsa'nın elçileri dolaşıp Müjde'yi yayarken Tanrı da yaptığı mucizelerle onların bildirisini doğruladı (3:1-10; 14:3). Kilise, Yahudi din önderlerinin başını çektiği karşı koymalara rağmen hızla büyüdü. Gerçekte Yahudi kökenli olan inanlılar topluluğunun bütün ulusları kucaklayan bir kimliğe nasıl kavuştuğu, Elçilerin İşleri Kitabı'nda ön plana çıkan önemli konulardan biridir (10:1-11:18 ve 15. bölümün tamamı).

Ana Hatlar:

1:1-11 İsa'nın son buyrukları ve göğe alınması
1:12-8:3 Yeruşalim'deki inanlılar topluluğu
8:4-9:43 Tanrı sözünün Yahudiye ve Samiriye'de yayılması, Pavlus'un iman etmesi
10:1-11:30 Yahudi olmayan ilk inanlılar
12:1-25 Baskılara karşı zafer
13:1-28:31 Pavlus'un elçilik görevi:
13:1-14:28 İlk yolculuk
15:1-35 Yeruşalim'deki toplantı
15:36-18:22 İkinci yolculuk
18:23-21:16 Üçüncü yolculuk
21:17-28:31 Pavlus'un tutukluluk dönemi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş