Elçilerin İşleri 7:20-44

« Elçilerin İşleri 6 | Elçilerin İşleri 7 | Elçilerin İşleri 8 »
20-21 “O sırada, son derece güzel bir çocuk olan Musa doğdu. Musa, üç ay babasının evinde beslendikten sonra açıkta bırakıldı. Firavunun kızı onu bulup evlat edindi ve kendi oğlu olarak yetiştirdi. 22Musa, Mısırlılar'ın bütün bilim dallarında eğitildi. Gerek sözde, gerek eylemde güçlü biri oldu.
23 “Kırk yaşını doldurunca Musa'nın yüreğinde öz kardeşleri İsrailoğulları'nın durumunu yakından görme arzusu doğdu. 24Onlardan birine haksızlık edildiğini gören Musa, onu savundu. Haksızlığı yapan Mısırlı'yı öldürerek ezilenin öcünü aldı. 25‘Kardeşlerim Tanrı'nın benim aracılığımla kendilerini kurtaracağını anlarlar’ diye düşünüyordu. Ama onlar bunu anlamadılar. 26Ertesi gün Musa, kavga eden iki İbrani'yle karşılaşınca onları barıştırmak istedi. ‘Efendiler’ dedi, ‘Siz kardeşsiniz. Niye birbirinize haksızlık ediyorsunuz?’
27“Ne var ki, soydaşına haksızlık eden kişi Musa'yı yana iterek, ‘Kim seni başımıza yönetici ve yargıç atadı?’ dedi. 28‘Yoksa dün Mısırlı'yı öldürdüğün gibi beni de mi öldürmek istiyorsun?’ 29 Bu söz üzerine Musa Midyan ülkesine kaçtı. Orada gurbette yaşadı ve iki oğul babası oldu.
30 “Kırk yıl geçtikten sonra Musa'ya, Sina Dağı'nın yakınlarındaki çölde, yanan bir çalının alevleri içinde bir melek göründü. 31-32Musa gördüklerine şaştı. Daha yakından bakmak için yaklaştığında, Rab ona şöyle seslendi: ‘Senin atalarının Tanrısı, İbrahim'in, İshak'ın ve Yakup'un Tanrısı benim.’ Korkuyla titreyen Musa bakmaya cesaret edemedi.
33“Sonra Rab, ‘Çarıklarını çıkar! Çünkü bastığın yer kutsal topraktır’ dedi. 34‘Mısır'da halkıma yapılan baskıyı yakından gördüm, iniltilerini duydum ve onları kurtarmaya geldim. Şimdi gel, seni Mısır'a göndereceğim.’
35“Bu Musa, ‘Kim seni yönetici ve yargıç atadı?’ diye reddettikleri Musa'ydı. Tanrı onu, çalıda kendisine görünen meleğin aracılığıyla yönetici ve kurtarıcı olarak gönderdi. 36 Halkı Mısır'dan çıkaran, orada, Kamış Denizi'nde ve kırk yıl boyunca çölde belirtiler ve harikalar yapan oydu. 37 İsrailoğulları'na, ‘Tanrı size kendi kardeşlerinizin arasından benim gibi bir peygamber çıkaracak’ diyen Musa odur. 38 Çöldeki topluluğun arasında yaşamış, Sina Dağı'nda kendisiyle konuşan melekle ve atalarımızla birlikte bulunmuş olan odur. Bize iletmek üzere yaşam dolu sözler aldı.
39“Ne var ki, atalarımız onun sözünü dinlemek istemediler. Onu reddettiler, Mısır'a dönmeyi özler oldular. 40 Harun'a, ‘Bize öncülük edecek ilahlar yap’ dediler. ‘Çünkü bizi Mısır'dan çıkaran o Musa'ya ne oldu bilmiyoruz!’ 41Ve o günlerde buzağı biçiminde bir put yapıp ona kurban sundular. Kendi elleriyle yaptıkları bu put için bir şenlik düzenlediler. 42 Bu yüzden Tanrı onlardan yüz çevirip onları göksel cisimlere kulluk etmeye terk etti. Peygamberlerin kitabında yazılmış olduğu gibi:
‘Ey İsrail halkı,
Çölde kırk yıl boyunca
Bana mı sunular, kurbanlar sundunuz?
43Siz Molek'in çadırını
Ve ilahınız Refan'ın[a] yıldızını taşıdınız.
Tapınmak için yaptığınız putlardı bunlar.
Bu yüzden sizi Babil'in ötesine süreceğim.’
44 “Çölde atalarımızın Tanıklık Çadırı[b] vardı. Musa bunu, kendisiyle konuşan Tanrı'nın buyurduğu gibi, gördüğü örneğe göre yapmıştı.
« Elçilerin İşleri 6 | Elçilerin İşleri 7 | Elçilerin İşleri 8 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

7:22 Musa, Mısırlılar’ın bütün bilim dallarında eğitildi EskiAntlaşma’da belirtilmemiştir, ancak firavunun kızının evinde büyüdüğüne göre böyle olması beklenir. sözde... güçlü biri Bkz. Çık.4:10 ve ilgili not.
7:29 Midyan ülkesine kaçtı Bkz. Çık.2:15 ve ilgili not. iki oğul Gerşom ve Eliezer (Çık.2:22; Çık.11:2-4; 1Ta.23:15).
7:30 Kırk yıl geçtikten sonra 23. ayetteki kırk yılla birlikte seksen yıl eder (Çık.7:7). Sina Dağı Çık.3:1’de Horev Dağı olarak adlandırılır (bkz. ilgili not).
7:35 Bu Musa... yönetici ve kurtarıcı olarak gönderdi Bkz. Elç.7:9-10’ a ait not. çalıda... meleğin Bkz. Çık.3:2.
7:37 benim gibi bir peygamber Bkz. Elç.3:22-26 ve ilgili notlar.
7:38 kendisiyle konuşan melekle Kutsal Yasa Musa’ya melek aracılığıyla verilmişti (krş. Çık.3:2; ayrıca bkz. Elç.1:52-53; Gal.3:19; İbr.2:2-3). Bize iletmek üzere... sözler aldı Musa, Sina Dağı’nda Tanrı ile İsrail arasında aracı olmuştu.
7:39 onun sözünü dinlemek istemediler Tanrı’nın temsilcisinin buyruklarının sürekli reddedilmesi vurgulanıyor.
7:40 Bize... ilahlar yap Tanrı Kutsal Yasa’nın buyruklarını Musa’ya verirken, halk Tanrı’yı reddederek altın bir buzağı yapmıştı (Çık.32:1). İsrail halkının Mısır’da geçirdiği uzun yıllar içerisinde putperestliğin etkisinde kaldığı anlaşılıyor.
7:42 Tanrı onlardan yüz çevirip Bkz. Rom.1:24. göksel cisimlere Bkz. Yer.19:13’e ait not.
7:43 İstefanos,Amo.5:25-27’nin Septuaginta çevirisinden alıntı yapar; yalnızca “Şam” yerine “Babil” demiştir. Yahuda (güneydeki krallık) halkı Babilliler tarafından saldırıya uğrayıp vaat edilen topraklardan sürülmüştü (Peygamber Amos, kuzeydeki krallığın, yani İsrail ile Efrayim halkınınAsurlular tarafından sürgüne gönderileceğini bildirmişti). Molek... Refan Bkz. Amo.5:26’ya ait not. Molek Bkz. Lev.18:21’e ait not. Refan Öbür adıyla Remfan, Satürn gezegeniyle ilişkilendirilen, eski çağlarda Kenan toprakları ve civarındaki bazı halkların taptığı bir ilahtı.
7:44 Tanıklık Çadırı Bkz. Çık.27:21’e ait not.
7:44-50 İstefanos, Elç.6:13’teki (bkz. ilgili not) suçlama nedeniyle, sözlerini tapınağın anlamı ve önemi hakkında konuşarak sonlandırır. İsa’nın tapınağın yerini alması, Yuhanna’nın yazılarında daha öne çıkar (bkz. Yu.1:14,Yu.1:51; Yu.2:13-21; Va.2 Yu.1:22).
7:2-53 Bkz. Giriş. İstefanos’un savunmasına diğerlerininkilerden daha fazla yer verilmesi, kitabın amacı açısından olayın önemli olduğunu gösterir. Savunması Yahudi inancının üç temel direği hakkındadır: (1) ülke, yani vaat edilen topraklar (Elç.7:2-36), (2) Kutsal Yasa (Elç.7:37-43) ve (3) tapınak (Elç.7:44-50).

Videolar

Elçilerin İşleri Girişi

Genel Bakış: Eski çağlarda yazılmış olan birçok yapıtın yazarı gibi, bu kitabın yazarı da kendini doğrudan bize tanıtmıyor. Bununla birlikte, ikinci yüzyılda yaşamış ve bir kısmı İsa'nın elçilerini bizzat tanımış inanlı yazarların hepsi, bu kitabı Luka'nın yazdığında birleşiyorlar. Kitabın yakından incelenmesi halinde «sevgili hekim» Luka'nın (Kol.4:14) elinden çıktığına dair ipuçları görülebilir. Örneğin «biz» çoğul zamirinin kullanılmış olmasından yazarın, Pavlus'un yol arkadaşlarından biri olduğunu anlıyoruz (16:10-17; 20:5-21:18; 27:1-28:16). Yazarın titiz biri olduğu su götürmez bir gerçek. Elçilerin İşleri Yeruşalim, Sezariye, Antakya, Efes, Korint, Atina, Roma ve daha birçok yere ilişkin kesin ve doğru tasvirlerle doludur. Arkeolojik araştırma ve bulgular, gidilen, gezilen yerlerin çeşitliliğine ve büyük kültür farklarına rağmen Luka'nın, kullandığı terim ve kavramlarda ne denli tutarlı olduğunu ortaya koyuyor. Bununla birlikte Luka'nın kendisi, Elçilerin İşleri Kitabı'nın ilk inanlı topluluklarının bütün bir tarihçesi olmadığını ifade ediyor. Örneğin bölüm 8'de, topluluğun dağıtıldığını, inanlıların Müjde'yi yaya yaya dört bir yana gittiklerini yazar. Bunun sonucunda birçok yerde yerli topluluklar filizlenip gelişir. Ama Luka bu toplulukların tarihçesini yazmaya girişmez. Sonuç olarak, Elçilerin İşleri, kilisenin büyüyüp gelişmesinde önemli bir yer tutan, ders alabileceğimiz temel olaylar dizisini sunuyor bize.

İsa'nın göğe yükseldiği İ.S. 30 yılları ile Elçi Pavlus'un Roma'da tutuklandığı İ.S. 63 yılları arasındaki dönemi konu eden kitap, büyük olasılıkla bu tarihten az sonra yazıldı.

İncil'deki Yeri: Elçilerin İşleri, Luka'nın bir devamıdır. Her iki kitabın da Teofilos adında bir adama hitaben yazıldığı özellikle belirtiliyor. Luka, İsa'nın başlangıçtan göğe alındığı güne dek yapıp öğrettiklerini kaydeder (1:1-3). İncil'in ilk dört kısmından sonra yer alan ve Müjde'nin Yeruşalim'den Anadolu'ya, oradan da antik çağın merkezi Roma'ya yayılışını anlatan Elçilerin İşleri Kitabı, bu özelliğiyle bir köprü görevi görmekte ve İncil'deki mektuplara zemin hazırlamaktadır. Örneğin kitap, Pavlus'un, adını sanını anarak sonradan mektuplar yazdığı birçok kente yaptığı ziyaretleri anlatıyor. Elçilerin İşleri Kitabı'nın bir diğer önemli özelliği, inanlılar topluluğunun ders alabileceği ilkeleri de sergilemesidir.

Konusu: Elçilerin İşleri Kitabı, ilk Mesih inanlılarının Müjde'yi, «Yeruşalim'de, bütün Yahudiye ve Samiriye'de ve dünyanın dört bucağında» (1:8) nasıl yaymaya başladıklarını anlatır. Bütün bu olaylar Kutsal Ruh'un inanlılar topluluğuna verilmesiyle başlar (bölüm 2). Sonraki bölümler, Tanrı'nın kilisesini adım adım nasıl yönlendirdiğini gözler önüne serer. İsa'nın elçileri dolaşıp Müjde'yi yayarken Tanrı da yaptığı mucizelerle onların bildirisini doğruladı (3:1-10; 14:3). Kilise, Yahudi din önderlerinin başını çektiği karşı koymalara rağmen hızla büyüdü. Gerçekte Yahudi kökenli olan inanlılar topluluğunun bütün ulusları kucaklayan bir kimliğe nasıl kavuştuğu, Elçilerin İşleri Kitabı'nda ön plana çıkan önemli konulardan biridir (10:1-11:18 ve 15. bölümün tamamı).

Ana Hatlar:

1:1-11 İsa'nın son buyrukları ve göğe alınması
1:12-8:3 Yeruşalim'deki inanlılar topluluğu
8:4-9:43 Tanrı sözünün Yahudiye ve Samiriye'de yayılması, Pavlus'un iman etmesi
10:1-11:30 Yahudi olmayan ilk inanlılar
12:1-25 Baskılara karşı zafer
13:1-28:31 Pavlus'un elçilik görevi:
13:1-14:28 İlk yolculuk
15:1-35 Yeruşalim'deki toplantı
15:36-18:22 İkinci yolculuk
18:23-21:16 Üçüncü yolculuk
21:17-28:31 Pavlus'un tutukluluk dönemi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş