Notlar
3:2-6 İsrailliler, kralların (bkz.
1Sa.24:8;
2Sa.14:4;
1Kr.1:16) ve öbür kişilerin (bkz.
Yar.23:7;
Yar.33:3;
Yar.44:14) önünde eğilmeye razı bir tutum içindeydi; İsrail ve Amalek arasında uzun zamandan beri devam eden düşmanlık, hem Mordekay’ın eğilmeyi reddetmesinin hem de Haman’ın tüm Yahudiler’i yok etmek istemesinin (
Yar.3:5-6) nedenini açıklar. “Ahaşveroş’un egemenliğinde yaş ayan bütün Yahudiler”e yönelen soykırım tehdidi, aslında RAB’bin kurtarış tasarısına yönelik bir tehditti.
3:7 on ikinci yılında, birinci ay olan Nisan İÖ Nisan veya Mayıs 474. Ester’in tahttaki beşinci yılı.
pur Bkz.
Est.9:24,
Est.9:26. Purim olarak bilinen kutlama, adını bu sözcüğün çoğul halinden alır (bkz.
Est.9:26). Haman’ın Yahudiler’i yok etmeyi tasarlamaya başladığı ay, onların Mısır’dan kurtuluşlarını andıkları Fısıh Bayramı’nı kutlayacakları aydı (
Çık.12:2-11).
on ikinci ay Fermanın çıkarılması ile yürürlüğe girmesi arasında (Adar ayında, yani miladi takvime göre şubat ortası ile mart ortası arasındaki haftalarda) on bir aylık bir bekleme süresi tasarlanmıştı.
3:8 Haman, yok etmek istediği halkın adını açık bir şekilde söylememiş olsa da Yahudi halkından söz ettiği anlaşılmaktadır. Yahudiler’in kendi gelenekleri ve yasaları vardı, ancak krala itaatsizlik etmiyorlardı (
Yer.29:7).
Krallığının bütün illerinde... dağılmış Bkz.
Est.8:11,
Est.8:17;
Est.9:2,
Est.9:12,
Est.9:16,
Est.9:19-20,
Est.9:28.
3:9 kralın memurlarına Parayı hazineye getirecek memurlar veya katliam fermanını uygulayacak görevliler olabilir. Amalekliler daha önce İsrail’i yağmalamıştı (
1Sa.14:48). Haman bir yağmalama daha tasarlıyordu.
on bin talant Tarihçi Herodot (3.95), Pers İmparatorluğu’nun yıllık gelirinin 15 000 talant olduğunu kaydetmiştir. Bu para tahminen, katledilecek Yahudiler’in mallarının yağmalanması sonucu elde edilecekti. Ahaşveroş para almayı reddettiğinden (
Est.1:11), bu katliamda görev alacak kişilerin teşvik edilmesi için Yahudiler’in mallarını yağmalayabilecekleri 13. ayette ima edilmektedir.
3:10 mühür yüzüğünü... Haman’a verdi Kral böylece Haman’ı, katliam fermanını onaylaması için yetkili kıldı (
Est.3:12).
Yahudi düşmanı Bkz.
Est.8:1;
Est.9:10; ayrıca krş.
Est.7:6 ;
Est.9:24.
3:12 Birinci ayın on üçüncü günü Ahaşveroş’un krallığının on ikinci yılı (
Est.3:7), yani İÖ 17 Nisan 474.
3:15 Buradaki kutlama, Yahudiler’in daha önce yas ve oruç tutması ile tam bir zıtlık oluşturur (
Est.4:1-3,
Est.4:16). Haman ve KralAhaşveroş, Yahudiler’in kaderine tekrar karar verileceği zaman, yine birlikte içki içeceklerdir (
Est.7:1-2). Ancak bu, ilişkilerinin sonu olacak ve Yahudiler’e yönelik katliam buyruğu onun ölüm fermanına dönüşecektir.