Elçilerin İşleri 2

2
Kutsal Ruh'un Gelişi
1 Pentikost Günü geldiğinde bütün imanlılar bir arada bulunuyordu. 2Ansızın gökten, güçlü bir rüzgarın esişini andıran bir ses geldi ve bulundukları evi tümüyle doldurdu. 3Ateşten dillere benzer bir şeylerin dağılıp her birinin üzerine indiğini gördüler. 4İmanlıların hepsi Kutsal Ruh'la doldular, Ruh'un onları konuşturduğu başka dillerle konuşmaya başladılar.
5O sırada Yeruşalim'de, dünyanın her ülkesinden gelmiş dindar Yahudiler bulunuyordu. 6Sesin duyulması üzerine büyük bir kalabalık toplandı. Herkes kendi dilinin konuşulduğunu duyunca şaşakaldı. 7Hayret ve şaşkınlık içinde, “Bakın, bu konuşanların hepsi Celileli değil mi?” diye sordular. 8“Nasıl oluyor da her birimiz kendi ana dilini işitiyor? 9-11Aramızda Partlar, Medler, Elamlılar var. Mezopotamya'da, Yahudiye ve Kapadokya'da, Pontus ve Asya İli'nde, Frikya ve Pamfilya'da, Mısır ve Libya'nın Kirene'ye yakın bölgelerinde yaşayanlar var. Hem Yahudi hem de Yahudiliğe dönen Romalı konuklar, Giritliler ve Araplar var aramızda. Ama her birimiz Tanrı'nın büyük işlerinin kendi dilimizde konuşulduğunu işitiyoruz.”
12Hepsi hayret ve şaşkınlık içinde birbirlerine, “Bunun anlamı ne?” diye sordular. 13Başkalarıysa, “Bunlar taze şarabı fazla kaçırmış” diye alay ettiler.
Petrus'un Pentikost Günü Konuşması
14-15Bunun üzerine Onbirler'le birlikte öne çıkan Petrus yüksek sesle kalabalığa şöyle seslendi: “Ey Yahudiler ve Yeruşalim'de bulunan herkes, bu durumu size açıklayayım. Sözlerime kulak verin. Bu adamlar, sandığınız gibi sarhoş değiller. Saat daha sabahın dokuzu! 16-17 Bu gördüğünüz, Peygamber Yoel aracılığıyla önceden bildirilen olaydır:
‘Son günlerde, diyor Tanrı,
Bütün insanların üzerine Ruhum'u dökeceğim.
Oğullarınız, kızlarınız peygamberlikte bulunacaklar.
Gençleriniz görümler,
Yaşlılarınız düşler görecek.
18O günler kadın erkek
Kullarımın üzerine Ruhum'u dökeceğim,
Onlar da peygamberlik edecekler.
19Yukarıda, gökyüzünde harikalar yaratacağım.
Aşağıda, yeryüzünde belirtiler,
Kan, ateş ve duman bulutları görülecek.
20Rab'bin büyük ve görkemli günü gelmeden önce
Güneş kararacak,
Ay kan rengine dönecek.
21O zaman Rab'bi adıyla çağıran herkes kurtulacak.’
22“Ey İsrailliler, şu sözleri dinleyin: Bildiğiniz gibi Nasıralı İsa, Tanrı'nın, kendisi aracılığıyla aranızda yaptığı mucizeler, harikalar ve belirtilerle kimliği kanıtlanmış bir kişidir. 23 Tanrı'nın belirlenmiş amacı ve öngörüsü uyarınca elinize teslim edilen bu adamı, yasa tanımaz kişilerin eliyle çarmıha çivileyip öldürdünüz. 24 Tanrı ise, ölüm acılarına son vererek O'nu diriltti. Çünkü O'nun ölüme tutsak kalması olanaksızdı. 25 O'nunla ilgili olarak Davut şöyle der:
‘Rab'bi her zaman önümde gördüm,
Sağımda durduğu için sarsılmam.
26Bu nedenle yüreğim mutlu, dilim sevinçlidir.
Dahası, bedenim de umut içinde yaşayacak.
27Çünkü sen canımı ölüler diyarına terk etmeyeceksin,
Kutsalının çürümesine izin vermeyeceksin.
28Yaşam yollarını bana bildirdin;
Varlığınla beni sevinçle dolduracaksın.’
29“Kardeşler, size açıkça söyleyebilirim ki, büyük atamız Davut öldü, gömüldü, mezarı da bugüne dek yanıbaşımızda duruyor. 30 Davut bir peygamberdi ve soyundan birini tahtına oturtacağına dair Tanrı'nın kendisine ant içerek söz verdiğini biliyordu. 31 Geleceği görerek Mesih'in ölümden dirilişine ilişkin şunları söyledi: ‘O, ölüler diyarına terk edilmedi, bedeni çürümedi.’ 32Tanrı, İsa'yı ölümden diriltti ve biz hepimiz bunun tanıklarıyız. 33O, Tanrı'nın sağına yüceltilmiş, vaat edilen Kutsal Ruh'u Baba'dan almış ve şimdi gördüğünüz ve işittiğiniz gibi, bu Ruh'u üzerimize dökmüştür. 34-35 Davut, kendisi göklere çıkmadığı halde şöyle der:
‘Rab Rabbim'e dedi ki,
Ben düşmanlarını
Ayaklarının altına serinceye dek[a],
Sağımda otur.’
36“Böylelikle bütün İsrail halkı şunu kesinlikle bilsin: Tanrı, sizin çarmıha gerdiğiniz İsa'yı hem Rab hem Mesih yapmıştır.”
37Bu sözleri duyanlar, yüreklerine hançer saplanmış gibi oldular. Petrus ve öbür elçilere, “Kardeşler, ne yapmalıyız?” diye sordular.
38Petrus onlara şu karşılığı verdi: “Tövbe edin, her biriniz İsa Mesih'in adıyla vaftiz olsun. Böylece günahlarınız bağışlanacak ve Kutsal Ruh armağanını alacaksınız. 39Bu vaat sizler, çocuklarınız, uzaktakilerin hepsi için, Tanrımız Rab'bin çağıracağı herkes için geçerlidir.”
40Petrus daha birçok sözlerle onları uyardı. “Kendinizi bu sapık kuşaktan kurtarın!” diye yalvardı. 41Onun sözünü benimseyenler vaftiz oldu. O gün yaklaşık üç bin kişi topluluğa katıldı. 42Bunlar kendilerini elçilerin öğretisine, paydaşlığa, ekmek bölmeye ve duaya adadılar.
İmanlılar Arasındaki Birlik
43Herkesi bir korku sarmıştı. Elçilerin aracılığıyla birçok belirtiler ve harikalar yapılıyordu. 44 İmanlıların tümü bir arada bulunuyor, her şeyi ortaklaşa kullanıyorlardı. 45Mallarını mülklerini satıyor ve bunun parasını herkese ihtiyacına göre dağıtıyorlardı. 46-47Her gün tapınakta toplanmaya devam eden imanlılar, kendi evlerinde de ekmek bölüp içten bir sevinç ve sadelikle yemek yiyor ve Tanrı'yı övüyorlardı. Bütün halkın beğenisini kazanmışlardı. Rab de her gün yeni kurtulanları topluluğa katıyordu.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

2:1 Pentikost Günü Fısıh haftasının Şabat Günü’nden sonraki 50. gündür (Lev.23:15-16) ve aynı zamanda haftanın ilk günüdür. Haftalar Bayramı (Yas.16:10), Hasat Bayramı (Çık.23:16) ve İlk Ürünleri Kutlama Günü (Say.28:26) olarak da adlandırılır. Öbür dinsel kutlamalar gibi bu da tapınakta yapılırdı (bkz. Elç.2:6 ve ilgili not). bütün imanlılar On iki elçinin (Mattiya dâhil) yanı sıra, Elç.1:13-16 ayetlerinde adı geçen herkes kastedilmektedir.
2:2 güçlü bir rüzgarın... ateşten Tanrı’nın Ruhu’nu simgeler (bkz. Hez.37:9,Hez.37:14; Yu.3:8). Kutsal Ruh’un gelişi işitilebilir (rüzgâr) ve görülebilir (ateş) belirtilerle gösterilmiştir. bulundukları evi “Ev” tapınak anlamına da gelir ( Elç.7:47; bkz. Elç.2:6’ya ait not; krş. Elç.2:5 ve Elç.2:14-15); tapınakla dip dibe olan evlerden biri de (belki Elç.1:13’teki ev) söz konusu olabilir.
2:3 Tanrı’nın oradaki varlığının simgesi (bkz. Çık.3:2; ayrıca bkz. Mat.3:1 1-1 2 ve ilgili not).
2:4 Kutsal Ruh’la doldular İsa’nın vaadi böylelikle yerine gelir (bkz. Elç.1:4-5,Elç.1:8; Luk.24:49 ve ilgili not; krş. Yu.14:16-18; Yu.20:22 ve ilgili not). başka dillerle Kutsal Ruh, onların daha önce öğrenmedikleri dillerle konuşmalarını sağladı. Elçilerin İşleri’nde buna benzer iki olaydan daha söz edilir (bkz. Elç.10:46-47 ; Elç.19:6 ve ilgili not); 1Ko.12-14. bölümlerde de bu konuya değinilir (bkz. ilgili notlar), ancak o bölümlerde dünyada kullanılan dillerde konuşmaktan söz edilip edilmediği konusunda genel bir görüş birliği yoktur.
2:6 kalabalık toplandı Tapınak alanında (bkz. Elç.2:1 ve Elç.2:2’ye ait notlar).
2:9-11 Partlar Dicle Irmağı’ndan Hindistan’a kadar olan bölgede yaşayanlar. Medler Sınırları Mezopotamya’nın doğusuna, Pers Krallığı’nın kuzeybatısına ve Hazar Denizi’nin güneygüneybatısına uzanan ülkenin halkı. Elamlılar Basra Körfezi’nin batıda Dicle ile sınırlanan kuzey bölgesinde yaşayan halk. Mezopotamya Fırat ve Dicle ırmaklarının arasında kalan bölgenin o zamanki adı. Yahudiye Romalılar’ın adlandırdığı bu bölge Yahudiler’in anayurduydu. Celile bölgesi de bu sınırlar içinde yer alıyordu. Kapadokya, Pontus ve Asya... Frikya ve Pamfilya Anadolu’nun sırasıyla doğu, kuzeydoğu, batı, kuzeybatı ve güney bölgeleri. Asya İli Bkz. 2Ko.1:8’e ait not. Mısır Yahudiler İÖ altıncı yüzyıldan beri Mısır’da yaşıyorlardı. İskenderiye’nin beş bölgesinden ikisi Yahudi’ydi. Libya Mısır’ın batısında yer alan bölge. Kirene Libya’nın Kirenaika olarak adlandırılan bölgesinin başkenti. Roma O çağda binlerce Yahudi’nin yaşadığı merkezlerden biri. Yahudiliğe dönen Yahudi olmayan, ancak Kutsal Yasa’nın tümünü yerine getirmeyi üstlenen kişiler tam Yahudi olarak kabul ediliyordu. Araplar O dönemde Araplar Roma İmparatorluğu’nun doğusunda, Kızıldeniz ile Fırat Irmağı arasında yer alan ve başkenti Petra olan Nabati Krallığı’nda yaşıyorlardı.
2:14-15 Saat daha sabahın dokuzu! Yahudiler, Pentikost gibi bayram günlerinde sabah saat 10.00’a kadar oruçlarını bozamazdı. Bu yüzden adamların bu saatte sarhoş olmaları mümkün değildi.
2:16 Son günlerde Bkz. Yşa.2:2 ve ilgili not; Hoş.3:5; Mik.4:1; ayrıca bkz. 1Ti.4:1-3 ; 2Ti.1Ti.3:1; İbr.1:2; 1Pe.1:20; 1Yu.2:18 ve ilgili notlar. Petrus Yoe.2:28-32 ayetlerini, yeni antlaşmanın başladığı çağa ilişkin olarak yorumlar (bkz. Yer.31:33-34; Hez.36:26-27; Hez.39:29; Makale: EskiAntlaşma’dan YapılanAlıntılar, s. 1668). Mesih, Tanrı’nın Eski Antlaşma döneminde verdiği gelecekle ilgili vaatleri yerine getireceği çağı başlatmıştır. Ruhum’u Bkz. Elç.1:1-2’ ye ait not. görümler Bkz. Yar.15:1’e ait not.
2:16-18 Tanrı, Kutsal Ruh’u cinsiyete, yaşa ve sosyal konuma bakmaksızın iman eden herkese verir.
2:18 Onlar da peygamberlik edecekler Bkz. 1Ko.11:8-10 ve ilgili not.
2:19-20 Bkz. Yoe.2:30-31 ve Mar.13:24-25’ e ait notlar.
2:21 yakaran herkes “Rab’bi adıyla çağıran” ifadesiyle aynı anlamdadır (krş. Rom.10:9-13). Eski Antlaşma’da “RAB’bi adıyla çağırmak”, tapınma sırasında Yahve’nin (Çık.3:14-15) Tanrı olduğuna dair teolojik bir ikrardı. Yeni Antlaşma’da bu ikrar İsa’ya atfedilir (bkz. Rom.10:9-13 ve ilgili notlar).
2:22 mucizeler, harikalar ve belirtilerle kimliği kanıtlanmış Tüm bunlar İsa’nın beklenen Mesih olduğunu doğrular (bkz. İbr.2:2-4).
2:23 Tanrı’nın belirlenmiş amacı İsa’nın ele verilip çarmıhta ölmesinde insanların oynadığı rol yadsınamaz, ancak bu olayların asıl nedeni Tanrı’nın insanlıkla ilgili tasarısı ve İsa’nın buna itaatidir (bkz. Elç.3:18; Elç.1:27-28; Elç.13:29; Elç.17:2-3; Elç.26:22-23; Luk.24:25-26,Luk.24:45-4 7; krş. 1Pe.1:11 ve ilgili not).
2:27 canımı... terk etmeyeceksin Davut nihai olarak Mesih’ten söz etmiştir (Elç.2:31 ; bkz. Mez.16:9-11’e ait not).
2:33 Tanrı’nın sağına yüceltilmiş Bkz. İbr.1:2-3’e ait not. vaat edilen Kutsal Ruh’u Bkz. Elç.1:4’e ait not. üzerimize dökmüştür Bkz. Elç.2:17.
2:34-35 Rab Tanrı. Rabbim’e Davut, Mesih’i “Rabbim” (Efendim) olarak tanımlar. Kutsal Ruh’un yönlendirmesiyle Mesih’in kimliğini anlamıştır (bkz. Mat.21:41-45). Ayaklarının altına serinceye dek Grekçe’den birebir çevirisi: “Ayaklarına tabure yapıncaya dek”.
2:37 yüreklerine hançer saplanmış gibi oldular Çünkü suçlarının ağırlığının farkına varmışlardı.
2:38 Tövbe edin... vaftiz olsun Bkz. İbr.6:1-2 ve ilgili notlar; Makale:Vaftiz, s. 1591. İsa Mesih’in adıyla Kişi kimin adıyla vaftiz oluyorsa, ona inanıyor demektir; vaftiz olan kişi iman ikrarında bulunur. Bu vaftizin, Yahya’nın yaptığı vaftizden farklı nitelikte olduğu vurgulanmaktadır (Elç.19:4-5; krş. Mat.28:19). Böylece günahlarınız bağışlanacak Bkz. Rom.6:3-4 ve ilgili notlar. KutsalRuh Bkz. Elç.2:16-18’ e ait not; krş. Rom.8:9-11 ve ilgili notlar; 1Ko.12:13 ve ilgili not.
2:39 uzaktakilerin hepsi Yeruşalim dışındaki Yahudiler.
2:14-40 Petrus bu konuşmasında, (1) o gün olanların anlamını ve önemini açıklar (Elç.2:14-21); (2) İsa Mesih’le ilgili kurtuluş müjdesini aktarır (ölümü, dirilişi ve yüceltilmesi, Elç.2:22-36); (3) insanları tövbe etmeye çağırır (Elç.2:37-40). Bu temalar 3., 10. ve 13. bölümlerde de işlenir.
2:42 elçilerin öğretisi İsa’nın tüm öğrettikleri ve yaptıklarıdır (Mat.28:20). Bu öğretinin temeli, insanların kurtuluşu için İsa’nın çarmıhta ölmesi, gömülmesi, dirilmesi ve göğe yükselmesidir (bkz. Elç.2:23-24; Elç.3:15; Elç.4:9-10; 1Ko.15:1-4). Elçilerin öğretisi Tanrı’nın vahyi olduğu için Tanrı’nın yetkisini içerir (2Ko.13:10; 1Se.4:2). Elçilerin öğretisi Yeni Antlaşma’dır (yani İncil’dir). paydaşlık İmanlıların birbirlerini geliştirmek üzere ortaklaşa yaptıkları her şey (Elç.2:44-47); Rab’bin Sofrası’nı paylaşmak, Tanrı’nın sözüyle ilgili çalışmalara katılmak, beraber dua etmek ve Tanrı’ya beraber tapınmak gibi. ekmek bölmeye Ya tapınma ve duayla elçilerin öğretisini öğrenmeyle geçirilen gün boyu süren bir yemek (bkz. Elç.2:47 ve ilgili not) ya da Rab’bin Sofrası söz konusudur (bkz. Elç.20:7’ye ait not; krş. 1Ko.10:16). duaya Elçilerin İşleri’nde imanlıların hem birlikte hem de bireysel olarak dua etmeleri vurgulanır (Elç.1:14; Elç.3:1; Elç.6:4; Elç.10:4,Elç.10:31; Elç.12:5; Elç.16:13,Elç.16:16).
2:44 İmanlıların tümü bir arada bulunuyor İmanlılar için paydaşlık önemliydi (bkz. Elç.2:42 ve ilgili not; Elç.4:32; Yu.17:11,Yu.17:20-23; Rom.15:5; Ef.4:1-16; Flp.2:1-4 ve ilgili notlar). Flp.2:46-47’ den de anlaşılacağı gibi, imanlıların hepsi aynı evde veya mahallede yaş amıyorlardı. her şeyi ortaklaşa kullanıyorlardı Temel gereksinimlerden yoksun olan imanlı kardeşlerinin ihtiyaçlarını gönüllü olarak karşılıyorlardı (bkz. Elç.1:36-5:2).
2:46-47 tapınakta Muhtemelen Süleyman’ın Eyvanı’nda (bkz. Elç.3:11 ve ilgili not; Elç.5:12). kendi evlerinde de ekmek bölüp Bu ifadeyle, kendi evlerinde iman kardeşleriyle paylaştıkları yemeğin tapınaktaki paydaşlıklarından farklı olduğu (bkz. Elç.2:42’ye ait not) vurgulanıyor. Bazı yorumculara göre burada Rab’bin Sofrası’ndan söz edilmektedir.

Videolar

Elçilerin İşleri Girişi

Genel Bakış: Eski çağlarda yazılmış olan birçok yapıtın yazarı gibi, bu kitabın yazarı da kendini doğrudan bize tanıtmıyor. Bununla birlikte, ikinci yüzyılda yaşamış ve bir kısmı İsa'nın elçilerini bizzat tanımış inanlı yazarların hepsi, bu kitabı Luka'nın yazdığında birleşiyorlar. Kitabın yakından incelenmesi halinde «sevgili hekim» Luka'nın (Kol.4:14) elinden çıktığına dair ipuçları görülebilir. Örneğin «biz» çoğul zamirinin kullanılmış olmasından yazarın, Pavlus'un yol arkadaşlarından biri olduğunu anlıyoruz (16:10-17; 20:5-21:18; 27:1-28:16). Yazarın titiz biri olduğu su götürmez bir gerçek. Elçilerin İşleri Yeruşalim, Sezariye, Antakya, Efes, Korint, Atina, Roma ve daha birçok yere ilişkin kesin ve doğru tasvirlerle doludur. Arkeolojik araştırma ve bulgular, gidilen, gezilen yerlerin çeşitliliğine ve büyük kültür farklarına rağmen Luka'nın, kullandığı terim ve kavramlarda ne denli tutarlı olduğunu ortaya koyuyor. Bununla birlikte Luka'nın kendisi, Elçilerin İşleri Kitabı'nın ilk inanlı topluluklarının bütün bir tarihçesi olmadığını ifade ediyor. Örneğin bölüm 8'de, topluluğun dağıtıldığını, inanlıların Müjde'yi yaya yaya dört bir yana gittiklerini yazar. Bunun sonucunda birçok yerde yerli topluluklar filizlenip gelişir. Ama Luka bu toplulukların tarihçesini yazmaya girişmez. Sonuç olarak, Elçilerin İşleri, kilisenin büyüyüp gelişmesinde önemli bir yer tutan, ders alabileceğimiz temel olaylar dizisini sunuyor bize.

İsa'nın göğe yükseldiği İ.S. 30 yılları ile Elçi Pavlus'un Roma'da tutuklandığı İ.S. 63 yılları arasındaki dönemi konu eden kitap, büyük olasılıkla bu tarihten az sonra yazıldı.

İncil'deki Yeri: Elçilerin İşleri, Luka'nın bir devamıdır. Her iki kitabın da Teofilos adında bir adama hitaben yazıldığı özellikle belirtiliyor. Luka, İsa'nın başlangıçtan göğe alındığı güne dek yapıp öğrettiklerini kaydeder (1:1-3). İncil'in ilk dört kısmından sonra yer alan ve Müjde'nin Yeruşalim'den Anadolu'ya, oradan da antik çağın merkezi Roma'ya yayılışını anlatan Elçilerin İşleri Kitabı, bu özelliğiyle bir köprü görevi görmekte ve İncil'deki mektuplara zemin hazırlamaktadır. Örneğin kitap, Pavlus'un, adını sanını anarak sonradan mektuplar yazdığı birçok kente yaptığı ziyaretleri anlatıyor. Elçilerin İşleri Kitabı'nın bir diğer önemli özelliği, inanlılar topluluğunun ders alabileceği ilkeleri de sergilemesidir.

Konusu: Elçilerin İşleri Kitabı, ilk Mesih inanlılarının Müjde'yi, «Yeruşalim'de, bütün Yahudiye ve Samiriye'de ve dünyanın dört bucağında» (1:8) nasıl yaymaya başladıklarını anlatır. Bütün bu olaylar Kutsal Ruh'un inanlılar topluluğuna verilmesiyle başlar (bölüm 2). Sonraki bölümler, Tanrı'nın kilisesini adım adım nasıl yönlendirdiğini gözler önüne serer. İsa'nın elçileri dolaşıp Müjde'yi yayarken Tanrı da yaptığı mucizelerle onların bildirisini doğruladı (3:1-10; 14:3). Kilise, Yahudi din önderlerinin başını çektiği karşı koymalara rağmen hızla büyüdü. Gerçekte Yahudi kökenli olan inanlılar topluluğunun bütün ulusları kucaklayan bir kimliğe nasıl kavuştuğu, Elçilerin İşleri Kitabı'nda ön plana çıkan önemli konulardan biridir (10:1-11:18 ve 15. bölümün tamamı).

Ana Hatlar:

1:1-11 İsa'nın son buyrukları ve göğe alınması
1:12-8:3 Yeruşalim'deki inanlılar topluluğu
8:4-9:43 Tanrı sözünün Yahudiye ve Samiriye'de yayılması, Pavlus'un iman etmesi
10:1-11:30 Yahudi olmayan ilk inanlılar
12:1-25 Baskılara karşı zafer
13:1-28:31 Pavlus'un elçilik görevi:
13:1-14:28 İlk yolculuk
15:1-35 Yeruşalim'deki toplantı
15:36-18:22 İkinci yolculuk
18:23-21:16 Üçüncü yolculuk
21:17-28:31 Pavlus'un tutukluluk dönemi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş