Elçilerin İşleri 1:36-5

« Yuhanna 21 | Elçilerin İşleri 1 | Elçilerin İşleri 2 »
« Yuhanna 21 | Elçilerin İşleri 1 | Elçilerin İşleri 2 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

1:5 Yahya suyla vaftiz etti Bkz. Makale:Vaftiz, s. 1591. birkaç güne kadar İsa’nın bu sözlerinden on gün sonra, Pentikost Günü’nde, öğrencileri Kutsal Ruh’la vaftiz oldular (Elç.2:1-4).
1:6 İsrail’e egemenliği şimdi mi geri vereceksin? İsa Mesih’in elçileri de, öbür Yahudiler gibi, İsrail’in yabancıların hâkimiyetinden kurtulmasını ve Eski Antlaşma’da vaat edilen Tanrı’nın Egemenliği’nin (bkz. örn. 2Sa.7:1 0-14; Mez.2; Yşa.2,11, 24-27. bölümler ; Hez.40-48. bölümler) yeryüzünde kurulmasını bekliyorlardı. Kutsal Ruh’tan söz edilmesi, bu yeni çağın başlamak üzere olup olmadığını merak etmelerine yol açmıştı (bkz. Yoe.2:28; Yoe.3:1).
1:7 zamanları ve tarihleri ‘Gelecekteki olayların nasıl ve ne zaman olacağı’ anlamında (bkz. Mar.13:32; 1Se.5:1 ve ilgili notlar).
1:8 Elçilerin Yeruşalim’de ( 1-7. bölümler), Yahudiye’de (yani öncelikle Yahudiler’e) ve Samiriye’de (ardından Yahudi olmayanlara; 8-9. bölümler) ve dünyanın dört bucağında ( 10-28. bölümler) Mesih’le ilgili gördüklerini ve kurtuluş müjdesini duyurmaları buyrulmuştu.Ancak, Kutsal Ruh’un gücüyle donatılıncaya dek bu hizmete başlayamazlardı (Elç.1:4-5). Yahudiye Yeruşalim bu bölgede bulunuyordu. Samiriye Yahudiye’nin kuzeyinde, Yahudi olmayan ulusların yoğunlukla yaşadığı bölge. benim tanıklarım Elçilerin İşleri’nin ana temalarından biridir (Elç.2:32; Elç.3:15; Elç.5:32; Elç.10:39; Elç.13:31; Elç.22:15; bkz. Bilgi Kutusu:Mesih’e Tanıklık, s. 1537).
1:9 yukarı alındı İsa Mesih dirildikten kırk gün sonra göğe yükselir. Böylece yeryüzündeki hizmeti tamamlanır, cennetteki hizmeti başlar (bkz. İsa Mesih, Kutsal Ruh aracılığıyla hizmetine devam eder, Elç.2:1-4; İbr.2:10-18; İbr.5:1-10; 7. bölüm ve ilgili notlar). bir bulut O’nu... uzaklaştırdı Bkz. Mat.17:5 ve ilgili not.
1:10 beyaz giysiler içinde iki adam Krş. Yu.20:12.
1:11 Ey Celileliler Onikiler’in biri hariç (Yahuda İskariot) hepsi Celileli’ydi ve Yahuda da artık aralarında değildi. aynı şekilde Göksel bedenle, bulutlarla ve görkemle (Mat.24:30).
1:12 Zeytin Dağı İsa’nın göğe yükselişi, Yeruşalim ve Beytanya arasındaki dağın doğu yamacında gerçekleşmiştir (Luk.19:28-30,Luk.19:37; bkz. Zek.Luk.14:4; Mar.1 Luk.1:1; Luk.19:29 ve ilgili notlar). Yaklaşık bir kilometre Grekçe’den birebir çevirisi: “Bir Şabat Günü yolculuğu”. Yahudi din bilginlerinin koyduğu kurallara göre Yahudiler’in Şabat Günü 2000 arşından fazla yol gitmesi yasaktı. Din bilginleri bu uzaklığı Çık.16:29 ve Say.35:5 ayetlerine ait kendi yorumlarına göre belirlemişti.
1:13 odaya Muhtemelen Son Akşam Yemeği’nin yendiği eve (Mar.14:15) veya Markos’un annesi Meryem’in evine benzer büyük bir evde bulunan odaya (bkz. Elç.12:12’ye ait not). Bartalmay Natanel olarak da bilinir (bkz. Yu.1:45-49; Yu.21:1-2). Alfay oğlu Yakup Mar.15:40’ta geçen küçük Yakup. Yurtsever Bkz. Mat.11:2-4’ e ait not. Yakup oğlu Yahuda Bu kişi Yahuda İskariot değil, Taday’dır (bkz. Mar.314-19’a ait not).
1:14 öbür kadınlar Elçilerin eşleri (krş. 1Ko.9:5 ve ilgili not) ve İsa Mesih’e hizmet eden kadınlar olabilir (Mat.27:55; Luk.8:2-3,Luk.8:12; Luk.24:20-24 ; ayrıca krş. Elç.9:1-2; Elç.16:1,Elç.16:13-14; Elç.17:4,Elç.17:12,Elç.17:34; Elç.18:2-3). kardeşleriyle Bkz. Luk.8:19’a ait not. Bu kardeşler arasında, daha sonra Yeruşalim kilisesinin önderi olacak Yakup da yer alıyordu (Luk.12:17; Luk.15:13; Luk.21:18; Gal.1:19; Gal.2:9; bkz. Yakup: Giriş).
1:15-16 Kutsal Yazı’nın yerine gelmesi gerekiyordu Bkz. Elç.1:20 ; Makale:Eski Antlaşma’dan Yapılan Alıntılar, s. 1668.
1:18 bir tarla satın aldı Başkâhinler Yahuda’nın geri verdiği parayla Çömlekçi Tarlası’nı satın almıştı (Mat.27:3,Mat.27:7). Böylece Yahuda tarlayı dolaylı olarak satın almış oldu. baş aşağı düştü Mat.27:5’te Yahuda’nın kendini astığı bildirilir. Bu ifadeden, yere indirilirken ya çürümüş ya da düşürülmüş olmasından ötürü bedeninin parçalanarak iç organlarının ortalığa saçıldığı anlaşılmaktadır.
1:20 İlk alıntı Yahuda’nın soyunun sürmeyeceği ile ilgili bir lanet niteliğindedir; ikincisi ise yerinin doldurulması gerektiğini belirtmek üzere kullanılmıştır (bkz. Mez.69:25 ve Mez.109:8).
1:23 Barsabba Bu bir soyadıdır ve muhtemelen kardeş olan iki Yahudi Mesih imanlısı için kullanılmıştır. Bunlardan biri burada söz edilen Yusuf, öbürü ise Silas’la birlikte Antakya’ya gönderilen peygamber Yahuda’dır (Elç.15:22,Elç.15:32).
1:26 kura Bkz. Özd.16:33 ve ilgili not ; ayrıca bkz. 1Ta.26:13-16; Neh.11:1 ve Yun.1:7’ye ait notlar.

Videolar

Elçilerin İşleri Girişi

Genel Bakış: Eski çağlarda yazılmış olan birçok yapıtın yazarı gibi, bu kitabın yazarı da kendini doğrudan bize tanıtmıyor. Bununla birlikte, ikinci yüzyılda yaşamış ve bir kısmı İsa'nın elçilerini bizzat tanımış inanlı yazarların hepsi, bu kitabı Luka'nın yazdığında birleşiyorlar. Kitabın yakından incelenmesi halinde «sevgili hekim» Luka'nın (Kol.4:14) elinden çıktığına dair ipuçları görülebilir. Örneğin «biz» çoğul zamirinin kullanılmış olmasından yazarın, Pavlus'un yol arkadaşlarından biri olduğunu anlıyoruz (16:10-17; 20:5-21:18; 27:1-28:16). Yazarın titiz biri olduğu su götürmez bir gerçek. Elçilerin İşleri Yeruşalim, Sezariye, Antakya, Efes, Korint, Atina, Roma ve daha birçok yere ilişkin kesin ve doğru tasvirlerle doludur. Arkeolojik araştırma ve bulgular, gidilen, gezilen yerlerin çeşitliliğine ve büyük kültür farklarına rağmen Luka'nın, kullandığı terim ve kavramlarda ne denli tutarlı olduğunu ortaya koyuyor. Bununla birlikte Luka'nın kendisi, Elçilerin İşleri Kitabı'nın ilk inanlı topluluklarının bütün bir tarihçesi olmadığını ifade ediyor. Örneğin bölüm 8'de, topluluğun dağıtıldığını, inanlıların Müjde'yi yaya yaya dört bir yana gittiklerini yazar. Bunun sonucunda birçok yerde yerli topluluklar filizlenip gelişir. Ama Luka bu toplulukların tarihçesini yazmaya girişmez. Sonuç olarak, Elçilerin İşleri, kilisenin büyüyüp gelişmesinde önemli bir yer tutan, ders alabileceğimiz temel olaylar dizisini sunuyor bize.

İsa'nın göğe yükseldiği İ.S. 30 yılları ile Elçi Pavlus'un Roma'da tutuklandığı İ.S. 63 yılları arasındaki dönemi konu eden kitap, büyük olasılıkla bu tarihten az sonra yazıldı.

İncil'deki Yeri: Elçilerin İşleri, Luka'nın bir devamıdır. Her iki kitabın da Teofilos adında bir adama hitaben yazıldığı özellikle belirtiliyor. Luka, İsa'nın başlangıçtan göğe alındığı güne dek yapıp öğrettiklerini kaydeder (1:1-3). İncil'in ilk dört kısmından sonra yer alan ve Müjde'nin Yeruşalim'den Anadolu'ya, oradan da antik çağın merkezi Roma'ya yayılışını anlatan Elçilerin İşleri Kitabı, bu özelliğiyle bir köprü görevi görmekte ve İncil'deki mektuplara zemin hazırlamaktadır. Örneğin kitap, Pavlus'un, adını sanını anarak sonradan mektuplar yazdığı birçok kente yaptığı ziyaretleri anlatıyor. Elçilerin İşleri Kitabı'nın bir diğer önemli özelliği, inanlılar topluluğunun ders alabileceği ilkeleri de sergilemesidir.

Konusu: Elçilerin İşleri Kitabı, ilk Mesih inanlılarının Müjde'yi, «Yeruşalim'de, bütün Yahudiye ve Samiriye'de ve dünyanın dört bucağında» (1:8) nasıl yaymaya başladıklarını anlatır. Bütün bu olaylar Kutsal Ruh'un inanlılar topluluğuna verilmesiyle başlar (bölüm 2). Sonraki bölümler, Tanrı'nın kilisesini adım adım nasıl yönlendirdiğini gözler önüne serer. İsa'nın elçileri dolaşıp Müjde'yi yayarken Tanrı da yaptığı mucizelerle onların bildirisini doğruladı (3:1-10; 14:3). Kilise, Yahudi din önderlerinin başını çektiği karşı koymalara rağmen hızla büyüdü. Gerçekte Yahudi kökenli olan inanlılar topluluğunun bütün ulusları kucaklayan bir kimliğe nasıl kavuştuğu, Elçilerin İşleri Kitabı'nda ön plana çıkan önemli konulardan biridir (10:1-11:18 ve 15. bölümün tamamı).

Ana Hatlar:

1:1-11 İsa'nın son buyrukları ve göğe alınması
1:12-8:3 Yeruşalim'deki inanlılar topluluğu
8:4-9:43 Tanrı sözünün Yahudiye ve Samiriye'de yayılması, Pavlus'un iman etmesi
10:1-11:30 Yahudi olmayan ilk inanlılar
12:1-25 Baskılara karşı zafer
13:1-28:31 Pavlus'un elçilik görevi:
13:1-14:28 İlk yolculuk
15:1-35 Yeruşalim'deki toplantı
15:36-18:22 İkinci yolculuk
18:23-21:16 Üçüncü yolculuk
21:17-28:31 Pavlus'un tutukluluk dönemi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş