Amos 5:1-17

« Amos 4 | Amos 5 | Amos 6 »
5
Tövbeye Çağrı
1Ey İsrail halkı, kulak ver,
Üzerine yakacağım ağıtın sözlerine:
2“Düştü erden kız İsrail,
Bir daha kalkamaz,
Serilmiş kendi toprağına,
Kaldıran yok.”
3Bu yüzden Egemen RAB şöyle diyor:
“Bin kişiyle savaşa çıkan kentin
Yüz adamı sağ kalacak,
Yüz kişiyle çıkanın
On adamı kalacak İsrail halkına.”
4Bu yüzden RAB İsrail halkına şöyle diyor:
“Bana yönelin, yaşarsınız;
5Beytel'e gitmeyin,
Gilgal'a girmeyin,
Beer-Şeva'ya geçmeyin,
Çünkü Gilgal halkı kesinlikle sürgün edilecek,
Beytel bir hiç[a] olacak.”
6RAB'be yönelin, yaşarsınız,
Yoksa Yusuf soyunda bir ateş gibi parlar,
Beytel'i yakıp yok eder.
Yangını söndürecek kimse çıkmaz.
7Ey adaleti acı pelinotuna çevirenler,
Doğruluğu yere çalanlar!
8 Ülker ve Oryon takımyıldızlarını yaratan,
Zifiri karanlığı sabaha çeviren,
Gündüzü geceyle karartan,
Deniz sularını çağırıp
Yeryüzüne dökenin adı RAB'dir.
9Kaleyi ansızın yıkar,
Surlu kenti yerle bir eder.
10Mahkemede kendilerini azarlayandan nefret ediyor,
Doğru konuşandan iğreniyorlar.
11Yoksulu ezdiğiniz,
Ondan zorla buğday kopardığınız için
Yaptığınız yontma taş evlerde oturmayacak,
Diktiğiniz güzel bağların şarabını içmeyeceksiniz.
12Çünkü isyanlarınızın çok,
Günahlarınızın sayısız olduğunu biliyorum,
Ey doğru kişiye baskı yapan,
Rüşvet alan,
Mahkemede mazlumun hakkını yiyenler!
13Bu yüzden susmak düşer akıllı insana
Böyle bir zamanda,
Çünkü zaman kötüdür.
14Kötülüğe değil,
İyiliğe yönelin ki yaşayasınız;
Böylece dediğiniz gibi,
RAB, Her Şeye Egemen Tanrı sizinle olur.
15Kötülükten nefret edin,
İyiliği sevin,
Mahkemede adaleti koruyun.
Belki RAB, Her Şeye Egemen Tanrı,
Yusuf'un soyundan sağ kalanlara lütfeder.
16Bu yüzden RAB,
Her Şeye Egemen Tanrı Rab şöyle diyor:
“Bütün meydanlarda çığlık kopacak,
Sokaklarda inim inim inleyecekler;
Irgatları yas tutmaya,
Ağıtçıları feryat etmeye çağıracaklar.
17Bütün bağlarda çığlık kopacak,
Çünkü ben aranızdan geçeceğim.”
RAB böyle diyor.
Rab'bin Günü
« Amos 4 | Amos 5 | Amos 6 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

5:1 kulak ver... sözlerine Bkz. Amo.3:1’e ait not.Amos, RAB’bin halkı nasıl cezalandıracağını bildirmektedir.
5:2 düştü erden kız İsrail İsrail ulusu kişileştiriliyor. Bu tanımlamayla, RAB’bin kendine ait ve pak bir halk olmak üzere belirlediği İsrail’in, öbür ulusların putperest geleneklerine uyarak RAB’bin bu amacından saptığı, bu yüzden RAB tarafından cezalandırıldığı belirtilmektedir. Serilmiş... Kaldıran yok Bkz. Yer.8:2’ye ait not ; Yer.9:22.
5:4 Bana yönelin, yaşarsınız Bu lütufkar davet Amo.5:6 ve Amo.5:14’te de tekrarlanır. Eğer İsrail halkı (en azından “sağ kalanlar”ı, Amo.5:15; krş. Yşa.1:9’a ait not) kendilerini yeniden RAB’be adarsa, Amos’un ağıtında öngörülen korkunç ölümden kurtulma şansları olabilirdi (bkz. Sef.2:3 ve ilgili not).
5:5 Beytel’e... Gilgal’a Bkz. Amo.4:4’e ait not. Beer-Şeva’ya Yahuda’nın güneyinde yer alan Beer-Şeva, hem bir hac hem de putperestlik merkezi haline gelmişti (bkz. Amo.8:14). Bu yüzden, hem RAB’be hem de putlara tapınılan yerler yok edilecekti. Beytel bir hiç olacak İbranice’den, “Beytel, Beytaven olacak” diye de çevrilebilir. İbranice “aven” sözcüğü ‘hiç’ anlamına, “beytaven” sözcüğü ‘kötülük evi’, ‘hiç evi’ anlamına gelir. Metinde “Beytaven” adı, aşağılamak amacıyla ‘RAB’bin evi’ anlamına gelen Beytel için kullanılmıştır. Buna göre RAB, putlar bir “hiç” olduğu ve Beytel’e bir “hiç”e tapınmak üzere gidildiği için bu yeri hak ettiği şekilde “hiç”e çevireceğini söylemektedir.
5:6 RAB, putperestlik yapılan yerleri yok etmeye karar vermişti, ancak tövbe etmesi halinde İsrail halkı için hâlâ bir umut vardı; aksi halde halk da yok olacaktı. Yusuf soyunda İsrail Krallığı (bkz. Amo.5:15; Amo.6:6), halkın çoğunluğu Yusuf’un soyundan gelen Efrayim oymağından olduğu için bu şekilde de tanımlanıyordu. Beytel’i Kuzeydeki krallığın (İsrail) dini merkezi (bkz. Amo.3:14; Amo.4:4; Amo.7:13; Hoş.12:4-5 ve ilgili not). kimse çıkmaz İsrailliler’in tapındığı sahte ilah, kenti RAB’bin vereceği cezadan kurtaramayacaktır.
5:7 adaleti acı pelinotuna çevirenler Pelinotu, çok acımsı tadı olan bir bitkidir. Adaletin işleyişinin ve kurumlarının (mahkemelerin) yozlaştırılarak kötülüğe alet edilmesinden söz edilmektedir; mazlum olanlar adalet beklerken, baskı görmüş, acı çekmiştir.
5:8 Ülker Yedi yıldızdan oluşan bir takımyıldızdır (Boğa takımyıldızının bir parçası); her zaman Oryon’la birlikte anılır (bkz. Eyü.9:9’a ait not). Deniz sularını Bkz. Amo.9:6; ayrıca bkz. Mez.36:8; Mez.42:7 ve Mez.104:3’e ait notlar. Denizden buharlaşan ve yoğunlaşıp yağmur haline gelen sudan söz edilmektedir. adı RAB’dir Bkz. Amo.4:13; Amo.9:6.
5:7-9 Amo.4:13’te olduğu gibi kısa bir ilahi eklenmiştir (bkz. Amo.9:5-6 ve ilgili notlar). Burada Amos, iyiyi kötüye “çeviren” insanlar ile geceyi gündüze “çeviren”, evreni yöneten ve halkının arkasında saklandığı duvarları yıkmaya gücü yeten RAB arasındaki tezadı vurgular.
5:10 Amo.5:7’ de başlayan cümleye devam edilmektedir. azarlayandan... doğru konuşandan ‘Mahkemelerde adaletin sağlanmasını isteyenden’ anlamında.
5:11 Yoksulu ezdiğiniz Bkz. Amo.2:7. Yaptığınız yontma taş evlerde RAB, haksız kazanç yoluyla elde ettikleri mülkleri ellerinden alacaktır. Zenginlikleri kedere dönüşecektir (bkz. Yas.28:30, 38-40).
5:13 akıllı insana Olan bitenleri değiştiremeyeceğini bildiği için yalnızca gelecek yargıyı bekleyen.
5:14 İyiliğe yönelin Krş. “Bana yönelin”, Amo.5:4 ve ilgili not; ayrıca bkz. Yşa.1:16-17; Yşa.1:17’ye ait not. Bu ayet ve Yşa.1:4,Yşa.1:6’ daki çağrı, halkın tövbesinin iki kaçınılmaz gereğini içerir:“RAB’den başka tanrın olmayacak” ve “komşunun hiçbir şeyine göz dikmeyeceksin” (Çık.20:3,Çık.20:17; krş. Mat.22:37-40). yaşayasınız “Yaşam” kavramı Eski Antlaşma’da, “vaat edilen topraklarda kutsanmış (bolluk ve güvenlik altında) bir yaşam”ı ifade eder. sizinle olur RAB’bin İsrail halkıyla birlikte olması, onlarla yaptığı antlaşmanın temelidir (bkz. Çık.25:8-9 ve ilgili not; 2Sa.7:24’e ait not).
5:15 Belki RAB... lütfeder Burada, RAB’bin lütfunu istismar etmenin tehlikesi vurgulanmaktadır. Halkın tutumunun gerçekten değişip değişmediği zamanla ortaya çıkacaktır. Yusuf’un soyundan Bkz. Amo.5:6’ya ait not. sağ kalanlara Bkz. Yşa.1:9’a ait not.
3:1-5:17 RAB’bin İsrail’i cezalandıracağının kesinleştiğini vurgulayan bildiriler.
5:16-17 Bkz. Amo.5:1-2. Günahlarından (Amo.5:7-12) dönmeyen (Amo.5:13-15) halkın her kesimi yargıya uğrayacak (bkz. Yoe.1:15 ve ilgili not).

Videolar

Amos Girişi

Amos Kutsal Kitap'ta sözleri ayrıntılarıyla kaydedilen ilk peygamberdir. Yahudalı olmasına karşın, İ.Ö. 8. yüzyılın ortalarında daha çok İsrail'in kuzey krallığında yaşayan insanlara seslendi. Bu dönemde insanlar bolluk, güvenlik içinde yaşıyorlardı. Ne var ki, Amos bolluğun belirli zenginlerle sınırlı olduğunu, haksızlık ve yoksullara yapılan baskıyla beslendiğini gördü. Dinsel uygulamalar içten değildi; güvenlik görünüşte var, gerçekte yoktu. Amos cesaretle Tanrı'nın halkı cezalandıracağını duyurdu. "Doğruluk ırmak gibi sürekli aksın" diye çağrı yaptı, "Belki RAB, Her Şeye Egemen Tanrı, Yusuf'un soyundan sağ kalanlara lütfeder" dedi (5:15).

Ana Hatlar:

1:1-2:5 İsrail'in komşularının cezalandırılması
2:6-6:14 İsrailliler'in cezalandırılması
7:1-9:15 Beş görüm
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş