Notlar
3:1 yedinci ay Tişri (eylül sonu ile ekim başı arası), yani sürgündekilerin Yahuda’ya varışlarından yaklaşık üç ay sonrası (İÖ 537). Tişri, kutlanan üç bayram nedeniyle (Anma Günü, Günahları Bağışlatma Günü ve Çardak Bayramı, bkz. Lev.23:23-43 ve ilgili notlar) İbrani yılının en kutsal aylarından biriydi. Ezra’nın bu adama törenini, özellikle antlaşmanın yenilendiği ve tapınağın Tanrı’ya adandığı zamanın kutlandığı Çardak Bayramı’nda yapması, bu tapınağın Süleyman’ın inşa ettiği tapınağın devamı olduğunu gösterir.
3:2 Yeşu... Zerubbabil Pers İmparatorluğu’nun hâkimiyeti altındayken sadece sivil bir önder olan Zerubbabil’in yetkisi kısıtlıydı. Özellikle tapınakla ilgili önemli olaylar söz konusu olduğu zamanlarda (3:8; 4:3; 5:2; Hag.1:1 ile karşıt) kâhinin yetkisi ön plana çıkıyordu.
3:3 eski temeli üzerine Tapınağın ve sunağın aynı yerde kurulması, tapınmanın Tanrı’nın buyurduğu şekilde olacağını ve tapınağın, ilk inşa edilenin devamı olduğunu gösterir (bkz.Yas.12. blm).
3:5 Yeni Ay Bkz. 1Sa.20:5’e ait not. kutsal bayramların Bkz. Lev.23:2. gönülden verilen sunular Bkz. 1:4’e ait not. Sürgünden dönenlerin tapınağın yapımı henüz tamamlanmadan RAB’be kurban sunmaları, tapınmaya duydukları gereksinimi gösterir.
3:7 Saydalılar ve Surlu Fenike halkı, tapınağın ilk yapımında olduğu gibi, yine kereste ve işçi göndererek Yahudiler’e destek sağlar (1Kr.5:6-12).
3:8 ikinci yıl Muhtemelen İÖ 536 yılının ilkbaharı. ikinci ay Süleyman da tapınağın yapımına bu ayda başlamıştı (nisan sonumayıs başı; 1Kr.6:1). yirmi... yaştaki Levililer için hizmete başlama yaşı yirmi beş (Say.8:24) veya otuz (Say.4:3) iken daha sonraları, büyük olasılıkla az sayıda Levili olduğu için bu sınır yirmiye düşürüldü (bkz. 1Ta.23:24,27; 2Ta.31:17).
3:9 Yahuda Hodavya (bkz. 2:40).
3:10 borazanlarla Dövülmüş gümüşten yapılırdı (bkz. Say.11:3 ve ilgili not). Tarihçi Josefus borazanı, bir arşından biraz daha kısa, flütten biraz daha kalın ince bir boru olarak betimler (Josefus’un, Yahudiler’in Tarihi kitabı, 3.12.6). Yoaş’ın taç giyme törenindeki kullanımı dışında (bkz. 2Kr.11:14; 2Ta.23:13) borazanlar daima kâhinler tarafından çalınırdı. Çoğunlukla kutlamalarda kullanılırdı (bkz. Neh.12:35; krş. 2Ta.5:13; Mez.98:6).
3:11 ezgi okudular İki gruba ayrılmış koro tarafından söylenen “karşılıklı okuma”dan söz ediliyor olabilir. RAB iyidir; İsrail’e sevgisi sonsuzdur Bkz. Mez.136’a ait not.
3:13 Sevinç çığlıkları ağlama sesinden İsrail’i cezalandıran Tanrı, onları eski bereketlerine kavuşturmuş ve tasarısını tamamlamaları için güçlendirmiştir (krş. Mez.126:5-6).