Notlar
1:1-3 Bkz. Giriş; Yazar.
1:1 birinci yılında Koreş’in, İÖ Ekim 539’da Babil’i ele geçirdikten sonra 538 yılının Mart ayında başlayan Babil üzerindeki egemenliğinin birinci yılı. Pers İmparatorluğu’nun kurucusu Koreş, Persler üzerinde 559-530 yıllarında hüküm sürmüştür (bkz.
Yşa.44:28;
Yşa.45:1).
RAB, Yeremya aracılığıyla bildirdiği sözünü yerine getirmek amacıyla Peygamber Yeremya, yetmiş yıl sürecek Babil sürgününü önceden bildirmişti (bkz.
Yer.25:11-12;
Yer.29:10 ve ilgili notlar). İsrail halkı ilk olarak Yehoyakim’in krallığının üçüncü yılı olan İÖ 605’ te sürgüne gönderilmiş (bkz.
Dan.1:1 ve ilgili not) ve yaklaşık yetmiş yıl sonra, 538 yılında, ülkeye (İsrail’e) geri dönmeye başlamıştı.
1:2-6 Pers imparatorlarının hâkimiyetlerine aldıkları halklara yönelik politikasıAsur ve Babilliler’inkinden çok farklıydı; fethettikleri halklara hoşgörülü davranarak özgürce tapınmalarına ve sürgündekilerin kendi topraklarına dönüp yıkılmış kentleri (tapınakları dâhil) onarmalarına izin vererek hem bu halkların yaşadığı yerlerde isyan çıkmasını engelleyeceklerini hem de o halkların tapındığı ilahların beğenisini kazanacaklarını düşünüyorlardı.
1:2-4 Koreş’in fermanı İsrailliler’in dili olan İbranice’de yazılmıştır. Halbuki
Ezr.6:3-5’ te sözü edilen ferman, arşiv dili olanAramice’de yazılmıştır.
1:2 Göklerin Tanrısı ‘En büyük ilah’ anlamındadır. Persler fethettikleri halkların ilahlarını böyle tanımlıyor, bu ilahların yardımıyla savaşlarda zafer kazanacaklarına inanarak onların beğenisini kazanmaya çalışıyorlardı (bkz.
Dan.2:18’e ait not).
Yeruşalim... tapınak Ezra ve Nehemya kitaplarının ana temalarını oluştururlar.
1:4 gönülden sunular Hem Tanrı’nın tapınağının yeniden kurulması ve tapınağa ait hizmetlerin yeniden başlatılması hem de halkın gereksinimlerinin karşılanması açısından önemli bir bağış (bkz.
Ezr.2:68;
Ezr.3:5;
Ezr.8:28).
1:5 Yahuda ve Benyamin Yahuda Krallığı’nın iki büyük oymağı.
boy başları Bkz.
Ezr.10:16.
1:7-8 Savaşta galip gelenlerin, fethettikleri kentlerin ilahlarına üstün geldiklerini (krş.
Hak.11:21’e ait not) göstermek amacıyla putlarını götürmeleri gelenekti. İsrailliler’in puta tapması yasak olduğu için tapınakta RAB’bi simgeleyen resim veya heykel yoktu (bkz.
Çık.20:4) ; Nebukadnessar sadece tapınaktaki eşyalarla yetinmek zorunda kalmıştı.
Şeşbassar Bir Babilli adı olmasına rağmen Şeşbassar, büyük olasılıkla Samiriye satrapının yönetimi altında Yahuda vali yardımcısı olarak hizmet etmiş bir Yahudi memurdu (bkz.
Ezr.5:14). Bazı yorumcular, Yahudi Tarihçi Josefus’un yazılarına dayanarak (Josefus’un, Yahudiler’in Tarihi kitabı, 11.1.3) ve bazı ayetleri karşılaştırarak (krş.
Ezr.5:14 ile
Hag.1:1;
Hag.2:2;
Ezr.3:2-8;
Ezr.5:16 ile
Hag.1:14-15; bkz. Zek.
Hag.4:6-10) Şeşbassar ile Zerubbabil’in aynı kişi olduğunu, bazıları Apokrifa’daki 1 Esdras
Hag.6:18’e dayanarak bunların farklı kişiler olduğunu, bazıları ise, Şeşbessar’ın Kral Yehoyakin’in dördüncü oğlu olan Şenassar (
1Ta.3:18) olduğunu savunur ki buna göre Zerubbabil Şeşbessar’ın yeğenidir (krş.
Ezr.3:2 ile
1Ta.3:17-18).
1:9-11 Asurlu ve Babilli savaşçıların getirdiği ganimetlerin envanteri yazmanlar tarafından tutulurdu. 9-10. ayetlerdeki rakamların toplamı,
Ezr.1:11’deki 5 400 değil, 2 499’ dur. Bu toplamada, yalnızca büyük ve daha değerli kaplar dikkate alınmış olmalıdır.