Notlar
16:1 Kutsallara Yeruşalim’deki imanlılara (krş. 11:3; Rom. 15:26). para yardımına gelince Bkz. 7:1; krş. Rom.15:25-28; 2Ko. 8-9. bölümler. Galatya kiliselerine Galatya ve Makedonya kiliselerinin de (2Ko.8:1-2 ; 9:1-4) Korintliler’le birlikte para yardımına katılması, bağış toplamanın oldukça yaygın olduğunu gösterir. Yeruşalimli imanlılar, muhtemelen Elç.11:28’de söz edilen kıtlık (yaklaşık İS 44-46) veya gördükleri baskılar yüzünden yoksullukla boğuşuyorlardı (krş. Elç. 8:1).
16:2 Haftanın ilk günü herkes... ayırıp İmanlılar her pazar (bkz. Elç.20:7; Va.1:10 ve ilgili not), Rab adına yapılan hizmetler için gelirlerine göre bir miktar para getirecekti. İustinus Martyr “Apologia” ( Savunma) adlı eserinde (1. 67-68), o yıllarda (yaklaşık İS 150) sunuların her pazar günü (Hıristiyanlar’ın ibadet günü) kiliseye getirildiğinden söz eder.
16:3 Parasal konularda güvenilir ve sorumluluk taşıyabilen bu adamlar, Korintliler’in verdiği bağışların denetçisi ve koruyucusu olacaklardı (krş. 2Ko. 8:16-21 ve ilgili notlar).
16:4 Benim de gitmeme değerse Kurtuluş müjdesinin o civarda daha çok duyurulması için onlarla birlikte hizmet etmek veya bu parasal armağanları aldıklarında orada olup hangi amaçla verildiğini açıklamak için olabilir.
16:5 Makedonya’dan geçtikten sonra Pavlus, bu mektubu yazdığı yer olan Efes’ten ayrıldıktan sonra (16:8) Filipililer’i ve Yunanistan’ın kuzeyinde bulunan öbür imanlıları ziyaret etmek için Makedonya’ya ve oradan Korint’e gitmeyi tasarlıyordu; ancak bunu gerçekleştiremedi (bkz. 2Ko. 1:15-2:4).
16:6 hatta kışı da... geçirebilirim Elç.20:3’te (bkz. ilgili not), Yunanistan’da kaldığı üç aydan söz edilir. bana yardım edebilesiniz Hizmet ettiği yerdeyken maddi yardım kabul etmeyen Pavlus, ancak bulunduğu yerden ayrılırken gideceği yerde yapacağı hizmetler için yardım talep ederdi.
16:8 Pentikost gününe dek Fısıh’tan sonraki ellinci gün (pentikost “50” demektir), yani Yahudiler’in Hasat Bayramı’nı kutladığı zaman (Lev.23:9-16) ; ilkbaharın sonlarına doğru.
16:9 bana karşı çıkanlar çoktur Büyük olasılıkla Artemis Tapınağı’nın gümüşten maketlerini yapan putperest zanaatkârlardan ve onların Pavlus’a karşı kışkırttıkları genel halk kesiminden söz etmektedir (Elç. 19:23-34).
16:10 Timoteos... gelirse Pavlus, Timoteos’u (ve Erastus’u) Makedonya’ya göndermiştir (Elç.19:22) ; Timoteos’un oradan Korint’e doğru yoluna devam etmesi gerekmektedir (1Ko.4:17). bir şeyden korkmamasına dikkat edin Timoteos çekingen olduğundan Pavlus, Korintliler’den ona yakınlık göstermelerini istemektedir (bkz. 1Ti.4:12; 2Ti.1:7 ve ilgili notlar).
16:11,23 esenlikle... lütfu Bkz. Rom.1:7’ye ait not.
16:11 Kardeşlerle Korintli bir imanlı olan Erastus da dâhil (bkz. Rom.16:23-24; krş. Elç. 19:22).
16:12 Apollos’a gelince Korintliler Pavlus’a, Apollos’u ve kendilerine yapacağı ziyareti sormuşlardı (bkz. Apollos’la ilgili, 1:12; 3:4-6,22; 4:6; krş. Elç. 18:24,27; 19:1-2 ; Tit.3:13).
16:15-16 hizmetine İstefanas’ın bütün ev halkı hizmet ediyordu. İstefanas’ın ev halkını Bkz. 1:16. Bunlar, kısa süre önce iman etmiş Atinalı birkaç kişiyle birlikte (Elç.17:34), Ahaya’daki (Yunanistan) ilk imanlılardandı.
16:17 Büyük olasılıkla, 7:1’de sözü edilen mektubu Korintliler’den Elçi Pavlus’a getirenler.
16:19 Asya İli’ndeki Efes ve çevre kentleri içeren bir Roma ili (bkz. Elç. 19:10 ve ilgili not). Pavlus’un Efes’te uzun süren hizmeti sırasında Asya İli’ndeki herkes kurtuluş müjdesini duymuştu. Asya İli’nin sınırlarında bulunan Kolose, Laodikya ve Hierapolis kiliseleri de (krş. Kol.4:13-16; Va.1:11), Va.2-3’teki öbür kiliselerle birlikte bu selama dâhil edilebilir. Akvila ve Priska Korint’teki kilisenin kurulmasında Pavlus’a yardım etmişlerdi (Elç. 18:1-4). evlerinde buluşan toplulukla Akvila ve Priska, Pavlus’la Korint’ten ayrılıp Efes’e gitmişti (Elç. 18:18-19). İmanlılar onların evinde toplanıyordu. Ev kiliseleri bu ilk dönemde yaygındı (krş. Rom. 16:3-5; Flm. 1-2).
16:21 bu selamı kendi elimle Pavlus her zamanki alışkanlığıyla (bkz. Gal.6:11; Kol.4:18; Flm.19), mektubun güvenilirliğine bir işaret olarak (2Se.3:17) mektubu imzalar (krş. Rom. 16:22).
16:22 Rab’bi sevmeyene lanet olsun Kurtuluş müjdesini duyup karşılık vermeyen ve Rab İsa Mesih’e iman etmeyen herkes Tanrı’nın gazabına mahkûmdur (bkz. Yu. 3:36 ve ilgili not ; krş. Gal.1:8-9; Rom.9:3-4 ve ilgili not). Maranata! Aramice “Rabbimiz, gel!” anlamına gelir. İsa Mesih’in ikinci gelişinin bir an önce gerçekleşmesi dileğini dile getirir.
16:23 Pavlus’un her zamanki kutsamasıyla mektubunu bitirir (bkz. Gal.6:18; Ef. 6:24; Flp.4:23). 2Ko.13:14’te Üçlübirlik adına yapılan daha uzun bir kutsama bulunur.
16:24 Her ne kadar Korintliler’e karşı ağır bir dil kullanmış olsa da, Pavlus’un onları Mesih İsa’ya ait imanlılar olarak sevdiğini bilmelerini istediği görülmektedir.