Ezra 4:2-23

« Ezra 3 | Ezra 4 | Ezra 5 »
2 Zerubbabil'in ve boy başlarının yanına vardılar. “Tapınağı sizinle birlikte kuralım” dediler, “Çünkü biz de, sizin gibi Tanrınız'a tapıyoruz; bizi buraya getiren Asur Kralı Esarhaddon'un döneminden bu yana sizin Tanrınız'a kurban sunuyoruz.”
3Ne var ki Zerubbabil, Yeşu ve İsrail'in öteki boy başları, “Tanrımız'a bir tapınak kurmak size düşmez” diye karşılık verdiler, “Pers Kralı Koreş'in buyruğu uyarınca, İsrail'in Tanrısı RAB için tapınağı yalnız biz kuracağız.”
4Bunun üzerine çevre halkı Yahudalılar'ı tapınağın yapımından caydırmak için korkutmaya, cesaretlerini kırmaya girişti. 5Tasarılarına engel olmak için Pers Kralı Koreş'in döneminden Pers Kralı Darius'un krallığına dek rüşvetle danışmanlar tuttular.
Yeruşalim'in Yeniden Kuruluşuna Karşı Engeller
6 Ahaşveroş'un[a] krallığının başlangıcında, Yahudalılar'ın düşmanları Yahuda ve Yeruşalim'de yaşayanları suçlayan bir belge düzenlediler.
7Pers Kralı Artahşasta'nın[b] krallığı döneminde, Bişlam, Mitredat, Taveel ve öbür çalışma arkadaşları Artahşasta'ya bir mektup yazdılar. Mektup Aramice[c] yazılıp çevrildi.
8Vali Rehum ile Yazman Şimşay Kral Artahşasta'ya Yeruşalim'i suçlayan bir mektup yazdılar. Mektup şöyleydi:
9“Vali Rehum, Yazman Şimşay ve öbür çalışma arkadaşları, yargıçlar, yöneticiler, görevliler, Persler, Erekliler, Babilliler, Elam topraklarından gelen Sus halkı, 10büyük ve onurlu Asurbanipal'ın[ç] sürüp Samiriye Kenti'yle Fırat'ın batı yakasındaki bölgeye yerleştirdiği öbür halklarından.”
11İşte Kral Artahşasta'ya gönderilen mektubun örneği:
“Kral Artahşasta'ya, “Fırat'ın batı yakasındaki bölgede yaşayan kullarından: 12“Yönetimindeki öbür bölgelerden çıkıp bize gelen Yahudiler Yeruşalim'e yerleşerek o asi ve kötü kenti yeniden kurmaya başladılar. Bunu bilgine sunuyoruz. Temelini pekiştiriyor, surlarını tamamlıyorlar. 13Ey kral, bilmelisin ki, bu kent yeniden kurulur, surları tamamlanırsa, Yahudiler yine vergi ödemeyecek; krallığının geliri de azalacak. 14Biz sarayının ekmeğini yedik[d]. Sana zarar gelmesine izin veremeyiz. Bunun için, haberin olsun diye bu mektubu gönderiyoruz. 15Atalarının belgeleri araştırılsın. Kayıtlarda bu kentin asi, krallara, valilere zarar veren bir kent olduğunu göreceksin. Bu kent öteden beri başkaldıran bir kenttir. Yerle bir edilmesinin nedeni de budur. 16Bu yüzden, ey kral, sana bildiriyoruz: Bu kent yeniden kurulur, surları tamamlanırsa, Fırat'ın batı yakasındaki bölgede hiçbir payın kalmayacak.”
17Kral şu yanıtı gönderdi:
“Samiriye'de ve Fırat'ın batı yakasındaki öbür yerlerde yaşayan Vali Rehum'a, Yazman Şimşay'a ve öbür çalışma arkadaşlarına selamlar.
18“Bize gönderdiğiniz mektup çevrilip bana okundu. 19Buyruğum üzerine araştırma yapıldı. Bu kentin öteden beri krallara başkaldırdığı, isyan ettiği, ayaklandığı saptandı. 20Yeruşalim'i güçlü krallar yönetti. Fırat'ın batı yakasındaki bütün bölgede egemenlik sürdüler. Oradaki halktan vergi topladılar. 21Şimdi işi durdurmaları için bu adamlara bir buyruk çıkarın. Öyle ki, ben buyruk vermedikçe kent yeniden kurulmasın. 22Bu konuya özen gösterin; krallığıma daha fazla zarar gelmesin.”
23Kral Artahşasta'nın mektubunun örneği kendilerine okunur okunmaz, Rehum, Yazman Şimşay ve öbür çalışma arkadaşları hemen Yeruşalim'e Yahudiler'in yanına gittiler ve zorla onları durdurdular.
« Ezra 3 | Ezra 4 | Ezra 5 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

4:1-23 Ezra burada kronolojik anlatıdan ayrılıp sürgünden dönen ve RAB’be sadık kalan azınlığın karşı karşıya kaldığı zulüm ve sıkıntılara odaklanır. Bu kısımda tapınağın onarımını durdurmaya yönelik, yaklaşık seksen yıllık bir döneme yayılan siyasi girişimler sıralanır. 1-5. ayetlerde Koreş’in (İÖ 559-530), 4-6. ayetlerde Ahaşveroş’un (486-465) ve 7-23. ayetlerde I. Artahş asta’nın (465-424) krallıkları dönemindeki olaylar aktarılır. Ezra, Ezr.4:24’ten itibaren ve 5. (tapınağın onarımını durdurmaya yönelik bir başka girişim) ile 6. bölümler boyunca (Tanrı, tapınağın onarımını durdurmaya yönelik tüm girişimleri sonuçsuz bırakır), Tanrı’nın bütün bu engelleme girişimlerine ve yaratılan sıkıntılara verdiği karşılık üzerinde durur. Ezr.1:24-6 :22 ayetleri I. Darius’a odaklansa da, Ezr.4:2-23’ te üç kralın fermanlarının bir arada ele alınması, Tanrı’nın bütün bu olanların arkasında ve bunlara egemen olduğunu, hatta bu krallar aracılığıyla (bkz. özellikle Ezr.6:14,Ezr.6:22) tapınağın yapımını engellemeye çalışanları durdurduğunu vurgular.
4:2 İÖ 722-721’ de Samiriye’nin düşmesinin ardından, Asur kralları buraya Mezopotamya veAram’dan (günümüzdeki Suriye) insanlar getirdiler. Bu insanlar hem kendi tanrılarına tapınmayı sürdürdüler hem de RAB’be tapınmaya başladılar (2Kr.17:24-41). Esarhaddon Bkz. 2Kr.19:37’ye ait not.
4:6 Ahaşveroş Kserkses diye de bilinir. İÖ 486’ da Darius ölünce Mısır ayaklanmış, Darius’un oğluAhaşveroş da isyanı bastırmak için batıya sefer düzenlemek zorunda kalmıştı. Ayaklanmaların o bölgede huzursuzluk yaratması İsrail’in tapınağı kurmasına engel olunması gerektiğinin gerekçesi olarak gösterilmiştir.
4:7 Artahşasta I.Artahşasta (İÖ 465-424). Taveel Bkz. Yşa.7:6 ve ilgili not.
4:8-6:18 Bu kayıtlar, Pers İmparatorluğu’na ait resmi Aramice belgelerden alıntılanmıştır.Ayrıca Ezr.7:12-26’daki sözler deAramice olarak kaydedilmiştir.
4:8 Vali Emir veya kraliyet fermanı çıkartabilecek üst düzey bakan konumuna sahip devlet memuru. Mektubu büyük olasılıkla Rehum dikte etmiş, Şimşay da Aramice olarak yazmıştır. Mektup, daha sonra kralın huzurunda Farsça’ya çevrilmiş olarak okunmuş olabilir (Ezr.4:18). İÖ beşinci yüzyıl Grek tarihçisi Herodot (3.128), her valiye, doğrudan Pers kralına rapor vermek üzere kraliyet yazmanları bağlandığını belirtir.
4:9 Erekliler Bkz. Yar.10:10’a ait not. Babilliler Asur KralıAsurbanipal’in krallığı sırasında (İÖ 669-627), kralın kardeşi ve Babil Kralı Şamaş-Şuma-Ukin’in de desteğiyle büyük bir ayaklanma olmuştu (İÖ 652-648). Babil’den ve söz edilen öbür kentlerden gelenler, Asurlular’ın batıya sürdüğü bu asilerin soyundan geliyordu. Sus Bkz. Est.1:2’ye ait not. Elam’ın en büyük kenti (İran’ın güneybatısında bulunur). Sus’un isyana katılması nedeniyle,Asurbanipal İÖ 640 yılında (Rehum’un mektubundan iki yüz yıl önce) bu kenti yerle bir etmişti.
4:10 Asurbanipal Aramicesi, “Osnappar”dır. Ninova’daki kütüphanesi ile ünlenen son büyükAsur kralıdır. EskiAntlaşma’da başka hiçbir yerde adı geçmeyen bu kral, büyük olasılıkla Manaşşe’yi sürgünden kurtaran kraldır (2Ta.33:11-13). sürüp Bkz. 2Kr.17:24.Anavatanından zorla çıkartılan bir halkın soylarının sürekliliğine önem vermesi, sürgüne gönderilen halkların tipik özelliğidir. Samiriye Yahuda KralıAmon’un öldürülmesi (İÖ 642-640; bkz. 2Kr.21:23; 2Ta.33:24), büyük olasılıkla Elam ve Babil’deki ayaklanma ile başlayanAsur karşıtı hareketin sonucudur.Asurlular daha sonra isyan çıkaran Samiriyeliler’i sürgüne gönderip yerlerine, Elam ve Babil’de ayaklanma çıkaran Elamlı ve Babilliler’i yerleştirmiş olabilirler. Fırat’ın batı yakası Aramice’den birebir çevirisi: “Fırat’ın ötesi”. İsrailliler için Fırat Irmağı’nın ötesi Mezopotamya idi (Yşu.24:2-3,Yşu.24:14-15; 2Sa.10:16); Mezopotamyalılar’a göre ise Fırat Irmağı’nın ötesindeki topraklar Fırat’tan Gazze’ye kadar uzanan alandı (1Kr.4:24).
4:12 Yahudiler Bkz. Zek.Ezr.8:23’e ait not. Temelini pekiştiriyor, surlarını tamamlıyorlar Bkz. Yşa.58:12 ve ilgili not.
4:14 sarayının ekmeğini yedik Aramice’den “sarayının tuzunu yedik” diye de çevrilebilir.
4:15 belgeleri Bkz. Ezr.5:17; Ezr.6:1; Est.2:23; Est.6:1-2. Büyük başkentlerde, savaşla ilgili anlatıların ve başka önemli olayların kaydedildiği çeşitli arşivler bulunurdu. Burada söz edilen belgeler de bu şekilde yüzyıllar boyunca korunmuştu.
4:18 çevrilip Aramice’den Farsça’ya (bkz. Ezr.4:7; Neh.8:8).
4:19 başkaldırdığı Yeruşalim,Asurlular’a karşı İÖ 701’ de ve Babilliler’e karşı 600 ve 589’da ayaklanmıştı (2Kr.24:1,2Kr.24:20).
4:21-23 Yeruşalim’in çevresindeki yönetimlerin müdahalesinin bir sonucu olarak, I. Artahşasta (bkz. Ezr.4:7’ye ait not; Ezr.4:11) Yahudiler’in Yeruşalim surlarının inşasını durduran bir ferman çıkartmıştır. 7-23. ayetlerdeki olaylar, büyük olasılıkla İÖ 445 yılından önce gerçekleşmiştir (bkz. Neh.1:3’e ait not).

Videolar

Ezra Girişi

Ezra Kitabı Tarihler kitaplarının devamıdır. İ.Ö. 538 yıllarında Babil'den dönen ve Yeruşalim'de tapınmayı yeniden başlatan Yahudiler'in yaptıklarını açıklıyor. Bu yapılanlar şu aşamalardan geçti:

1. Pers Kralı Koreş'in buyruğu uyarınca ilk kesim Yahudi sürgünler Babil'den dönüyor.
2. Tapınak yeniden kuruluyor ve adanıyor. Yeruşalim'de Tanrı'ya tapınma yeniden başlıyor.
3. Yıllar sonra Yasa Bilgini Ezra önderliğinde başka bir Yahudi kesimi Yeruşalim'e dönüyor. Ezra İsrail'in kutsal yasası uyarınca halkın dinsel ve sosyal yaşamını düzene sokmasına yardım ediyor.

Ana Hatlar:

1:1-2:70 Sürgünden ilk dönenler
3:1-6:22 Tapınak yeniden kuruluyor ve adanıyor
7:1-10:44 Ezra öbür sürgünlerle dönüyor
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş