Hakimler 2:11-17

2:6-3:6 Yşu.24:28-31’de anlatılanların devamı olan bu ayetler, Yşu.3:7-16:31 bölümlerinin özeti niteliğindedir (bkz. Giriş).

2:10-15 RAB, İsrail’in antlaşmaya sadakatsizliği yüzünden yardımını esirgemiş, “sahip olduğu” (Çık.15:16) ve kurtardığı (Çık.15:13; krş. Mez.74:2) halkını düşmanlarına teslim etmiştir (bkz. Yas.28:25-44).

2:11 RAB’bin gözünde kötü olanı Bkz. Hak.3:7,Hak.3:12; Hak.4:1; Hak.6:1; Hak.10:6. Baallar’a Kenanlılar’ın taptığı ilah Baal’ın putu her kentte farklı biçimdeydi.

2:13 Baal’a ‘Efendi’ anlamına gelir. Kenanlılar ile Fenikeliler’in taptığı ilah Baal, onlar tarafından “El’in (bazı yerlerde “Dagon” diye geçer) oğlu” olarak tanınıyordu. Aram’da (Suriye) Hadad, Babil’de ise Adad olarak adlandırılmıştı. Baal’ın rahme doğurganlık verdiğine ve toprağı verimli kılan yağmuru sağladığına inanılır, boğanın üstünde durmuş olarak resmedilirdi; Baal’a tapınma törenlerinde fahişeliğin yanı sıra bazen çocuk kurban edildiği de görülürdü (bkz. Yer.19:5; ayrıca bkz. 1Kr.17-2Kr.13. bölümler; Mez.29:3-9; Mez.68:1-4,Mez.68:32-34; Mez.93:1-5; Mez.97:1-5; Yer.10:12-16; Yer.14:22; Hoş.2:8,Hoş.2:16-17;Amo.5:8). Aştoretler’e Aştoret (Baal’ın karısı) ve Aşera (Kenanlılar’ın baş tanrısı olan El’in karısı) gibi dişi ilahlar.Aştoret, akşam yıldızı ile ilişkilendirilmişti ve savaş ile verimliliğin tanrıçasıydı. Babil’de İştar, Aram’da ise Attart olarak bilinirdi; Grekler içinAstarte veyaAfrodit, Romalılar için Venüs idi. Aştoretler’e tapınma, aşırı derecede cinsel ahlâksızlık içermekteydi (1Kr.14:24; 2Kr.23:7).

2:14 eline teslim etti Bkz. Hak.6:1 ; Hak.13:1. Tanrı, halkını isyanlarının sonuçlarıyla yüzleştirmek için onların üzerinden koruyucu elini çekmişti (krş. Rom.1:24,Rom.1:26,Rom.1:28).

2:16-19 RAB’bin İsrail’e kurtarıcılar göndermesi, O’nun antlaşma koşulunun (Tanrınız olacağım) bir parçasıdır (bkz. Çık.6:7’ye ait not).

2:16 hâkimler Terim bu kitapta, hem savaş zamanında halkı düşmanlardan kurtaran hem de sivil olarak halkı yöneten önderleri ifade eder (bkz. Giriş). Başlıca görevleri İsrail’de adaleti sağlamaktır. Hâkimler Kitabı’nda, Otniel, Ehut, Debora, Gidyon, Yiftah ve Şimşon’a öteki altı hâkimden (Şamgar, Tola, Yair, İvsan, Elon, Avdon) daha çok yer verilir. Yedinci ve son hâkim Samuel’dir, ondan sonra krallık dönemi başlamıştır.

2:17 vefasızlık ederek İbranice’den birebir çevirisi: “zina ederek”. Sahte ilahlara tapınmayı niteleyen çarpıcı bir ifadedir (bkz. Çık.34:15 ve ilgili not; Bilgi Kutusu: Ruhsal Zina, s.1255).