Yuhanna 5

« Yuhanna 4 | Yuhanna 6 »
5
Havuzdaki Kötürüm İyileştiriliyor
1İsa bundan sonra Yahudiler'in bir bayramı nedeniyle Yeruşalim'e gitti. 2Yeruşalim'de Koyun Kapısı yanında, İbranice'de Beytesta denilen beş eyvanlı bir havuz vardır. 3-4Bu eyvanların altında kör, kötürüm, felçli hastalardan bir kalabalık yatardı.[a] 5Orada otuz sekiz yıldır hasta olan bir adam vardı. 6İsa hasta yatan bu adamı görünce ve uzun zamandır bu durumda olduğunu anlayınca, “İyi olmak ister misin?” diye sordu.
7Hasta şöyle yanıt verdi: “Efendim, su çalkandığı zaman beni havuza indirecek kimsem yok, tam gireceğim an benden önce başkası giriyor.”
8İsa ona, “Kalk, şilteni topla ve yürü” dedi.
9Adam o anda iyileşti. Şiltesini toplayıp yürümeye başladı.
O gün Şabat Günü'ydü. 10 Bu yüzden Yahudi yetkililer iyileşen adama, “Bugün Şabat Günü” dediler, “Şilteni toplaman yasaktır.”
11Ama adam onlara şöyle yanıt verdi: “Beni iyileştiren kişi bana, ‘Şilteni topla ve yürü’ dedi.”
12“Sana, ‘Şilteni topla ve yürü’ diyen adam kim?” diye sordular.
13İyileşen adam ise O'nun kim olduğunu bilmiyordu. Orası kalabalıktı, İsa da çekilip gitmişti. 14İsa daha sonra adamı tapınakta buldu. “Bak, iyi oldun. Artık günah işleme de başına daha kötü bir şey gelmesin” dedi.
15Adam gidip Yahudi yetkililere kendisini iyileştirenin İsa olduğunu bildirdi. 16Şabat Günü böyle şeyler yaptığı için İsa'ya zulmetmeye başladılar. 17Ama İsa onlara şu karşılığı verdi: “Babam hâlâ çalışmaktadır, ben de çalışıyorum.”
18İşte bu nedenle Yahudi yetkililer O'nu öldürmek için daha çok gayret ettiler. Çünkü yalnız Şabat Günü düzenini bozmakla kalmamış, Tanrı'nın kendi Babası olduğunu söyleyerek kendisini Tanrı'ya eşit kılmıştı.
Oğul'un Yetkisi
19İsa Yahudi yetkililere şöyle karşılık verdi: “Size doğrusunu söyleyeyim, Oğul, Baba'nın yaptıklarını görmedikçe kendiliğinden bir şey yapamaz. Baba ne yaparsa Oğul da aynı şeyi yapar. 20Çünkü Baba Oğul'u sever ve yaptıklarının hepsini O'na gösterir. Şaşasınız diye O'na bunlardan daha büyük işler de gösterecektir. 21Baba nasıl ölüleri diriltip onlara yaşam veriyorsa, Oğul da dilediği kimselere yaşam verir. 22Baba kimseyi yargılamaz, bütün yargılama işini Oğul'a vermiştir. 23Öyle ki, herkes Baba'yı onurlandırdığı gibi Oğul'u onurlandırsın. Oğul'u onurlandırmayan, O'nu gönderen Baba'yı da onurlandırmaz.
24“Size doğrusunu söyleyeyim, sözümü işitip beni gönderene iman edenin sonsuz yaşamı vardır. Böyle biri yargılanmaz, ölümden yaşama geçmiştir. 25Size doğrusunu söyleyeyim, ölülerin Tanrı Oğlu'nun sesini işitecekleri ve işitenlerin yaşayacakları saat geliyor, geldi bile. 26Çünkü Baba, kendisinde yaşam olduğu gibi, Oğul'a da kendisinde yaşam olma özelliğini verdi. 27O'na yargılama yetkisini de verdi. Çünkü O İnsanoğlu'dur. 28Buna şaşmayın. Mezarda olanların hepsinin O'nun sesini işitecekleri saat geliyor. 29 Ve onlar mezarlarından çıkacaklar. İyilik yapmış olanlar yaşamak, kötülük yapmış olanlar yargılanmak üzere dirilecekler.”
İsa'ya Tanıklık Edenler
30“Ben kendiliğimden hiçbir şey yapamam. İşittiğim gibi yargılarım ve benim yargım adildir. Çünkü amacım kendi istediğimi değil, beni gönderenin istediğini yapmaktır. 31Eğer kendim için ben tanıklık edersem, tanıklığım geçerli olmaz. 32Ama benim için tanıklık eden başka biri vardır. O'nun benim için ettiği tanıklığın geçerli olduğunu bilirim. 33 Siz Yahya'ya adamlar gönderdiniz, o da gerçeğe tanıklık etti. 34İnsanın tanıklığını kabul ettiğim için değil, kurtulmanız için bunları söylüyorum. 35Yahya, yanan ve ışık saçan bir çıraydı. Sizler onun ışığında bir süre için coşmak istediniz. 36Ama benim, Yahya'nınkinden daha büyük bir tanıklığım var. Tamamlamam için Baba'nın bana verdiği işler, şu yaptığım işler, beni Baba'nın gönderdiğine tanıklık ediyor. 37 Beni gönderen Baba da benim için tanıklık etmiştir. Siz hiçbir zaman ne O'nun sesini işittiniz, ne de suretini gördünüz. 38O'nun sözü sizde yaşamıyor. Çünkü O'nun gönderdiği kişiye iman etmiyorsunuz. 39Kutsal Yazılar'ı araştırıyorsunuz. Çünkü bunlar aracılığıyla sonsuz yaşama sahip olduğunuzu sanıyorsunuz. Bana tanıklık eden de bu yazılardır! 40Öyleyken siz, yaşama kavuşmak için bana gelmek istemiyorsunuz.
41“İnsanlardan övgü kabul etmiyorum. 42Ama ben sizi bilirim, içinizde Tanrı sevgisi yoktur. 43Ben Babam'ın adına geldim, ama beni kabul etmiyorsunuz. Oysa başka birisi kendi adına gelirse, onu kabul edeceksiniz. 44Birbirinizden övgüler kabul ediyor, ama tek olan Tanrı'nın övgüsünü kazanmaya çalışmıyorsunuz. Bu durumda nasıl iman edebilirsiniz? 45Baba'nın önünde sizi suçlayacağımı sanmayın. Sizi suçlayan, umut bağladığınız Musa'dır. 46Musa'ya iman etmiş olsaydınız, bana da iman ederdiniz. Çünkü o benim hakkımda yazmıştır. 47Ama onun yazılarına iman etmezseniz, benim sözlerime nasıl iman edeceksiniz?”
« Yuhanna 4 | Yuhanna 6 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

5:1 Yahudiler’in bir bayramı Fısıh, Hasat veya Çardak Bayramı. Bunun hangi bayram olduğunun belirlenmesi, İsa’nın hizmetinin kaç yıl sürdüğünü anlamak açısından önemlidir. Yuhanna, Yu.2:13,Yu.2:23’te (bkz. Yu.2:13’e ait not), Yu.6:4’te ve çeşitli ayetlerde (örn. Yu.11:55; Yu.12:1) olmak üzere en az üç farklı Fısıh Bayramı’ndan söz eder. Bu, İsa’nın hizmetinin iki ila üç yıl sürdüğünün göstergesidir.Ancak eğer Yu.5:1’deki bayram dördüncü Fısıh Bayramı ise veya dördüncü Fısıh Bayramı’nın yaklaştığını ima ediyorsa, İsa’nın hizmeti üç ila dört yıl arasında sürmüş olmalıdır.
5:2 Beytesta Grekçe Yeni Antlaşma (İncil) elyazmalarında bu yer çeşitli şekillerde adlandırılsa da, Lut Gölü Tomarları’nda geçen Beytesta adının doğru olduğu tahmin edilir. Yer, yaygın olarak günümüzdeki Azize Anna Kilisesi’nin yakınındaki çift havuzla ilişkilendirilir. Dört tarafında birer eyvan, ayrıca iki havuz arasında da bir eyvan bulunması muhtemeldir.
5:3-4 Birçok Grekçe elyazmasında ayet şöyle devam eder: “Havuzun çalkalanmasını beklerlerdi. Çünkü Rab’bin bir meleği zaman zaman havuzun içine iner, suyu çalkardı. Suyun çalkanmasından sonra havuza ilk giren, tutulduğu herhangi bir hastalıktan kurtulurdu.” Bu cümleler o çağ halkının Beytesta havuzuyla ilgili inancını dile getirir, hasta adamın Yu.5:7’deki sözlerini açıklar. Eski Antlaşma’da buna yönelik bir öğretiş yoktur.
5:6 İyi olmak ister misin? Genelde olanın aksine, adam yardım istemeden önce İsa ona elini uzatır.
5:9 Adam o anda iyileşti Adam İsa’nın kim olduğunu bile bilmiyordu (Yu.5:13). İsa genellikle imana karşılık olarak şifa vermişse de, iyileşmenin bir koşulu olarak her zaman bunu beklemez.
5:10 Şilteni toplaman yasaktır Şabat Günü yük taşımayı yasaklayan kurallar bizzat Kutsal Yasa’da değil, Yasa’nın din bilginleri tarafından yapılmış geleneksel yorumunda bulunur. İyilik yapmak ve hayat kurtarmak, Şabat Günü de dâhil olmak üzere, her zaman Kutsal Yasa’ya uygundur (bkz. Yu.5:17; Yu.7:23; Luk.6:9; Luk.13:15; Luk.14:5).
5:12 Kutsal Yasa’yı yorumlayıp uygulamak için detaylı kurallar koyan Yahudi yetkililer, bunları Tanrı buyruğu olarak gösteriyor ve onlara göre Tanrı buyruğuna karşı gelmiş bir adam olan İsa’nın yetkisini merak ediyorlardı.
5:14 İsa, adamın körlüğünün günahlarıyla bağlantılı olduğunu ima eder. Yu.9:1’de körlük gibi felaketlerin günahın kaçınılmaz sonucu olduğunu reddeder, ama bunların günah yüzünden asla meydana gelmeyeceğini de söylemez. daha kötü bir şey Günahın ebedi sonuçları, herhangi bir fiziksel hastalıktan daha ciddidir.
5:17-18 Yahudiler Şabat Günü çalışmazdı. İsa’nın Şabat Günü hastaları iyileştirmesini çalışmak şeklinde yorumlayarak Şabat Günü kuralını bozduğunu ileri sürmüşlerdi; oysa Tanrı, Şabat Günü bile olsa merhamet göstermekten sakınmaz (krş. Luk.14:3-6). kendi Babası olduğunu söyleyerek Yahudiler, Tanrı’nın “İsrail’in babası” olduğunu kabul eder (bkz. Çık.4:22) ve Tanrı’ya bazen “Babamız” diye hitap ederlerdi. Ancak bireysel olarak Tanrı’ya “Babam” diye hitap etmek Tanrı’ya eşitliği ima ediyordu ve bu onlara göre küfür ve günahtı.
5:19 kendiliğinden bir şey yapamaz İsa’nın, Baba’yla (Tanrı’yla birlik ve sevgiye dayanan ilişkiye sahip itaatkâr Oğul olduğu için Baba’dan bağımsız hareket etmesi mümkün değildi (bkz. Yu.4:34).
5:20 Baba Oğul’u sever Bu nedenle, Baba tasarılarını ve amaçlarını Oğlu’na açıklamış, Oğul da bunları itaatkâr biçimde gerçekleştirmiştir (bkz. Yu.17:4). daha büyük işler Bkz. Yu.5:21-29.
5:21 Baba nasıl ölüleri diriltip EskiAntlaşma’da bu konuda pek bilgi yer almaz; ancak Yahudiler dirilişe inanırdı (ancak bkz. Mar.9:10’a ait not; bkz. Makale: Antlaşmalar Arası Dönem, s. 1361; Tablo: Yahudi Mezhepleri, s. 1418; krş. Mez.16:10; Mez.49:15; Yşa.26:19; Eyü.19:26; Dan.12:1-3). Oğul da... yaşam verir İsa burada sonsuz yaşamın verilmesinden (Yu.10:10) veya gelecekteki dirilişten (bkz. Yu.11:25 ve ilgili not) söz eder. İsa bu sözüyle yalnızca Tanrı’ya ait olan bir yetkiye sahip olduğunu iddia etmektedir.
5:22 bütün yargılama işini Oğul’a vermiştir Dünyayı yargılayacak olanın Tanrı (bkz. Çık.3:14-15’e ait not) olduğuna inanan Yahudiler’e göre, bu ifade Tanrı’ya küfür sayılırdı (bkz. Mat.25:21-31; Elç.10:42; Elç.17:31; 2Ko.5:10; 2Ti.2Ko.4:1-2 ; 1Pe.4:5 ve ilgili not).
5:24 Bkz. Yu.20:31 ve ilgili not. İsa’ya iman eden kişi artık ölüler diyarına değil, yaşam diyarına aittir (bkz. Yu.3:15,Yu.3:36’ya ait notlar; krş. 2Ko.5:17).
5:25 geliyor, geldi bile Yalnızca gelecekteki dirilişten değil, Mesih’in ruhsal yönden ölü olan insanlara sunduğu sonsuz yaşam armağanının hazır olmasından söz ediliyor.
5:26 kendisinde yaşam olduğu gibi 26. ayetteki bu ifade de Baba ile Oğul arasındaki birliği vurgular: Oğul (İsa) ile Baba (Tanrı) aynı yaşama sahiptir ve Oğul bu yaşamı iman edenlere vermeye yetkilidir. 19-29. ayetlerini kapsayan kısmın anahtar ayeti 19. ayettir.
5:27 yargılama yetkisini Bkz. Yu.5:22 ve ilgili not. İnsanoğlu Bkz. Makale:İsa Mesih Kimdir?, s. 1373.
5:28-29 Bkz. Dan.12:2 ve ilgili not; Makale:Yargı, s. 260 ; Bilgi Kutusu: Diriliş, s. 1704. İnsanların yaptıklarına göre yargılanacakları (bkz. Rom.2:6-8; Va.20:12 ve ilgili notlar), ancak mahkûmiyetten kurtuluşlarının Rab İsa’ya iman etmekle mümkün olduğu ve iman eden herkes için kurtuluşun Tanrı’nın bir armağanı olduğu Kutsal Yazılar’da bildirilir (bkz. Yu.5:24 ve ilgili not). Mesih’e iman etmek, O’na Rab olarak itaat etmeyi gerektirir (bkz. Yak.2:14-26 ve ilgili not).
5:30 Ben kendiliğimden hiçbir şey yapamam Bkz. Yu.5:19’a ait not.
5:31 İsa burada Kutsal Yasa’ya göre bir iddianın doğruluğunu kanıtlamak için iki veya üç tanığa ihtiyaç olduğunu hatırlatır (Yas.19:15-21).
5:33 Yahya’ya adamlar gönderdiniz Bkz. Yu.1:19-20 ve ilgili not. o da... tanıklık etti Yahudiler Yahya’ya inansalardı, Mesih’e de inanır ve kurtulurlardı.
5:35 Yahya... bir çıraydı İsa’nın hizmetinin başlamasıyla Yahya’nın hizmeti sona ermiştir. bir süre için coşmak istediniz Bkz. Mat.3:5-6.
5:36 işler İsa’nın mucizeleri, O’nun Tanrı (kimliği), Mesih ve Kurtarıcı (görevleri, bkz. Yu.10:25 ve ilgili not) olduğunun kanıtlarıdır.
5:37 Baba da... tanıklık etmiştir Büyük olasılıkla Tanrı’nın Kutsal Yazılar’daki vahyinden söz eder (bkz. Yu.5:38-39).
5:38 iman etmiyorsunuz İsa’ya inanmamaları, Tanrı’nın sözünün asıl anlamını bilmediklerini gösteriyor.
5:41 İnsanlardan övgü İsa, karşıtlarının değer verdiği (Yu.5:44) bu övgüleri kabul etmedi.
5:43 başka birisi... onu kabul edeceksiniz Bkz. Zek.Yu.11:17’ye ait not ; 1Yu.2:18 ve ilgili not.
5:46 o benim hakkımda yazmıştır Bkz. Luk.24:25-27,Luk.24:44-47 ve ilgili not. Tevrat’ta açıklanan, Tanrı’nın İbrahim’in soyu (bkz. Gal.3:8,Gal.3:16) tarafından gerçekleştirilecek kutsama ve kurtarış tasarısından söz etmektedir. Yas.18:15,Yas.18:18 ayetlerini düşünerek de bunları söylemiş olabilir.
5:31-47 Eski Antlaşma’ya göre üç tanık gerekmektedir; İsa ise beş tanık gösterir: gerçekleştirdiği mucizeler (Yu.5:36), Yahya’nın (Yu.5:33), Baba Tanrı’nın (Yu.5:37), Kutsal Yazılar’ın (Yu.5:39) ve Musa’nın (Yu.5:46) tanıklıkları (bkz. Yu.1:7’ye ait not).
5:45-47 Bkz. Luk.16:31; Rom.10:4 ve ilgili not. Musa’nın Mesih’e tanıklık ettiğine inanmayanlar, Tanrı Sözü, Tanrı vahyi olan İsa’yı da reddedeceklerdir.

Videolar

Yuhanna Girişi

Kitabın Özelliği: Yuhanna, Matta'dan, Markos'tan ve Luka'dan farklı konuları vurgular. İsa'nın doğumunu anlatarak başlayacağına, İsa'nın başlangıçtan beri Tanrı'yla birlikte bulunmuş, beden alıp aramızda yaşamış olan Tanrı Sözü olduğunu açıklamakla başlar (1:1-18). Kitapta daha az sayıda mucizeden söz edilir ve bunlar İsa'nın bildirisini doğrulayan belirtiler diye anılır. («Belirti» olarak çevrilen Grekçe sözcük dile uygunluk açısından yer yer «doğaüstü belirti» ya da «mucize» olarak çevrilmiştir). Yuhanna'da birkaç yerde örnekten söz edilmekle birlikte (10:6; 16:25), benzetme sözcüğü hiç geçmez. Bunların yerine İsa'nın konuşmalarına yer verilir. Yuhanna, Celile'de geçen olayların ancak bir bölümünü anarken Yeruşalim'de geçen olaylara daha çok yer verir. İsa'nın, tutuklanmasından önceki son gece anlattıkları (13-16 bölümleri) ve 17. bölümdeki duası bunların en önemlileridir. İsa'nın ölüp dirildikten sonra izleyicilerine birkaç kez görünmesine bu kitapta daha çok yer verilir (20 ve 21).

Amaç ve İçerik: Yuhanna'nın farklı yaklaşımı hiç de şaşırtıcı değildir. Bizzat kendisi şöyle diyor: «İsa, öğrencilerinin önünde, bu kitapta yazılı olmayan başka birçok doğaüstü belirti gerçekleştirdi. Ne var ki yazılanlar, İsa'nın, Tanrı'nın Oğlu Mesih olduğuna iman edesiniz ve iman ederek O'nun adıyla yaşama kavuşasınız diye yazılmıştır» (20:30-31). Görülüyor ki, iman konusu güçlü bir biçimde vurgulanıyor1. Dinleyicilerin İsa'ya gösterdikleri ilgi, iman edip etmemeleriyle ölçülüyor2. Sonsuz yaşam konusu ayrıca vurgulanıyor3. İsa diyor ki, «Ben, insanlar yaşama, bol yaşama sahip olsunlar diye geldim» (10:10) ve «Sonsuz yaşam, tek gerçek Tanrı olan seni ve gönderdiğin İsa Mesih'i tanımalarıdır» (17:3).

Kitapta üzerinde durulan başka bir konu, Yahudi önderlerin dinmeyen karşı koymalarıdır4. Nitekim İsa'nın çarmıha gerilmesini isteyenler de bu önderler oldu.

Bununla birlikte kitabın ana amacı, İsa'nın kim olduğunu açıklamaktır. İsa'ya «Söz»5, «Mesih»6, «Tanrı Oğlu»7, «İnsanoğlu»8 ve daha birçok unvan9 verilir. İsa-Baba Tanrı ilişkisi konusundaki öğreti bu açıklamalarla içiçedir10. İsa bu kitapta 109 kez Tanrı'yı «Baba» diye anar. 23 kez de Tanrı'dan, «beni gönderen» diye söz eder. İsa'nın Baba'ya dönmesinden sonra inanlılara gönderilen Kutsal Ruh'la11 ilgili öğretiyi de anmalıyız. Bundan başka İsa Tanrı'yla inanlılar arasındaki harikulade ilişkilerden söz eder12. Bu konuda şöyle diyor: «Beni seven sözüme uyar, Babam da onu sever. Biz de ona gelir, onunla birlikte yaşarız» (14:23).

Ana Hatlar:

1:1-18 Giriş
1:19-51 Vaftizci Yahya ve İsa'nın ilk öğrencileri
2:1-11:57 İsa'nın konuşmaları ve yaptığı mucizeler
12:1-19:42 İsa'nın ölümünden önceki son haftası
20:1-21:25 İsa'nın dirilişinden sonra izleyicilerine görünmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş