1. Krallar 12:28-30

12:25-2Kr.17:41 Krallığın bölündüğü (İsrail ve Yahuda olarak) dönemin anlatıldığı bu bölümlerde, ağırlıklı olarak kralların yaptıklarına ve onlara ilişkin peygamberliklere değinilir. Tanrı’nın gelişmekte olan yeryüzündeki krallığı en fazla kuzeydeki (İsrail) krallıkta tehlikeye girmiştir, çünkü sadakatsiz krallar, kukla kâ-hinler ve sahte peygamberler yüzünden imandan sapma eğilimi artış göstermiştir. Bu dönemde İlyas ve Elişa, Tanrı’nın yönetiminin sadık temsilcileri ve peygamberleri olarak hizmet etmiştir (bkz. Giriş). Güneydeki (Yahuda) krallıkta ise RAB, krallığının görünen simgeleri olan tapınak, Antlaşma Sandığı ve kâhinlerinin hizmeti aracılığıyla halkıyla beraberdir. Davut’un soyundan olan kralların yönetimlerini RAB’be sadık biçimde sürdürmeleri sayesinde RAB’bin antlaşmasına kuzeydeki (İsrail) krallığına göre daha bağlı kaldılarsa da, itaatsizlik ettikleri zaman onlar da sürgünle cezalandırılacaklardır.

12:28 iki altın buzağı Aramlılar ve Kenanlılar, ilahlarını, güç ve verimlilik göstergesi olarak buzağı veya boğa sırtında tasvir ederlerdi (bkz. Hak.2:13’e ait not); bu buzağılar ilahlar için bir tür tahttı. İsrail Kralı halkın, RAB’bin tahtı olanAntlaşma Sandığı’nın bulunduğu Yeruşalim’e (dolayısıyla Yahuda Krallığı’na) gitmesini önlemek amacıyla alternatif bir tapınma merkezi sunmak istemişti; ayrıca bu şekilde Kenanlılar’ın da bu tapınmaya katılmasını sağlayarak krallığının nüfuzunu koruyup güçlendirmeyi amaçlıyordu. Oysa bu yaptığı korkunç bir günahtı (krş. Çık.32. bölüm).

12:29 Tarihi öneme sahip bu iki kenti seçen Yarovam, krallığın en uzak bölgesinde bir tapınma merkezi kurarak halka bir daha Yeruşalim’e gitmelerinin gerekmediğini duyuruyordu. Beytel Kent, Yeruşalim’in yaklaşık 20 km kuzeyinde, Efrayim sınırı yakınlarında, Benyamin toprakları içinde yer almaktaydı (Yşu.18:11-13,Yşu.18:22). Beytel, İsrailoğulları’nın RAB’be tapınmasında tarih boyunca ayrıcalıklı bir yere sahip olmuştur (bkz. Yar.12:8; Yar.28:11-19; Yar.35:6-7; Hak.20:26-28; 1Sa.7:16). Dan Kenti’ne Hermon Dağı’nın yakınlarında, ülkenin en kuzey kesiminde yer almaktaydı. Hâkimler dönemi sırasında da bu kentte putperestlik yaygındı (Hak.18:30-31).

12:30 Bu günahtı Yarovam’ın başlattığı uygulamalar, İsrail’in tapınma düzenine putperest uygulamaların karışmasına yol açacak (özellikleAhav zamanında; bkz. 1Kr.16:29-34), halkı Kutsal Yasa’nın ilk ve ikinci buyruğuna aykırı davranmaya yöneltecektir (Çık.21:3-6). Yarovam, siyasal çıkarlar uğruna dinsel ilkeleri terk etmekle, Tanrı’nın Peygamber Ahiya aracılığıyla ilettiği sözlere uymamış oldu (bkz. 1Kr.11:38).