1. Krallar 12

12
İsrailliler Rehavam'a Başkaldırıyor
(2Ta.10:1-19)
1Rehavam Şekem'e gitti. Çünkü bütün İsrailliler kendisini kral ilan etmek için orada toplanmışlardı. 2Kral Süleyman'dan kaçıp Mısır'a yerleşen Nevat oğlu Yarovam bunu duyunca Mısır'da kalmaya karar verdi. 3İsrail topluluğu Yarovam'ı çağırttı. Birlikte gidip Rehavam'a şöyle dediler: 4“Baban üzerimize ağır bir boyunduruk koydu. Ama babanın üzerimize yüklediği ağır yükü ve boyunduruğu hafifletirsen sana kul köle oluruz.”
5Rehavam, “Şimdi gidin, üç gün sonra yine gelin” yanıtını verince halk yanından ayrıldı.
6Kral Rehavam, babası Süleyman'a sağlığında danışmanlık yapan ileri gelenlere, “Bu halka nasıl yanıt vermemi öğütlersiniz?” diye sordu.
7İleri gelenler, “Bugün bu halka hizmet eder, olumlu yanıt verirsen, sana her zaman kul köle olurlar” diye karşılık verdiler.
8Ne var ki, Rehavam ileri gelenlerin öğüdünü reddederek birlikte büyüdüğü genç görevlilerine danıştı: 9“Siz ne yapmamı öğütlersiniz? ‘Babanın üzerimize koyduğu boyunduruğu hafiflet’ diyen bu halka nasıl bir yanıt verelim?”
10Birlikte büyüdüğü gençler ona şu karşılığı verdiler: “Sana ‘Babanın üzerimize koyduğu boyunduruğu hafiflet’ diyen halka de ki, ‘Benim küçük parmağım babamın belinden daha kalındır. 11Babam size ağır bir boyunduruk yüklediyse, ben boyunduruğunuzu daha da ağırlaştıracağım. Babam sizi kırbaçla yola getirdiyse, ben sizi akreplerle yola getireceğim.’ ”
12Yarovam'la bütün halk, kralın, “Üç gün sonra yine gelin” sözü üzerine, üçüncü gün Rehavam'ın yanına geldiler. 13-14İleri gelenlerin öğüdünü reddeden Kral Rehavam, gençlerin öğüdüne uyarak halka sert bir yanıt verdi: “Babamın size yüklediği boyunduruğu ben daha da ağırlaştıracağım. Babam sizi kırbaçla yola getirdiyse, ben sizi akreplerle yola getireceğim.” 15Kral halkı dinlemedi. Çünkü Şilolu Ahiya aracılığıyla Nevat oğlu Yarovam'a verdiği sözü yerine getirmek için RAB bu olayı düzenlemişti.
16 Kralın kendilerini dinlemediğini görünce, bütün İsrailliler,
“İşay oğlu, Davut'la ne ilgimiz,
Ne de payımız var!” diye bağırdılar,
“Ey İsrail halkı, haydi evimize dönelim!
Davut'un soyu başının çaresine baksın.”
Böylece herkes evine döndü.
17Rehavam da yalnızca Yahuda kentlerinde yaşayan İsrailliler'e krallık yapmaya başladı.
18İsrailliler Kral Rehavam'ın gönderdiği angaryacıbaşı Adoram'ı taşa tutup öldürdüler. Bunun üzerine Kral Rehavam savaş arabasına atlayıp Yeruşalim'e kaçtı. 19İsrail halkı, Davut soyundan gelenlere hep başkaldırdı.
20Yarovam'ın Mısır'dan döndüğünü duyunca, bütün İsrailliler haber gönderip kendisini toplantıya çağırdılar ve onu İsrail Kralı ilan ettiler. Yahuda oymağından başka hiç kimse Davut soyunu izlemedi.
Şemaya'nın Peygamberliği
(2Ta.11:1-4)
21Süleyman oğlu Rehavam Yeruşalim'e varınca, İsrail oymaklarıyla savaşıp onları yeniden egemenliği altına almak amacıyla bütün Yahuda ve Benyamin oymaklarından yüz seksen bin seçkin savaşçı topladı.
22Bu arada Tanrı adamı Şemaya'ya Tanrı şöyle seslendi: 23“Süleyman oğlu Yahuda Kralı Rehavam'a, bütün Yahudalılar'a, Benyaminliler'e ve orada yaşayan öteki insanlara şunu söyle: 24‘RAB diyor ki, İsrailli kardeşlerinize saldırmayın, onlarla savaşmayın. Herkes evine dönsün! Çünkü bu olayı ben düzenledim.’ ” RAB'bin bu sözlerini duyan halk O'nun buyruğuna uyup evine döndü.
Beytel ve Dan'daki Altın Buzağılar
25Yarovam Efrayim'in dağlık bölgesindeki Şekem Kenti'ni onarıp orada yaşamaya başladı. Daha sonra oradan ayrılıp Penuel Kenti'ni onardı. 26Yarovam, “Şimdi krallık yine Davut soyunun eline geçebilir” diye düşündü, 27“Eğer bu halk Yeruşalim'e gidip RAB'bin Tapınağı'nda kurbanlar sunarsa, yürekleri efendileri, Yahuda Kralı Rehavam'a döner. Beni öldürüp yeniden Rehavam'a bağlanırlar.”
28 Kral, danışmanlarına danıştıktan sonra, iki altın buzağı yaptırıp halkına, “Tapınmak için artık Yeruşalim'e gitmenize gerek yok” dedi, “Ey İsrail halkı, işte sizi Mısır'dan çıkaran ilahlarınız!” 29Altın buzağılardan birini Beytel, ötekini Dan Kenti'ne yerleştirdi. 30Bu günahtı. Böylece halk buzağıya tapmak için Dan'a kadar gitmeye başladı. 31Yarovam ayrıca tapınma yerlerinde tapınaklar yaptırdı. Levililer'in dışında her türlü insanlardan kâhinler atadı.
32 Yarovam sekizinci ayın on beşinci günü Yahuda'daki bayrama benzer bir bayram başlattı. Dan'daki sunakta ve Beytel'de yaptırdığı altın buzağılara kurbanlar sundu; orada kurmuş olduğu tapınma yerlerine kâhinler yerleştirdi. 33Kendi kendine uydurduğu sekizinci ayın on beşinci günü, Beytel'de yaptırdığı sunağa gitti, kurban sunup buhur yaktı. Ve o günü İsrail halkı için bayram ilan etti.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

12:1 Şekem’e Kuzey Efrayim’in dağlık bölgesinde kurulmuş, tarihsel bakımdan büyük öneme sahip bir kenttir (bkz. Yar.12:6; Yar.33:18-20; Yşu.8:30-35; Yşu.8:30’a ait not; ayrıca bkz. Yşu.20:7; Yşu.21:21; Yşu.24:1-33). bütün İsrailliler... toplanmışlardı Bunlar kuzeydeki oymakların temsilcileriydi (bkz. 1Kr.11:16). Davut, kuzeydeki oymakların başına antlaşma yoluyla kral seçilmişti (2Sa.5:3); oymak temsilcilerinin bu şekilde toplanması, onların yeni krala bağlılıklarını kesinleştirecek bir antlaşma yapmak üzere olduklarını gösterir.
12:2 bunu Süleyman’ın ölümünü (1Kr.11:43).
12:4 üzerimize ağır bir boyunduruk koydu Süleyman’ın getirdiği ağır vergiler ve işçilerle askerleri çalıştırma yöntemi söz konusudur (bkz. 1Kr.4:7,1Kr.4:22-23,1Kr.4:27-28; 1Kr.5:13-14; 1Kr.9:22; ayrıca bkz. 1Kr.9:15 ve 1Kr.11:28’e ait notlar).
12:6 babası Süleyman’a sağlığında danışmanlık yapan ileri gelenlere Adoniram (1Kr.4:6) ve bölge valileri (1Kr.4:7-19) gibi.
12:8 genç görevlilerine Süleyman’a hizmet etmiş olan görevlilere nispeten genç.
12:15 RAB bu olayı düzenlemişti Çünkü Süleyman putperestlik etmiş ve RAB’bin antlaşmasını bozmuştu (1Kr.11:9-13). RAB, Davut’un soyuna vereceğini bildirildiği cezayı, Rehavam’ın ahmaklığı aracılığıyla yerine getirir.
12:17 Yahuda kentlerinde yaşayan İsrailliler’e Kuzey oymaklarından olup Yahuda topraklarına yerleşmiş İsrailliler.
12:21 Benyamin oymaklarından Benyamin oymağı parçalanmış, bazıları kuzey oymaklarının arasına karışmış, Yeruşalim çevresindeki bazıları ise Rehavam’ın egemenliğinde kalmıştı.
12:22 Tanrı adamı Bkz. 1Kr.17:24’ e ait not; 1Kr.13:1; Yas.18:18; Yas.33:1; 1Sa.2:27; 1Sa.9:9-10. Şemaya’ya Rehavam’ın krallık tarihini yazan kişi (2Ta.12:15; ayrıca bkz. 2Ta.12:5-8).
12:24 Rehavam, Aviyam ve Asa’nın krallıkları zamanında Yahuda oymağı ile kuzey oymakları arasında aralıklarla süren sürtüşme ve çatışmalar, Baaşa’nın ölümünün ardından İsrail’de başgösteren siyasi istikrarsızlık ortamı ile sona erdi. Asa’nın oğlu Yehoşafat, Ahav’la ittifak yaptı ve bu ilişkiyi oğlu Yehoram’ı, Ahav’ın kızı Atalya ile evlendirerek pekiştirdi (bkz. 1Kr.14:30; 1Kr.15:6,1Kr.15:16; 1Kr.22:2,1Kr.22:44; 2Kr.8:18).
12:25-2Kr.17:41 Krallığın bölündüğü (İsrail ve Yahuda olarak) dönemin anlatıldığı bu bölümlerde, ağırlıklı olarak kralların yaptıklarına ve onlara ilişkin peygamberliklere değinilir. Tanrı’nın gelişmekte olan yeryüzündeki krallığı en fazla kuzeydeki (İsrail) krallıkta tehlikeye girmiştir, çünkü sadakatsiz krallar, kukla kâ-hinler ve sahte peygamberler yüzünden imandan sapma eğilimi artış göstermiştir. Bu dönemde İlyas ve Elişa, Tanrı’nın yönetiminin sadık temsilcileri ve peygamberleri olarak hizmet etmiştir (bkz. Giriş). Güneydeki (Yahuda) krallıkta ise RAB, krallığının görünen simgeleri olan tapınak, Antlaşma Sandığı ve kâhinlerinin hizmeti aracılığıyla halkıyla beraberdir. Davut’un soyundan olan kralların yönetimlerini RAB’be sadık biçimde sürdürmeleri sayesinde RAB’bin antlaşmasına kuzeydeki (İsrail) krallığına göre daha bağlı kaldılarsa da, itaatsizlik ettikleri zaman onlar da sürgünle cezalandırılacaklardır.
12:25 Penuel Kenti’ni Şam’dakiAramlılar’ın (bkz. 1Kr.11:23-25) ve Ammonlular’ın saldırılarına karşı savunmada stratejik öneme sahip Şeria Geçiti’nde bulunan bir kent (bkz. Yar.32:31; Hak.8:9,Hak.8:17).
12:28 iki altın buzağı Aramlılar ve Kenanlılar, ilahlarını, güç ve verimlilik göstergesi olarak buzağı veya boğa sırtında tasvir ederlerdi (bkz. Hak.2:13’e ait not); bu buzağılar ilahlar için bir tür tahttı. İsrail Kralı halkın, RAB’bin tahtı olanAntlaşma Sandığı’nın bulunduğu Yeruşalim’e (dolayısıyla Yahuda Krallığı’na) gitmesini önlemek amacıyla alternatif bir tapınma merkezi sunmak istemişti; ayrıca bu şekilde Kenanlılar’ın da bu tapınmaya katılmasını sağlayarak krallığının nüfuzunu koruyup güçlendirmeyi amaçlıyordu. Oysa bu yaptığı korkunç bir günahtı (krş. Çık.32. bölüm).
12:29 Tarihi öneme sahip bu iki kenti seçen Yarovam, krallığın en uzak bölgesinde bir tapınma merkezi kurarak halka bir daha Yeruşalim’e gitmelerinin gerekmediğini duyuruyordu. Beytel Kent, Yeruşalim’in yaklaşık 20 km kuzeyinde, Efrayim sınırı yakınlarında, Benyamin toprakları içinde yer almaktaydı (Yşu.18:11-13,Yşu.18:22). Beytel, İsrailoğulları’nın RAB’be tapınmasında tarih boyunca ayrıcalıklı bir yere sahip olmuştur (bkz. Yar.12:8; Yar.28:11-19; Yar.35:6-7; Hak.20:26-28; 1Sa.7:16). Dan Kenti’ne Hermon Dağı’nın yakınlarında, ülkenin en kuzey kesiminde yer almaktaydı. Hâkimler dönemi sırasında da bu kentte putperestlik yaygındı (Hak.18:30-31).
12:30 Bu günahtı Yarovam’ın başlattığı uygulamalar, İsrail’in tapınma düzenine putperest uygulamaların karışmasına yol açacak (özellikleAhav zamanında; bkz. 1Kr.16:29-34), halkı Kutsal Yasa’nın ilk ve ikinci buyruğuna aykırı davranmaya yöneltecektir (Çık.21:3-6). Yarovam, siyasal çıkarlar uğruna dinsel ilkeleri terk etmekle, Tanrı’nın Peygamber Ahiya aracılığıyla ilettiği sözlere uymamış oldu (bkz. 1Kr.11:38).
12:31 Levililer’in dışında Böylece, sadece Harun soyundan olan Levi oymağının kâhinlik yapmasına ilişkin yasa da açıkça çiğnenmiş oldu (Say.3:10).
12:32 Yahuda’daki bayrama benzer Yarovam, Çardak Bayramı’nın (bkz. 1Kr.8:2; Lev.23:34) yerine geçecek bir dini bayram başlattı. kurbanlar sundu Yarovam, krallık yetkilerinin sınırlarını aşarak kâhinlik hizmetine soyundu (bkz. 2Ta.26:16-21).

Videolar

1. Krallar Girişi

İsrail'de Samuel kitaplarıyla başlayan krallığın tarihine 1.Krallar Kitabı'nda devam edilir. Kitabı üç bölüme ayırabiliriz:

1. Süleyman'ın İsrail Kralı olması, babası Davut'un ölümü.
2. Süleyman'ın krallığı ve yaptığı işler, özellikle Yeruşalim'de yaptırdığı tapınak.
3. Krallığın kuzey (İsrail) ve güney (Yahuda) krallığı olarak ikiye bölünmesi ve İ.Ö. 9. yüzyılın ortalarına kadar krallıkları yöneten kralların tarihi.

1.ve 2.Krallar kitaplarında her kral Tanrı'ya bağlı olup olmamasına göre değerlendiriliyor, ulusal başarı bu bağlılığa dayanıyor, putperestlikle sadakatsizlik felaketin öncüsü olarak görülüyor. Kuzey kralları zorluklar karşısında Tanrı'ya bağlı kalmayıp başarısız olurken, güney kralları yer yer daha başarılı olur.

Kitaplardaki önemli olaylardan biri Rab'bin yürekli peygamberlerinin halkı putlara tapmamaları ve Tanrı'ya itaatsizlik etmemeleri için uyarmalarıdır. Özellikle İlyas'ın, Baal'ın peygamberleriyle yaptığı savaşımın öyküsü büyük önem taşır (18. bölüm).

1. ve 2. Krallar kitapları Septuaginta'da 3. ve 4. Krallar diye bilinir.

Ana Hatlar:

1:1-2:12 Davut'un krallığının sonu
2:13-46 Süleyman'ın kral olması
3:1-11:43 Süleyman'ın krallığı
a. 3:1-4:34 Krallığın ilk yılları
b. 5:1-8:66 Tapınağın yapımı
c. 9:1-11:43 Krallığın son yılları
12:1-22:53 Bölünen krallıklar
a. 12:1-14:20 Kuzeydeki oymakların ayaklanması
b. 14:21-16:34 Yahuda ve İsrail krallıkları
c. 17:1-19:21 Peygamber İlyas
ç. 20:1-22:40 İsrail Kralı Ahav
d. 22:41-53 Yahuda Kralı Yehoşafat'la İsrail Kralı Ahazya
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş