Yuhanna 6

6
İsa Beş Bin Kişiyi Doyuruyor
(Mat.14:13-21; Mar.6:30-44; Luk.9:10-17)
1Bundan sonra İsa, Celile –Taberiye– Gölü'nün karşı yakasına geçti. 2Ardından büyük bir kalabalık gidiyordu. Çünkü hastalar üzerinde yaptığı mucizeleri görmüşlerdi. 3İsa dağa çıkıp orada öğrencileriyle birlikte oturdu. 4Yahudiler'in Fısıh Bayramı yakındı.
5İsa başını kaldırıp büyük bir kalabalığın kendisine doğru geldiğini görünce Filipus'a, “Bunları doyurmak için nereden ekmek alalım?” diye sordu. 6Bu sözü onu denemek için söyledi, aslında kendisi ne yapacağını biliyordu.
7Filipus O'na şu yanıtı verdi: “Her birinin bir lokma yiyebilmesi için iki yüz dinarlık ekmek bile yetmez.”
8-9Öğrencilerinden biri, Simun Petrus'un kardeşi Andreas, İsa'ya dedi ki, “Burada beş arpa ekmeğiyle iki balığı olan bir çocuk var. Ama bu kadar adam için bunlar nedir ki?”
10İsa, “Halkı yere oturtun” dedi.
Orası çayırlıktı. Böylece halk yere oturdu. Yaklaşık beş bin erkek vardı. 11İsa ekmekleri aldı, şükrettikten sonra oturanlara dağıttı. Balıklardan da istedikleri kadar verdi. 12Herkes doyunca İsa öğrencilerine, “Artakalan parçaları toplayın, hiçbir şey ziyan olmasın” dedi.
13Onlar da topladılar. Yedikleri beş arpa ekmeğinden artakalan parçalarla on iki sepet doldurdular. 14Halk, İsa'nın yaptığı mucizeyi görünce, “Gerçekten dünyaya gelecek olan peygamber budur” dedi.
15İsa onların gelip kendisini kral yapmak üzere zorla götüreceklerini bildiğinden tek başına yine dağa çekildi.
İsa Su Üstünde Yürüyor
(Mat.14:22-33; Mar.6:45-52)
16Akşam olunca öğrencileri göle indiler. 17Bir tekneye binerek gölün karşı yakasındaki Kefarnahum'a doğru yol aldılar. Karanlık basmış, İsa henüz yanlarına gelmemişti. 18Güçlü bir rüzgar estiğinden göl kabarmaya başladı. 19Öğrenciler beş kilometre kadar[a] kürek çektikten sonra, İsa'nın gölün üstünde yürüyerek tekneye yaklaştığını görünce korktular. 20Ama İsa, “Korkmayın, benim!” dedi. 21Bunun üzerine O'nu tekneye almak istediler. O anda tekne gidecekleri kıyıya ulaştı.
22Ertesi gün, gölün karşı yakasında kalan halk, önceden orada sadece bir tek tekne bulunduğunu, İsa'nın kendi öğrencileriyle birlikte bu tekneye binmediğini, öğrencilerinin yalnız gittiklerini anladı. 23Rab'bin şükretmesinden sonra halkın ekmek yediği yerin yakınına Taberiye'den başka tekneler geldi. 24Halk, İsa'nın ve öğrencilerinin orada olmadığını görünce teknelere binerek Kefarnahum'a, İsa'yı aramaya gitti. 25O'nu gölün karşı yakasında buldukları zaman, “Rabbî, buraya ne zaman geldin?” diye sordular.
Yaşam Ekmeği
26İsa şöyle yanıt verdi: “Size doğrusunu söyleyeyim, doğaüstü belirtiler gördüğünüz için değil, ekmeklerden yiyip doyduğunuz için beni arıyorsunuz. 27Geçici yiyecek için değil, sonsuz yaşam boyunca kalıcı yiyecek için çalışın. Bunu size İnsanoğlu verecek. Çünkü Baba Tanrı O'na bu onayı vermiştir[b].”
28Onlar da şunu sordular: “Tanrı'nın istediği işleri yapmak için ne yapmalıyız?”
29İsa, “Tanrı'nın işi O'nun gönderdiği kişiye iman etmenizdir” diye yanıt verdi.
30Bunun üzerine, “Görüp sana iman etmemiz için nasıl bir belirti gerçekleştireceksin? Ne yapacaksın?” dediler. 31 “Atalarımız çölde man yediler. Yazılmış olduğu gibi, ‘Yemeleri için onlara gökten ekmek verdi.’ ”
32İsa onlara dedi ki, “Size doğrusunu söyleyeyim, gökten ekmeği size Musa vermedi, gökten size gerçek ekmeği Babam verir. 33Çünkü Tanrı'nın ekmeği, gökten inen ve dünyaya yaşam verendir.”
34Onlar da, “Efendimiz, bizlere her zaman bu ekmeği ver!” dediler.
35İsa, “Yaşam ekmeği Ben'im. Bana gelen asla acıkmaz, bana iman eden hiçbir zaman susamaz” dedi. 36“Ama ben size dedim ki, ‘Beni gördünüz, yine de iman etmiyorsunuz.’ 37Baba'nın bana verdiklerinin hepsi bana gelecek ve bana geleni asla kovmam. 38Çünkü kendi isteğimi değil, beni gönderenin isteğini yerine getirmek için gökten indim. 39Beni gönderenin isteği, bana verdiklerinden hiçbirini yitirmemem, son gün hepsini diriltmemdir. 40Çünkü Babam'ın isteği, Oğul'u gören ve O'na iman eden herkesin sonsuz yaşama kavuşmasıdır. Ben de böylelerini son günde dirilteceğim.”
41“Gökten inmiş olan ekmek Ben'im” dediği için Yahudiler O'na karşı söylenmeye başladılar. 42“Yusuf oğlu İsa değil mi bu?” diyorlardı. “Annesini de, babasını da tanıyoruz. Şimdi nasıl oluyor da, ‘Gökten indim’ diyor?”
43İsa, “Aranızda söylenmeyin” dedi. 44“Beni gönderen Baba bir kimseyi bana çekmedikçe, o kimse bana gelemez. Bana geleni de son günde dirilteceğim. 45 Peygamberlerin yazdığı gibi, ‘Tanrı onların hepsine kendi yollarını öğretecektir.’ Baba'yı işiten ve O'ndan öğrenen herkes bana gelir. 46Bu, bir kimsenin Baba'yı gördüğü anlamına gelmez. Baba'yı sadece Tanrı'dan gelen görmüştür. 47Size doğrusunu söyleyeyim, iman edenin sonsuz yaşamı vardır. 48Yaşam ekmeği Ben'im. 49Atalarınız çölde man yediler, yine de öldüler. 50Gökten inen öyle bir ekmek var ki, ondan yiyen ölmeyecek. 51Gökten inmiş olan diri ekmek Ben'im. Bu ekmekten yiyen sonsuza dek yaşayacak. Dünyanın yaşamı uğruna vereceğim ekmek de benim bedenimdir.”
52Bunun üzerine Yahudiler, “Bu adam yememiz için bedenini bize nasıl verebilir?” diyerek birbirleriyle çekişmeye başladılar.
53İsa onlara şöyle dedi: “Size doğrusunu söyleyeyim, İnsanoğlu'nun bedenini yiyip kanını içmedikçe, sizde yaşam olmaz. 54Bedenimi yiyenin, kanımı içenin sonsuz yaşamı vardır ve ben onu son günde dirilteceğim. 55Çünkü bedenim gerçek yiyecek, kanım gerçek içecektir. 56Bedenimi yiyip kanımı içen bende yaşar, ben de onda. 57Yaşayan Baba beni gönderdiği ve ben Baba'nın aracılığıyla yaşadığım gibi, bedenimi yiyen de benim aracılığımla yaşayacak. 58İşte gökten inmiş olan ekmek budur. Atalarınızın yedikleri man gibi değildir. Atalarınız öldüler. Oysa bu ekmeği yiyen sonsuza dek yaşar.” 59İsa bu sözleri Kefarnahum'da havrada öğretirken söyledi.
Birçok Kişi İsa'yı Terk Ediyor
60Öğrencilerinin birçoğu bunu işitince, “Bu söz çok çetin, kim kabul edebilir?” dediler.
61Öğrencilerinin buna karşı söylendiğini anlayan İsa, “Bu sizi şaşırtıyor mu?” dedi. 62“Ya İnsanoğlu'nun önceden bulunduğu yere yükseldiğini görürseniz...? 63Yaşam veren Ruh'tur. Beden bir yarar sağlamaz. Sizlere söylediğim sözler ruhtur, yaşamdır. 64Yine de aranızda iman etmeyenler var.” İsa iman etmeyenlerin ve kendisine ihanet edecek kişinin kim olduğunu baştan beri biliyordu. 65“Sizlere, ‘Baba'nın bana yöneltmediği hiç kimse bana gelemez’[c] dememin nedeni budur” dedi.
66Bunun üzerine öğrencilerinin birçoğu geri döndüler, artık O'nunla dolaşmaz oldular. 67İsa o zaman Onikiler'e, “Siz de mi ayrılmak istiyorsunuz?” diye sordu.
68 Simun Petrus şu yanıtı verdi: “Rab, biz kime gidelim? Sonsuz yaşamın sözleri sendedir. 69İman ediyor ve biliyoruz ki, sen Tanrı'nın Kutsalı'sın.”
70İsa onlara şu karşılığı verdi: “Siz Onikiler'i seçen ben değil miyim? Buna karşın içinizden biri iblistir.” 71Simun İskariot'un oğlu Yahuda'dan söz ediyordu. Çünkü Yahuda Onikiler'den biri olduğu halde İsa'ya ihanet edecekti.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

6:1 karşı yakasına Beytsayda yakınındaki kuzeydoğu kıyısına (bkz. Luk.9:10). Taberiye Gölü Celile Gölü’ne Romalılar tarafından verilen resmi ad. Göl, adını, İS 26’ da kurulan ve İmparator Tiberius’un onuruna bu ada sahip olan, Taberiye kentinden almıştır.
6:2 mucizeleri Bkz. Yu.2:11’e ait not.
6:4 Fısıh Bayramı Bkz. Yu.2:13 ve Yu.5:1’e ait notlar.
6:5 Filipus Beytsayda’dan olduğu için (bkz. Yu.1:44; Mat.11:20 ve ilgili not) bu sorunun Filipus’a sorulması yerindeydi.
6:8-9 arpa ekmeği Yoksulların yediği ucuz ekmek.
6:10 Yaklaşık beş bin Sadece erkekler (bkz. Mat.14:21 ve ilgili not).
6:12-13 Artakalan parçaları toplayın... on iki sepet Bkz. Mar.1:42-43’ e ait not.
6:14 İsa’nın yaptığı bu mucize, Tanrı’nın Musa aracılığıyla çölde halka su ve yiyecek sağladığını hatırlattığı (bkz. örn. Yu.6:27) için halk, Yas.18:15,Yas.18:18’de Musa’ya geleceği bildirilen peygamberin İsa olup olmadığını düşünmeye başladı; ancak gelecek olan bu peygamberle ilgili anlayışları eksik ve sınırlıydı (bkz. Yu.1:21; Yu.6:30-31 ve ilgili notlar; krş. Mat.12:16’ya ait not).
6:1-15 Bkz. Yu.6:35-51.
6:15 kendisini kral yapmak üzere zorla Yahudiler, Mesih’in sadece ülkelerinin başına geçecek bir kral olacağına inanıyorlardı ; oysa İsa, Tanrı’nın kurtarış tasarısını gerçekleştirmek için gelmişti (bkz. Yu.18:36 ve Luk.24:2 0-23’ e ait notlar).
6:22-24 Bkz. Mat.4:13 ve ilgili not.
6:27 İnsanoğlu Bkz. Makale:İsa Mesih Kimdir?, s. 1373. Oğul’un Baba’ya itaati Yuhanna’nın ana temalarından biridir (bkz. Yu.4:34 ve Yu.5:19’a ait not). bu onayı vermiştir Grekçe’den birebir çevirisi: “mühür basmıştır”.
6:28 ne yapmalıyız? İsa Mesih, onlara sürekli açıkladığı halde sonsuz yaşamın O’nun karşılıksız armağanı olduğunu bir türlü kabul etmiyorlar, bunun sevaplarla kazanılabileceğini düşünüyorlardı (krş. Ef.2:8-9; Tit.1:4-6 ve ilgili not). Oysa EskiAntlaşma döneminde de Tanrı insanları iyilikler yaptıkları için değil, o ana kadar halkına bildirdiği sözlere ve vaatlere güvendikleri için kurtarmıştı (bkz. Yar.15:6; Hab.2:4).
6:30-31 Yahudiler arasındaki yaygın bir beklentiye göre Mesih geldiği zaman yeniden man verilmesini sağlayacaktı. Olanları bu ş ekilde değerlendirdiklerinden İsa’nın Musa’ya kıyasla çok az şey yaptığını düşünüyorlardı. Onlara göre İsa sadece beş bin kişiyi, oysa Musa tüm ulusu doyurmuştu; İsa bunu bir kez yapmıştı, oysa Musa kırk yıl boyunca man sağlamıştı; İsa onlara doğal ekmek vermişti (bkz. Yu.6:1-15; 35’e ait not; ayrıca bkz. Yu.6:14’e ait not), oysa Musa “gökten gelen ekmek”i vermişti (bkz. Çık.16:4). İsa Mesih’in gerçekleştirdiği mucizeyi hâlâ anlayamıyorlardı.
6:32-33 İsa Mesih, manı asıl sağlayan kişinin Musa değil, Tanrı olduğunu belirterek tartışma konusunu mandan çok daha önemli bir konuya (kendi kimliğine) yöneltir. Baba onlara gökten gerçek ekmeği ( “Tanrı’nın ekmeği”ni, yani Oğul İsa Mesih’i) vermiştir. gökten inen Yuhanna’daki bu ifade (Yu.6:38,Yu.6:41,Yu.6:50-51,Yu.6:58) İsa’nın tanrılığını vurgular. dünyaya yaşam verendir Yuhanna Kitabı’nın tümünde, İsa Mesih’in Eski Antlaşma’da kullanılan çok önemli simgelerin ve bayramların yerine geçtiği belirtilir.
6:34 bu ekmeği Krş. Yu.3:4; Yu.4:15 ve ilgili notlar. Olanları ruhsal değil, dünyasal bakış açısıyla değerlendiriyorlardı.
6:35 Yaşam ekmeği ‘Yaşayan ekmek’ve ‘yaşam veren ekmek’ anlamlarına gelir (bkz. Yu.1:33,Yu.1:41,Yu.1:48,Yu.1:51). Ben’im İsa yedi kere bu özel ifadeyi kullanarak kendini tanımlar (bkz. Yu.8:12; Yu.9:5; Yu.10:7,Yu.10:9,Yu.10:11,Yu.10:14-15 ; Yu.11:25; Yu.14:6; Yu.15:1,Yu.15:5). Grekçesi, Tanrı’nın kendini tanımlarken kullandığı “Ben Ben Olan’ım” ifadesiyle aynı anlamdadır (bkz. Çık.3:12-15’e ait notlar; krş. Yas.32:39; Yşa.41:4; Yşa.43:10,Yşa.43:25; Yşa.45:18-24).
6:36 Krş. Yu.20:29.
6:38 beni gönderenin isteğini yerine getirmek için Bkz. Yu.4:34 ve Yu.5:19’a ait not.
6:39 Bkz. Yu.10:28-29; Flp.1:6 ve ilgili notlar; krş. İbr.3:6,İbr.3:14 ve ilgili notlar; ayrıca krş. İbraniler: Giriş. son gün Herkesin yargılanacağı günden söz eder (krş. Yu.5:25-30; Yu.6:40; Yu.11:24; Yu.12:48; ayrıca bkz. Yoe.1:15’e ait not).
6:40 sonsuz yaşama Bkz. Yu.3:15’e ait not. böylelerini son günde dirilteceğim Bkz. Yu.11:25-26.
6:41 Yahudiler Bkz. Yu.1:19-20’ ye ait not.
6:45 Peygamberlerin Bkz. Mat.5:17’ye ait not.
6:49-50 öldüler... yiyen ölmeyecek Man gökten geldiği halde tükenen bir yiyecekti ama İsa’nın armağanı sonsuz yaşamdır (krş. Yu.6:30-31 ve ilgili not).
6:51 Bu ekmekten yiyen İsa’ya Tanrı ve Kurtarıcı olarak iman eden. Dünyanın Bkz. Yu.1:9 ve Yu.4:42’ye ait notlar.
6:53-58 “Beden” ve “kan” terimleri, yaşam kaynağı olan Mesih’in çarmıhtaki ölümünü, “içmek” ve “yemek” fiilleri de Mesih’in ölümünü benimsemeyi ifade eder. Bazı yorumculara göre bu ayetler, ileride anılacak Rab’bin Sofrası’yla ilişkilidir (bkz. 1Ko.11:17-34 ve ilgili notlar).
6:58 gökten inmiş olan ekmek Krş. Yu.6:49-50 ve ilgili not.
6:60 çetin Anlaşılması değil, kabul edilmesi zor (bkz. Yu.6:53-58’e ait not). Mesih’in bedenini yemek ve kanını içmek düşüncesi şüphesiz İsa’yı dinleyen herkes üzerinde şok etkisi yaratmıştı, çünkü diğer konular gibi ruhsal konuları da sadece fiziksel açıdan yorumluyorlardı.
6:62 İnsanoğlu Bkz. Makale:İsa Mesih Kimdir?, s. 1373. önceden bulunduğu yere Bkz. Yu.8:58; Yu.17:5 ve ilgili not. yükseldiğini İsa Mesih, çarmıha gerilmesinden ve ölüp dirildikten sonra göğe yükselmesinden söz etmektedir.
6:63 Krş. Yu.3:5-6,Yu.3:8. ruhtur, yaşamdır Mesih’in sözlerini benimseyen kişi sonsuz yaşama sahip olur (Yu.6:68).
6:65 Bkz. Yu.6:37,Yu.6:39 ve ilgili notlar; Yu.6:44-45. Baba’nın bana yöneltmediği hiç kimse bana gelemez Grekçe’den birebir çevirisi: “Kendisine Baba’dan verilmedikçe hiç kimse bana gelemez.”.
6:68 Sonsuz yaşamın sözleri Petrus, İsa’nın (Yu.6:63’teki) sözlerindeki gerçeği kavramıştır.
6:69 İman ediyor ve biliyoruz ki Grekçe fiilin zaman kipi, tamamlanmış bir eylemin kalıcı sonuçlarını vurgular. Tanrı’nın Kutsalı’sın Mar.1:23-24 (bkz. ilgili not) ve Luk.1:33-34’ te de İsa Mesih için kullanılmıştır (krş. Elç.2:27).
6:70 iblistir İsa, Yahuda’nın (Yu.6:71) Şeytan’ın etkisi altında hareket edeceğinden söz ediyor (bkz. Luk.22:3’e ait not).
6:71 İskariot Bkz. Mar.3:14-19’ a ait not. ‘Keriyotlu adam’ anlamına gelir. Keriyot, Yahudiye’de bir kentti.

Videolar

Yuhanna Girişi

Kitabın Özelliği: Yuhanna, Matta'dan, Markos'tan ve Luka'dan farklı konuları vurgular. İsa'nın doğumunu anlatarak başlayacağına, İsa'nın başlangıçtan beri Tanrı'yla birlikte bulunmuş, beden alıp aramızda yaşamış olan Tanrı Sözü olduğunu açıklamakla başlar (1:1-18). Kitapta daha az sayıda mucizeden söz edilir ve bunlar İsa'nın bildirisini doğrulayan belirtiler diye anılır. («Belirti» olarak çevrilen Grekçe sözcük dile uygunluk açısından yer yer «doğaüstü belirti» ya da «mucize» olarak çevrilmiştir). Yuhanna'da birkaç yerde örnekten söz edilmekle birlikte (10:6; 16:25), benzetme sözcüğü hiç geçmez. Bunların yerine İsa'nın konuşmalarına yer verilir. Yuhanna, Celile'de geçen olayların ancak bir bölümünü anarken Yeruşalim'de geçen olaylara daha çok yer verir. İsa'nın, tutuklanmasından önceki son gece anlattıkları (13-16 bölümleri) ve 17. bölümdeki duası bunların en önemlileridir. İsa'nın ölüp dirildikten sonra izleyicilerine birkaç kez görünmesine bu kitapta daha çok yer verilir (20 ve 21).

Amaç ve İçerik: Yuhanna'nın farklı yaklaşımı hiç de şaşırtıcı değildir. Bizzat kendisi şöyle diyor: «İsa, öğrencilerinin önünde, bu kitapta yazılı olmayan başka birçok doğaüstü belirti gerçekleştirdi. Ne var ki yazılanlar, İsa'nın, Tanrı'nın Oğlu Mesih olduğuna iman edesiniz ve iman ederek O'nun adıyla yaşama kavuşasınız diye yazılmıştır» (20:30-31). Görülüyor ki, iman konusu güçlü bir biçimde vurgulanıyor1. Dinleyicilerin İsa'ya gösterdikleri ilgi, iman edip etmemeleriyle ölçülüyor2. Sonsuz yaşam konusu ayrıca vurgulanıyor3. İsa diyor ki, «Ben, insanlar yaşama, bol yaşama sahip olsunlar diye geldim» (10:10) ve «Sonsuz yaşam, tek gerçek Tanrı olan seni ve gönderdiğin İsa Mesih'i tanımalarıdır» (17:3).

Kitapta üzerinde durulan başka bir konu, Yahudi önderlerin dinmeyen karşı koymalarıdır4. Nitekim İsa'nın çarmıha gerilmesini isteyenler de bu önderler oldu.

Bununla birlikte kitabın ana amacı, İsa'nın kim olduğunu açıklamaktır. İsa'ya «Söz»5, «Mesih»6, «Tanrı Oğlu»7, «İnsanoğlu»8 ve daha birçok unvan9 verilir. İsa-Baba Tanrı ilişkisi konusundaki öğreti bu açıklamalarla içiçedir10. İsa bu kitapta 109 kez Tanrı'yı «Baba» diye anar. 23 kez de Tanrı'dan, «beni gönderen» diye söz eder. İsa'nın Baba'ya dönmesinden sonra inanlılara gönderilen Kutsal Ruh'la11 ilgili öğretiyi de anmalıyız. Bundan başka İsa Tanrı'yla inanlılar arasındaki harikulade ilişkilerden söz eder12. Bu konuda şöyle diyor: «Beni seven sözüme uyar, Babam da onu sever. Biz de ona gelir, onunla birlikte yaşarız» (14:23).

Ana Hatlar:

1:1-18 Giriş
1:19-51 Vaftizci Yahya ve İsa'nın ilk öğrencileri
2:1-11:57 İsa'nın konuşmaları ve yaptığı mucizeler
12:1-19:42 İsa'nın ölümünden önceki son haftası
20:1-21:25 İsa'nın dirilişinden sonra izleyicilerine görünmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 25

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş