2. Krallar 14

14
Amatsya'nın Yahuda Krallığı
(2Ta.25:1-24)
1İsrail Kralı Yehoahaz oğlu Yehoaş'ın krallığının ikinci yılında Yoaş oğlu Amatsya Yahuda Kralı oldu. 2Amatsya yirmi beş yaşında kral oldu ve Yeruşalim'de yirmi dokuz yıl krallık yaptı. Annesi Yeruşalimli Yehoaddan'dı. 3Amatsya RAB'bin gözünde doğru olanı yaptıysa da atası Davut gibi değildi. Her konuda babası Yoaş'ı örnek aldı. 4Ancak alışılagelen tapınma yerleri henüz kaldırılmamıştı ve halk oralarda hâlâ kurban kesip buhur yakıyordu.
5Amatsya krallığını güçlendirdikten sonra, babasını öldüren görevlileri ortadan kaldırdı. 6 Ancak Musa'nın Kitabı'ndaki yasaya uyarak katillerin çocuklarını öldürtmedi. Çünkü RAB, “Ne babalar çocuklarının yerine öldürülecek, ne de çocuklar babalarının yerine. Herkes kendi günahı için öldürülecek” diye buyurmuştu.
7Amatsya Tuz Vadisi'nde on bin Edomlu asker öldürdü. Savaşarak Sela'yı ele geçirdi ve oraya Yokteel adını verdi. Orası hâlâ aynı adla anılmaktadır.
8Bundan sonra Amatsya, Yehu oğlu Yehoahaz oğlu İsrail Kralı Yehoaş'a, “Gel, yüz yüze görüşelim” diye haber gönderdi.
9İsrail Kralı Yehoaş da karşılık olarak Yahuda Kralı Amatsya'ya şu haberi gönderdi: “Lübnan'da dikenli bir çalı, sedir ağacına, ‘Kızını oğluma eş olarak ver’ diye haber yollar. O sırada oradan geçen yabanıl bir hayvan basıp çalıyı çiğner. 10Edomlular'ı bozguna uğrattın diye böbürleniyorsun. Bu zafer sana yeter. Otur evinde! Niçin bela arıyorsun? Kendi başını da, Yahuda halkının başını da derde sokacaksın.”
11Ne var ki, Amatsya dinlemek istemedi. Derken İsrail Kralı Yehoaş Yahuda Kralı Amatsya'nın üzerine yürüdü. İki ordu Yahuda'nın Beytşemeş Kenti'nde karşılaştı. 12İsrailliler'in önünde bozguna uğrayan Yahudalılar evlerine kaçtı. 13İsrail Kralı Yehoaş, Ahazya[a] oğlu Yoaş oğlu Yahuda Kralı Amatsya'yı Beytşemeş'te yakaladı. Sonra Yeruşalim'e girip Efrayim Kapısı'ndan Köşe Kapısı'na kadar Yeruşalim surlarının dört yüz arşınlık[b] bölümünü yıktırdı. 14RAB'bin Tapınağı'nda ve sarayın hazinelerinde bulduğu altını, gümüşü ve bütün eşyaları aldı. Ayrıca bazı adamları da rehine olarak yanına alıp Samiriye'ye döndü.
15Yehoaş'ın krallığı dönemindeki öteki olaylar, yaptıkları ve Yahuda Kralı Amatsya ile savaşırken gösterdiği başarılar İsrail krallarının tarihinde yazılıdır. 16Yehoaş ölüp atalarına kavuşunca, Samiriye'de İsrail krallarının yanına gömüldü. Yerine oğlu Yarovam kral oldu.
Yahuda Kralı Amatsya'nın Ölümü
(2Ta.25:25-28)
17Yahuda Kralı Yoaş oğlu Amatsya, İsrail Kralı Yehoahaz oğlu Yehoaş'ın ölümünden sonra on beş yıl daha yaşadı. 18Amatsya'nın krallığı dönemindeki öteki olaylar Yahuda krallarının tarihinde yazılıdır.
19Yeruşalim'de Amatsya'ya bir düzen kurulmuştu. Amatsya Lakiş'e kaçtı. Ardından adam göndererek onu öldürttüler. 20Ölüsü at sırtında Yeruşalim'e getirildi, Davut Kenti'nde atalarının yanına gömüldü.
21Yahuda halkı Amatsya'nın yerine on altı yaşındaki oğlu Azarya'yı[c] kral yaptı. 22Babası Amatsya ölüp atalarına kavuştuktan sonra Azarya Eylat Kenti'ni onarıp Yahuda topraklarına kattı.
II.Yarovam'ın İsrail Krallığı
23Yahuda Kralı Yoaş oğlu Amatsya'nın krallığının on beşinci yılında Yehoaş oğlu Yarovam Samiriye'de İsrail Kralı oldu ve kırk bir yıl krallık yaptı. 24Yarovam RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı ve Nevat oğlu Yarovam'ın[ç] İsrail'i sürüklediği günahlardan ayrılmadı. 25 İsrail'in Tanrısı RAB'bin, kulu Gat-Heferli Amittay oğlu Yunus Peygamber aracılığıyla söylediği söz uyarınca, Yarovam Levo-Hamat'tan Arava Gölü'ne[d] kadar İsrail topraklarını yeniden ele geçirdi.
26RAB İsrail'in çektiği sıkıntıyı görmüştü. Genç yaşlı[e] herkes acı içinde kıvranıyordu. İsrail'e yardım edecek kimse yoktu. 27RAB İsrail'in adını yeryüzünden silmek istemiyordu. Onun için, Yehoaş oğlu Yarovam aracılığıyla onları kurtardı.
28Yarovam'ın krallığı dönemindeki öteki olaylar, bütün yaptıkları, askeri başarıları, eskiden Yahuda'ya ait olan Şam ve Hama kentlerini yeniden İsrail topraklarına katışı İsrail krallarının tarihinde yazılıdır. 29Yarovam ölüp ataları olan İsrail krallarına kavuştu. Yerine oğlu Zekeriya kral oldu.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

12:25-2Kr.17:41 Krallığın bölündüğü (İsrail ve Yahuda olarak) dönemin anlatıldığı bu bölümlerde, ağırlıklı olarak kralların yaptıklarına ve onlara ilişkin peygamberliklere değinilir. Tanrı’nın gelişmekte olan yeryüzündeki krallığı en fazla kuzeydeki (İsrail) krallıkta tehlikeye girmiştir, çünkü sadakatsiz krallar, kukla kâ-hinler ve sahte peygamberler yüzünden imandan sapma eğilimi artış göstermiştir. Bu dönemde İlyas ve Elişa, Tanrı’nın yönetiminin sadık temsilcileri ve peygamberleri olarak hizmet etmiştir (bkz. Giriş). Güneydeki (Yahuda) krallıkta ise RAB, krallığının görünen simgeleri olan tapınak, Antlaşma Sandığı ve kâhinlerinin hizmeti aracılığıyla halkıyla beraberdir. Davut’un soyundan olan kralların yönetimlerini RAB’be sadık biçimde sürdürmeleri sayesinde RAB’bin antlaşmasına kuzeydeki (İsrail) krallığına göre daha bağlı kaldılarsa da, itaatsizlik ettikleri zaman onlar da sürgünle cezalandırılacaklardır.
14:1 Yehoaş’ın krallığının ikinci yılında İÖ 796’ da.
14:2 yirmi dokuz yıl İÖ 796-767. Amatsya, yirmi dokuz yıl süren krallığının yirmi dört yılını oğluAzarya’yla birlikte yürüttü (bkz. 2Kr.14:21; 2Kr.15:1-2’ ye ait notlar).
14:3 atası Davut gibi değildi Bkz. 2Ta.25:14-16.Amatsya, kendisinden önce krallık yapanAsa ve Yehoşafat kadar RAB’be sadık değildi (bkz. 1Kr.15:11,1Kr.15:14; 1Kr.22:43; ayrıca bkz. 1Kr.9:4; 1Kr.11:4).
14:7 Tuz Vadisi’nde Lut Gölü’nün tam güneyinde bulunan bölge Arava adıyla da bilinir (bkz. 2Sa.8:13; 1Ta.18:12). on binEdomlu asker öldürdü Amatsya, Yehoram’ın krallığı döneminde (bkz. 2Kr.8:20-22) kaybedilen Edomlular üzerindeki hakimiyeti, geçici de olsa, yeniden sağlar (bkz. 2Ta.28:17). Sela’yı ‘Kaya’ anlamına gelir; günümüzde Petra ( ‘kaya ‘anlamına gelen Grekçe bir sözcüktür; bkz. Hak.1:36; Yşa.16:1; Yşa.42:11; Ova.3) olarak bilinen yerin (Ürdün’deki antik kent) Edom Kalesi olduğu tahmin edilir.
14:8 yüz yüze görüşelim İfade, savaş ilanı anlamına gelir. Bu gerginliğin nedeni, Yahuda ordusundan kovulan İsrail Krallığı’ndan gelme paralı askerlerin düşmanca tutumları (bkz. 2Ta.25:10,2Ta.25:13) veya Yehoaş’ın,Amatsya’nın evlilik yoluyla ittifak kurma önerisini reddetmesi olabilir (2Ta.14:9).
14:9 Yehoaş da karşılık olarak Bkz. Hak.9:8-1 5.
14:11 Beytşemeş Kenti’nde Yeruşalim’in batısındaki tepelerin eteklerinde bulunan bir kent (bkz. Yşu.15:10; 1Sa.6:9 ve ilgili not). Yehoaş’ın Yeruşalim’in bu denli yakınına ulaşması,Amatsya’nın savunmasının ne kadar zayıf olduğunu gösterir.
14:13 Yehoaş... Amatsya’yı... yakaladı Amatsya muhtemelen tutsak olarak kuzeydeki krallığa götürülür ve Yehoaş’ın ölümünün ardından serbest bırakılana dek orada kalır (bkz. 2Kr.11:15-16; ayrıca bkz. 2Kr.14:21’ e ait not). Ahazya “Yehoahaz” diye de bilinir. Efrayim Kapısı’ndan Köşe Kapısı’na Bkz. Yer.31:38; Zek.Yer.14:10. Yeruşalim surlarının kuzeybatı köşesindeydi ; kentin en savunmasız noktasıydı.
14:14 Yoaş kısa bir süre önce Şamlı Hazael’e haraç ödemek için tapınağı ve sarayı neredeyse boşalttığı için (bkz. 2Kr.12:17-18) yağmalanan eşyalar muhtemelen çok değerli değildi. Bazı adamların rehine alınmasının nedeni de buydu.
14:15 İsrail krallarının tarihinde Bkz. 1Kr.14:19’a ait not.
14:17 Yehoaş’ın ölümünden sonra on beş yıl daha yaşadı Yehoaş İÖ 782’ de, Amatsya İÖ 767’ de öldü.
14:19 Amatsya’ya bir düzen kurulmuştu 2Ta.25:27’de, bunun temel nedeninin Amatsya’nın RAB’be sırt çevirmesi olduğu ima edilir. Lakiş’e Yahuda Krallığı’nın güneyinde, Hevron’un batısında bulunan surlu bir kent. Günümüzde Tel ed Düveyr olarak bilinir (bkz. 2Kr.18:14; 2Ta.11:9).
14:21 Amatsya’nın yerine... kral yaptı Bu olay muhtemelen Amatsya’nın Yehoaş tarafından tutsak alınmasından sonra gerçekleşmiştir (bkz. 2Kr.14:13). Azarya “Uzziya” diye de bilinir.
14:22 Eylat Kenti’ni Akabe Körfezi kıyısında önemli bir liman kentiydi (bkz. 1Kr.9:26).
14:23 Amatsya’nın krallığının on beşinci yılında İÖ 782 (bkz. 2Kr.14:2’ ye ait not). Yarovam’ın tek başına krallık ettiği ilk yıldır. Bundan önce krallığı, babası Yehoaş’la birlikte yürütüyordu. kırk bir yıl İÖ 793-753 (babasıyla birlikte krallık ettiği süre dâhil).
14:24 Nevat oğlu Yarovam’ın I. Yarovam. Yarovam’ın... günahlardan Bkz. 1Kr.12:26-32; 1Kr.13:33-34; 1Kr.14:16; Amo.3:13-14; Amo.4:4-5; Amo.5:4-6; Amo.7:10-17.
14:25 Yunus Peygamber Burada Yunus’tan söz edilmesi, hem onun yaşadığı tarih hakkında fikir sahibi olunmasını sağlar hem de hizmetinin sadece Ninovalılar’a yönelik olmadığını gösterir (bkz. Yun.1:1-2). Gat-Heferli Gat-Hefer, Nasıra’nın kuzeydoğusunda, Zevulun oymağına ait bölgede bulunuyordu (bkz. Yşu.19:13). Levo-Hamat’tan II. Yarovam, İsrail Krallığı’nı Hazael ve Ben-Hadat’ın baskısından kurtarmıştı (bkz. 2Kr.10:32; 2Kr.12:17; 2Kr.13:3,2Kr.13:22,2Kr.13:25). Ayrıca babası Yehoaş’ın başlattığı harekâtı sürdürerek Şam’daki Aramlılar üzerinde de hâkimiyet sağladı, İsrail topraklarının egemenlik alanını genişletti. II. Yarovam, Asur’un (İÖ 773’ te IV. Şalmaneser’in ve İÖ 772’ de III.Asur-Dan’ı n) Şam’a düzenlediği seferlerle zayıf düşen Aram’ı kolayca yenilgiye uğrattı; yine bu seferlerden ötürü gücü azalanAsur da Yarovam’ın gitgide daha çok bölgeyi ele geçirmesine engel olamadı. Arava Gölü’ne İsrail halkına vaat edilen toprakların güney sınırıArava, yani Lut Gölü olduğuna göre Yarovam, Moav veAmmon’u da yenilgiye uğratmıştı.
14:26 çektiği sıkıntıyı Aram (bkz. 2Kr.10:32-33; 2Kr.13:3-7), Moav (2Kr.13:20) veAmmon (Amo.1:13) saldırılarından ötürü. genç yaşlı İbranice’den “köle olsun özgür olsun” diye de çevrilebilir.
14:27 RAB İsrailliler’e merhamet edip tövbe fırsatı sağlayacak bir lütuf dönemi bağışlamıştır (bkz. 2Kr.13:23’e ait not). Yarovam aracılığıyla onları kurtardı Bkz. 2Kr.13:5’e ait not.
14:28 bütün yaptıkları İsrail Krallığı, Yarovam’ın krallığı sırasında, Davut ve Süleyman’ın krallığından sonraki en varlıklı dönemini yaşadı. Ne var ki aynı zamanda adaletsizliğin ve RAB’be sadakatsizliğin arttığı bir dönemdi. Amos ve Hoşea peygamberler, Yarovam’ın krallığı döneminde hizmet etti (bkz. Hoşea: Giriş;Amos: Giriş). Yahuda’ya Bazı uzmanlara göre, Suriye’de bulunan, Yaudi adıyla da bilinen küçük bir krallıktı ve başkenti bugünkü Gaziantep’in Islahiye ilçesine bağlı Zincinli Köyü’ydü.
14:29 oğlu Zekeriya kral oldu Bkz. 2Kr.15:8-12.

Videolar

2. Krallar Girişi

2.Krallar Kitabı İsrail ve Yahuda krallıklarının tarihine 1.Krallar Kitabı'nda kaldığı yerden devam eder. Kitap iki bölüme ayrılabilir:

1. İki krallığın tarihi, İ.Ö. 9. yüzyıl ortalarından Samiriye'nin düşüşü ve İsrail (kuzey krallığı) halkının Asur'a sürgün edilmesine kadar (İ.Ö. 722).
2. Yahuda krallığının tarihi, İsrail krallığının yıkılışından Babil Kralı Nebukadnessar'ın Yeruşalim'i ele geçirip yıkmasına, Yahuda halkını Babil'e sürmesine kadar (İ.Ö. 586). Kitap Babil yönetimindeki Yahuda Valisi Gedalya'nın öldürülmesiyle ve Yahuda Kralı Yehoyakin'in Babil'deki tutukevinden salıverilmesi haberiyle son buluyor.

Bu ulusal felaketler Yahuda ve İsrail krallarının ve halklarının sadakatsizliği yüzünden yaşanmaktadır. Yeruşalim'in yıkılışıyla Yahudalılar'dan birçok kişinin sürgüne gitmesi İsrail tarihinde büyük dönüm noktalarından biridir.

2.Krallar Kitabı'nda en önemli iki peygamber İlyas'ın yerine geçen Elişa ve Yeşaya'dır.

Ana Hatlar:

1:1-17:41 Bölünen krallıklar
a. 1:1-8:15 Peygamber Elişa
b. 8:16-17:4 Yahuda ve İsrail kralları
c. 17:5-41 Samiriye'nin düşüşü
18:1-25:30 Yahuda krallığı
a. 18:1-21:26 Hizkiya'dan Yoşiya'ya
b. 22:1-23:30 Yoşiya'nın krallığı
c. 23:31-24:20 Yahuda'nın son kralları
ç. 25:1-30 Yeruşalim'in düşüşü
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş