2. Krallar 17

17
İsrail'in Son Kralı Hoşea
1Yahuda Kralı Ahaz'ın krallığının on ikinci yılında Ela oğlu Hoşea Samiriye'de İsrail Kralı oldu ve dokuz yıl krallık yaptı. 2RAB'bin gözünde kötü olanı yaptı, ama kendisinden önceki İsrail kralları kadar kötü değildi.
3Asur Kralı Şalmaneser Hoşea'ya savaş açtı. Hoşea teslim olup haraç ödemeye başladı. 4Ancak Asur Kralı Hoşea'nın hainlik yaptığını öğrendi. Çünkü Hoşea Mısır Firavunu So'nun desteğini sağlamak için ona ulaklar göndermiş, üstelik her yıl ödemesi gereken haraçları da Asur Kralı'na ödememişti. Bunun üzerine Asur Kralı onu yakalayıp cezaevine kapadı.
Samiriye'nin Düşmesi
5Asur Kralı İsrail topraklarına saldırdı. Samiriye'yi kuşattı. Kuşatma üç yıl sürdü. 6Hoşea'nın krallığının dokuzuncu yılında Asur Kralı Samiriye'yi ele geçirdi. İsrail halkını Asur'a sürdü. Onları Halah'a, Habur Irmağı kıyısındaki Gozan'a ve Med kentlerine yerleştirdi.
7Bütün bunlar kendilerini Mısır Firavunu'nun boyunduruğundan kurtarıp Mısır'dan çıkaran Tanrıları RAB'be karşı günah işledikleri için İsrailliler'in başına geldi. Çünkü başka ilahlara tapmışlar, 8RAB'bin İsrail halkının önünden kovmuş olduğu ulusların törelerine ve İsrail krallarının koyduğu kurallara göre yaşamışlardı. 9Tanrıları RAB'bin onaylamadığı bu işleri gizlilik içinde yapmışlar, gözcü kulelerinden surlu kentlere kadar her yerde tapınma yerleri kurmuşlardı. 10 Her yüksek tepenin üzerine, bol yapraklı her ağacın altına dikili taşlar, Aşera putları diktiler. 11RAB'bin onların önünden kovmuş olduğu ulusların yaptığı gibi, bütün tapınma yerlerinde buhur yaktılar. Yaptıkları kötülüklerle RAB'bi öfkelendirdiler. 12RAB'bin, “Bunu yapmayacaksınız” demiş olmasına karşın putlara taptılar. 13RAB İsrail ve Yahuda halkını bütün peygamberler ve biliciler aracılığıyla uyarmış, onlara, “Bu kötü yollarınızdan dönün” demişti, “Atalarınıza buyurduğum ve kullarım peygamberler aracılığıyla size gönderdiğim Kutsal Yasa'nın tümüne uyarak buyruklarımı, kurallarımı yerine getirin.”
14Ama dinlemediler, Tanrıları RAB'be güvenmeyen ataları gibi inat ettiler. 15Tanrı'nın kurallarını, uyarılarını ve atalarıyla yaptığı antlaşmayı hiçe sayarak değersiz putların ardınca gittiler, böylece kendi değerlerini de yitirdiler. Çevrelerindeki uluslar gibi yaşamamaları için RAB kendilerine buyruk verdiği halde, ulusların törelerine göre yaşadılar.
16 Tanrıları RAB'bin bütün buyruklarını terk ettiler. Tapınmak için kendilerine iki dökme buzağı ve Aşera putu yaptırdılar. Gök cisimlerine taptılar. Baal'a kulluk ettiler. 17 Oğullarını, kızlarını ateşte kurban ettiler. Falcılık, büyücülük yaptılar. RAB'bin gözünde kötü olanı yaptılar, kendilerini kötülüğe adayarak O'nu öfkelendirdiler. 18RAB İsrailliler'e çok kızdı, Yahuda oymağı dışında hepsini huzurundan kovdu.
19Yahudalılar bile Tanrıları RAB'bin buyruklarına uymadılar. İsrailliler'in benimsediği törelere göre yaşadılar. 20Bundan dolayı RAB İsrail soyundan olan herkesi reddetti. Çapulcuların eline teslim ederek onları cezalandırdı. Hepsini huzurundan kovdu.
21RAB İsrail'i Davut soyunun elinden aldıktan sonra, İsrailliler Nevat oğlu Yarovam'ı kral yaptılar. Yarovam İsrailliler'i RAB'bin yolundan saptırarak büyük günaha sürükledi. 22İsrailliler Yarovam'ın işlediği bütün günahlara katıldılar ve bunlardan ayrılmadılar. 23Sonunda RAB kulları peygamberler aracılığıyla uyarmış olduğu gibi, onları huzurundan kovdu. İsrailliler kendi topraklarından Asur'a sürüldüler. Bugün de orada yaşıyorlar.
Samiriye'ye Yerleşenler
24Asur Kralı İsrailliler'in yerine Babil, Kuta, Avva, Hama ve Sefarvayim'den insanlar getirtip Samiriye kentlerine yerleştirdi. Bunlar Samiriye'yi mülk edinip oradaki kentlerde yaşamaya başladılar. 25Oralara ilk yerleştiklerinde RAB'be tapınmadılar. Bu yüzden RAB aslanlar göndererek bazılarını öldürttü. 26Asur Kralı'na, “Sürdüğün ve Samiriye kentlerine yerleştirdiğin uluslar Samiriye ilahının yasasını bilmiyorlar. O da üzerlerine aslanlar gönderiyor” diye haber salındı, “Bu yüzden aslanlara yem oluyorlar. Çünkü ülke ilahının yasasından haberleri yok.”
27Bunun üzerine Asur Kralı şu buyruğu verdi: “Samiriye'den sürülen kâhinlerden birini geri gönderin, gidip orada yaşasın ve ülke ilahının yasasını onlara öğretsin.” 28Samiriye'den sürülen kâhinlerden biri gelip Beytel'e yerleşti ve RAB'be nasıl tapınacaklarını onlara öğretmeye başladı.
29Gelgelelim Samiriye kentlerine yerleşen her ulus kendi ilahlarını yaptı. Samiriyeliler'in yapmış olduğu tapınma yerlerindeki yapılara bu ilahları koydular. 30Babil halkı Sukkot-Benot, Kuta halkı Nergal, Hama halkı Aşima, 31Avva halkı ise Nivhaz ve Tartak adındaki ilahlarını yaptılar. Sefarvayim halkı ise oğullarını ilahları Adrammelek ve Anammelek'e yakarak kurban ettiler. 32Bir yandan RAB'be tapınıyor, öte yandan tapınma yerlerindeki yapılarda görev yapmak üzere aralarından rasgele kâhinler seçiyorlardı. 33Böylece hem RAB'be tapınıyorlar, hem de aralarından geldikleri ulusların törelerine göre kendi ilahlarına kulluk ediyorlardı.
34 Bugün de eski törelerine göre yaşıyorlar. Ne RAB'be tapınıyorlar, ne de RAB'bin İsrail adını verdiği Yakup'un oğulları için koymuş olduğu kurallara, ilkelere, yasalara, buyruklara uyuyorlar. 35 RAB Yakupoğulları'yla antlaşma yapmış ve onlara şöyle buyurmuştu: “Başka ilahlara tapmayacak, önlerinde eğilmeyecek, onlara kulluk etmeyecek, kurban kesmeyeceksiniz. 36 Yalnızca ulu gücüyle her yere erişen eliyle sizleri Mısır'dan çıkaran RAB'be tapınacaksınız. O'nun önünde eğilip O'na kurban keseceksiniz. 37Sizler için yazmış olduğu kuralları, ilkeleri, yasaları, buyrukları her zaman yerine getirmeye özen gösterecek ve başka ilahlara tapmayacaksınız. 38Sizinle yaptığım antlaşmayı unutmayacak ve başka ilahlara tapmayacaksınız. 39Yalnız Tanrınız RAB'be tapacaksınız. O sizi bütün düşmanlarınızın elinden kurtaracak.”
40Ne var ki Samiriye'ye yerleşenler buna kulak asmadılar ve eski törelerine göre yaşamaya devam ettiler. 41Bu uluslar aynı zamanda hem RAB'be, hem de putlarına tapıyorlardı. Çocukları ve torunları da bugüne dek ataları gibi yaşıyorlar.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

12:25-2Kr.17:41 Krallığın bölündüğü (İsrail ve Yahuda olarak) dönemin anlatıldığı bu bölümlerde, ağırlıklı olarak kralların yaptıklarına ve onlara ilişkin peygamberliklere değinilir. Tanrı’nın gelişmekte olan yeryüzündeki krallığı en fazla kuzeydeki (İsrail) krallıkta tehlikeye girmiştir, çünkü sadakatsiz krallar, kukla kâ-hinler ve sahte peygamberler yüzünden imandan sapma eğilimi artış göstermiştir. Bu dönemde İlyas ve Elişa, Tanrı’nın yönetiminin sadık temsilcileri ve peygamberleri olarak hizmet etmiştir (bkz. Giriş). Güneydeki (Yahuda) krallıkta ise RAB, krallığının görünen simgeleri olan tapınak, Antlaşma Sandığı ve kâhinlerinin hizmeti aracılığıyla halkıyla beraberdir. Davut’un soyundan olan kralların yönetimlerini RAB’be sadık biçimde sürdürmeleri sayesinde RAB’bin antlaşmasına kuzeydeki (İsrail) krallığına göre daha bağlı kaldılarsa da, itaatsizlik ettikleri zaman onlar da sürgünle cezalandırılacaklardır.
17:1 Ahaz’ın krallığının on ikinci yılında İÖ 732’ de (bkz. 2Kr.15:33’e ait not). dokuz yıl İÖ 732-722.
17:3 Şalmaneser V. Şalmaneser, babası III. Tiglat-Pileser’in yerine Asur kralı oldu ve İÖ 727-722 yıllarında krallık yaptı.
17:5 üç yıl İÖ 725-722. Surlarının sağlamlığından ötürü Samiriye’nin ele geçirilmesi bu kadar uzun sürmüştü (bkz. 1Kr.16:24’e ait not).
17:6 Asur Kralı Samiriye’yi ele geçirdi İÖ 722-721 kışında V. Şalmaneser öldü ve II. SargonAsur tahtına geçti (İÖ 722-705). Bazı tarihsel kaynaklarda, Sargon’un, Samiriye’yi krallığının ilk döneminde ele geçirdiğini öne sürdüğü yazılıdır. II. Sargon, yine aynı kaynaklarda, 27 290 İsrailli’yi sürdüğünü de iddia eder. Kuzeydeki krallıkta boşalan kentlere başka tutsak halklar yerleştirilir (bkz. 2Kr.17:24). Habur Irmağı kıyısındaki Gozan’a Gozan, Fırat Irmağı’nın bir kolu (Habur) üzerinde bulunan bir eyalet başkentiydi. Med kentlerine Hazar Denizi’nin güney bölgesinde, Dicle Irmağı’nın kuzeydoğusunda yer alan kentler.
17:7-23 İsrailliler’in sürgün edilmesinin asıl nedeni, RAB’bin lütfunu reddedip peygamberlerin uyarılarına aldırmamış (2Kr.11:13-14, 23) ve RAB’bin antlaşmasına uymamış (2Kr.17:15) olmalarıydı.Antlaşmaya uymamanın getirdiği lanetlerden biri sürgündü (Yas.28:49-68; Yas.32:1-47).
17:7 Mısır’dan çıkaran Mısır’dan çıkış, İsrail tarihinin en büyük kurtuluş olayıydı. İsrail ulus olmayı, RAB’bin bu lütufkar eylemine borçluydu (bkz. Çık.20:2; Yas.5:15; Yas.26:8; Yşu.24:5-7,Yşu.24:17; Hak.10:11; 1Sa.12:6; Neh.9:9-13; Mik.6:4). başka ilahlara tapmışlar RAB’bin İsrailliler’le yaptığı antlaşmanın en temel yükümlülüğü çiğnenmiş oldu (bkz. 2Kr.11:35; Yas.5:7; Yas.6:14; Yşu.24:14-16,Yşu.24:20; Yer.1:16; Yer.2:5-6; Yer.25:6; Yer.35:15).
17:8 ulusların törelerine... göre yaşamışlardı Bkz. Lev.18:3 ; Lev.20:23; Yas.18:9.
17:9 tapınma yerleri Bkz. 2Kr.16:4 ve 1Kr.3:2’ye ait notlar.
17:10 Her yüksek tepenin üzerine, bol yapraklı her ağacın altına Bkz. Yer.2:20; Yer.3:6,Yer.3:13; Yer.17:2. dikili taşlar Bkz. 1Kr.14:23’e ait not.
17:12 Bunu yapmayacaksınız Bkz. Çık.20:4-5.
17:13 İsrail ve Yahuda halkını bütün peygamberler ve biliciler aracılığıyla uyarmış Bkz. örn. 1Kr.13:1-3; 1Kr.14:6-16; Hak.6:8-10; 1Sa.3:19-21 ve İlyas, Elişa, Amos ve Hoşea’nın hizmetleri. biliciler Bkz. 1Sa.9:9.
17:14 inat ettiler Bkz. Yas.10:16; Yer.2:20; Yer.7:26; Yer.17:23; Yer.19:15; Hoş.4:16.
17:16 iki dökme buzağı Bkz. 1Kr.12:28-30. Gök cisimlerine Bkz. Yas.4:19; Yas.17:3. PeygamberAmos, II. Yarovam döneminde gök cisimlerine tapıldığını ima eder (bkz. Amo.5:26’ya ait not). Sonraları güneydeki krallıkta, Manaşşe’nin döneminde de bu putperestlik görülecek (bkz. 2Kr.21:3,2Kr.21:5), ancak Yoşiya’nın getirdiği yeniliklerle ortadan kaldırılacaktır (bkz. 2Kr.23:4-5,2Kr.23:12; ayrıca bkz. Hez.8:16).
17:17 Oğullarını, kızlarını ateşte kurban ettiler Bkz. 2Kr.16:3’e ait not. Falcılık, büyücülük Bkz. 2Kr.16:15’e ait not; ayrıca bkz. Lev.19:26; Yas.18:10.
17:18 Yahuda oymağı dışında Yahuda Krallığı’nda Şimon ve Benyamin oymağından gelenler de vardı, ancak Yahuda oymağı tamamıyla bu krallıkta yaşıyordu (bkz. 1Kr.11:31-32’ye ait notlar; ayrıca bkz. 2Kr.19:4’e ait not). hepsini huzurundan kovdu Kuzeydeki krallığın halkı sürgün edildi (bkz. 2Kr.17:6; 2Kr.23:27).
17:21 İsrail’i Davut soyunun elinden aldıktan Bkz. 1Kr.11:11,1Kr.11:31; 1Kr.12:24. Krallık, halkın günahlarından ötürü bölünmüştü.
17:24 Çeşitli halkların bu şekilde bir araya getirilmesinin amacı, etnik ayrımları yumuşatmak, halkların birbirine düşman olarak yaşamasının önüne geçmekti. Böylece ayaklanma çıkma ihtimali de zayıflamış olacaktı. Asur Kralı II. Sargon (İÖ 722-705). Babil, Kuta Babil ve Kuta, Babil’in kuzeydoğusunda yer alıyordu. Hama Suriye’de, Asi Irmağı kıyısında bulunur (bkz. 2Kr.14:25; 2Kr.18:34; ayrıca bkz. Hez.47:15’e ait not). Samiriye’yi Burada tüm kuzey krallığı anlamındadır (bkz. 1Kr.13:32’ye ait not).
17:25 aslanlar göndererek Bkz. 1Kr.13:24; 1Kr.20:36; Hak.14:5; 1Sa.17:34;Amo.3:12.Asur’la yaşanan çatışmaların ardından aslanların sayısı arttı. Aslanların halkın arasına girmesi, burada RAB’bin halkını cezalandırması olarak görülür (bkz. Lev.26:21-22).
17:26 Asur Kralı’na II. Sargon’a. Samiriye ilahının yasasını O çağda ve o bölgede, ilahların yerel olduğuna inanıldığından ötürü her bölgenin ilahı için ayrı ibadet törenleri yapılması gerektiği düşünülürdü. Bu törenler yapılmadığı veya gözardı edildiği takdirde, ilahların öfkelenip ülkeye felaket getireceğine inanılırdı.
17:27 kâhinlerden birini I. Yarovam’ın İsrail Krallığı’nda kurduğu sapkın din sistemi için hizmet eden bir kâhin (bkz. 1Kr.12:31 ve ilgili not).
17:28 Beytel’e yerleşti Beytel, I. Yarovam’ın zamanından beri kuzeydeki krallığın sapkın ibadet merkeziydi (bkz. 1Kr.12:28-30’a ait notlar).
17:29 Samiriyeliler Eski İsrail Krallığı sınırlarında yaşayan karışık halkların oluşturduğu topluluk olduğu düşünülür. Daha sonraki dönemlerde Samiriyeliler putperestliği terk edip Musa’nın öğretisini benimserler, ancak Yahudiler tarafından kabul görmezler. YeniAntlaşma dönemine gelindiğinde Yahudiler ile Samiriyeliler arasında köklü bir düşmanlık bulunmakla birlikte, İsa Mesih ve Filipus, Samiriyeliler arasında hizmet etmekten çekinmemişlerdir (Yu.4:4-26; Elç.8:4-25).
17:32 kâhinler seçiyorlardı Bkz. 1Kr.12:31’e ait not.
17:34 Bugün de 1. ve 2. Krallar kitaplarının yazıldığı tarih söz konusudur.
17:35 Başka ilahlara tapmayacak Bkz. Çık.20:5; Yas.5:9. Bu ilk ve en büyük buyruk, İsrailliler’in inancını öbür halkların inancından ayırır.
17:41 bugüne dek Bkz. 2Kr.17:34’ e ait not.

Videolar

2. Krallar Girişi

2.Krallar Kitabı İsrail ve Yahuda krallıklarının tarihine 1.Krallar Kitabı'nda kaldığı yerden devam eder. Kitap iki bölüme ayrılabilir:

1. İki krallığın tarihi, İ.Ö. 9. yüzyıl ortalarından Samiriye'nin düşüşü ve İsrail (kuzey krallığı) halkının Asur'a sürgün edilmesine kadar (İ.Ö. 722).
2. Yahuda krallığının tarihi, İsrail krallığının yıkılışından Babil Kralı Nebukadnessar'ın Yeruşalim'i ele geçirip yıkmasına, Yahuda halkını Babil'e sürmesine kadar (İ.Ö. 586). Kitap Babil yönetimindeki Yahuda Valisi Gedalya'nın öldürülmesiyle ve Yahuda Kralı Yehoyakin'in Babil'deki tutukevinden salıverilmesi haberiyle son buluyor.

Bu ulusal felaketler Yahuda ve İsrail krallarının ve halklarının sadakatsizliği yüzünden yaşanmaktadır. Yeruşalim'in yıkılışıyla Yahudalılar'dan birçok kişinin sürgüne gitmesi İsrail tarihinde büyük dönüm noktalarından biridir.

2.Krallar Kitabı'nda en önemli iki peygamber İlyas'ın yerine geçen Elişa ve Yeşaya'dır.

Ana Hatlar:

1:1-17:41 Bölünen krallıklar
a. 1:1-8:15 Peygamber Elişa
b. 8:16-17:4 Yahuda ve İsrail kralları
c. 17:5-41 Samiriye'nin düşüşü
18:1-25:30 Yahuda krallığı
a. 18:1-21:26 Hizkiya'dan Yoşiya'ya
b. 22:1-23:30 Yoşiya'nın krallığı
c. 23:31-24:20 Yahuda'nın son kralları
ç. 25:1-30 Yeruşalim'in düşüşü
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş