Hakimler 4-5

« Hakimler 3 | Hakimler 6 »
4
Debora
1Ehut'un ölümünden sonra İsrailliler yine RAB'bin gözünde kötü olanı yaptılar. 2RAB de İsrailliler'i Hasor'da egemenlik süren Kenanlı kral Yavin'in eline teslim etti. Yavin'in Sisera adında bir ordu komutanı vardı; Haroşet-Goyim'de yaşardı. 3Dokuz yüz demir savaş arabasına sahip olan Yavin, yirmi yıldır İsrailliler'i acımasızca eziyordu. Bu yüzden İsrailliler RAB'be yakardılar.
4O sırada İsrail'i Lappidot'un karısı Peygamber Debora yönetiyordu. 5Debora Efrayim'in dağlık bölgesinde, Rama ile Beytel arasındaki hurma ağacının altında oturur, kendisine gelen İsrailliler'in davalarına bakardı. 6Debora bir gün adam gönderip Avinoam oğlu Barak'ı Kedeş-Naftali'den çağırttı. Ona, “İsrail'in Tanrısı RAB, yanına Naftali ve Zevulunoğulları'ndan on bin kişi alıp Tavor Dağı'na gitmeni buyuruyor” dedi, 7“RAB, ‘Kral Yavin'in ordu komutanı Sisera'yı, savaş arabalarını ve ordusunu Kişon Vadisi'ne, senin yanına çekip eline teslim edeceğim’ diyor.”
8Barak Debora'ya, “Eğer benimle gelirsen giderim” dedi, “Benimle gelmezsen gitmem.”
9Debora, “Seninle gelmesine gelirim, ama böyle bir yol tuttuğun için onurlandırılmayacaksın” dedi, “Çünkü RAB Sisera'yı bir kadının eline teslim etmiş olacak.” Böylece Debora kalkıp Barak'la birlikte Kedeş'e gitti. 10Barak Zevulun ve Naftali oğullarını Kedeş'te topladı. Ardında on bin kişi vardı. Debora da onunla birlikte gitti.
11Kenliler'den Hever, Musa'nın kayınbiraderi Hovav'ın torunlarından, yani Kenliler'den ayrılmış, çadırını Kedeş yakınında Saanannim'deki meşe ağacının yanına kurmuştu.
12Avinoam oğlu Barak'ın Tavor Dağı'na çıktığını duyan Sisera, 13dokuz yüz demir arabasını ve yanındaki halkı Haroşet-Goyim'den çıkarıp Kişon Vadisi'nde topladı.
14Debora Barak'a, “Haydi kalk! Çünkü RAB'bin Sisera'yı senin eline teslim ettiği gün bugündür” dedi, “RAB senin önünden gidiyor.” Bunun üzerine Barak ardında on bin kişiyle Tavor Dağı'ndan indi. 15RAB, Sisera'yı, savaş arabalarını sürenleri ve ordusunu Barak'ın önünde şaşkına çevirerek bozguna uğrattı. Sisera savaş arabasından indi ve yaya olarak kaçtı. 16Barak savaş arabalarını ve orduyu Haroşet-Goyim'e kadar kovaladı. Sisera'nın bütün ordusu kılıçtan geçirildi, tek kişi bile kurtulamadı.
17Yaya olarak kaçan Sisera ise Kenliler'den Hever'in karısı Yael'in çadırına sığındı. Çünkü Hasor Kralı Yavin'le Kenliler'den Hever'in arası iyiydi.
18Yael Sisera'yı karşılamaya çıktı. Ona, “Korkma, efendim, gel çadırıma sığın” dedi. Çadırına sığınan Sisera'nın üzerine bir yorgan örttü.
19Sisera, “Susadım, lütfen biraz su ver de içeyim” dedi. Yael süt tulumunu açıp ona içirdikten sonra üzerini yine örttü.
20Sisera kadına, “Çadırın kapısında dur” dedi, “Biri gelir de çadırda kimse var mı diye sorarsa, yok de.” 21Hever'in karısı Yael eline bir çadır kazığı ile tokmak aldı. Yorgunluktan derin bir uykuya dalmış olan Sisera'ya sessizce yaklaşarak kazığı şakağına dayadı ve yere saplanıncaya dek çaktı. Sisera hemen öldü.
22Yael Sisera'yı kovalayan Barak'ı karşılamaya çıktı. “Gel, aradığın adamı sana göstereyim” dedi.
Barak kadını izledi ve şakağına kazık çakılmış Sisera'yı ölü buldu.
23Böylece Tanrı o gün Kenanlı kral Yavin'i İsrailliler'in önünde bozguna uğrattı. 24Giderek güçlenen İsrailliler sonunda Kenanlı kral Yavin'i ortadan kaldırdılar.
5
Debora'nın Ezgisi
1Debora ile Avinoam oğlu Barak o gün şu ezgiyi söylediler:
2“İsrail'in önderleri başı çekince,
Halk gönüllü olarak savaşınca
RAB'be övgüler sunun.
3Dinleyin, ey krallar!
Ey yönetenler, kulak verin!
RAB'be ezgiler söyleyip
İsrail'in Tanrısı RAB'bi ilahilerle öveceğim.
4 Seir'den çıktığında, ya RAB,
Edom kırlarından geçtiğinde,
Yer sarsıldı, göklerden yağmur boşandı,
Evet, bulutlar yağmur yağdırdı.
5Sina Dağı'nda olan RAB'bin,
İsrail'in Tanrısı RAB'bin önünde
Dağlar sarsıldı.
6Anat oğlu Şamgar zamanında,
Yael zamanında kervanların ardı kesildi.
Yolcular sapa yollardan gider oldu.
7Bomboştu İsrail'in köyleri,
Ben İsrail'de ana olarak ortaya çıkıncaya dek,
Ben Debora ortaya çıkıncaya dek
İsrail'in köyleri bomboştu.
8Yeni ilahlar seçtikleri zaman
Savaş kentin kapılarına dayandı.
İsrail'deki kırk bin askerin elinde
Ne kalkan ne de mızrak vardı.
9Yüreğim İsrail'i yönetenlerle
Ve halkın arasındaki gönüllülerledir.
RAB'be övgüler sunun!
10Ey semerleri pahalı boz eşeklere binenler,
Ey yoldan yaya gidenler, dinleyin!
11Kuyu başındaki kalabalıklar
RAB'bin zaferlerini,
İsrail savaşçılarının zaferlerini anlatıyorlar.
Ardından RAB'bin halkı kent kapılarına
Akın etmeye başladı.
12Uyan, uyan Debora, uyan uyan!
Söyle, ezgiler söyle!
Ey Avinoam oğlu Barak,
Kalk, götür tutsaklarını.
13Geriye kalanlar soyluların yanına geldi,
RAB'bin halkı yiğitleriyle bana geldi.
14Amalek kökünden olanlar Efrayim'den geldi,
Benyaminliler de seni izleyenlerin arasındaydı.
Yöneticiler Makir'den,
Başbuğ asasını taşıyanlar Zevulun'dan geldi.
15Debora'yla birlikteydi İssakar'ın beyleri.
Evet, İssakaroğulları da Barak'ın ardından
Hızla ovaya indi.
Ama Ruben oymağının bölükleri
Büyük bir kararsızlık içindeydi.
16Sürülerine kaval çalan çobanları
Dinlemek için neden ağıllarda kaldılar?
Evet, Ruben oymağının bölükleri
Büyük bir kararsızlık içindeydi.
17Gilatlılar Şeria Irmağı'nın ötesinde kaldı,
Dan oymağıysa gemilerde oyalandı.
Aşer oymağı deniz kıyısında dinlendi,
Koylarda yan gelip oturdu.
18Ama Zevulun ve Naftali halkları
Tehlikeye attılar canlarını savaş alanında.
19Taanak'ta ve Megiddo sularının kıyısında
Krallar gelip savaştılar.
Kenan kralları da savaştı.
Ancak ne gümüş ne ganimet aldılar.
20Yıldızlar göklerden savaşa katıldı.
Göğü bir baştan öbür başa geçerken,
Sisera'ya karşı savaştı.
21Kişon Irmağı, o eski ırmak,
Süpürüp götürdü onları.
Yürü, ey ruhum, üzerlerine güçle yürü!
22O zaman atlar dörtnala koştu.
Güçlü atların toynakları
Yerde izler bıraktı.
23RAB'bin meleği, ‘Meroz Kenti'ni lanetleyin’ dedi,
‘Halkına lanetler yağdırın.
Çünkü RAB'bin yardımına,
Zorbalara karşı RAB'bin yardımına koşmadılar.’
24Kenliler'den Hever'in karısı Yael
Kadınlar arasında alabildiğine kutsansın.
Çadırlarda yaşayan kadınlar arasında
Alabildiğine kutsansın.
25Sisera su istedi, Yael ona süt verdi.
Soylulara yaraşır bir çanakla ayran sundu.
26Sol eline çadır kazığını,
Sağ eline işçi tokmağını aldı.
Vurdu, Sisera'nın başını ezdi.
Şakağına çaktı kazığı, deldi geçirdi.
27Ayaklarının dibine çöktü,
Yere serildi Sisera.
Düşüp yığıldı Yael'in ayakları dibine,
Yığıldığı yerde cansız kaldı.
28Sisera'nın annesi parmaklıkların ardından,
Pencereden bakıp feryat etti:
‘Oğlumun savaş arabası
Neden bu kadar gecikti,
Nal sesleri neden duyulmuyor?’
29Bilge kadınlar onu yanıtladılar.
O da şöyle düşündü:
30‘Ganimeti bulmuş, paylaşıyor olmalılar.
Her yiğide bir ya da iki kız,
Sisera'ya ganimet olarak rengarenk giysiler,
Evet, işlemeli, rengarenk giysiler.
Yağmacıların boyunları için
İki yanı işlemeli renkli giysiler,
Hepsi ganimet.’
31Ya RAB, bütün düşmanların böyle yok olsun.
Seni sevenlerse,
Bütün gücüyle doğan güneş gibi olsunlar.”
Bundan sonra ülke kırk yıl barış içinde yaşadı.
« Hakimler 3 | Hakimler 6 »
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

4:1-5:31 İsrailliler’in kuzeyden gelen Kenan tehdidine karşı koymak için birlik içinde hareket etmeleri gerekiyordu. Debora Tanrı’nın bu yöndeki buyruğunu Barak’a iletti, ancak Barak bu görevin başında olmayı reddetti. Böylelikle zafer kazanma onuru, İsrailli olmayan Yael adlı bir kadının oldu.
4:1-2 Kenanlılar hariç, İsrail’in düşmanları İsrail’in fethettiği toprakların dışındandı.Aram Naharayim, Moav, Midyan veAmmon gibi uluslar İsrail’e çoğunlukla ganimet edinme umuduyla saldırırlardı.Ama 4-5. bölümlerde söz edilen Kenan ayaklanması, kuzeyde yeniden güçlenme amacıyla yapılan bir girişimdi. Filistliler, ülkenin güney ve orta bölgelerindeki hâkimiyetlerini sürdürebilmek için İsrailliler’le sürekli bir mücadele içindeydiler.
4:2 Hasor’da Yavin Hanedanlığı’nın ilk krallık başkenti; muhtemelen hâlâ yıkıntı halindeydi (bkz. Yşu.11:10). Şam’dan Megiddo’ya giden yol üzerinde kurulan bu kent, ileride İsrail’in ticari merkezlerinden biri olacak ve stratejik önem kazanacaktır. Yavin’in Bkz. Mez.83:9-10. Bu ad muhtemelen Yavin Hanedanlığı’nın krallarına verilen genel bir addı. Yeşu, Yavin adında bir kral öldürmüştü (Yşu.11:1,Yşu.11:10). Sisera Adından Kenanlı olmadığı anlaşılır. Sisera, bir zamanlar Hasor kralları tarafından yönetilen bölgeyi yeniden ele geçirmeye çalışıyordu.
4:3 Dokuz yüz Sayının büyüklüğü, kentler arası ittifakın söz konusu olduğunu gösterir. İsrailliler’i Burada özellikle Zevulunoğulları ve Naftalioğulları kastedilmektedir; ancak Batı Manaşşe, İssakaroğulları ve Aşeroğulları’nı da içerir.
4:4 Debora Peygamber olduğu belirtilen tek hâkimdir. Kutsal Kitap’ta geçen öbür kadın peygamberler, Miryam (Çık.15:20), Hulda (2Kr.22:14), Noadya (Neh.6:14) veAnna’dır (Luk.2:36); ayrıca bkz. Elç.21:9.
4:6 Barak’ı Barak’ın adı, Yeni Antlaşma’da iman kahramanları arasında yer alır (bkz. İbr.11:32). Kedeş-Naftali’den Kenanlılar’ın baskısı altındaki bir kent. Naftali ve Zevulunoğulları’ndan Hak.5:15’ten, İssakaroğulları’nın da buna dâhil olduğu anlaşılır. Toplam altı oymak bu savaşa katılmıştır. Tavor Dağı’na Savaş meydanının kuzeydoğusunda 400 m yüksekliğinde bir dağ. Üstünde düz bir alan bulunan bu dağ stratejik bir noktadaydı; İsrailliler orada gizlenebilir ve görünmeden düşmanlarına saldırabilirdi.
4:7 İsrailliler, savaş arabalarının saldırısına karşı güvenli Tavor Dağı yamacındaki ordugahta bekleyerek Sisera’yı tuzağa düşürecekti. Sisera ise savaş meydanı olarak savaş arabalarının rahatça manevra yapabileceği ve her yönden tüm gücüyle saldırabileceği kadar geniş bir alan olan Kişon Irmağı’nın kıyısındaki Yizreel Vadisi’ni seçti; ancak RAB’bin, Yeşu’nun günlerindeki gibi (Yşu.10:11-14), fırtına ve sellerle (bkz. Hak.5:20-21) İsrail için savaştığından habersiz olduğu için bu seçimin bir yararı olmadı.
4:9 Barak’ın (ve öbür İsrail savaşçılarının) ürkekliğinin nedeni RAB’be güvenmemesiydi; bu yüzden azarlandı.
4:11 Kenliler’den Hever Madeni işleyip şekillendirmeyi öğrenen Ken boyu, Musa Peygamber’in zamanından beri İsrail’le ittifak içindeydi. Ancak Kenli Hever, demir arabalarla silahlanan (Hak.4:3; bkz. Yşu.17:16’ya ait not) Kenanlı kralla işbirliği yapmak üzere (bkz. Hak.4:17) güneyden ayrılıp kuzeye yerleşmişti. Barak’ın savaş hazırlıklarını Sisera’ya bildiren muhtemelen Hever’di. Hovav’ın Bkz. Say.10:29. Kenliler’den Güneyde, Negev’deki Kadeş-Barnea’ya yakın bir yere yerleşmişlerdi (bkz. Hak.1:16).
4:14 RAB senin önünden gidiyor İsrail’in kralı olarak (bkz. 1Sa.8:20; ayrıca bkz. Çık.15:3; Yşu.10:10-11; 2Sa.5:24; 2Ta.20:15-17,2Ta.20:22-24).
4:18 Çadırına sığınan Sisera’nın Konuğu genel olarak her tür kötülükten korumaya çalışmak misafirperverliğin bir gereğiydi (bkz. Hak.19:23; Yar.19:8). Eski Ortadoğu gelenekleri göz önüne alındığında (babası ya da kocası dışında bir erkek, kadının çadırına giremezdi) buranın, Sisera için mükemmel bir saklanma yeri olduğu anlaşılır.
4:21 Yael, Barak’ın korktuğu bu yaman savaşçıyı son derece basit gereçlerle öldürür. Muhtemelen İsrailli olmayan bu gözü pek kadın, böylelikle ailesinin İsrailoğulları’yla önceden beri var olan ittifakına bağlı kalarak kocasının ihanetini telafi eder (Hak.4:11).
5:1-31 Ulusal bir zaferi ezgilerle anmak bir gelenekti (bkz. Çık.15:1-18; Say.21:27-30; Yas.32:1-43; 1Sa.18:7). Ezgi muhtemelen Debora veya bir çağdaşı tarafından yazılmıştır (bkz. Hak.5:7) ve 4. bölümdeki düzyazı anlatımının ana temalarını içermektedir (krş. 1Sa.2:1-10; 2Sa.22. bölüm; 1Sa.23:1-7; Luk.1:46-55,Luk.1:68-79).
5:4-5 RAB’bin yıllar önce İsrailoğulları’nı çölden geçirip Kenan topraklarına getirmesi hatırlanmaktadır (bkz. Yas.33:2; Mez.68:7-8; Mik.1:3-4; ayrıca bkz. Mez.18:7-15).
5:4 Seir’den Seir Dağı (Edom’da ; bkz. Seir ve Paran Dağı ile Sina arasındaki çağrışım için, Yas.33:2).
5:5 Sina Dağı’nda olan RAB’bin Bkz. Çık.19:16-18; Mez.68:8.
5:6 Şamgar Bkz. Hak.3:31’e ait not. kervanların ardı kesildi Düşman birlikleri ve çapulcu çeteler yüzünden yollar güvensizdi (bkz. Hak.4:1-2’ye ait not).
5:7 Bomboştu... köyleri Köy sakinleri surlu kentlere sığınmıştı.
5:8 Ne kalkan ne de mızrak vardı Ya İsrailoğulları’nın Kenanlılar’la yaptıkları barış (bkz. Hak.3:5-6) veya silahsızlandırılmaları (bkz. 1Sa.13:19-22) nedeniyle. Ancak asıl neden, İsrail’in putperestlik etmesi yüzünden RAB’bin onları güçsüz bırakmış olmasıdır.
5:10 semerleri pahalı boz eşeklere binenler Soylular ve zenginler (bkz. Hak.10:4; Hak.12:14).
5:11 kalabalıklar Sözcüğün İbranicesi ‘okçular’ veya ‘ozanlar’ anlamına da gelebilir.
5:12 Uyan Krş. Mez.44:23; Yşa.51:9. götür tutsaklarını Bkz. Mez.68:18; Ef.4:8 ve ilgili notlar.
5:13-18 Sisera’nın zulmünden en çok etkilenen Zevulun ve Naftali oymaklarının katılımı özel olarak belirtilir (Hak.5:18; bkz. Hak.4:10). Yahuda ve Şimon oymaklarından Filistliler’le çatışma içinde oldukları için, Levililer’den ise RAB’bin antlaşmasına göre savaşmaya yükümlü olmadıkları için söz edilmez. Ruben, Gad (Gilat), Dan veAşer oymakları savaşa katılmadıkları için kınanır.
5:14 Amalek kökünden olanlar Bazı Amalekliler’in bir zamanlar Efrayim’in dağlık bölgesinde yaşadığı anlaşılmaktadır (bkz. Hak.12:15). Makir’den Manaşşe’nin ilk oğlu (bkz. Yşu.17:1). Makir’in soyundan gelenler Şeria’nın her iki yakasına da yerleşmiştir (bkz. Yas.3:15; Yşu.13:29-31; Yşu.17:1; 1Ta.7:14-19), ancak burada sadece batıdakilerden söz edilmektedir (bkz. Hak.5:17; Yşu.17:5).
5:17 Gilatlılar Gadlılar.
5:19 Megiddo Megiddo ve Taanak, Şaron Ovası’ndan Yizreel Vadisi’ne kadar olan alanda dağlık bölge içinden kuzeydoğuya açılan ana geçitte bulunuyordu. Stratejik konumundan ötürü Megiddo Ovası (2Ta.35:22), eski zamanlardan beri savaş meydanı olarak seçilmekteydi (bkz. 2Kr.23:29; ayrıca bkz. Va.16:14, 16 ve ilgili notlar).
5:20 yıldızlar... savaşa katıldı Göksel güçlerin İsrail’den yana savaşa katıldıklarını anlatan şiirsel bir ifade. RAB putperest bir ulusu taptıkları ilahları aracılığıyla yenmiştir (eski Ortadoğu’da yıldızların, savaşa katılan ilahlar olduğuna inanılırdı; bkz. Hak.4:7; Yşu.10:11; Mez.18:7-15’e ait notlar).
5:21 süpürüp götürdü onları Bkz. Hak.4:7’e ait not.
5:23 Meroz Naftali oymağına ait bölgede bulunan bu kent, RAB’bin ordusuna yardım etmeyi reddettiği için lanetlenmişti (krş. Hak.8:15-17; Hak.21:5-10).

Videolar

Hakimler Girişi

Hakimler Kitabı, İsrail halkının çoğu Kenan topraklarını ele geçirdiği tarihle İsrail krallığının kurulduğu tarih arasında kalan düzensiz dönemin olaylarından oluşur. Bu olaylar "Hakimler" diye adlandırılan, halk önderlerinden oluşan kahramanların yaptıklarını yansıtır.

Kitabın önemli bir bildirisi vardır: İsrail halkının ayakta kalması Tanrı'ya itaatlerine bağlıdır; itaatsizlikleriyse hep felaket getirmiştir. Ama Tanrı tövbe edip kendisine yönelen halkı her zaman kurtarmaya hazırdır.

Ana Hatlar:

1:1-2:9 Yeşu'nun ölümüne dek geçen olaylar
2:10-16:31 İsrail'in hakimleri
17:1-21:25 Değişik olaylar
  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş