Matta 14

14
Yahya'nın Öldürülmesi
(Mar.6:14-29; Luk.9:7-9)
1-2 O günlerde İsa'yla ilgili haberleri duyan bölge kralı Hirodes, adamlarına, “Bu, Vaftizci Yahya'dır” dedi. “Ölümden dirildi. Olağanüstü güçlerin onda etkin olmasının nedeni budur.”
3 Hirodes, kardeşi Filipus'un karısı Hirodiya yüzünden Yahya'yı tutuklatmış, bağlatıp zindana attırmıştı. 4 Çünkü Yahya Hirodes'e, “O kadınla evlenmen Kutsal Yasa'ya aykırıdır” demişti. 5Hirodes Yahya'yı öldürtmek istemiş, ama halktan korkmuştu. Çünkü halk Yahya'yı peygamber sayıyordu.
6-7Hirodes'in doğum günü şenliği sırasında Hirodiya'nın kızı ortaya çıkıp dans etti. Bu, Hirodes'in öyle hoşuna gitti ki, ant içerek kıza ne dilerse vereceğini söyledi. 8Kız, annesinin kışkırtmasıyla, “Bana şimdi, bir tepsi üzerinde Vaftizci Yahya'nın başını ver” dedi. 9Kral buna çok üzüldüyse de, konuklarının önünde içtiği anttan ötürü bu dileğin yerine getirilmesini buyurdu. 10Adam gönderip zindanda Yahya'nın başını kestirdi. 11Kesik baş tepsiyle getirilip kıza verildi, kız da bunu annesine götürdü. 12Yahya'nın öğrencileri gelip cesedi aldılar ve gömdüler. Sonra gidip İsa'ya haber verdiler.
İsa Beş Bin Kişiyi Doyuruyor
(Mar.6:30-44; Luk.9:10-17; Yu.6:1-14)
13İsa bunu duyunca, tek başına tenha bir yere çekilmek üzere bir tekneyle oradan ayrıldı. Bunu öğrenen halk, kentlerden çıkıp O'nu yaya olarak izledi. 14İsa tekneden inince büyük bir kalabalıkla karşılaştı. Onlara acıdı ve hasta olanlarını iyileştirdi.
15Akşama doğru öğrencileri yanına gelip, “Burası ıssız bir yer” dediler, “Vakit de geç oldu. Halkı salıver de köylere gidip kendilerine yiyecek alsınlar.”
16İsa, “Gitmelerine gerek yok, onlara siz yiyecek verin” dedi.
17Öğrenciler, “Burada beş ekmekle iki balıktan başka bir şeyimiz yok ki” dediler.
18İsa, “Onları buraya, bana getirin” dedi. 19Halka çayıra oturmalarını buyurduktan sonra, beş ekmekle iki balığı aldı, gözlerini göğe kaldırarak şükretti; sonra ekmekleri bölüp öğrencilerine verdi, onlar da halka dağıttılar. 20Herkes yiyip doydu. Artakalan parçalardan on iki sepet dolusu topladılar. 21Yemek yiyenlerin sayısı, kadın ve çocuklar hariç, yaklaşık beş bin erkekti.
İsa Su Üstünde Yürüyor
(Mar.6:45-56; Yu.6:15-21)
22Bundan hemen sonra İsa öğrencilerine, tekneye binip kendisinden önce karşı yakaya geçmelerini buyurdu. Bu arada halkı evlerine gönderecekti. 23Halkı gönderdikten sonra dua etmek için tek başına dağa çıktı. Akşam olurken orada yalnızdı. 24O sırada tekne kıyıdan bir hayli uzakta[a] dalgalarla boğuşuyordu. Çünkü rüzgar karşı yönden esiyordu.
25Sabaha karşı[b] İsa, gölün üstünde yürüyerek onlara yaklaştı. 26Öğrenciler, O'nun gölün üstünde yürüdüğünü görünce dehşete kapıldılar. “Bu bir hayalet!” diyerek korkuyla bağrıştılar.
27Ama İsa hemen onlara seslenerek, “Cesur olun, benim, korkmayın!” dedi.
28Petrus buna karşılık, “Ya Rab” dedi, “Eğer sen isen, buyruk ver suyun üstünden yürüyerek sana geleyim.”
29İsa, “Gel!” dedi.
Petrus da tekneden indi, suyun üstünden yürüyerek İsa'ya yaklaştı. 30Ama rüzgarın ne kadar güçlü estiğini görünce korktu, batmaya başladı. “Ya Rab, beni kurtar!” diye bağırdı.
31İsa hemen elini uzatıp onu tuttu. Ona, “Ey kıt imanlı, neden kuşku duydun?” dedi.
32Onlar tekneye bindikten sonra rüzgar dindi. 33Teknedekiler, “Sen gerçekten Tanrı'nın Oğlu'sun” diyerek O'na tapındılar.
34Gölü aşıp Ginnesar'da karaya çıktılar. 35Yöre halkı İsa'yı tanıyınca çevreye haber saldı. Bütün hastaları O'na getirdiler. 36Giysisinin eteğine bir dokunsak diye yalvarıyorlardı. Dokunanların hepsi iyileşti.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

14:1-2 bölge kralı HirodesAntipas (İÖ 4-İS 39). Grekçesi “tetrarhes”, ‘bölgenin dörtte birinin hükümdarı’ anlamına gelir. Matta sadece burada, Luka ise sürekli olarak Hirodes’ten bu şekilde söz eder (Luk.3:19-20; Luk.9:7-8; Elç.13:1).Ancak Hirodes, Celile ve Roma’da daha çok “kral” unvanıyla tanındığından Elç.14:9’ da “kral” olarak adlandırılır (bkz. Tablo: Hirodes Hanedanlığı, s. 1381). Yahya... ölümden dirildi Bkz. Mar.6:16’ya ait not.
14:3 Hirodes... Yahya’yı tutuklatmış Bkz. Luk.3:19-20’ye ait not. Hirodiya Büyük Hirodes’in kız torunudur. Hirodes Antipas, amcası Hirodes Filipus ile evlenen Hirodiya’yı kendisi için kocasını terk etmeye ikna etmiştir. Oysa halen hayatta olan erkek kardeşinin eşiyle evlenmek Kutsal Yasa tarafından yasaklanmıştı (Lev.18:16). Filipus Büyük Hirodes’in oğlu ve Hirodes Antipas’ın üvey kardeşi (bkz. Tablo: Hirodes Hanedanlığı, s. 1381).
14:6 Hirodiya’nın kızı 1. yüzyıl Yahudi tarihçisi Josefus’a göre Salome’dir.
14:13 bunu duyunca Büyük olasılıkla Hirodes’in İsa hakkındaki haberlere tepkisinden söz ediliyor (Mat.14:1-2).
14:13-21 Bkz. Mat.15:37; Mar.6:3 0-44; Luk.9:10-17; Yu.6:1-13 ve ilgili notlar.
14:21 kadın ve çocuklar hariç Yahudiler, kadınların ve çocukların halka açık alanlarda erkeklerle birlikte yemek yemesine izin vermezdi; bu yüzden ayrı bir yerdeydiler (krş. Mat.22:1-14).
14:25 İsa’nın doğaüstü gücünü gösteren bir mucizedir (bkz. Mez.89:9; Yşa.51:10,Yşa.51:15; Yer.31:35; ayrıca bkz. Yu.6:16-24’e ait notlar). Sabaha karşı Grekçe’den birebir çevirisi:“Gecenin dördüncü nöbetinde” ( yani 03.00-06.00 saatleri ; krş. Mar.13:35’e ait not; ayrıca bkz. Hak.7:19; 1Sa.11:11).
14:27 benim Krş. Çık.3:14; Yşa.43:10; Yu.8:58 ve ilgili not.
14:33 Tanrı’nın Oğlu’sun Ruhsal anlayışları gelişmeye başlayan öğrencilerin İsa’ya bu unvanla hitap ettikleri ilk yer (krş. Mat.3:17 ; Mat.4:3-6; ayrıca bkz. Yu.3:16 ve ilgili not).
14:34 Ginnesar Celile Gölü’nün kuzeybatı kıyısı (Mecdel’in kuzeyi) civarında bulunan verimli dar yayla veya yayladaki bir kasaba.

Videolar

Matta Girişi

Genel Bakış: Matta'nın amacı, İsa'nın yaşamını, öğretisini, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir1. İsa'nın kurtuluş Müjdesi'nin bütün uluslar için olduğunu ayrıca vurgular2.

Kitabın İçeriği: Matta, İsa'nın soyağacı ve doğumuna ilişkin bilgileri vermekle başlar (1:1-2:23). İsa'nın vaftiz oluşunu ve Şeytan tarafından nasıl denendiğini anlattıktan sonra O'nun faaliyetlerine geçer. Kendisine gelen hastaların tümünü iyileştirdiği bazı olayları kaydeder3; belirli bazı hastaları iyileştirmesinden4 ve öbür mucizelerinden5 de söz eder. Bununla birlikte ağırlık, İsa'nın beş temel bölümde6 toplanan öğretisine veriliyor. Bu öğretinin odağında Göklerin Egemenliği7 bulunuyor. Göklerin Egemenliği, İncil'in öbür kısımlarında Tanrı'nın Egemenliği diye de geçer. İsa'nın ilk gelişiyle başlayan bu egemenlik, O'nun Kral olarak dönüşüyle tamamlanacaktır. Günahlarından dönüp İsa'yı izleyenler, egemenliğin çocukları olurlar. Bunlar, İsa'nın özellikle Dağdaki Konuşma'da açıkladığı yeni yaşama çağrılıyorlar (5-7 bölümleri). Örneğin, ön planda bulunmak yerine başkalarına hizmet etmeyi amaç edinmeliler8; gösterişe kapılmadan iyilik yapmalılar (6:1-18); bağışlayıcı olmalılar (18:21-35); canları pahasına da olsa İsa'yı izlemeliler9.

İsa, sözleri ile eylemleri arasında büyük uyumsuzluklar olan Yahudi din önderlerini şiddetle eleştirir. Onlar için şöyle der: «Göklerin Egemenliği'nin kapısını insanların yüzüne kaparlar; ne kendileri içeri girerler, ne de girmek isteyenleri bırakırlar»10. Buna karşılık İsa, doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya gelmiştir (9:13). İsa ayrıca çağın sonu, kendisinin ikinci gelişi ve son yargı konusunda açıklamalarda bulunur; izleyicilerinin bütün bu olaylara hazırlıklı olmaları gerektiğini anlatır11. İsa'nın kimliğine gelince, Matta imalı ama kesin konuşur12.

Son bölümler İsa'nın ölümünü ve dirilişini anlatır. Ondan önce İsa, nasıl öleceğini birkaç kez açıklar. Son yemeğinde, «Kanım... günahların bağışlanması için birçokları uğruna akıtılan antlaşma kanıdır» der (26:28). Uzun zamandan beri onu öldürmeyi tasarlayan Yahudi önderlerce tutuklanır, yargılanır ve Romalı vali tarafından çarmıha gerilir. Ölür ve dirilir. Kitap, İsa'nın izleyicilerine verdiği ünlü son buyruğuyla noktalanır: «Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin...»

Ana Hatlar:

1:1-2:23 İsa'nın doğumu ve çocukluğu
3:1-4:16 İsa'nın göreve hazırlanması
4:17-18:35 İsa'nın Celile ve çevresindeki faaliyetleri
19:1-20:34 Yeruşalim (Kudüs) yolunda
21:1-27:66 İsa'nın Yeruşalim'de öğretisini yayması, tutuklanıp çarmıha gerilmesi
28:1-20 İsa'nın dirilmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş