Matta 20

20
Bağcı Benzetmesi
1“Göklerin Egemenliği, sabah erkenden bağında çalışacak işçi aramaya çıkan toprak sahibine benzer. 2Adam, işçilerle günlüğü bir dinara anlaşıp onları bağına gönderdi.
3“Saat dokuza doğru tekrar dışarı çıktı, çarşı meydanında boş duran başka adamlar gördü. 4-5Onlara, ‘Siz de bağa gidip çalışın. Hakkınız neyse, veririm’ dedi, onlar da bağa gittiler.
“Öğleyin ve saat üçe doğru yine çıkıp aynı şeyi yaptı. 6Saat beşe doğru çıkınca, orada duran başka işçiler gördü. Onlara, ‘Neden bütün gün burada boş duruyorsunuz?’ diye sordu.
7“ ‘Kimse bize iş vermedi ki’ dediler.
“Onlara, ‘Siz de bağa gidin, çalışın’ dedi.
8 “Akşam olunca, bağın sahibi kâhyasına, ‘İşçileri çağır’ dedi. ‘Sonuncudan başlayarak ilkine kadar, hepsine ücretlerini ver.’
9“Saat beşe doğru işe başlayanlar gelip kâhyadan birer dinar aldılar. 10İlk başlayanlar gelince daha çok alacaklarını sandılar, ama onlara da birer dinar verildi. 11Paralarını alınca bağ sahibine söylenmeye başladılar: 12‘En son çalışanlar yalnız bir saat çalıştı’ dediler. ‘Ama onları günün yükünü ve sıcağını çeken bizlerle bir tuttun!’
13“Bağ sahibi onlardan birine şöyle karşılık verdi: ‘Arkadaş, sana haksızlık etmiyorum ki! Seninle bir dinara anlaşmadık mı? 14Hakkını al, git! Sana verdiğimi sonuncuya da vermek istiyorum. 15Kendi paramla istediğimi yapmaya hakkım yok mu? Yoksa cömertliğimi kıskanıyor musun?’
16 “İşte böylece sonuncular birinci, birinciler de sonuncu olacak.”
İsa Ölüp Dirileceğini Üçüncü Kez Bildiriyor
(Mar.10:32-34; Luk.18:31-34)
17-18İsa Yeruşalim'e giderken, yolda on iki öğrencisini bir yana çekip onlara özel olarak şunu söyledi: “Şimdi Yeruşalim'e gidiyoruz. İnsanoğlu, başkâhinlerin ve din bilginlerinin eline teslim edilecek, onlar da O'nu ölüm cezasına çarptıracaklar. 19O'nunla alay etmeleri, kamçılayıp çarmıha germeleri için O'nu öteki uluslara teslim edecekler. Ne var ki O, üçüncü gün dirilecek.”
Bir Annenin İsteği
(Mar.10:35-45)
20O sırada Zebedi oğullarının annesi oğullarıyla birlikte İsa'ya yaklaştı. Önünde yere kapanarak kendisinden bir dileği olduğunu söyledi.
21İsa kadına, “Ne istiyorsun?” diye sordu.
Kadın, “Buyruk ver, senin egemenliğinde bu iki oğlumdan biri sağında, biri solunda otursun” dedi.
22“Siz ne dilediğinizi bilmiyorsunuz” diye karşılık verdi İsa. “Benim içeceğim kâseden siz içebilir misiniz?”
“Evet, içebiliriz” dediler.
23İsa onlara, “Elbette benim kâsemden içeceksiniz” dedi, “Ama sağımda ya da solumda oturmanıza izin vermek benim elimde değil. Babam bu yerleri belirli kişiler için hazırlamıştır.”
24Bunu işiten on öğrenci iki kardeşe kızdılar. 25 Ama İsa onları yanına çağırıp şöyle dedi: “Bilirsiniz ki, ulusların önderleri onlara egemen kesilir, ileri gelenleri de ağırlıklarını hissettirirler. 26Sizin aranızda böyle olmayacak. Aranızda büyük olmak isteyen, ötekilerin hizmetkârı olsun. 27Aranızda birinci olmak isteyen, ötekilerin kulu olsun. 28Nitekim İnsanoğlu, hizmet edilmeye değil, hizmet etmeye ve canını birçokları için fidye olarak vermeye geldi.”
İki Körün Gözleri Açılıyor
(Mar.10:46-52; Luk.18:35-43)
29Eriha'dan ayrılırlarken büyük bir kalabalık İsa'nın ardından gitti. 30Yol kenarında oturan iki kör, İsa'nın oradan geçmekte olduğunu duyunca, “Ya Rab, ey Davut Oğlu, halimize acı!” diye bağırdılar.
31Kalabalık onları azarlayarak susturmak istediyse de onlar, “Ya Rab, ey Davut Oğlu, halimize acı!” diyerek daha çok bağırdılar.
32İsa durup onları çağırdı. “Sizin için ne yapmamı istiyorsunuz?” diye sordu.
33Onlar da, “Ya Rab, gözlerimiz açılsın” dediler.
34İsa onlara acıdı, gözlerine dokundu. O anda yeniden görmeye başladılar ve O'nun ardından gittiler.
  • Giriş
  • Video
  • Notlar

Notlar

20:8 Akşam olunca Tarlada çalışan işçiler fakir olduklarından, Eski Antlaşma’da ücretlerinin günün sonunda ödenmesi gerektiğine dair yasa bulunmaktaydı (krş. Lev.19:13; Yas.24:14-15). Benzetme, bu gerçeğe uygun şekilde verilmektedir.
20:15 Burada adamın adaletsiz olması değil, cömertliği söz konusudur.
20:1-16 Yalnızca Matta’da bulunan bu benzetmenin ana fikri, Tanrı’nın kişiye gösterdiği cömertliğin sorgulanamayacağıdır. Gün boyu çalışanlar (İbrahim’den beri Tanrı’nın seçilmiş halkı olan Yahudiler), Tanrı’nın “geç gelenlere” ( Yahudi olmayanlara, Mesih’in sağladığı kurtarışla Tanrı’nın halkına dâhil edilenlere) gösterdiği lütfu haksız bir kazanç olarak görmemelidir; kimin, ne zaman kurtuluşa sahip olduğu önemli değildir, önemli olan, bu lütfun herkese aynı ölçüde sağlanmasıdır.
20:17-19 Bkz. Mar.10:32-34; Luk.18:31-33 ve ilgili not.
20:19 İsa Mesih, öleceğini üçüncü kez bildiriyor (krş. Luk.9:22, 43-45; Luk.12:50; Luk.13:32-33; Luk.18:32-33; Luk.24:7).
20:20 Zebedi oğulları Yakup ileYuhanna. Markos yalnızcaYakup ile Yuhanna’ya odaklanırken, Matta annelerinin de orada bulunduğundan söz eder (Mar.10:35-37); bu olayda üçü de yer almaktadır.
20:21 biri sağında, biri solunda otursun Bkz. Mar.10:37’ye ait not.
20:22 içeceğim kâseden siz içebilir misiniz? Bkz. Mar.10:38’ e ait not.
20:23 izin vermek benim elimde değil Bkz. Mar.10:40’a ait not; ayrıca bkz. Mat.11:27; Mat.24:36; Yu.14:28.
20:26 Sizin aranızda böyle olmayacak Bkz. Mar.10:43’e ait not.
20:28 Bkz. Mar.10:45’e ait not. birçokları Sami dilinde ‘herkes’ anlamına da gelir. için Sözcüğün Grekçesi, Mesih’in günahlı insanın “yerine” öldüğünü vurgular. fidye Bu sözcüğün Grekçesi, bir kölenin özgür bırakılması için ödenen bedeli ifade eder. Benzer şekilde, İsa Mesih insanları günaha kölelikten özgür kılmak için gerekli fidyeyi ödemiştir (krş. 1Ti.1:5-6).
20:30 iki kör Markos ve Luka’da sadece bir körden söz edilir (bkz. Luk.18:35-36).

Videolar

Matta Girişi

Genel Bakış: Matta'nın amacı, İsa'nın yaşamını, öğretisini, ölümünü ve dirilişini anlatmaktır. Özellikle İsa'nın peygamberlerce geleceği bildirilen ve Yahudilerce uzun zamandır beklenen Mesih olduğunu göstermek ister. Bunun için İsa'nın gelişiyle gerçekleşen peygamberlik sözlerinden alıntılara yer verir1. İsa'nın kurtuluş Müjdesi'nin bütün uluslar için olduğunu ayrıca vurgular2.

Kitabın İçeriği: Matta, İsa'nın soyağacı ve doğumuna ilişkin bilgileri vermekle başlar (1:1-2:23). İsa'nın vaftiz oluşunu ve Şeytan tarafından nasıl denendiğini anlattıktan sonra O'nun faaliyetlerine geçer. Kendisine gelen hastaların tümünü iyileştirdiği bazı olayları kaydeder3; belirli bazı hastaları iyileştirmesinden4 ve öbür mucizelerinden5 de söz eder. Bununla birlikte ağırlık, İsa'nın beş temel bölümde6 toplanan öğretisine veriliyor. Bu öğretinin odağında Göklerin Egemenliği7 bulunuyor. Göklerin Egemenliği, İncil'in öbür kısımlarında Tanrı'nın Egemenliği diye de geçer. İsa'nın ilk gelişiyle başlayan bu egemenlik, O'nun Kral olarak dönüşüyle tamamlanacaktır. Günahlarından dönüp İsa'yı izleyenler, egemenliğin çocukları olurlar. Bunlar, İsa'nın özellikle Dağdaki Konuşma'da açıkladığı yeni yaşama çağrılıyorlar (5-7 bölümleri). Örneğin, ön planda bulunmak yerine başkalarına hizmet etmeyi amaç edinmeliler8; gösterişe kapılmadan iyilik yapmalılar (6:1-18); bağışlayıcı olmalılar (18:21-35); canları pahasına da olsa İsa'yı izlemeliler9.

İsa, sözleri ile eylemleri arasında büyük uyumsuzluklar olan Yahudi din önderlerini şiddetle eleştirir. Onlar için şöyle der: «Göklerin Egemenliği'nin kapısını insanların yüzüne kaparlar; ne kendileri içeri girerler, ne de girmek isteyenleri bırakırlar»10. Buna karşılık İsa, doğru kişileri değil, günahkârları çağırmaya gelmiştir (9:13). İsa ayrıca çağın sonu, kendisinin ikinci gelişi ve son yargı konusunda açıklamalarda bulunur; izleyicilerinin bütün bu olaylara hazırlıklı olmaları gerektiğini anlatır11. İsa'nın kimliğine gelince, Matta imalı ama kesin konuşur12.

Son bölümler İsa'nın ölümünü ve dirilişini anlatır. Ondan önce İsa, nasıl öleceğini birkaç kez açıklar. Son yemeğinde, «Kanım... günahların bağışlanması için birçokları uğruna akıtılan antlaşma kanıdır» der (26:28). Uzun zamandan beri onu öldürmeyi tasarlayan Yahudi önderlerce tutuklanır, yargılanır ve Romalı vali tarafından çarmıha gerilir. Ölür ve dirilir. Kitap, İsa'nın izleyicilerine verdiği ünlü son buyruğuyla noktalanır: «Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin...»

Ana Hatlar:

1:1-2:23 İsa'nın doğumu ve çocukluğu
3:1-4:16 İsa'nın göreve hazırlanması
4:17-18:35 İsa'nın Celile ve çevresindeki faaliyetleri
19:1-20:34 Yeruşalim (Kudüs) yolunda
21:1-27:66 İsa'nın Yeruşalim'de öğretisini yayması, tutuklanıp çarmıha gerilmesi
28:1-20 İsa'nın dirilmesi

Kaynak Ayetler: Bkz. s. 24

  • Ayetler
  • Notlar
  • Video
  • Giriş